Η αρκούδα είναι το πιο μεγάλο θηλαστικό ζώο της Ευρώπης όπου ζει εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Η καφέ αρκούδα που ζει στη χώρα μας έχει μήκος που φθάνει τα 2 μ και βάρος μέχρι 250 κιλά. Σε κανονικές συνθήκες ζει περίπου 25 χρόνια και παρά την εντύπωση που επικρατεί, δεν επιτίθεται στον άνθρωπο, εκτός αν νιώσει ότι απειλείται η ίδια η τα παιδιά της.

Από τα πολύ παλιά χρόνια η αρκούδα ζει στην Ελλάδα και είναι στενά συνδεδεμένη με τον πολιτισμό μας αλλά και με τον πολιτισμό των υπολοίπων λαών της Ευρώπης. Έχουν βρεθεί αναπαραστάσεις που σχετίζονται με την αρκούδα σε αρχαία αγγεία και αγάλματα .

Επίσης υπάρχουν πολλοί θρύλοι, παραδόσεις και ιστορίες που αναφέρονται στην αρκούδα.

Η αρκούδα είναι ζώο που ζει μόνο του, είναι πολύ έξυπνο, έχει πολύ καλή μνήμη, ακοή και όσφρηση και λιγότερο καλή όραση.

Το φυσικό της περιβάλλον είναι τα δάση όπου βρίσκει την τροφή της. Είναι ζώο κυρίως φυτοφάγο καθώς οι τροφές ζωϊκής προέλευσης,, από έρευνες που έχουν γίνει, αποτελούν πολύ μικρό ποσοστό των διατροφικών της συνηθειών. Η θηλυκή αρκούδα γεννά τα μικρά της κάθε δύο χρόνια περίπου μέσα στην φωλιά της και ενώ βρίσκεται στον χειμέριο λήθαργο. Ο χειμέριος λήθαργος είναι ο μακρύς χειμωνιάτικος ύπνος της αρκούδας που διαρκεί από τον Νοέμβριο μέχρι και τον Μάρτιο. Είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορεί και επιβιώνει τον χειμώνα που όλα είναι παγωμένα και είναι δύσκολο να βρει τροφή.

Η επιβίωση της αρκούδας συνδέεται άμεσα με την με την επιβίωση των δασών. Δυστυχώς όμως τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί πάρα πολύ ο πληθυσμός της και κινδυνεύει με εξαφάνιση. Στην πατρίδα μας σήμερα οι καφέ αρκούδες που είναι περίπου 150 ζουν μόνο στις πιο απόμερες περιοχές της οροσειράς της Πίνδου και της Ροδόπης σχηματίζοντας έτσι δύο μικρούς πληθυσμούς που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, ενώ λίγα χρόνια πριν υπήρχαν αρκούδες και στον Όλυμπο.

Η μεγαλύτερη απειλή για την αρκούδα είναι ο άνθρωπος και οι δραστηριότητες του και όπως έχει προσδιοριστεί πό έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, οι κύριοι λόγοι από τους οποίος κινδυνεύει να εξαφανιστεί είναι οι εξής:

• οι κυνηγοί, παρ' όλο που στη χώρα μας απαγορεύεται το κυνήγι της αρκούδας
• οι παραγωγοί που παθαίνουν ζημιές και για τον λόγο αυτό τις σκοτώνουν
• ή αιχμαλωσία των μικρών για εμπόριο μετά τον φόνο της μητέρας τους
• και κυρίως η καταστροφή των βιοτόπων της που οφείλεται στις πυρκαγιές, στην υπερεκμετάλλευση των δασών, στην διάνοιξη δρόμων και στα λοιπά τεχνικά έργα που γίνονται χωρίς να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία του Περιβάλλοντος.

Η μείωση του πληθυσμού της αρκούδας ευαισθητοποίησε διάφορες ομάδες ανθρώπων με αποτέλεσμα η αρκούδα σήμερα να προστατεύεται από τους νόμους της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης. Στην Ελλάδα το Περιβαλλοντικό Κέντρο του Αρκτούρου έχει δημιουργήσει στην Φλώρινα το Κέντρο Προστασίας Αρκούδας που αποτελείται από :

1. τον κτηνιατρικό σταθμό που βρίσκεται στο χωριό Αετός της Φλώρινας
2. το καταφύγιο της καφέ αρκούδας στο Νυμφαίο της Φλώρινας όπου σε μια μεγάλη περιφραγμένη έκταση μεταφέρονται οι αρκούδες από τον κτηνιατρικό σταθμό για να ζήσουν το υπόλοιπο της ζωής τους και ,
3. το Κέντρο Ενημέρωσης για την καφέ αρκούδα που βρίσκεται επίσης στο χωριό Αετός της Φλώρινας μέσω του οποίου γίνεται προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών.

Η ελλιπής ενημέρωση μας και η αδιαφορία μας για την σημασία ενός απειλούμενου είδους του ζωϊκού βασιλείου, όπως είναι η αρκούδα , είναι επίσης ένας από τους πολλούς λόγους που οδηγούν στην εξαφάνιση της..

Στις αρχές του 21ου αιώνα που τα περιβαλλοντικά προβλήματα απειλούν πλέον τη ζωή του ανθρώπου η ζωή της αρκούδας και των υπολοίπων αγρίων ζώων που απειλούνται με εξαφάνιση, εξαρτάται από την κατανόηση της απλής αλήθειας πως η συνύπαρξη της άγριας ζωής με τον άνθρωπο είναι προϋπόθεση για την συνέχιση της ζωής στον πλανήτη.

Φοίβη Χρηστάρα Δ' Τάξη