Τα
πρώτα ίχνη αποτύπωσης της γεωγραφικής γνώσης δημιουργήθηκαν από την προσπάθεια
του προϊστορικού ανθρώπου να απεικονίσει με υποτυπώδη σχέδια τμήματα της
επιφάνειας της γης σε σμίκρυνση.
Βραχογραφίες, τοιχογραφίες και εγχάρακτες πλάκες με γεωγραφικά στοιχεία από την προϊστορική περίοδο έχουν βρεθεί σε όλες τις ηπείρους.
Γύρω στο 3000 π.χ στη Μεσοποταμία, με τη χρήση της γραφής ως μέσου επικοινωνίας και διάδοσης της γνώσης, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις, ώστε οι γεωγραφικές γνώσεις να αποτυπωθούν σε χάρτες.
Αναπαραστάσεις τμημάτων τις επιφάνειας της γης και γεωγραφικές αναφορές πάνω σε πήλινες πινακίδες έχουν βρεθεί στη Μεσοποταμία και Συρία, ενώ στην Αίγυπτο, χώρα όπου γιίνονταν ακριβείς τοπογραφικές μετρήσεις, βρέθηκε χάρτης σε πάπυρο, όπου αποτυπώνονται γεωφυσικά στοιχεία και ορυχεία (1300-1150 π.χ Μουσείο Τορίνο).
Οι
Κινέζοι επίσης σχεδίαζαν τοπικούς χάρτες χρησιμοποιώντας ένα στοιχειώδες
σύστημα α-ναφοράς με ορθογώνιο πλέγμα από τον 2ο π.Χ. αιώνα. Οι αρχαίοι
λαοί της Μεσοποταμίας, Αι-γύπτου και Κίνας ήταν καλοί λογιστές, κατασκευαστές
τεχνικών έργων εμπειροτέχνες τοπογράφοι, αλλά δεν αντιμετώπισαν επιστημονικά
τη γεωγραφία. Οι πρώτοι που έθεσαν επιστημονικές βάσεις στον τομέα αυτό
θεμελιώνοντας ένα θεωρητικό υπόβαθρο για τη χαρτογράφηση και την περιγραφή
της Γης ήταν οι αρχαίοι Έλληνες. Η έλλειψη καλλιεργήσιμης έκτασης και
πλουτοπαραγωγικών πηγών. "Ελλησι αείποτε πενία συντροφος εστί" σε συνδυασμό
με τον πλούσιο θαλάσσιο διαμελισμό του ελληνικού χώρου , οδήγησε τους
Έλληνες σε θαλάσσιες εξερευνήσεις και στην ανάπτυξη του εμπορίου και των
αποικιών.
Άννα Γιαννούλη
