Οι θανατηφόρες αψιμαχίες στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο έχουν αυξήσει την προοπτική μιας ευρύτερης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, καθώς η ένοπλη ομάδα Χεζμπολάχ (Hezbollah) έχει εκτοξεύσει πυροβολικό και ρουκέτες σε αλληλεγγύη με τους Παλαιστίνιους.
Καθώς το Ισραήλ σφυροκοπά τη Λωρίδα της Γάζας με αεροπορικές επιδρομές στον απόηχο των θανατηφόρων επιθέσεων από την ένοπλη ομάδα της Χαμάς, ο φόβος για ένα άλλο μέτωπο στο βορρά αυξάνεται με την ανταλλαγή πυρών μεταξύ Ισραηλινών και μαχητών της Χεζμπολάχ. Τη Δευτέρα, η υποστηριζόμενη από το Ιράν ομάδα εκτόξευσε ένα μπαράζ ρουκετών αφού τρία από τα μέλη της σκοτώθηκαν σε ισραηλινούς βομβαρδισμούς.
Τι είναι η Χεζμπολάχ;
Η Χεζμπολάχ, που σημαίνει «Κόμμα του Θεού – Party of God», είναι μια υποστηριζόμενη από το Ιράν σιιτική ένοπλη και πολιτική ομάδα που σχηματίστηκε το 1982 για να πολεμήσει την κατοχή του νότιου Λιβάνου από το Ισραήλ.
Προέκυψε από τις ένοπλες ομάδες που σχηματίστηκαν από το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (Iran’s Islamic Revolutionary Guard Corps) στον απόηχο της εισβολής του Ισραήλ στο Λίβανο το 1982. Η ομάδα, η οποία βρίσκει την υποστήριξή της μεταξύ των σιιτών μουσουλμάνων, είναι ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς του Ισραήλ στην περιοχή.
Το 2021, ο ηγέτης Χασάν Νασράλα (Hassan Nasrallah) ισχυρίστηκε ότι η Χεζμπολάχ είχε 100.000 μαχητές. Η ομάδα διαθέτει ρουκέτες ακριβείας και λέει ότι μπορεί να χτυπήσει όλα τα μέρη του Ισραήλ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμούν ότι το Ιράν έχει διαθέσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ετησίως στη Χεζμπολάχ τα τελευταία χρόνια.
Η ομάδα, με επικεφαλής τον Νασράλα από το 1992, είναι ένα από τα πολιτικά μπλοκ με τη μεγαλύτερη επιρροή στο θρησκευτικό πολιτικό σύστημα του Λιβάνου, με την υποστήριξη ενός μεγάλου τμήματος του σιιτικού πληθυσμού. Η ομάδα συχνά αποκαλείται «κράτος εν κράτει» λόγω του τεράστιου δικτύου πολιτικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε μια χώρα διαιρεμένη κατά μήκος θρησκευτικών γραμμών.
Γιατί σχηματίστηκε η Χεζμπολάχ και ποιοι είναι οι στόχοι της;
Οι μαχητές της Χεζμπολάχ συνέχισαν μια συνεχή εκστρατεία εναντίον των ισραηλινών δυνάμεων στο Λίβανο και εξαπέλυσαν επιθέσεις εναντίον ισραηλινών αμάχων σε άλλες χώρες.
Οι ισραηλινές δυνάμεις αποσύρθηκαν μονομερώς από το νότιο Λίβανο το 2000 μετά από σχεδόν 20 χρόνια θανατηφόρων μαχών, ωθώντας τη Χεζμπολάχ να αυτοανακηρυχθεί ο πρώτος αραβικός στρατός που ανάγκασε ποτέ το Ισραήλ να παραχωρήσει τον έλεγχο εδαφών.
Το Ισραήλ συνεχίζει να κατέχει τα Υψίπεδα του Γκολάν της Συρίας (Syria’s Golan Heights) και τα παλαιστινιακά εδάφη που κατέλαβε στον πόλεμο του 1967. Η Χαμάς αγωνίζεται κατά της ισραηλινής κατοχής και της επέκτασης των παράνομων εποικισμών σε παλαιστινιακά εδάφη.
Η Χεζμπολάχ κυκλοφόρησε το μανιφέστο της μετά την ίδρυσή της, τονίζοντας την ιδεολογία και τους στόχους της, οι οποίοι περιελάμβαναν την ήττα του Ισραήλ και την εκδίωξη δυτικών αποικιοκρατικών οντοτήτων από τη Μέση Ανατολή.
Έχει συγκρουστεί η Χεζμπολάχ με το Ισραήλ στο παρελθόν;
Σε μια διασυνοριακή επιδρομή τον Ιούλιο του 2006, η Χεζμπολάχ συνέλαβε δύο ισραηλινούς στρατιώτες, οι οποίοι ήλπιζαν ότι θα εξασφάλιζαν μια συμφωνία ανταλλαγής κρατουμένων με τους ισραηλινούς ομολόγους τους. Το Ισραήλ απάντησε στρατιωτικά, με αποτέλεσμα έναν πόλεμο 34 ημερών που ονομάζεται επίσης πόλεμος του Ιουλίου.
Η σύγκρουση έληξε χωρίς αποτέλεσμα, καθώς καμία πλευρά δεν ήταν σε θέση να επικρατήσει στρατιωτικά, αλλά είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία περισσότερων από 1.100 Λιβανέζων και 165 Ισραηλινών.
Αλλά ο Νασράλα έχει πει σε πολλές περιπτώσεις ότι ο πόλεμος του 2006 ήταν μια επιτυχία για τη Χεζμπολάχ, σημειώνοντας ότι άντεξε τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες δυνάμεις του Ισραήλ.
Μια έρευνα της ισραηλινής κυβέρνησης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο πόλεμος του 2006 ήταν μια ανεπιτυχής και «χαμένη ευκαιρία».
Σε τι διαφέρει η Χεζμπολάχ από τη Χαμάς;
Η Χεζμπολάχ και η Χαμάς είναι ξεχωριστές οντότητες, αλλά μοιράζονται τον κοινό στόχο της ένοπλης αντίστασης κατά του Ισραήλ.
Ενώ η Χεζμπολάχ είναι μια λιβανέζικη οργάνωση, η Χαμάς είναι μια παλαιστινιακή ομάδα που σχηματίστηκε στη Γάζα το 1987 μετά την έναρξη της πρώτης Ιντιφάντα, μιας εξέγερσης κατά της κατοχής των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ. Η Χαμάς ελέγχει πολιτικά τη Λωρίδα της Γάζας μετά τη νίκη της στις εκλογές του 2006.
Μετά την επίθεση της Χαμάς το Σάββατο στο Ισραήλ, η Χεζμπολάχ εξέδωσε δήλωση λέγοντας ότι παρακολουθεί στενά την κατάσταση και βρίσκεται σε άμεση επαφή με την ηγεσία της παλαιστινιακής αντίστασης.
Η δήλωση πρόσθεσε ότι ήταν μια «αποφασιστική απάντηση στη συνεχιζόμενη κατοχή του Ισραήλ και ένα μήνυμα σε όσους επιδιώκουν εξομάλυνση με το Ισραήλ», αναφερόμενο στις αραβικές χώρες που επιδιώκουν να εξομαλύνουν τις σχέσεις με το Ισραήλ.
Οι ηγέτες της Χεζμπολάχ και της Χαμάς συναντήθηκαν επίσης το 2020 για να συζητήσουν την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και των αραβικών χωρών.
Θα πολεμήσει το Ισραήλ σε δύο μέτωπα;
Τρία μέλη της Χεζμπολάχ σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια ισραηλινού βομβαρδισμού τη Δευτέρα μετά από διασυνοριακή επιδρομή την ευθύνη για την οποία ανέλαβε η ένοπλη οργάνωση Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (Palestinian Islamic Jihad (PIJ)).
Η Χεζμπολάχ δήλωσε ότι όσοι σκοτώθηκαν είχαν «μαρτυρήσει ως αποτέλεσμα της σιωνιστικής επίθεσης στο νότιο Λίβανο». Ως απάντηση, η ομάδα εκτόξευσε ένα μπαράζ ρουκετών στο Ισραήλ.
Οι αναλυτές εικάζουν ότι οι παλαιστινιακές φατρίες στο Λίβανο είναι πρόθυμες να ανοίξουν ένα δεύτερο μέτωπο εάν η Χεζμπολάχ ξεκινήσει μια επίθεση.
Ως εκ τούτου, είναι πιθανό ότι ο Λίβανος θα μπορούσε να εμπλακεί σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, υποστηριζόμενος από παλαιστινιακές φατρίες.
Ενώ η Χεζμπολάχ εκτόξευσε πυροβολικό σε μια ελεγχόμενη από το Ισραήλ περιοχή που διεκδικείται από τον Λίβανο την Κυριακή, η ομάδα έχει αποφύγει τη βαθύτερη συμμετοχή μέχρι στιγμής. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει εάν το Ισραήλ ξεκινούσε μια χερσαία επίθεση στη Γάζα, λένε ορισμένοι ειδικοί.
Ποιες είναι οι άλλες παλαιστινιακές ομάδες στο Λίβανο;
Οι παλαιστινιακές ομάδες στο Λίβανο περιλαμβάνουν τη Χαμάς, το κοσμικό κόμμα Φατάχ (secular party Fatah) και το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (Popular Front for the Liberation of Palestine – PFLP).
Ορισμένα από αυτά τα μέλη εδρεύουν σε παλαιστινιακούς προσφυγικούς καταυλισμούς στο Λίβανο, συμπεριλαμβανομένων των Ein el-Hilweh και Burj al-Barajneh.
Είναι η Χεζμπολάχ «τρομοκρατική» οργάνωση;
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες δυτικές χώρες θεωρούν τη Χεζμπολάχ «τρομοκρατική οργάνωση». Τα συμμαχικά με τις ΗΠΑ κράτη του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, θεωρούν επίσης την ομάδα ως «τρομοκρατική» ομάδα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατατάσσει τη στρατιωτική πτέρυγα της Χεζμπολάχ ως «τρομοκρατική ομάδα», αλλά όχι την πολιτική της πτέρυγα.
Ποιος είναι ο ρόλος της ομάδας στο Λίβανο;
Η Χεζμπολάχ έχει υπουργούς στην κυβέρνηση και βουλευτές στο κοινοβούλιο.
Τα κόμματα στο Λίβανο που αντιτίθενται στην ομάδα την κατηγορούν ότι οδηγεί τον Λίβανο σε σύγκρουση.
Η ομάδα έγινε πιο γνωστή πολιτικά μετά την αποχώρηση της Συρίας, στενού συμμάχου της Χεζμπολάχ, από τον Λίβανο μετά τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Χαρίρι (Rafik Hariri) το 2005.
Ο Χαρίρι, ένας σουνίτης πολιτικός, συμβόλιζε την επιρροή της Σαουδικής Αραβίας στην πολιτική του Λιβάνου.
Το 2016, ο υποστηριζόμενος από τη Χεζμπολάχ χριστιανός πολιτικός Μισέλ Αούν (Michel Aoun) έγινε πρόεδρος. Δύο χρόνια αργότερα, η Χεζμπολάχ και οι σύμμαχοί της κέρδισαν την πλειοψηφία στις πρώτες γενικές εκλογές της χώρας σε εννέα χρόνια.
Στις εκλογές του 2022, το πολιτικό μπλοκ της Χεζμπολάχ έχασε την πλειοψηφία του, αλλά η ομάδα συνεχίζει να κυριαρχεί στην πολιτική της χώρας.
- Διαβάστε το άρθρο από το πρωτότυπο, όπως αυτό δημοσιεύεται στο αραβόφωνο δίκτυο Al Jazeera με τίτλο «What is Hezbollah? A look at the Lebanese armed group backing Hamas» στα αγγλικά, πατώντας ΕΔΩ
