Νίκος Τσούλιας*: Για πάντα νέος;

Ω νεότητα
Πληρωμή του ήλιου
Αιμάτινη στιγμή
Που αχρηστεύει το θάνατο.
Οδυσσέας Ελύτης

Είναι όνειρο των ονείρων, όλων των ανθρώπων, όλων των καιρών, μόνιμο άγχος ακόμα και πριν μας εγκαταλείψει η νεότητα. Ο εσωτερικός μας διάλογος και η ψυχολογία μας, η καθημερινή δράση μας και η όλη εμφάνισή μας σ’ αυτό το ερώτημα είναι προσηλωμένα, να υπηρετηθεί ο ανομολόγητος αλλά πρωταρχικός σκοπός μας.
Πολύ καλό, ίσως και τέλειο να είσαι νέος. Είναι ομορφιάς εικόνα, ζωής πνοή, έρωτα πηγή. Τι άλλο να θες; Όλος ο πολιτισμός εδώ έχει στραμμένο του βλέμμα του: στην υπηρεσία του πανανθρώπινου ονείρου, στο προσωπικό μέλλον κάθε ανθρώπου, που ποτέ δεν θα μειώνεται και θα παραμένει ακέραιο. Είναι και εκείνο το εμβληματικό «Forever Young»του Μπομπ Ντύλαν, που έγινε τραγούδι σύμβολο σε κάθε γωνιά της Γης και νιώσαμε τη δύναμη της καθολικότητάς του δική μας δύναμη.
Συναντάς παλιό συμμαθητή σου και η σκέψη σου δεν είναι σε ό,τι λέγεται. Διερευνάς κάθε πτυχή του προσώπου του – μετράς τις ρυτίδες του, το άσπρισμα των μαλλιών του, αφαιρείς τα βαψίματά του και το πιο βέβαιο νιώθεις ότι εσύ φαίνεσαι πιο νέος και ηρεμείς. Μόνο που και ο παλιός συμμαθητής σου σκέπτεται το ίδιο για σένα…
Όμως ξέρουμε ότι το πάντα νέος είναι αυταπάτη. Μπορεί να σε τσακίσει, αν το πάρεις σοβαρά. Όχι, δεν πρόκειται για καμιά διπλή ζωή ούτε για μια πραγματικότητα με μια παράλληλη φαντασίωση. Δεν έχεις καμιά ζωή, γιατί δεν τη ζεις – είσαι αλλού γι’ αλλού. Μπορείς να έχεις “εμφυτεύματα” της νιότης σε κομμάτια της καθημερινότητάς σου. Να φορτώνεσαι με φτιασιδώματα – και είναι τόσα πολλά από της αγοράς τις όλο και πιο νέες επινοήσεις, που σε δελεάζουν, σε κολακεύουν, δεν σε αφήνουν ήσυχο. Αλλά η νεότητα ξεθωριάζει θες, δεν θες.
Ίσως να πρόκειται για μια κρυμμένη όψη της αγωνίας για αθανασία που είναι ένα το πιο υπαρξιακό, το πιο φιλοσοφικό πρόβλημα. Αλλά η ομορφιά της ζωής βρίσκεται στο πεπερασμένο της, στην αλληλοδιαδοχή των διάφορων φάσεων της ηλικίας μας και επομένως πολύ σωστά έχει ειπωθεί ότι «το πρώτιστο καθήκον ενός νέου είναι να γεράσει» (B. Groce).
Γιατί δεν μπορείς να ανατρέψεις τη ροή των πραγμάτων, να τα βάλεις με τον χρόνο. Έτσι και τον αμφισβητήσεις σοβαρά, θα σε ισοπεδώσει. Μια λύση έχεις μόνο, να πας με τα νερά του, να τον αποδέχεσαι αλλά να εξαντλείς τις δυνατότητες που σου δίνει. Κάθε πέρασμά του, κάθε φάση του και κάθε γύρισμά του έχει χάρες και χαρές – και είναι ομορφιά να τις βρίσκεις, να τις καλλιεργείς, να τις γεύεσαι.
Υπάρχει και ένα μυστικό. Μπορείς να βρίσκεις δικά σου πεδία νεότητας, αυθεντικά και γοητευτικά, που ακυρώνουν το βαρύ φορτίο του χρόνου σε σημαντικό βαθμό, που απαλύνουν τις πίκρες του. Καθετί που σε πραγματώνει, που σε γεμίζει με ευχαρίστηση και ομορφιά δεν το αγγίζει ο χρόνος – σου δωρίζει νεότητα, δική σου, αυθεντική νεότητα. Δεν είναι νεότητα φτιασιδωμένη που καταρρέει εύκολα. Είναι διαρκής άνοιξη στους χειμώνες της ηλικίας.
Καθένας και καθεμιά μπορεί να βρει τους τόπους του / της, που θα κρατάει ένα από τα πολλά νήματα της νεότητάς του / της ισχυρό. Ναι, αν μπορώ να διαβάζω και να γράφω, νιώθω την πληρότητα του εαυτού μου, την ομορφιά του κόσμου, τη γλύκα της ζωής. Και το πιο σημαντικό! Αν μπορώ να ονειρεύομαι ένα φωτεινό μέλλον, ναι θα νιώθω νέος…

Μεριάστε να διαβώ έτσι όπως έρχομαι
με τα εικοσιτέσσερα μου χρόνια
δεν είμαι άντρας εγώ
είμαι ένα σύννεφο με παντελόνια.
Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκυ

* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής

Πατήστε εδώ και δείτε τα 100 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια