Η Σουηδία και η Φινλανδία, αφήνουν τη διαχρονική τους «ουδετερότητα» και επιλέγουν ξεκάθαρα «στρατόπεδο», υπό τον φόβο που τους προξένησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Σήμερα, Τετάρτη 18/05, θα καταθέσουν τις αντίστοιχες αιτήσεις τους για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
«Στη Σουηδία και στη Φινλανδία συμφωνούμε επίσης να πάμε χέρι χέρι διά μέσου ολόκληρης αυτής της διαδικασίας και θα καταθέσουμε αύριο μαζί την αίτηση (για ένταξη στο ΝΑΤΟ)» δήλωσε η Σουηδή πρωθυπουργός, Μαγκνταλένα Άντερσον, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μαζί με τον Φινλανδό πρόεδρο, Σαούλι Νιινίστο, στη Στοκχόλμη.
Μάλιστα, σήμερα οι ηγέτες της Σουηδίας και της Φινλανδίας θα μεταβούν στον Λευκό Οίκο, όπου θα τους υποδεχθεί ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, στο πλαίσιο των αιτήσεων των δύο χωρών για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Σήμερα το πρωί επίσης είναι προγραμματισμένη η συνάντηση του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, με τον πρέσβη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, Κλάους Κορχόνεν, και με τον πρέσβη της Σουηδίας στη Συμμαχία, Άξελ Βέρνχοφ.
Χθες, η υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας, Αν Λίντε, υπέγραψε την αίτηση ένταξης στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, την ώρα που το φινλανδικό κοινοβούλιο ενέκρινε το αίτημα για την ιστορική ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Historic moment when NATO can get even closer to Russia’s borders
“Sweden is one step closer to NATO,” said Foreign Minister Ann Linde, who signed an application to join the Alliance. pic.twitter.com/tsE4N2u5LB— Oriannalyla (@Lyla_lilas) May 17, 2022
Η τουρκική άρνηση
Η Τουρκία όμως εξέπληξε πολλούς συμμάχους στο ΝΑΤΟ όταν είπε ότι δεν θα υποστηρίξει την ένταξη των δύο χωρών, όταν έκαναν το ευρέως αναμενόμενο βήμα να συμφωνήσουν να αιτηθούν την ένταξή τους στην υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συμμαχία αυτή την εβδομάδα.
«Οι δηλώσεις από την Τουρκία άλλαξαν πολύ γρήγορα και γίνονται σκληρότερες τις τελευταίες ημέρες», δήλωσε ο πρόεδρος Σαούλι Νιινίστο στη διάρκεια μιας ομιλίας στο σουηδικό κοινοβούλιο. «Όμως είμαι σίγουρος πως, με τη συνδρομή εποικοδομητικών συνομιλιών, θα επιλύσουμε την κατάσταση».
Θυμίζουμε ότι ο Ερντογάν κατηγόρησε τη Δευτέρα τις δύο σκανδιναβικές χώρες ότι υποστηρίζουν την «τρομοκρατία».
«Καμία από αυτές τις χώρες δεν έχει ξεκάθαρη, ανοιχτή στάση απέναντι στις τρομοκρατικές οργανώσεις», είπε ο Ερντογάν, αναφερόμενος στο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο η Άγκυρα έχει χαρακτηρίσει «τρομοκρατική ομάδα», και άλλες ένοπλες κουρδικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία και την περιφέρεια.
Παράλληλα ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου επέκρινε τη Φινλανδία και τη Σουηδία ότι δεν εξέδωσαν καταζητούμενους από την Τουρκία παρά τα αιτήματα της Άγκυρας.
Οι καταζητούμενοι είναι άτομα που είτε κατηγορήθηκαν για διασυνδέσεις με το PKK είτε με το κίνημα Γκιουλέν, το οποίο θεωρεί η Τουρκία ως υπεύθυνο για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 .
Σε απάντηση, ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών, Pekka Haavisto, είπε ότι ενώ ήταν έκπληκτος από τη στάση της Τουρκίας, δεν επιθυμεί να μπει σε παζάρια με την Άγκυρα.
Ο Μενσούρ Ακγκούν, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Kultur της Κωνσταντινούπολης, τόνισε στο Al Jazeera ότι η Άγκυρα στοχεύει να χρησιμοποιήσει την ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας ως μοχλό για να διορθώσει τα προβλήματα που έχει με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Η Άγκυρα έχει υποστεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 και δεν είναι χαρούμενη γι’ αυτό», είπε ο Akgun.
Η αγορά του ρωσικού αμυντικού συστήματος S-400 από την Τουρκία ήταν ένα από τα βασικά προβλήματα στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια.
Τον Ιούλιο του 2019, οι ΗΠΑ εκδίωξαν την Άγκυρα από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35, λίγες μέρες αφότου η Τουρκία παρέλαβε την πρώτη παράδοση των ρωσικών S-400.
Η Τουρκία έχει επίσης καταδικάσει την υποστήριξη της Ουάσιγκτον στις ένοπλες κουρδικές ομάδες στη Συρία. Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν το PKK ως «τρομοκρατική» οργάνωση, αλλά έχουν υποστηρίξει στρατιωτικά και πολιτικά τις Κουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), ένα συριακό παρακλάδι του PKK.
Έχουν υπάρξει παρόμοιες διαφωνίες στο ΝΑΤΟ;
Διπλωματικά αδιέξοδα σχετικά με την επέκταση του ΝΑΤΟ έχουν ξανασυμβεί. Πιο πρόσφατα, η Ελλάδα ανέστειλε την ένταξη της πΓΔΜ στο μπλοκ για χρόνια, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το όνομα της χώρας, το οποίο οι Έλληνες είπαν ότι ήταν μια προσπάθεια κλοπής της ελληνικής κληρονομιάς.
Η Ελλάδα και η πΓΔΜ υπέγραψαν συμφωνία το 2019, σύμφωνα με την οποία η τελευταία άλλαξε το όνομά της σε Βόρεια Μακεδονία πριν η Αθήνα άρει τις αντιρρήσεις της για την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ.
Τι θα ακολουθήσει
Η Τουρκία ήταν ιστορικά υπέρ της επέκτασης του ΝΑΤΟ, οπότε ο Μενσούρ Ακγκούν πιστεύει ότι τελικά θα υπάρξει συμβιβασμός.
«Η Τουρκία μπορεί να μην πάρει ακριβώς αυτό που θέλει, αλλά οι σύμμαχοί της πιθανότατα θα προσφέρουν κάτι που θα την ικανοποιήσει», τόνισε.
«Στο τέλος της ημέρας, ιστορικά η Τουρκία δεν υπονόμευσε ποτέ τη συναίνεση του ΝΑΤΟ και θα προσπαθήσει ακόμα να μην το κάνει. Ωστόσο, δεν θα είναι άνευ όρων» αναφέρει χαρακτηριστικά
