Κάθε καλοκαίρι στη Ελλάδα ασχολούμαστε με τον καύσωνα, την κλιματική κρίση και τις πυρκαγιές, ένα λιγότερο γνωστό αλλά εξίσου επικίνδυνο πρόβλημα κρύβεται πίσω από μεγάλες καταστροφικές φωτιές στην: το ελλιπώς συντηρημένο και γερασμένο ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας.
Ένα δημοσίευμα του Reuters φέρνει στο «φως» αποκαλυπτικά στοιχεία για τον ρόλο του ΔΕΔΔΗΕ, την ανυπαρξία επενδύσεων και την απουσία ενός σοβαρού σχεδίου πρόληψης που καθιστούν την Ελλάδα ως μία από τις ελάχιστες χώρες στην Ευρώπη όπου η ηλεκτρική υποδομή δεν έχει εκσυγχρονιστεί, παρότι η σύνδεσή της με φωτιές είναι πλέον τεκμηριωμένη.
Παλαιωμένες γραμμές μεταφοράς, ανεπαρκής συντήρηση και απουσία προληπτικών ελέγχων έχουν μετατρέψει εκατοντάδες χιλιόμετρα καλωδίων σε κινούμενες «ωρολογιακές βόμβες», ειδικά σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών και ισχυρών ανέμων.
Παρά τις προειδοποιήσεις ειδικών και προηγούμενα περιστατικά, η πολιτεία φαίνεται να παραμένει θεατής.
Όταν οι Έλληνες πυροσβέστες, αναφέρει το Reuters, ερεύνησαν την αιτία μιας φονικής φωτιάς κοντά στην Αθηναϊκή Ριβιέρα τον Αύγουστο, βρήκαν έναν γνωστό ένοχο: ένα χαλαρό καλώδιο ηλεκτρικού ρεύματος, του οποίου οι σπινθήρες εκτοξεύτηκαν σε ένα χωράφι με ξερά χόρτα.
Η έκθεση των ερευνητών, την οποία είδε το Reuters, ανέφερε ότι το καλώδιο κοντά στην Κερατέα έδειχνε σημάδια οξείδωσης και ακατάλληλης συντήρησης. Μέσα σε λίγες ώρες, η πυρκαγιά είχε σκοτώσει ένα άτομο και είχε κάψει 4.000 στρέμματα (16 τετραγωνικά χιλιόμετρα) γης που συνορεύει με τουριστικές παραλίες νότια της πρωτεύουσας.
«Ήταν πολύ γρήγορο», είπε ο Μανώλης Παλαιολούγκας, κάτοικος της Κερατέας, δείχνοντας μια περιοχή με καμένη γη λίγο έξω από την πόλη, όπου ξεκίνησε η φωτιά.
Τα ελαττωματικά ηλεκτροφόρα καλώδια ήταν η κύρια αιτία των μεγάλων πυρκαγιών αυτό το καλοκαίρι, επισκιάζοντας τις εμπρηστικές πράξεις και την αμέλεια, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία της πυροσβεστικής υπηρεσίας που είδε αποκλειστικά το Reuters.
Από τις 41 μεγάλες φωτιές στην Ελλάδα που ερεύνησε η πυροσβεστική υπηρεσία, οι 15 πιθανότατα προκλήθηκαν από το ηλεκτρικό δίκτυο, καταστρέφοντας 51.000 στρέμματα γης.
Το νούμερο αυτό είναι αυξημένο σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με τα στοιχεία, και έρχεται μετά από χρόνια υποεπένδυσης στο ηλεκτρικό δίκτυο κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της Ελλάδας το 2009-2018. Προστίθεται στους κινδύνους που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή, η οποία έχει κάνει τα καλοκαίρια πιο ζεστά και ξηρά και τις πυρκαγιές πιο καταστροφικές, κοστίζοντας στο κράτος δισεκατομμύρια ευρώ.
«Εδώ και πολλά χρόνια, εγώ και άλλοι συνάδελφοι έχουμε θέσει το ζήτημα με τις φλόγες που προκαλούνται από τα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας», δήλωσε ο Παλαιολόγος Παλαιολόγου, επίκουρος καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Δεν πρέπει να κρύβουμε το ζήτημα κάτω από το χαλί».
Και δεύτερη έκθεση για τις φωτιές
Μια δεύτερη έκθεση της πυροσβεστικής υπηρεσίας που είδε το Reuters έδειξε ότι το 2024, εννέα μεγάλες πυρκαγιές πιθανότατα προκλήθηκαν από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης μιας που ξέσπασε βόρεια της Αθήνας και κατέκαψε 10.000 εκτάρια – μια έκταση ίση με το μέγεθος του Παρισιού.
Στην Ελλάδα, οι λεπτομέρειες σχετικά με τα αίτια των πυρκαγιών δεν δημοσιεύονται γενικά. Ο εκπρόσωπος της πυροσβεστικής υπηρεσίας Βασίλης Βαθρακογιάννης αρνήθηκε να σχολιάσει τα στοιχεία, καθώς δεν είναι δημόσια.
Ο δημόσιος διανομέας ηλεκτρικής ενέργειας ΔΕΔΔΗΕ δήλωσε ότι πραγματοποιεί τακτική συντήρηση και αύξησε τις δαπάνες συντήρησης σε 165 εκατομμύρια ευρώ το 2024 από 122 εκατομμύρια ευρώ το 2019.
Οι προσπάθειές του περιλαμβάνουν αποψίλωση δασών, κλάδεμα και επιθεωρήσεις ασφαλείας, ενώ έχει δώσει προτεραιότητα στην υπόγεια τοποθέτηση καλωδίων για τη μείωση του κινδύνου πυρκαγιάς, ανέφερε ο ΔΕΔΔΗΕ. Από το 2012, έχει κριθεί ένοχος σε μόλις τρεις υποθέσεις που σχετίζονται με πυρκαγιές, από τις περίπου 122.000 πυρκαγιές που έχουν καταγραφεί, πρόσθεσε.
Η κυβέρνηση πετά το «μπαλάκι» στην κρίση χρέους για την έλλειψη επενδύσεων
Η κυβέρνηση της ΝΔ αποδίδει το πρόβλημα στην έλλειψη επενδύσεων κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους πριν από την άνοδό της στην εξουσία το 2019.
Αυτό «αφήνει συνολικά ένα τεράστιο κενό που πρέπει να καλύψουμε τώρα», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας Νίκος Τσάφος στο κοινοβούλιο αυτόν τον μήνα.
Εν τω μεταξύ, οι τοπικές αρχές χάνουν την υπομονή τους.
Ο Δημήτρης Παπαχρήστου, Δήμαρχος Δήμου Σαρωνικού, που επλήγη από την πυρκαγιά του Αυγούστου, δήλωσε ότι θα μηνύσει τον ΔΕΔΔΗΕ για αμέλεια αυτόν τον μήνα για τουλάχιστον δύο μεγάλες πυρκαγιές που προκλήθηκαν από καλώδια αυτό το καλοκαίρι.
«Βλέπουμε την ίδια ιστορία κάθε χρόνο, σε όλη την Ελλάδα», δήλωσε ο Παπαχρήστου στο Reuters. «Έχουμε φτάσει στα όριά μας».
Ο ΔΕΔΔΗΕ από την πλευρά του δήλωσε ότι δεν βρήκε καμία σχέση μεταξύ της πυρκαγιάς του Αυγούστου και του ηλεκτρικού δικτύου. Πραγματοποίησε συντήρηση στην Κερατέα στις 14 Μαΐου και είχε καθαρίσει έναν κύκλο τεσσάρων μέτρων γύρω από τον στύλο, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία.
Μεγάλο μέρος του δικτύου εγκαταστάθηκε πριν από δεκαετίες σε «καυτά σημεία» που μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιά
Η πρόκληση για την ανακαίνιση του παλαιού δικτύου είναι τεράστια, καθώς μερικοί από τους 4,5 εκατομμύρια στύλους της χώρας βρίσκονται σε δασικές περιοχές που είναι πλέον επίκεντρα πυρκαγιών.
Σχεδόν έρημα χωριά σε αγροτικές περιοχές εξακολουθούν να εξυπηρετούνται από αμέτρητες γραμμές. Χιλιάδες καλώδια διασταυρώνονται στην Κερατέα, μερικά από τα οποία κρέμονται τόσο χαμηλά που οι κάτοικοι αστειεύονται ότι τα χρησιμοποιούν ως απλώστρα.
Για να μειωθεί ο κίνδυνος, τα καλώδια πρέπει να μετακινηθούν από περιοχές υψηλού κινδύνου, να ανανεωθούν ή να θαφτούν υπόγεια σε περιοχές όπου αυτό είναι δυνατό, είπε ο κ. Παλαιολόγου.
Ο κ. Τσάφος ενημέρωσε το κοινοβούλιο ότι κάθε χρόνο τοποθετούνται υπόγεια περίπου 1.800 χιλιόμετρα καλωδίων. Με αυτόν τον ρυθμό, η ολοκλήρωση του έργου θα μπορούσε να διαρκέσει δεκαετίες.
«Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας», είπε.
- Διαβάστε από το πρωτότυπο το ρεπορτάζ των δημοσιογράφων Angeliki Koutantou, Yannis Souliotis και Renee Maltezou του πρακτορείου Reutters με τίτλο « How Greece’s neglected power grid fuels wildfire destruction », πατώντας ΕΔΩ
