Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαπραγματεύεται κρατώντας στα χέρια της ένα εμπορικό «μπαζούκας», αλλά ακόμη δεν έχει αποφασίσει αν θα τραβήξει τη σκανδάλη, σχολιάζει σε δημοσίευμά του το Politico αναφορικά με την απάντηση της ΕΕ στους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ.
Παρά το ενιαίο μήνυμα περί «αναλογικής» και «συντονισμένης» απάντησης από τους υπουργούς Εμπορίου της ΕΕ, στη συνεδρίαση στο Λουξεμβούργο οι εσωτερικές διαφωνίες για την αντίδραση στα νέα αμερικανικά μέτρα καθιστούν δύσκολη μια συνολική στρατηγική.
«Καρότο και μαστίγιο»
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (Ursula von der Leyen), τόνισε από τις Βρυξέλλες ότι η Ένωση επιδιώκει πρώτα διάλογο. Όπως ανακοίνωσε, η ΕΕ προτείνει ένα σχέδιο «μηδενικών δασμών» για τα βιομηχανικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων, των φαρμάκων, των χημικών, των πλαστικών και των μηχανημάτων. Ένα μέτρο που θεωρείται εύκολα αποδεκτό, καθώς οι διατλαντικοί δασμοί σε αυτά τα προϊόντα είναι ήδη χαμηλοί. Αυτό είναι το καρότο. Και είναι ένα σχετικά… εύκολο.
Όσον αφορά το μαστίγιο, η ΕΕ θέλει να δημιουργήσει την εντύπωση ότι διαπραγματεύεται από θέση ισχύος (ενώ ελπίζει πως η αναστάτωση στις χρηματοπιστωτικές αγορές που προκλήθηκε από την επίθεση Τραμπ με δασμούς θα εξαντλήσει το μαχητικό του πνεύμα). Όμως, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες διαφωνούν ως προς το ποιο ακριβώς «μαστίγιο» θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η ΕΕ έχει στη διάθεσή της το «πυρηνικό όπλο» του Anti-Coercion Instrument (ACI), που θα εξουσιοδοτούσε την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ να πλήξει αμερικανικές υπηρεσίες όπως η τεχνολογία και οι τράπεζες.
Οι δασμοί του Τραμπ -που θα επηρεάσουν εξαγωγές της ΕΕ αξίας 380 δισεκατομμυρίων ευρώ– είναι ακριβώς το είδος του οικονομικού εκβιασμού για το οποίο σχεδιάστηκε το ACI.
Όμως, το ότι ο «ανταποδοτικός» δασμός 20% σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα είναι επικείμενος (μαζί με τους δασμούς 25% σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα που ήδη ισχύουν) δεν σημαίνει πως το μπλοκ των «27» είναι έτοιμο να ενεργοποιήσει το «μπαζούκας» του. Η ενεργοποίησή του, όπως είπε ένας υπουργός, θα σήμαινε ότι η Ένωση εισέρχεται πραγματικά σε εμπορικό πόλεμο.
Το ίδιο δημοσίευμα του Politico αναφέρει ότι οι Ευρωπαίοι θεωρούν πως τα επιχειρήματα που δικαιολογούν τους δασμούς του Τραμπ είναι σαφώς εσφαλμένα – συμπεριλαμβανομένων των ισχυρισμών ότι οι φόροι προστιθέμενης αξίας, η ρύθμιση της τεχνολογίας στην ΕΕ και τα φυτο-υγειονομικά πρότυπα πρέπει να θεωρούνται μη δασμολογικά εμπόδια. Ο τύπος που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό τους είναι εξίσου ανοητος: για παράδειγμα, ο μέσος δασμός της ΕΕ για τα βιομηχανικά προϊόντα είναι μόλις 1,6%.
Σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο που είδε το POLITICO, η Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο να επιβάλει δασμούς έως και 25 τοις εκατό σε ένα ευρύ φάσμα εξαγωγών από τις ΗΠΑ προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως απάντηση στις εισφορές του Τραμπ στον χάλυβα και το αλουμίνιο.
Την Τετάρτη (9/4) οι κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ θα κληθούν να ψηφίσουν για την επιβολή δασμών 25% σε ευρύ φάσμα αμερικανικών εξαγωγών, από σόγια και ρύζι έως υφάσματα, καλλυντικά, χάλυβα και αλουμίνιο, ορισμένα σκάφη και οχήματα, υφάσματα και ορισμένα ρούχα και διάφορα είδη μακιγιάζ.
Το συνολικό ποσό των εξαγωγών των ΗΠΑ που επηρεάζονται θα είναι 22,1 δισεκατομμύρια ευρώ με βάση τις εισαγωγές της ΕΕ το 2024, σύμφωνα με δημόσια στοιχεία της Eurostat. Αυτό είναι λιγότερο από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί, αφού οι χώρες της ΕΕ άσκησαν πιέσεις για να αφαιρέσουν αντικείμενα – όπως το ουίσκι Μπέρμπον του Κεντάκι – από την αρχική λίστα επιτυχιών. Αυτή ήταν μια νίκη για τη Γαλλία, την Ιρλανδία, την Ιταλία και την Ισπανία οι οποίες επιδιώκουν αποκλιμάκωση.
Ως εδώ και μη παρέκει
Παρότι η σκληρή στάση απέναντι στις ΗΠΑ κερδίζει έδαφος, χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία ζητούν η ΕΕ να μην αποκλείσει κανένα εργαλείο από το οπλοστάσιό της, συμπεριλαμβανομένου του Anti-Coercion Instrument (ACI), το οποίο θεωρείται η «πυρηνική επιλογή».
«Κάποιος πρέπει επίσης να εξετάσει προσεκτικά [το Anti-Coercion Instrument)]», είπε ο απερχόμενος υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ (Robert Habeck) προσερχόμενος στο συμβούλιο της Δευτέρας. «Πρόκειται για μέτρα που υπερβαίνουν κατά πολύ την τελωνειακή πολιτική. Έχουν μια ευρεία παλέτα. Στη συνέχεια περιλαμβάνουν ψηφιακές υπηρεσίες, αλλά διαθέτουν ένα ευρύ φάσμα μέσων, πολύ περισσότερα από απλά μέσω ψηφιακού φόρου.»
Ο Ισπανός ομόλογός του Κάρλος Κουέρπο (Carlos Cuerpo) συμφώνησε. «Το Anti-Coercion Instrument υπάρχει για να το χρησιμοποιήσουμε σε περίπτωση που το κρίνουμε απαραίτητο. Αλλά και πάλι, το μήνυμα που πρέπει να λάβει η ΕΕ σήμερα είναι θετικό», είπε ο Κουέρπο σε συνέντευξή του στο POLITICO. «Πρέπει να διερευνήσουμε τη χρήση όλων των μέσων που έχουμε στη διάθεσή μας. Αυτό είναι σίγουρο. Δεν πρέπει να αποκλείσουμε τίποτα.»
Περίπου 20% των κρατών-μελών ζητούν να χρησιμοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα μέσα από την Κομισιόν, ενώ οι περισσότερες χώρες τάσσονται υπέρ των αντίμετρων μόνο αν καταστούν απολύτως απαραίτητα.
Η Ιρλανδία και η Ιταλία, που κινδυνεύουν άμεσα λόγω της έκθεσής τους σε φαρμακευτικά και οινικά προϊόντα, εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικές. Ο Ιρλανδός υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου, Σάιμον Χάρις (Simon Harris), προειδοποίησε ότι η χρήση του ACI θα ήταν μια «εξαιρετική κλιμάκωση» και σημείωσε πως αυτή τη στιγμή πρέπει να προωθείται η αποκλιμάκωση, όχι η σύγκρουση.
Παράλληλα, ο Ιταλός ΥΠΕΞ, Αντόνιο Ταγιάνι (Antonio Tajani), πρότεινε αναβολή της εφαρμογής των ευρωπαϊκών αντίμετρων για τον χάλυβα και το αλουμίνιο, από τις 15 Απριλίου στις 30 του ίδιου μήνα. Η ίδια η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι (Giorgia Meloni), μία από τις πιο φιλο-τραμπικές φωνές στην ΕΕ, εμφανίζεται διστακτική και σε άλλα μέτωπα, όπως η άμυνα και οι διατλαντικές σχέσεις. Σύμφωνα με την Corriere della Sera, αναμένεται να επισκεφθεί την Ουάσιγκτον την επόμενη εβδομάδα.
Δεν υπάρχει τρόπος επιστροφής
Η πρόωρη τοποθέτηση του «εμπορικού μπαζούκας» στο τραπέζι καθιστά δύσκολη την υπαναχώρηση αν οι διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον οδηγηθούν σε αδιέξοδο. Την ίδια στιγμή, η Κομισιόν ετοιμάζεται να αποφασίσει εντός της εβδομάδας για πιθανή επιβολή προστίμων σε Apple και Meta, λόγω παραβιάσεων των ευρωπαϊκών κανόνων ανταγωνισμού, κάτι που ενδέχεται να πυροδοτήσει περαιτέρω εντάσεις.
«Σε αυτό το στάδιο, δεν θα υπεισέλθω στους ακριβείς ορισμούς ή στις εικασίες σχετικά με το είδος του οργάνου που θα χρησιμοποιούσαμε ή πώς θα περιγράφαμε το σκεπτικό για τη χρήση αυτού ή εκείνου του οργάνου», είπε ο επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, Μάρος Σέφτσοβιτς (Maroš Šefčovič) στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου της Δευτέρας.
«Η απάντησή μας είναι πολύ σταδιακή, απλώς αντιδρούμε στον χάλυβα και το αλουμίνιο… Είναι κάπως παρατεταμένη με την πάροδο του χρόνου γιατί θέλουμε να δημιουργήσουμε τον απαραίτητο χώρο διαπραγμάτευσης. Ταυτόχρονα, μέχρι τώρα, παρά τις προσπάθειες και το άνοιγμα μας, δεν έχουμε δει την πραγματική δέσμευση, που θα οδηγούσε στην αμοιβαία αποδεκτή λύση», πρόσθεσε ο επικεφαλής του εμπορίου.
- Διαβάστε από το πρωτότυπο το άρθρο των δημοσιογράφων Camille Gijs, Jakob Weizman και Giovanna Coi, του αμερικάνικου περιοδικού Politico με τίτλο «EU agonizes over using its trade ‘bazooka’ to hit back at Trump’s mega tariff» και υπότιτλο «As the European Commission plans levies of up to 25 percent on many exports from the U.S., it holds an olive branch in one hand and its Anti–Coercion Instrument in the other», πατώντας ΕΔΩ
