Νίκος Τσούλιας*: Η εκπαιδευτική πολιτική της χώρας μας και η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για την Εκπαίδευση

Ας δούμε το ιστορικό γεγονός. «Για πρώτη φορά, αρχηγοί κρατών από όλο τον κόσμο συναντώνται για να επικεντρωθούν στην εκπαίδευση. Συγκαλούμενη από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, η Διάσκεψη Κορυφής για μια Μεταρρυθμιστική Εκπαίδευση πραγματοποιείται στις 17 – 19 Σεπτεμβρίου 2022 στη Νέα Υόρκη. Αυτή είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να φέρουμε την εκπαίδευση σε καλό δρόμο και να εργαστούμε για να εξασφαλίσουμε ποιοτική εκπαίδευση για όλους έως το 2030».
Η UNESCO έχει θέσει τα βασικά – γενικά πεδία της Διάσκεψης.

1. Σχολεία χωρίς αποκλεισμούς, δίκαια, ασφαλή και υγιή
2. Μάθηση και δεξιότητες για ζωή, εργασία και βιώσιμη ανάπτυξη
3. Οι δάσκαλοι, η διδασκαλία και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού
4. Ψηφιακή μάθηση και μετασχηματισμός
5. Χρηματοδότηση της εκπαίδευσης

Προφανώς είναι θετικό το γεγονός ότι η χώρα μας θα έχει από κοινού εισήγηση με την Σιγκαπούρη για την Ψηφιακή Μάθηση. Αλλά το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι η επεξεργασία θεωρητικών κειμένων. Είναι ότι το Υπουργείο Παιδείας δεν έχει υλοποιήσει πολιτικές για τον Ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαίδευσης!  Απλά εξαντλείται σε σχετικές ρητορείες…
Ας δούμε ένα πεδίο της Συνδιάσκεψης, που αφορά τους εκπαιδευτικούς και που είναι απαραίτητο για τη μεταρρύθμιση, κάτι που επισημαίνει ο Jaques Delors, ως Πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής της Εκπαίδευσης για τον 21^ο αιώνα: «Σε κάθε περίπτωση, καμιά μεταρρύθμιση δεν μπορεί να πετύχει χωρίς την ενεργό συμμετοχή των εκπαιδευτικών».
Η Education International (εκφράζει τους εκπαιδευτικούς και των τριών βαθμίδων της εκπαίδευσης σε παγκόσμια κλίμακα)  θέτει στη Συνδιάσκεψη τις βασικές επιλογές της.

Οι κυβερνήσεις πρέπει: 

1. Να αυξήσουν τις επενδύσεις για την ποιότητα των εκπαιδευτικών συστημάτων.
2. Να εγγυηθούν τα εργασιακά δικαιώματα και ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας.
3. Να επενδύσουν στην ποιοτική κατάρτιση των εκπαιδευτικών και στην επαγγελματική τους ανάπτυξη.
4. Να εμπιστευτούν και να σεβαστούν τους εκπαιδευτικούς και τις ικανότητές τους.
5. Να συμπεριλαμβάνουν τις οργανώσεις των εκπαιδευτικών στη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής μέσα από τον κοινωνικό διάλογο.

Τι από αυτά έχουν γίνει στη χώρα μας; Δυστυχώς η απάντηση είναι απόλυτα αρνητική. Δεν υπάρχει μεταρρυθμιστικό κλίμαˑ αντίθετα έχουμε επιλογές αποδόμησης της παιδείας, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα εκείνο της εξίσωσης των διπλωμάτων των κολεγίων με τα πτυχία των πανεπιστημίων.
Επενδύσεις για την ποιότητα της εκπαίδευσης δεν γίνονται – αρκεί να σκεφτούμε ότι δεν έχει αλλάξει ούτε ένα νέο σχολικό βιβλίο και δεν έχει προστεθεί ούτε μια νέα σχολική βιβλιοθήκη. Η χρηματοδότηση σχολείων και πανεπιστημίων δεν αρκεί ούτε για τα λειτουργικά έξοδά τους. Αλλά και η αξιοποίηση των πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι προβληματικήˑ στο δε Ταμείο Ανάκαμψης είναι ελλειμματική η παρουσία της εκπαίδευσης.
Όχι μόνο δεν υπάρχει στήριξη των εκπαιδευτικών αλλά αντίθετα υπονομεύεται ο παιδαγωγικός και επιστημονικός ρόλος τους με την εγκατάλειψη που βιώνουν εκ μέρους της πολιτείας – ακόμα και στην επιμόρφωσή τους. Όσον αφορά την αναγκαία συμμετοχή των εκπαιδευτικών οργανώσεων στη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής, αρκεί να σημειώσουμε το εχθρικό περιβάλλον που έχει προκληθεί, την πλήρη απουσία οργανωμένου κοινωνικού διαλόγου, την απόλυτη σιωπή για την εγκατάλειψη του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας.
Πιστοί διαχρονικά σε μια κουλτούρα μεταρρυθμιστικής εκπαιδευτικής πολιτικής και με δεδομένο πως τα προβλήματα είναι πολλά αλλά και οι προκλήσεις της εκπαίδευσης είναι πολλαπλές και σύνθετες, θεωρούμε ότι είναι απόλυτα αναγκαίο να επανασυσταθεί το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, για να συζητήσουμε ως μια ευρωπαϊκή χώρα το κρίσιμο ζήτημα της Παιδείας.
Να αναπτυχθεί ένας θεσμικός και συστηματικός κοινωνικός διάλογος για μια συνολική μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Να συζητήσουμε για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της παιδείας επί του πεδίου της εφαρμοσμένης πολιτικής, για τον Ακαδημαϊκό Χάρτη σε εθνική κλίμακα μακριά από τοπικισμούς και από λαϊκισμούς, για την άμβλυνση των ανισοτήτων, για την ποιότητα στην εκπαίδευση, για τον καθοριστικό ρόλο των εκπαιδευτικών, για το Εθνικό Απολυτήριο του Λυκείου, για το αξιακό φορτίο του σχολείου και την παιδαγωγική του ακτινοβολία κλπ.

* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής

Πατήστε εδώ και δείτε τα 202 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια