Μαραθώνιες διαβουλεύσεις, διμερείς επαφές, συγκρούσεις μεταξύ των ηγετών και συμβιβαστικές προτάσεις ήταν τα βασικά στοιχεία του σκηνικού της χθεσινής πρώτης μέρας της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής. Το σκληρό “πόκερ” για τον τρόπο που θα μοιραστούν τα 750 δισ. ευρώ για το ταμείο ανάκαμψης είναι συνεχές, με τις διαφορές μεταξύ των χωρών να φαίνονται μέχρι στιγμής αγεφύρωτες.
Οι χώρες του Νότου, δηλαδή Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, διαμηνύουν πως δε θα δεχθούν τίποτα που θα θυμίζει μνημόνιο. Η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει να δοθούν 500 δισ. ευρώ με επιχορηγήσεις και 250 δισ. μέσω δάνεια. Ωστόσο οι Βόρειοι διαφωνούν ζητώντας το ψαλίδισμα του συνολικού πόσου και τα περισσότερα χρήματα που θα διανεμηθούν να είναι με την μορφή δανείων.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ βλέποντας ότι πάει να δημιουργηθεί αδιέξοδο, κατέθεσε αργά χθες το βράδυ, νέα συμβιβαστική πρόταση η οποία όμως δεν κατάφερε να φέρει πιο κοντά τα κράτη – μέλη της Ε.Ε που έχουν χωριστεί ουσιαστικά σε δύο στρατόπεδα. Τα “Αγκάθια” είναι το ύψος του Ταμείου Ανάκαμψης, η αναλογία δανείων- επιχορηγήσεων και κυρίως οι όροι που θα συνοδεύουν την εκταμίευση των χρημάτων.
Η σύγκρουση Ολλανδίας – Ιταλίας
Η πρόταση της Ολλανδίας που ζήτησε να έχει το δικαίωμα η κάθε χώρα να απορρίπτει με βέτο τα σχέδια μεταρρυθμίσεων και τις εκταμιεύσεις πόρων που θα παρουσιάσουν τα κράτη-μέλη για το ταμείο ανάκαμψης, εξόργισαν τον Ιταλό πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε. «Η πρόταση Ρούτε είναι μη συμβατή με τις ευρωπαϊκές συνθήκες και μη εφαρμόσιμη σε πολιτικό επίπεδο» διέρρευσε από την ιταλική πλευρά και παράλληλα ο κ. Κόντε επιχείρησε να αποδομήσει με συγκεκριμένα στοιχεία την πρόταση του Ολλανδού ομόλογου του.
Εκτός όμως από την μετωπική σύγκρουση των δύο ηγετών, υπήρξαν άλλες αντιπαραθέσεις που επιβεβαιώνουν το χάσμα που επικρατεί στη Σύνοδο Κορυφής.
- Η Δανία επέμεινε στη μείωση του συνολικού ύψους του ταμείου ανάκαμψης.
- Η Αυστρία διαφώνησε με την πρόταση Μισέλ.
- Η Ουγγαρία εμφανίζεται αδικημένη και ζητά περισσότερα κονδύλια.
- Η Γαλλία έθεσε το ζήτημα της οριστικής κατάργησης των επιστροφών που ορισμένα κράτη λαμβάνουν από τον προϋπολογισμό, ενώ
- Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία τόνισαν ότι δεν μπορεί να υπάρξει υποχώρηση από τα βασικά μεγέθη της πρότασης της Κομισιόν.
- Η Τσεχία εμφανίστηκε απαισιόδοξη καθώς εξέφρασε την άποψη πως οι “27” δεν βρίσκονται κοντά σε μια συμφωνία, από την στιγμή που πέφτουν στο τραπέζι διαφορετικές προτάσεις.
Οι «κόκκινες» γραμμές της ελληνική κυβέρνησης
Η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει την πρόταση της Κομισιόν και τάσσεται υπέρ του ύψους των ενισχύσεων για το ταμείο ανάκαμψης. Να παραμείνει η προτεινόμενη από την Επιτροπή αναλογία επιχορηγήσεων και δανείων, ώστε κεντρικός κορμός των ενισχύσεων να είναι επιχορηγήσεις και όχι ο δανεισμός. Ένα μέρος από τα 32 δισ. ευρώ που επιδιώκει να λάβει η κυβέρνηση αναμένεται να κατευθυνθεί σε μείωση φορών και εισφορών ύψους περίπου 6 δισ. με στόχο την τόνωση της ανάπτυξης.
Παράλληλα η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί τα χρήματα να δοθούν σε βάθος τετραετία και όχι μέσα σε δύο χρόνια καθώς είναι μικρό το χρονικό διάστημα για απορρόφηση. «Δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος για τον οποίο δεν μπορούμε να φτάσουμε σε συμφωνία σε αυτή τη Σύνοδο. Ίσως κάποιοι συμβιβασμοί θα είναι απαραίτητοι, αλλά πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα πετύχουμε μία φιλόδοξη λύση» δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος στην Σύνοδο Κορυφής.
Υπάρχουν σκέψεις για έκτακτη σύνοδο
Το τεταμένο κλίμα, όπως περιγράφηκε και παραπάνω, δεν δίνει πολλές πιθανότητες να υπάρξει «λευκός καπνός» στις Βρυξέλλες. Τούτων δοθέντων και φυσικά στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία μέχρι την Κυριακή, είναι βέβαιο ότι θα πραγματοποιηθεί νέα Σύνοδος Κορυφής πριν το τέλος Ιουλίου. Ωστόσο στόχος των περισσότερων κρατών – μελών της Ε.Ε είναι να βρεθεί μια συμβιβαστική φόρμουλα έτσι ώστε να αίσιο τέλος οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις.
