Πρέσπες:

Περιοχή Ειδικής Προστασίας

Το φυσικό περιβάλλον Η Πρέσπα είναι ένα μεγάλο λεκανοπέδιο που βρίσκεται σε υψόμετρο 850 μέτρων και περιλαμβάνει δύο λίμνες: τη Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα που βρίσκονται

Μικρή Πρέσπα

Φωτό Βασ. Φουρτούνης 1986

στα σύνορα Ελλάδας, Αλβανίας και πρώην Γιουγκοσλαβίας.. Η Μικρή Πρέσπα ανήκει στην Ελλάδα και ένα μικρό τμήμα της στην Αλβανία, ενώ η Μεγάλη Πρέσπα είναι μοιρασμένη ανάμεσα στην Ελλάδα την Αλβανία και την πρώην Γιουγκοσλαβία. Απέχουν 47χλμ. από τη Φλώρινα και 50χλμ. από την Καστοριά και Τις χωρίζει μία λωρίδα γης με μήκος 5χλμ. και φάρδος που κυμαίνεται από 8μ. έως 1.000μ. Μαζί με τις γύρω δασωμένες πλαγιές του όρους Βαρνούς οι λίμνες αποτελούν την περιοχή των Πρεσπών, μία έκταση με την μεγαλύτερη ποικιλία μορφών άγριας ζωής σε αντίστοιχη επιφάνεια στην Ευρώπη.

Η περιοχή προστατεύεται από την ελληνική νομοθεσία καθώς και από πολλές ευρωπαϊκές και διεθνείς συμβάσεις. Από το 1974 έχει κηρυχθεί Εθνικός Δρυμός. Είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση δρυμός

Χάρτης των Πρεσπών

της Ελλάδας, καθώς και αυτός με την υψηλότερη βιοποικιλότητα. Επιπλέον, έχει χαρακτηριστεί ως Περιοχή Ειδικής Προστασίας και Ειδικά Προστατευόμενη Μεσογειακή Περιοχή, καθώς και Περιοχή Σημαντική για τα Πουλιά.

Πως δημιουργήθηκαν οι λίμνες

Αρχικά οι δύο λίμνες ήταν ενωμένες αλλά οι εναποθέσεις των φερτών υλικών (χώματα, λάσπη, άμμος, πέτρες) από το ρυάκι του Αγίου Γερμανού που εκβάλει στις λίμνες δημιούργησαν την αμμώδη λωρίδα γης που χωρίζει τις δύο λίμνες. Παρόλα αυτά τα νερά των λιμνών επικοινωνούν μεταξύ τους και τα νερά της Μικρής Πρέσπας διοχετεύονται στην Μεγάλη από την οποία μέσω υπογείων διόδων καταλήγουν στην λίμνη Οχρίδα της Γιουγκοσλαβίας.

Η γύρω περιοχή

Εκτός από το φυσικό περιβάλλον και την ομορφιά του τοπίου η περιοχή έχει ενδιαφέροντα αξιοθέατα όπως είναι; ·

  • οι οικισμοί του Αγίου Γερμανού και των Ψαράδων, ·
  • το νησάκι του Άγιου Αχίλλειου στην Μικρή Πρέσπα και η πλωτή γέφυρα που το συνδέει με την στεριά, ·
  • οι βυζαντινές εκκλησίες (μία από τις οποίες χρονολογείται από το 10ο αιώνα), ·
  • τα παραλίμνια σπήλαια που χρησιμοποιήθηκαν ως ασκηταριά Βυζαντινών μοναχών, ·
  • οι βράχοι που είναι ζωγραφισμένοι με εικόνες του 14ου 15ου αιώνα κ.ά.

Το οικοσύστημα

Στην περιοχή υπάρχουν περισσότερα από 1.500 είδη φυτών (δύο ενδημικά) σε ένα σύνολο έξι χιλιάδων ειδών στην Ελλάδα. Επίσης, υπάρχουν 12 τύποι δασών, στα οποία ζουν 46 είδη θηλαστικών, μεταξύ των οποίων τα

Το χωριό Ψαραδες των Πρεσπών

Φωτό Βασ. Φουρτούνης 1986

σπανιότερα στην Ευρώπη, όπως η αρκούδα, ο λύκος, το αγριόγιδο και η βίδρα. Επιπλέον, εκεί φιλοξενούνται 11 είδη αμφιβίων, 22 είδη ερπετών και 17 είδη ψαριών, από τα οποία τα 8 είναι ενδημικά.

Τα 260 είδη πουλιών της περιοχής συνιστούν μία σημαντική ποικιλία. Ξεχωρίζουν οι πληθυσμοί των σπάνιων υδρόβιων πουλιών, όπως ο αργυροπελεκάνος, που κινδυνεύει με εξαφάνιση παγκοσμίως, και ο ροδοπελεκάνος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Πρέσπες είναι το μοναδικό μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου τα δύο είδη φωλιάζουν μαζί και η μεγαλύτερη αποικία αναπαραγωγής του αργυροπελεκάνου. Αξιόλογοι είναι επίσης οι πληθυσμοί πολλών άλλων σπάνιων υδρόβιων πουλιών, όπως οι ερωδιοί, οι κορμοράνοι, οι λαγγόνες κ.ά.

Οι βιότοποι

Γύρω από τις λίμνες των Πρεσπών υπάρχουν υγρά λιβάδια, δηλαδή παραλίμνιες περιοχές με χαμηλή βλάστηση, οι οποίες, ορισμένες εποχές του χρόνου, καλύπτονται από νερό. Συνήθως η στάθμη του νερού αρχίζει να ανεβαίνει από τα μέσα του χειμώνα και φτάνει στο μέγιστο ύψος της στα τέλη της άνοιξης, διατηρώντας έτσι πλημμυρισμένα τα υγρά λιβάδια όλο αυτό το διάστημα. Η σημασία των υγρών λιβαδιών είναι πολλαπλή, καθώς:

  • Αποτελούν χώρους αναπαραγωγής ψαριών και αμφιβίων.
  • Φιλοξενούν υψηλούς πληθυσμούς ασπόνδυλων οργανισμών.
  • Λειτουργούν ως κύριοι χώροι διατροφής για πολλά είδη υδρόβιων πουλιών.

Το μέλλον

Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ο τουρισμός αυξάνεται, η περιοχή αντιμετωπίζει προβλήματα μείωσης του πληθυσμού και μειωμένους ρυθμούς ανάπτυξης. Το φυσικό περιβάλλον των Πρεσπών απειλείται από δραστηριότητες όπως η λαθροθηρία, η λαθραλιεία και η παράνομη υλοτομία. Αυτές έχουν ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση διαφόρων ειδών πουλιών και τη συνεχή μείωση πληθυσμών σπάνιων ζώων.

Φοίβη Χρηστάρα Τάξη Δ'