Βλέποντας τη δημοτικότητά του, αλλά και την υποστήριξη προς το κυβερνών κόμμα του, Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), να κατρακυλά στα χαμηλότερα επίπεδα όλων των εποχών, μεσούσης της πανδημίας του κορονοϊού και της κλυδωνιζόμενης οικονομίας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανήλθε στο φαραωνικό του σχέδιο για την κατασκευή της Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης, γράφουν οι New York Times.
Υποσχόμενος ότι το πρότζεκτ με εκτιμώμενο κόστος κατασκευής 9,2 δισ. δολαρίων θα προχωρήσει το καλοκαίρι πυροδοτώντας μια άνθηση στον κατασκευαστικό κλάδο και το real estate, αλλά και έσοδα για τα κρατικά ταμεία απ’ την αυξημένη ναυσιπλοΐα ο Ερντογάν άφησε ανοικτή την πιθανότητα αναστολής της ισχύος της Συνθήκης του Μοντρέ, που ρυθμίζει το καθεστώς διέλευσης των πλοίων από τα Στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων εν καιρώ ειρήνης και πολέμου, θυμίζει η δημοσιογράφος των ΝΥ Τimes, Καρλότα Γκαλ (Carlotta Gall).
Τον περασμένο μήνα η κυβέρνηση Ερντογάν ενέκρινε τα σχέδια για την ανάπτυξη της μήκους 43 χλμ. Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης που θα φθάνει από τη Μαύρη Θάλασσα μέσω της λίμνης Κιουτσούκτσεκμετζέ στην Προποντίδα, περνώντας μέσα από δάση, αγροτικές εκτάσεις και πηγές γλυκού νερού.
Η κίνηση όμως αυτή άνοιξε τη συζήτηση για τη Συνθήκη του Μοντρέ του 1936 και λίγες μέρες αργότερα – κι αφού προηγουμένως ο πρόεδρος της Βουλής, Μουσταφά Σεντόπ σχολίασε ότι ο Ερντογάν έχει την εξουσία να αποσυρθεί από τη Συνθήκη – η τουρκική αστυνομία συνέλαβε δέκα απόστρατους ναυάρχους μετά την επιστολή – μανιφέστο των ίδιων κι άλλων 93 συναδέλφων τους, με την οποία στρέφονταν κατά της κυβέρνησης για τη στάση της αναφορικά με τη Συνθήκη προειδοποιώντας ότι η Τουρκία μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με δύσκολες και επικίνδυνες καταστάσεις, που θα απειλούν την εθνική ασφάλεια, αν επιδιώξει αλλαγή της Συνθήκης.
«Οι υπέρμαχοι του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους καθώς και οι περισσότεροι Τούρκοι διπλωμάτες και ειδικοί σε θέματα εξωτερικής πολιτικής βλέπουν τη Συνθήκη του Μοντρέ ως μια νίκη της Τουρκίας και θεμελιώδη για την τουρκική ανεξαρτησία και την σταθερότητα στην περιοχή», αναφέρει εδπιστολή, σημειώνοντας ότι ο Ερντογάν κι οι σύμβουλοί γνωρίζουν καλά ότι είναι αδύνατο να αλλάξει το καθεστώς της, αλλά ο Τούρκος πρόεδρος χρησιμοποιεί το θέμα για να «προκαλέσει μια καταιγίδα».
Η υποστήριξη της τουρκικής κοινής γνώμης προς την κυβερνώσα συμμαχία του Ερντογάν έχει πέσει από 54% στο 46%, ανέφερε προ ημερών ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Diken επικαλούμενος τον μέσο όρο των σφυγμομετρήσεων που διεξήγαγαν το τελευταίο τρίμηνο 16 ινστιτούτα δημοσκοπήσεων. Κι όλα αυτά την ώρα η πανδημία του κορονοϊού καλπάζει στη γείτονα με πάνω από 55.000 νέα κρούσματα ημερησίως και ενώ επενδυτές και αναλυτές προειδοποιούν ότι η Τουρκία οδεύει πιθανώς προς μια νομισματική κρίση.
Η πολιτική θύελλα που προκάλεσε το πρότζεκτ της Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης σε σχέση με τη Συνθήκη του Μοντρέ «είναι ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση [Ερντογάν] ασκεί επιρροή υπέρ του σχεδίου της Διώρυγας», σχολιάζει στους ΝY Times η αναλύτρια Ασλί Αϊντιντασμπάς (Asli Aydintasbas), ανώτατο στέλεχος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Ο Ερντογάν ανυπομονεί για τη δημιουργία μιας διώρυγας παράλληλης προς τον Βόσπορο και ένα από τα επιχειρήματα της κυβέρνησης είναι πιθανώς ότι αυτό το νέο στενό επιτρέπει στην Τουρκία να έχει πλήρη κυριαρχία – σε αντίθεση με την ελεύθερη διέλευση του Μοντρέ», συμπληρώνει.
«Η Ρωσία θα έπρεπε να χάσει περισσότερο από μια αλλαγή στη συνθήκη», δήλωσε ο Σερχατ Γκιουβένς (Serhat Guvenc), καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Kadir Has στην Κωνσταντινούπολη, «αν και οποιαδήποτε αλλαγή ή διάλυση της σύμβασης φαίνεται αδιανόητη, δεδομένου ότι θα απαιτούσε συναίνεση από τα πολλαπλά συμβαλλόμενα μέρη».
- Διαβάστε αναλυτικά το άρθρο της δημοσιογράφου Carlotta Gall, της αμερικάνικης εφημερίδας New York Times με τιτλο «Sliding in the Polls, Erdogan Kicks Up a New Storm Over the Bosporus», στα αγγλικά, πατώντας ΕΔΩ
