Το ΠΑΣΟΚ είναι υπέρ της δυνατότητας ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, με κανόνες και ρύθμιση, με αλλαγή του άρθρου 16. Δεν είναι και δεν ήταν ποτέ υπέρ της ίδρυσης μη κρατικών, δυνητικά κερδοσκοπικών, ανωτατοποιημένων παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων
Την πεποίθηση του ότι η νομοθετική ρύθμιση που φέρνει η ΝΔ, αφορά μόνο κατ΄ όνομα «μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά» ιδρύματα, εξέφρασε από το βήμα της Βουλής ο Μανώλης Χριστοδουλάκης. «Δεν εγγυάστε τον πραγματικά μη κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα. Συγγνώμη, αλλά, fund και κερδοσκοπικό Πανεπιστήμιο του εξωτερικού, δεν «παράγουν» μη κερδοσκοπικό παράρτημα».
Ο κ. Χριστοδουλάκης τόνισε στην ομιλία του ότι η σημερινή μέρα αποτελεί μια χαμένη ευκαιρία, καθώς μπορούσαν να υπάρξουν οι προϋποθέσεις για ευρύτερη συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων αναφορικά με τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αντί αυτού η ΝΔ επέλεξε πάλι το δρόμο της πόλωσης, φέρνοντας ένα νομοσχέδιο χωρίς διαβούλευση, χωρίς την απαραίτητη συνταγματική αναθεώρηση και χωρίς την ένταξη του σε μία ομαλή συνλειτουργία με τα δημόσια Πανεπιστήμια. «Σήμερα θα έπρεπε να συζητάμε, χωρίς παρωπίδες, συνολικά για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην χώρα. Για το πώς οφείλουμε να στηρίξουμε το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο, όχι μόνο με όρους χρηματοδοτικούς αλλά και δομικούς. Πώς θα διαμορφώσουμε ένα σύστημα διοίκησης που θα θωρακίζει ουσιαστικά τον αυτοδιοίκητο χαρακτήρα του. Πώς θα συνδέσουμε την παραγόμενη έρευνα με την αγορά εργασίας, τις ανάγκες της κοινωνίας αλλά και της οικονομίας. Πώς θα εκσυγχρονίσουμε τα προγράμματα σπουδών των Πανεπιστημίων μας ώστε να ανταποκρίνονται στις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, στις συντριπτικές μεταβολές που επιβάλλει ο αυτοματισμός και η τεχνητή νοημοσύνη. Θα έπρεπε να συζητάμε για τον ρόλο της δια βίου μάθησης και της επανακατάρτισης. Για το πώς θα ενισχύσουμε την εξωστρέφεια των Πανεπιστημίων μας, πώς θα δημιουργήσουμε ξενόγλωσσα τμήματα σε αυτά, πώς θα προσελκύσουν φοιτητές από το εξωτερικό, θα ενισχύσουν τους πόρους τους πέραν του κρατικού προϋπολογισμού. Θα ενισχύσουν την αυτοτέλεια τους απέναντι σε όσους θέλουν Πανεπιστήμια εξαρτώμενα της εκάστοτε κυβερνητικής ή Υπουργικής δήθεν «μεγαλοψυχίας». Αντικείμενα μικροπολιτικής πλειοδοσίας».
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ υπενθύμισε τη διαχρονική στάση του ΠΑΣΟΚ απέναντι στο θέμα των μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων τονίζοντας ότι «το ΠΑΣΟΚ είναι υπέρ της δυνατότητας ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, με κανόνες και ρύθμιση, με αλλαγή του άρθρου 16. Δεν είναι και δεν ήταν ποτέ υπέρ της ίδρυσης μη κρατικών, δυνητικά κερδοσκοπικών, ανωτατοποιημένων παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων. Και αυτή, λοιπόν, είναι η ουσιώδης διαφορά».
Κλείνοντας την τοποθέτηση του, εξήγησε ξανά τους λόγους για τους οποίους το ΠΑΣΟΚ καταψηφίζει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο και συνέχισε λέγοντας «ως ΠΑΣΟΚ πιστεύουμε πραγματικά ότι η εκπαίδευση είναι ο κατεξοχήν μηχανισμός κοινωνικής κινητικότητας. Που θα προσφέρει ίσες ευκαιρίες για ανέλιξη κοινωνική και οικονομική. Αγωνιστήκαμε και νομοθετήσαμε για αυτό. Πιστεύουμε στη χειραφέτηση του δημοσίου Πανεπιστημίου τόσο έναντι του ελέγχου του κράτους, όσο και έναντι των νόμων της αγοράς. Πιστεύουμε ότι η εκπαίδευση είναι αγαθό και όχι μία στεγνή επιχειρηματική δραστηριότητα. Ότι οφείλει να συνηγορεί στον πλουτισμό της γνώσης και της έρευνας, και όχι των μετόχων. Αυτή η πίστη καθορίζει και τη στάση μας σήμερα εδώ».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Σας ευχαριστώ κ. Πρόεδρε,
κ.κ συνάδελφοι,
Σήμερα θα έπρεπε να είναι μία μεγάλη ευκαιρία.
Σήμερα θα έπρεπε να συζητάμε, χωρίς παρωπίδες, συνολικά για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην χώρα.
Για το πώς οφείλουμε να στηρίξουμε το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο, όχι μόνο με όρους χρηματοδοτικούς αλλά και δομικούς.
Πώς θα διαμορφώσουμε ένα σύστημα διοίκησης που θα θωρακίζει ουσιαστικά τον αυτοδιοίκητο χαρακτήρα του και δεν θα το καθιστά κρατικά εξαρτώμενο.
Πώς θα συνδέσουμε την παραγόμενη έρευνα με την αγορά εργασίας, τις ανάγκες της κοινωνίας αλλά και της οικονομίας, μακριά από τον δογματισμό που συνοδεύει την ακαδημαϊκή διαδικασία.
Πώς θα εκσυγχρονίσουμε τα προγράμματα σπουδών των Πανεπιστημίων μας ώστε να ανταποκρίνονται στις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, στις συντριπτικές μεταβολές που επιβάλλει ο αυτοματισμός και η τεχνητή νοημοσύνη.
Θα έπρεπε να συζητάμε για τον ρόλο της δια βίου μάθησης και της επανακατάρτισης, ως καθοριστικό για την δίκαιη τεχνολογική μετάβαση. Και για την κεντρική πρωτοβουλία των Ιδρυμάτων μας στην κατεύθυνση αυτή.
Σήμερα θα έπρεπε να συζητάμε για το πώς θα ενισχύσουμε την εξωστρέφεια των Πανεπιστημίων μας, πώς θα δημιουργήσουμε ξενόγλωσσα τμήματα σε αυτά, πώς θα προσελκύσουν φοιτητές από το εξωτερικό, θα ενισχύσουν τους πόρους τους πέραν του κρατικού προϋπολογισμού. Θα ενισχύσουν την αυτοτέλεια τους απέναντι σε όσους θέλουν Πανεπιστήμια εξαρτώμενα της εκάστοτε κυβερνητικής ή Υπουργικής δήθεν «μεγαλοψυχίας». Αντικείμενα μικροπολιτικής πλειοδοσίας.
Αλλά αυτά ίσως είναι τα μόνα που δεν συζητάμε.
Τα τελευταία 5 χρόνια η ΝΔ ασχολήθηκε αποκλειστικά με δύο ζητήματα: το «πώς θα μπαίνεις στο πανεπιστήμιο» και το «ποιος θα το φυλάει».
- Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, που παράγει όχι μόνο αδικίες, αλλά τελικά και νέους ανθρώπους που καταφεύγουν, είτε στα κολλέγια που ήδη λειτουργούν στη χώρα, είτε σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού, αν έχουν την οικονομική δυνατότητα.
- Πανεπιστημιακή αστυνομία, αυτή η μεγαλειώδης μεταρρύθμιση – όπως παρουσιαζόταν – που θα έλυνε ως δια μαγείας όλα τα προβλήματα του Πανεπιστημίου, και τελικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ, με την ανομία στα ιδρύματα να ζει και να βασιλεύει.
Σήμερα, λοιπόν, πάλι δεν κάνουμε την κουβέντα που πρέπει.
Ξεκινάω από τη δική μας θέση αρχής.
Το ΠΑΣΟΚ είναι υπέρ της δυνατότητας ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, με κανόνες και ρύθμιση, με αλλαγή του άρθρου 16.
Δεν είναι και δεν ήταν ποτέ υπέρ της ίδρυσης μη κρατικών, δυνητικά κερδοσκοπικών, ανωτατοποιημένων παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων.
Και αυτή, λοιπόν, είναι η ουσιώδης διαφορά.
Θυμηθήκατε στον 5ο χρόνο της διακυβέρνησης σας ότι αυτό πρέπει να γίνει τώρα. Αλήθεια, αν ήταν τόσο επιτακτικό, γιατί καθυστερήσατε 5 χρόνια και δεν το φέρατε το 2019;
Υπερθεματίζετε για το επιχείρημα της χαμένης ευκαιρίας. Αλλά η χαμένη ευκαιρία δεν αφορά μόνο τον χρόνο. Πρέπει να αφορά πρωτίστως το αποτέλεσμα.
Και όντως, δεν πρέπει να χαθεί η ευκαιρία. Η ευκαιρία για ισχυρά δημόσια Πανεπιστήμια, που θα συνλειτουργούν με ποιοτικά μη κρατικά μη κερδοσκοπικά Πανεπιστήμια, που θα υπόκεινται σε κανόνες και όρους ρύθμισης, που θα εντάσσονται ομαλά σε ένα ενιαίο ακαδημαϊκό σύστημα που θα διέπει συνολικά την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα, και που θα εγγυάται στοιχειωδώς ίσους όρους ανταγωνισμού.
Αλλά και αυτήν την συζήτηση, την κάνουμε στρεβλά και ελλειμματικά.
- Γιατί στερήθηκε σοβαρής διαβούλευσης. Το 2011, το ΠΑΣΟΚ πέρασε νόμο για την παιδεία μετά από 1.5 χρόνο διαβούλευση. Με φορείς, κόμματα, ακαδημαϊκή κοινότητα και όλους τους εμπλεκόμενους. Τώρα επιλέξατε το ελάχιστο τυπικό της κοινοβουλευτικής διαδικασίας. Κανένας διαβουλευτικός θεσμός στη διαμόρφωση του νόμου, ούτε το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, ούτε το Συμβούλιο Εθνικής Πολιτικής για την Παιδεία που ιδρύθηκε με νόμο το 2014.
- Τον περνάτε χωρίς συνταγματική αναθεώρηση. Εγώ δεν θα μείνω στα νομοτεχνικά της αντισυνταγματικότητας. Αλλά σε δύο σοβαρά πολιτικά ζητήματα.
-Το Σύνταγμα επιβάλλει ενισχυμένες πλειοψηφίες και συναινέσεις. Σύνθεση θέσεων για μία μεγάλη μεταρρύθμιση, άρα διευρυμένη κοινωνική της νομιμοποίηση και πολιτική συνέχεια.
-Η συνταγματική αναθεώρηση θα έδινε την δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών μη κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων και όχι απλώς παραρτημάτων. Εδώ έχουμε το εξής οξύμωρο: ένας μη κερδοσκοπικός ελληνικός οργανισμός, που μπορεί να επιθυμεί να δωρίσει και να δαπανήσει εκατομμύρια για ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, να μην μπορεί να το κάνει. - Δεν εγγυάστε τον πραγματικά μη κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα. Συγγνώμη, αλλά, fund και κερδοσκοπικό Πανεπιστήμιο του εξωτερικού, δεν «παράγουν» μη κερδοσκοπικό παράρτημα.
- Δεν τα εντάσσετε σε μία ομαλή συνλειτουργία με τα δημόσια Πανεπιστήμια, όπως προβλέπει η δική μας πρόταση.
Δηλαδή: ενιαίο σύστημα εισαγωγής, ενιαίος τρόπος διαμόρφωσης του ακαδημαϊκού χάρτη για τη διασφάλιση της αποκέντρωσης των ιδρυμάτων, ενιαίος τρόπος καθορισμού των αντικειμένων με βάση τις ανάγκες της αγοράς, και φυσικά, ενιαίος ανεξάρτητος φορές για την αξιολόγηση και τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων σπουδών. - Δεν κάνετε επαρκώς την κουβέντα για τη στήριξη των δημόσιων Πανεπιστημίων, με την οποία ξεκίνησα και εγώ την ομιλία μου.
Ως ΠΑΣΟΚ πιστεύουμε πραγματικά ότι η εκπαίδευση είναι ο κατεξοχήν μηχανισμός κοινωνικής κινητικότητας. Που θα προσφέρει ίσες ευκαιρίες για ανέλιξη κοινωνική και οικονομική. Αγωνιστήκαμε και νομοθετήσαμε για αυτό.
Πιστεύουμε στη χειραφέτηση του δημοσίου Πανεπιστημίου τόσο έναντι του ελέγχου του κράτους, όσο και έναντι των νόμων της αγοράς.
Πιστεύουμε ότι η εκπαίδευση είναι αγαθό και όχι μία στεγνή επιχειρηματική δραστηριότητα.
Ότι οφείλει να συνηγορεί στον πλουτισμό της γνώσης και της έρευνας, και όχι των μετόχων.
Αυτή η πίστη καθορίζει και τη στάση μας σήμερα εδώ.
Μανώλης Χριστοδουλάκης
Βουλευτής ΠΑΣΟΚ Ανατολικής Αττικής
