Από μόνο του το βιβλίο είναι πηγή ομορφιάς. Το βιβλίο είναι λουλούδι. Ανθίζει, μπουμπουκιάζει, καρποφορεί. Οι σπόροι του απλώνονται στον χώρο και στον χώρο με μοναδικό τρόπο, παντού και πάντα. Οι καρποί του εξανθρωπίζουν κοινωνίες, εξευγενίζουν ανθρώπους, δημιουργούν πολιτισμούς. Η γνώση, η παιδεία, η επιστήμη, η μόρφωση, ο ορθολογισμός, ο διαφωτισμός, η πνευματική καλλιέργεια έχουν στο βιβλίο τα κεφαλόβρυσά τους και τις πηγές τους.
Και η ομορφιά του βιβλίου δίνει διαρκώς νέα γοητευτικά αισθητικά σχήματα, όλο και πιο αυθεντικές εκφράσεις πνευματικής έκστασης και ψυχικής ανάτασης. Οι βιβλιοφιλικές επινοήσεις αναδύονται από την πάντα ανήσυχη και ερευνητική συνεύρεση βιβλίου και ανθρώπου. Ας δούμε μερικές τέτοιες εικόνες…
«Τα λεωφορεία – βιβλιοθήκες επέστεψαν και σκόρπισαν παιδικά χαμόγελα. Μπροστά από ένα ορφανοτροφείο της Καμπούλ, επιστρέφουν τα χαμόγελα των παιδιών: Κυριακή, το λεωφορείο που έχει μετατραπεί σε βιβλιοθήκη είναι και πάλι εκεί, για πρώτη φορά από τότε που οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία στα μέσα Αυγούστου. Πέντε από αυτά τα λεωφορεία κυκλοφορούν στην Καμπούλ, νοικιασμένα και εξοπλισμένα από την τοπική μη κυβερνητική οργάνωση Charmaghz, που διευθύνει η Φρέστα Καρίμ, Αφγανή πτυχιούχος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στη Βρετανία. Εκατοντάδες μικροί Αφγανοί επωφελήθηκαν τα τελευταία χρόνια από τις κινητές βιβλιοθήκες που διασχίζουν την πρωτεύουσα, επισκέπτονται σχολεία και ορφανοτροφεία που μερικές φορές είναι πολύ φτωχά». (TO BHMA)
Και να πάμε στην άλλη δύσκολη κατάσταση της πανδημίας. «Η βιβλιοθήκη των συναισθημάτων εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο. Μια προσωρινή βιβλιοθήκη με αχυρένια σκεπή και εσωτερικό που παραπέμπει στους Τροπικούς δημιούργησε το αρχιτεκτονικό γραφείο Caukin Studio με στόχο να δώσει στον κόσμο έναν ιδιωτικό χώρο για να γράψουν ημερολόγιο και να ευαισθητοποιήσει το κοινό ως προς θέματα ψυχικής υγείας.
Η «The Feelings Library» είναι τοποθετημένη σε έναν κάδο και εγκαταστάθηκε στην Bishops Square στο Λονδίνο με στόχο να ανταποκριθεί στις ανάγκες των ντόπιων, οι οποίοι σε αντίθετη περίπτωση δεν θα συζητούσαν για αυτά που νιώθουν ενθαρρύνοντάς τους να γράψουν για αυτά σε ημερολόγιο. Η εγκατάσταση υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τη Skip Gallery και τη Self Space η οποία συμβούλευσε για θέματα στήριξης της ψυχικής υγείας». (TO BHMA)
Τέλος, είναι άραγε εικόνα από το μέλλον; Κανείς δεν ξέρει. Γνώμη μου είναι ότι το έντυπο βιβλίο θα μείνει για πάρα πολλά χρόνια ζωντανό και ακμαίο. Θα σηκώνει το κύριο βάρος της σχέσης του ανθρώπου με την πραγματικότητα και με τον κόσμο. Ας δούμε, λοιπόν, το χάραμα του βιβλιοψηφιόκοσμου.
«Βιβλιοθήκες χωρίς βιβλία… Ακούγεται και μοιάζει οξύμωρο, όπως κάποτε ο όρος «γραφείο χωρίς χαρτί», που δημιουργήθηκε στο τέλος της δεκαετίας του ’80 για να περιγράψει τις εταιρείες με συστήματα τεχνολογιών τόσο νέα και προηγμένα, που θα εξαφάνιζαν την ανάγκη για χρήση χαρτιού από τους εργαζομένους. Όμως η πρώτη βιβλιοθήκη χωρίς βιβλία είναι γεγονός και στεγάζεται σε ωραιότατο κτήριο στο Μπέξαρ του Σαν Αντόνιο, στο Τέξας. Αφήνοντας πίσω της τον παραδοσιακή ονομασία «Βιβλιοθήκη της Κοινότητας», ονομάζεται πια BiblioTech, με όνομα – νεολογισμό, που συνδυάζει την απόλαυση των βιβλίων με τις νέες τεχνολογίες. Γιατί η BiblioTech δεν έχει στα ράφια της βιβλία, αλλά διαδρόμους γεμάτους τερματικά ηλεκτρονικών υπολογιστών, από τα οποία οι μαθητές, οι φοιτητές, οι ερευνητές και όλοι οι βιβλιόφιλοι θα έχουν πρόσβαση σε χιλιάδες τίτλους βιβλίων, εγγράφων, μελετών, δημοσιευμάτων, δημοσιεύσεων». (Ιστολόγιο της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου)
Το πιο βασικό δεν είναι η μορφή του βιβλίου – άλλωστε έχει αλλάξει αρκετές φορές στο διάβα της ιστορίας της ανθρωπότητας. Το ουσιώδες είναι η ερωτική μας σχέση με τη γνώση και το αξιερώτητο, με την αναζήτηση και την έρευνα. Και το βιβλίο – με την όποια μορφή του – θα είναι το προνομιακό πεδίο αυτής της σχέσης.
* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής
Πατήστε εδώ και δείτε τα 173 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια
