Η τοπική αυτοδιοίκηση καλείται να αντιμετωπίσει προκλήσεις (π.χ., κλιματική κρίση) και να δημιουργήσει προοπτικές (π.χ., βιώσιμη ανάπτυξη) επενδύοντας σε τρεις αναπτυξιακούς πυλώνες.
Ο πρώτος πυλώνας είναι η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο, δηλαδή η στελέχωση των υπηρεσιών των δήμων και των περιφερειών με εξειδικευμένο προσωπικό. Ο δεύτερος πυλώνας είναι η επένδυση στο πάγιο κεφάλαιο, με την αξιοποίηση των συγχρηματοδοτούμενων πόρων. Ο τρίτος πυλώνας είναι η επένδυση στο φυσικό κεφάλαιο, με την επίτευξη των στόχων του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Ο πρώτος πυλώνας αφορά την επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρείται ελλιπής στελέχωση σε όλους τους δήμους, τόσο στις Διευθύνσεις Περιβάλλοντος και Καθαριότητας όσο και Πολεοδομίας. Οι νέες δημοτικές αρχές καλούνται να αναζητήσουν άμεσα μηχανισμούς στελέχωσης των συγκεκριμένων υπηρεσιών των δήμων, όπως είναι, π.χ., ο προγραμματισμός μόνιμων προσλήψεων σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, η συνεργασία με φορείς της αγοράς αλλά και η χρήση των εργαλείων ΣΔΙΤ, με άμεσα αποτελέσματα.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την επένδυση στο πάγιο κεφάλαιο. Οι νέες δημοτικές αρχές πρέπει να «τρέξουν» την αξιοποίηση των συγχρηματοδοτούμενων πόρων, όπως είναι το ΕΣΠΑ, το ΠΔΕ, καθώς και το NGEU. Η άντληση πόρων από τα συγχρηματοδοτούμενα εργαλεία όχι μόνο είναι πλέον ανταγωνιστική μεταξύ των δήμων, αλλά απαιτείται και η τήρηση των αιρεσιμοτήτων, κάτι που σημαίνει ότι στην τοπική αυτοδιοίκηση δημιουργούνται δήμοι διαφορετικών ταχυτήτων, όπως έχει ήδη συμβεί σε άλλους δημόσιους φορείς (π.χ., πανεπιστήμια, νοσοκομεία κ.λπ.).
Ο τρίτος πυλώνας αφορά την επένδυση στο φυσικό κεφάλαιο. Η επίτευξη των στόχων της Συνθήκης των Παρισίων αλλά και του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη προϋποθέτει την προστασία του φυσικού κεφαλαίου (π.χ., χαρακτηρισμός δασικών εκτάσεων, ρεμάτων κ.λπ.), με την αύξηση των πράσινων χώρων (π.χ., χωροθέτηση νέων χώρων πρασίνου και περιαστικών δασών), τη βιοκλιματική ανάπλαση των αστικών κέντρων και την αύξηση του φυσικού κεφαλαίου (π.χ., πάρκα, άλση κ.λπ.) στις αστικές ζώνες.
Τέλος, ένας οριζόντιος πυλώνας, που αφορά και τους τρεις προηγούμενους, είναι η επένδυση στην τεχνολογική πρόοδο. Η τεχνολογική πρόοδος αποτελεί τον μοχλό για την αύξηση της παραγωγικότητας τόσο του ανθρώπινου όσο και του πάγιου κεφαλαίου, ενώ αποτελεί παράλληλα ένα μέσο για τη διασφάλιση του φυσικού κεφαλαίου (π.χ., πρόληψη δασικών πυρκαγιών). Η υλοποίηση των ανωτέρω στόχων προϋποθέτει να εκλεγούν δημοτικές και περιφερειακές αρχές που να γνωρίζουν τα σύγχρονα εργαλεία της Δημόσιας Διοίκησης, έχοντας παράλληλα την ικανότητα να εφαρμόσουν τις δημόσιες πολιτικές που επιδιώκουν τη μεγιστοποίηση της κοινωνικής ευημερίας.
* Ο Μάριος Ψυχάλης είναι Λέκτορας Δημόσιων Οικονομικών – NUP και Υποψήφιος Δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης
