Κώστας Ανθόπουλος* και Νίκος Τσούλιας**: Το σχολείο θέλει μορφωτική πνοή!

«Το σχολείο δεν αλλάζει αλλάζοντας μόνο το σχολείο», τονίζουν μεγάλοι παιδαγωγοί και κοινωνιολόγοι της εκπαίδευσης, Έλληνες και ξένοι. Το σχολείο θέλει ευρύτερες πολιτισμικές αλλαγές, ισχυρό κοινωνικό κράτος, δυναμικό μορφωτικό κίνημα, συμμετοχικές και δημιουργικές εκπαιδευτικές δυνάμεις.
Το σχολείο δεν είναι ΔΕΗ για να μετασχηματιστεί με διοικητικές πράξεις και εντολές. Θέλει έμπνευση, μορφωτική και προοδευτική. Αν δεν στηριχτείς στα παιδαγωγικά του προτάγματα και στο ανθρωπιστικό περιεχόμενό του, δεν μπορείς να βρεις κανενός τύπου μεταρρύθμιση. Η εκπαίδευση δεν θέλει ούτε λαϊκισμό και δημαγωγία ούτε αυταρχισμό και συντηρητισμό. 
Και σήμερα δυστυχώς, όπως και στην προηγούμενη κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, όχι μόνο δεν έχουμε μεταρρύθμιση αλλά τουναντίον έχουμε αντιμεταρρύθμιση – αρκεί να σκεφτούμε την πολιτική της πυγμής, που εφαρμόζει η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και, για να αναφερθούμε σε ένα και μόνο μέτρο, την εξίσωση των διπλωμάτων των κολεγίων / ιδιωτικών ΙΕΚ ακόμα και με τα πτυχία των 5ετών σπουδών του Πολυτεχνείου, πολιτική που αποδομεί τον επαγγελματικό χώρο των επιστημόνων.
Η εκπαίδευση δεν θέλει επικοινωνιακά τεχνάσματα και ανέξοδες ρητορείες. Θέλει ολοκληρωμένο πολιτικό σχέδιο, που θα προκύψει μέσα από ένα ουσιαστικό πολιτικό και κοινωνικό διάλογο. Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ βρισκόμαστε στο τέλος της διακυβέρνησης της Ν.Δ., δεν έχει προστεθεί ούτε ένα νέο σχολικό βιβλίο ούτε μια νέα σχολική βιβλιοθήκη ούτε ένα νέο εργαστήριο. Παραμένουν στην κατάσταση του 2003! Ο δε ψηφιακός μετασχηματισμός είναι απλά αυτός της περιόδου 2009-2012.
Ο προγραμματισμός για την αλλαγή των σχολικών βιβλίων έχει ήδη πάει στο σχολικό έτος 2024 – 2025, εκτός κυβερνητικού ορίζοντα της Ν.Δ. και προφανώς θα είναι «υπό συζήτηση» το εφαρμοστέο της.
Το σχολείο δεν προσαρμόζεται σε οικονομίστικες θεωρίες και σε αντιλήψεις της αγοράς. Θέλει προτάγματα της ανοιχτής κοινωνίας και της δημοκρατικής πολιτείας. Θέλει αξιακό φορτίο μιας ουμανιστικής παιδείας. Θέλει ψηφιακό μετασχηματισμό, που θα υπηρετεί την έννοια της παιδείας και της διαπαιδαγώγησης και θα συνδέεται με έναν νέο Διαφωτισμό. Θέλει κοινωνίες της Γνώσης και όχι οικονομίες της Πληροφορίας.
Το σχολείο οφείλει να διαπαιδαγωγεί, να εξανθρωπίζει, να εκπολιτίζει. Η γνώση και η μάθηση δεν είναι αυτοσκοποί. Αποβλέπουν στη διαμόρφωση ενός ενεργού πολίτη, που θα αγωνίζεται για την προκοπή του και για το κοινό καλό, για την πνευματική ελευθερία του και για κοινωνική δικαιοσύνη.
Εδώ είναι η βασική αποστολή του, στο αξιακό φορτίο μιας ουμανιστικής παιδείας, που θα τροφοδοτεί με δημιουργικό τρόπο τον στοχασμό και τη συνείδηση των μαθητών / μαθητριών.
Η σημερινή πολύπλευρη κρίση αλλά και οι πολλαπλές προκλήσεις των ανατρεπτικών εποχών μας απαιτούν ένα σχολείο, που θα εδραιώνει την κριτική σκέψη και θα ανάβει φλόγες στο πνεύμα ελευθερίας των εκπαιδευομένων, έτσι ώστε να μπορούν να ερμηνεύουν αποτελεσματικά τον κόσμο και να τον αναδημιουργούν στα πεδία των δικών τους ονείρων και φιλοδοξιών.
Ο Ευάγγελος Παπανούτσος έχει θέσει το παιδαγωγικό πρόταγμα. «Ο πολίτης πρέπει να είναι ένας άνθρωπος ελεύθερος. Να απελευθερωθεί από την αμάθεια, από τις προλήψεις, από τις πλάνες. Και ελεύθερος είναι μόνο εκείνος που κατακτά κάθε στιγμή την ελευθερία του. Μόνο ο ελεύθερος άνθρωπος είναι και ηθικά αυθύπαρκτος». 

* Ο Κώστας Ανθόπουλος είναι μέλος του Τομέα Παιδείας του Τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής και μέλος του Δ.Σ. του Α΄ Συλλόγου Εκπαιδευτικών Α/βάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης

** Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής

Πατήστε εδώ και δείτε τα 211 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια