H Διδασκαλική Ομοσπονδία της Ελλάδας (ΔΟΕ) σε συνεργασία με την ΟΛΜΕ και τη Διεθνή Ένωση Εκπαιδευτικών παρουσίασε μια μεγάλη έρευνα για την ολοένα αυξανόμενη τάση ιδιωτικοποίησης της Δημόσιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Παρόντες στην παρουσίαση ήταν η υφυπουργός Παιδείας Σοφίας Ζαχαράκη, ο πρώην υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου και η Χαρά Κεφαλίδου, βουλευτής Δράμας και Τομεάρχης Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής
Συντελεστές της έρευνας
- Γιάννης Καμαριανός Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστήμιο Πατρών
- Αργύρης Κυρίδης Καθηγητής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
- Νίκος Φωτόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
- Δημήτρης Χαλκιώτης Σύμβουλος Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής
Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας «Το δημόσιο σχολείο στην Ελλάδα-Όψεις και τάσεις μιας αναδυόμενης ιδιωτικοποίησης», στη χώρα μας εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια όλο και εντονότερα μια «σκιώδης» ιδιωτική εκπαίδευση, που τείνει να υποκαταστήσει τη δημόσια εκπαίδευση, παρά τη σημαντική μείωση των ιδιωτικών δαπανών εκπαίδευσης που είχαμε τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης. Παρόλα αυτά, το ποσοστό των δαπανών αυτής της σκιώδους εκπαίδευσης (υπηρεσίες φροντιστηρίων, ιδιαίτερα, ξένες γλώσσες, παιδαγωγοί, μπειμπι σίτερς, φροντιστήρια μαθητών δημοτικού, κλπ) αποτελούν ποσοστό 34,7% επί των δαπανών για δημόσια εκπαίδευση, ενώ το σύνολο των ιδιωτικών δαπανών σκιώδους εκπαίδευσης στην Ελλάδα, αποτελεί το 40,1% των συνολικών δαπανών της ιδιωτικής εκπαίδευσης.
Οι εκπαιδευτικοί, λέει η έρευνα, ανησυχούν σοβαρά πλέον για τη διαφαινόμενη «αποικιοποίηση» της δημόσιας εκπαίδευσης από κοινωνικές πρακτικές που εδραιώνουν διαρκώς μια τάση προς την ιδιωτικοποίηση.
Επίσςη από την έρευνα προκύπτει ότι στην Ελλάδα η δημόσια δαπάνη για την εκπαίδευση είναι διαχρονικά χαμηλότερη (κατά Μ.Ο. 20% περίπου) από την αντίστοιχη άλλων χωρών της Ε.Ε. Είναι σαφές πως το χαμηλό επίπεδο δημόσιας δαπάνης προκαλεί υψηλότερο επίπεδο ιδιωτικών δαπανών. Πράγματι, στην Ελλάδα η ιδιωτική δαπάνη για την εκπαίδευση είναι κατά πολύ υψηλότερη (σχεδόν τριπλάσια) από την αντίστοιχη άλλων χωρών της Ε.Ε.
Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της δημόσιας δαπάνης για την εκπαίδευση στην Ελλάδα κατά την τελευταία εικοσαετία, κατά την περίοδο 2000–2010 παρουσιάστηκε αύξηση της εν λόγω δαπάνης για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αλλά, εξαιτίας της κρίσης, το 2016 επανήλθε στα επίπεδα της αρχής της δεκαετίας τού 2000 ως ποσοστό του ΑΕΠ και ως ποσοστό της συνολικής δαπάνης της Γενικής Κυβέρνησης.
Οι αιτίες του φαινομένου αυτού, σύμφωνα με την έρευνα, είναι τρεις:
- η έλλειψη προσωπικού στη δημόσια εκπαίδευση,
- οι βασικές και πολλαπλές υποδομές, και,
- η γενικότερη στοχοποίηση των λειτουργών της δημόσιας εκπαίδευσης από συστημικούς και μη φορείς και κέντρα πληροφόρησης.
Με βάση τα ευρήματά της έρευνας, οι δύο Ομοσπονδίες προτείνουν μέτρα και πρωτοβουλίες ουσιαστικής στήριξης της δημόσιας εκπαίδευσης, όπως:
- Αύξηση της χρηματοδότησης της δημόσιας εκπαίδευσης
- Εστίαση στα περιβάλλοντα που έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση
- Ενίσχυση των μισθών των εκπαιδευτικών
- Επιστημονική και παιδαγωγική ενίσχυση των εκπαιδευτικών
- Εστίαση στην αντιμετώπιση κάθε εγχειρήματος στοχοποίησης και απαξίωσης της δημόσιας εκπαίδευσης, από ΜΜΕ, κυβερνήσεις, ιδιωτικούς φορείς και οργανισμούς που αποβλέπουν στην ενίσχυση της δυσπιστί- ας των γονέων και ευρύτερα της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στη δημόσια εκπαίδευση.
- Ιδιαίτερη μέριμνα και πολυτροπική στήριξη των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων σε όλο το εύρος του εκπαι- δευτικού μας συστήματος
- Πολιτικά και θεσμικά μέτρα αντιμετώπισης των εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων
- Πολιτικά, οικονομικά και θεσμικά μέτρα για την ενίσχυση όλων των δημόσιων εκπαιδευτικών δομών και προγραμμάτων (π.χ. δίχρονη προσχολική αγωγή και εκπαίδευση, ολοήμερο δημοτικό σχολείο και νηπιαγω γείο, πρόσθετη διδακτική στήριξη, ενισχυτική διδασκαλία, Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας κ.α.)
Συμπερασματικά, η προσέγγιση αυτή προσφέρει ένα νέο ενδιαφέρον ερμηνευτικό πλαίσιο αιτιών, εννοιών, θεωρήσεων και πρακτικών εντός και εκτός της σύγχρονης ελληνικής πραγ- ματικότητας.
