Οι Αλυκές Μεσολογγίου

Το αλάτι είναι πολύ σημαντικό για τον άνθρωπο. Δεν υπάρχει φαγητό που να μην του βάζουμε αλάτι. Αυτό το προϊόν παράγεται εδώ στην πόλη μας το Μεσολόγγι. Γι' αυτό αποφασίσαμε να κάνουμε ένα σχετικό θέμα και να σας το στείλουμε.

Το πρωί της Δευτέρας 18 Αυγούστου 2002 και παρ΄ ότι εδώ έβρεχε εμείς ξεκινήσαμε να πάμε στις αλυκές, που είναι λίγο πιο έξω από την πόλη, πάνω στο δρόμο που οδηγεί στο Αιτωλικό, για να τις δούμε από κοντά και να μάθουμε περισσότερα στοιχεία.
Από μακριά βλέπαμε κάτασπρα βουνά από αλάτι και στο βάθος τετράγωνες λιμνούλες γεμάτες νερό. Πλησιάζοντας είδαμε τις ταινίες που μεταφέρουν το αλάτι και τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις. Μόλις φτάσαμε στο χώρο μας υποδέχτηκε με καλοσύνη ο διευθυντής των Αλυκών Μεσολογγίου κ. Χρήστος Μήλας και δέχτηκε να μας λύσει τις απορίες που είχαμε γύρω από τις αλυκές και το αλάτι.
Ερώτηση: κ. Μήλα θα μπορούσατε να μας πείτε πότε δημιουργήθηκαν οι αλυκές του Μεσολογγίου;
Απάντηση: Οι αλυκές του Μεσολογγίου στη μορφή που είναι σήμερα έχουν δημιουργηθεί το 1970. Υπήρχαν, όμως, από πολύ παλιά αλυκές σ΄ αυτήν εδώ την περιοχή, όπως επίσης υπήρχαν αλυκές και στην περιοχή της Τουρλίδας. Εκεί που είναι σήμερα, στην άλλη άκρη του Δήμου Μεσολογγίου και συνεχίζουν να τις εκμεταλλεύονται όπως παλιά.
Ερώτηση: Μπορείτε να μας εξηγήσετε πως γίνεται στις αλυκές το αλατόνερο αλάτι;
Απάντηση: θα προσπαθήσω με απλά λόγια να σας το εξηγήσω, γιατί είναι πολύ δύσκολο να το καταλάβετε με επιστημονικούς όρους. Το θαλασσινό νερό διαφέρει από το γλυκό νερό, δεν είναι ίδιο, γιατί όταν το βάλουμε στο στόμα μας έχει τη γεύση του αλατιού. Αυτό το αλάτι που εμείς τρώμε υπάρχει διαλυμένο μέσα στο νερό της θάλασσας, όπως, αν πάρουμε ένα ποτήρι γλυκό νερό και ρίξουμε μέσα αλάτι, αυτό θα διαλυθεί, έτσι
είναι και αυτό. Από το θαλασσινό νερό, με τη ζέστη του ήλιου, φεύγει το γλυκό νερό και σιγά - σιγά όσο περισσότερο γλυκό νερό φεύγει τόσο περισσότερο αλάτι μένει μέσα στο νερό και μόλις φτάσει η στιγμή που θα φύγει πολύ γλυκό νερό από μέσα αρχίζει και γίνεται το αλάτι. Είναι μια διαδικασία, η οποία γίνεται με τη βοήθεια του ήλιου.
Ερώτηση: Πώς το μαζεύετε το αλάτι που δημιουργείται;
Απάντηση: Πώς το μαζεύουμε; Σ΄ αυτήν αλυκή εδώ που είμαστε τώρα και είναι μια μοντέρνα αλυκή κι έχουν γίνει έργα το μαζεύουμε με μηχανήματα. Σε άλλες αλυκές, όπως είναι αυτή της Τουρλίδας, το μαζεύουμε με φτυάρια. Τώρα πώς το μαζεύουμε με μηχανήματα;
Ο χώρος, ο τόπος που γίνεται το αλάτι είναι επίπεδος, χωρείς εξογκώματα και πατημένος αρκετά. Είναι χώμα κάτω, δεν έχουμε βάλει τσιμέντο ή τίποτα άλλο και πάνω σ' αυτό σχηματίζεται το αλάτι. Το αλάτι αποτελεί ένα σκληρό στρώμα κι έχει αρκετό πάχος. Όταν έρθει η εποχή για να μαζέψουμε το αλάτι, περίπου το Σεπτέμβριο μήνα, τότε αφαιρούμε τελείως το νερό που έχει απομείνει και δεν έχει προλάβει
να γίνει αλάτι και μένει στεγνό αλάτι. Βάζουμε μέσα, λοιπόν, ειδικά μηχανήματα κάτι σαν μεγάλες μπουλντόζες, που έχουν μπροστά μια λεπίδα και προχωρώντας κόβουν το στρώμα του αλατιού και το μεταφέρουν με ειδικές ταινίες έξω πάνω σε φορτηγά για να το συγκεντρώσουμε. Έτσι με απλά λόγια γίνεται το μάζεμα του αλατιού. Όμως στις άλλες αλυκές που δεν χρησιμοποιούν μηχανήματα γίνεται με το φτυάρι. Το σηκώνουν εργάτες με τα φτυάρια, όπως παλιά και το φορτώνουν πάνω σε βαγονάκια
και το μεταφέρουν στο χώρο που το συγκεντρώνουμε.
Ερώτηση: Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το αλάτι όπως είναι ή πρέπει να καθαριστεί;
Απάντηση: Ανάλογα με τη χρήση που θέλουμε να κάνουμε μπορούμε να το χρησιμοποιήσουν όπως είναι ή όχι. Σε άλλες χρήσεις μπορούμε και σε άλλες όχι. Τι σημαίνει αυτό; Αν εκεί που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε το αλάτι μας πειράζει να είναι μέσα τα χώματα, τότε πρέπει να το καθαρίσουμε, αν όχι τότε το χρησιμοποιούμε όπως είναι. Τo αλάτι αυτό από τις αλυκές είναι κατάλληλο για να το τρώμε, αλλά όμως πρέπει να το καθαρίσουμε για να μην δημιουργεί πρόβλημα το χώμα που έχει μέσα. Οπότε ανάλογα με τη χρήση είτε το καθαρίζουμε είτε όχι.

Ερώτηση: Οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν την παραγωγή του αλατιού στην αλυκή;
Απάντηση: Οπωσδήποτε! Η παραγωγή του αλατιού απαιτεί ήλιο. Ο ήλιος ζεσταίνει το νερό και το βοηθάει να εξατμιστεί. Άρα όταν βρέχει δεν βγαίνει αλάτι και όχι μόνο αυτό αλλά λιώνει και το αλάτι, που υπάρχει. Άρα οι καιρικές συνθήκες παίζουν μεγάλο ρόλο.
Ερώτηση: Πόσο αλάτι παράγουν οι αλυκές του Μεσολογγίου;
Απάντηση: Η αλυκή του Μεσολογγίου παράγει 120 χιλιάδες τόνους αλάτι το χρόνο. Είναι μια ποσότητα, που για να μπορέσουμε
να την καταλάβουμε θα πρέπει να σκεφτούμε ότι ένας τόνος αλατιού είναι ένας κύβος με πλευρά ένα μέτρο περίπου, δηλαδή ένα κυβικό μέτρο. Οι 120 χιλιάδες
τόνοι είναι 120 χιλιάδες κυβικά μέτρα, ένας χώρος πολύ μεγάλος.

Οι αλυκές και το περιβάλλον.
Ερώτηση: Οι αλυκές κάνουν ζημιά στο περιβάλλον;
Απάντηση: Αντίθετα! Οι αλυκές είναι μια δραστηριότητα του ανθρώπου που βοηθάει στην ισορροπία του περιβάλλοντος. Σαν απόδειξη έχουμε το γεγονός ότι μέσα στις αλυκές, αυτή τη στιγμή, υπάρχουν τα περισσότερα είδη πουλιών και φυτών σε όλη την περιοχή. Έχει διατηρηθεί, δηλαδή, το περιβάλλον πολύ καλύτερα, απ' ότι έχει διατηρηθεί στις εκτάσεις εκτός των αλυκών, γιατί τα πουλιά προστατεύονται. Δεν κυκλοφορεί μέσα ούτε κόσμος, ούτε κυνηγοί και τα διάφορα φυτά αναπτύσσονται χωρίς να επηρεάζονται από τίποτα, ούτε από ζώα, ούτε από ανθρώπινη δραστηριότητα.

Το αλάτι στη ζωή μας Ερώτηση: Εκτός από το φαγητό το αλάτι το χρησιμοποιούμε και κάπου αλλού;
Απάντηση: Το χρησιμοποιούμε σε πάρα πολλές περιπτώσεις! Το χρησιμοποιούμε για το λιώσιμο των πάγων. Στους δρόμους, όταν παγώνουν ρίχνουμε αλάτι για να λιώσουν οι πάγοι. Το χρησιμοποιούμε στη βιομηχανία, για να κάνουμε το νερό κατάλληλο για χρήση, δηλαδή για αποσκλήρυνση του νερού. Επίσης το χρησιμοποιούμε σε πολλές χημικές βιομηχανίες. Η κυριότερη όμως χρήση είναι για το φαγητό μας.
Ερώτηση: Πού συσκευάζεται το αλάτι;
Απάντηση: Το αλάτι το παίρνουν από μας και το συσκευάζουν διάφορες βιομηχανίες. Το επεξεργάζονται και το συσκευάζουν αυτές. Μια από αυτές είναι εδώ δίπλα μας. Είναι η βιομηχανία ΚΑΛΑΣ. Μια άλλη είναι στην Πάτρα, είναι η ΧΙΩΝ και είναι και άλλες στη υπόλοιπη Ελλάδα. Όλες αυτές οι βιομηχανίες προμηθεύονται το αλάτι από εμάς.
Ερώτηση: Το συσκευασμένο αλάτι έχει συντηρητικά;
Απάντηση: Το αλάτι είναι από μόνο του συντηρητικό μέσο, γι' αυτό παστώνουμε τρόφιμα. Άρα για να διατηρηθεί το αλάτι δεν χρειάζεται συντηρητικό. Επειδή, όμως, στο αλάτι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων έχει αποφασίσει να βάλει και διάφορα άλλα στοιχεία, που βοηθούν τον άνθρωπο, όπως είναι το ιώδιο, χρειάζεται να βάλουμε κάποια συντηρητικά που διατηρούν αυτά τα επιπλέον στοιχεία. Το συσκευασμένο, λοιπόν, αλάτι έχει ένα είδος συντηρητικού για τα επιπλέον πρόσθετα στοιχεία.
Ερώτηση: Τι καλό κάνει το αλάτι στον άνθρωπο;
Απάντηση: Σίγουρα το αλάτι με σωστή χρήση κάνει καλό στον άνθρωπο, σε κατάχρηση δεν κάνει καλό. Άρα όταν χρησιμοποιούμε το κανονικό αλάτι για την τροφή μας, αυτό μας κάνει καλό, αν χρησιμοποιούμε παραπάνω ποσότητες, αυτό δεν κάνει καλό.
Παιδιά, εμείς φύγαμε σοφότεροι από εκεί κι ελπίζουμε να λύσαμε και δικές σας απορίες. Πάντως θα πρέπει να σας πούμε ότι αξίζει τον κόπο, όταν περάσετε από το Μεσολόγγι να επισκεφτείτε το χώρο. Το θέαμα είναι εντυπωσιακό.

          Ρεπόρτερ: Δημήτρης 

          Δανιήλ Τάξη Β2, Γιάννης Δανιήλ Τάξη Δ1,


          Email:jondani2000@yahoo.gr