ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ 2005

Κλάδος: ΠΕ 60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ

ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

(Γνωστικό αντικείμενο)

Σάββατο 2 7-1-2007

Να απαντήσετε στα επόμενα τρία (3) ισοδύναμα ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ.

ΕΡΩΤΗΜΑ 1ο:

• Να αναπτύξετε την απάντησή σας στο ειδικό ΤΕΤΡΑΔΙΟ.

Από το πρόγραμμα σπουδών για το νηπιαγωγείο «Παιδί και Περιβάλλον», και ειδικότερα από το «Φυσικό περιβάλλον και αλληλεπίδραση», και έχοντας ως βάση την προγραμματισμένη δραστηριότητα «Η βροχή»:

α) Να σχεδιάσετε τη συγκεκριμένη δραστηριότητα.

β) Να δικαιολογήσετε βήμα βήμα όλες τις απαραίτητες ενέργειες κατά την υλοποίηση-εφαρμογή της.

γ) Να αναφέρετε τις περιπτώσεις των πιθανών αποτελεσμάτων της αξιολόγησης της συγκεκριμένης δραστηριότητας και τι προτίθεστε να κάνετε για καθεμιά περίπτωση.

ΕΡΩΤΗΜΑ 2ο:

• Να αναπτύξετε την απάντησή σας στο ειδικό ΤΕΤΡΑΔΙΟ.

Προς το τέλος της σχολικής χρονιάς διαβάζετε στα παιδιά το γνωστό παραμύθι «Η Χιονάτη και οι εφτά νάνοι», το οποίο ενθουσιάζει τα παιδιά, και τα εμπνέει, έτσι ώστε να προτείνουν διάφορες ιδέες για δραστηριότητες. Να φανταστείτε και να περιγράψετε πολύ συνοπτικά 3 δραστηριότητες που θα μπορούσαν να αναδυθούν από την ανάγνωση του παραμυθιού και οι οποίες να σχετίζονται: α) με τη γραφή, β) με τα εικαστικά και γ) με τα μαθηματικά.

ΕΡΩΤΗΜΑ 3ο:

• Το ερώτημα αποτελείται από είκοσι πέντε (25) ισοδύναμες ερωτήσεις, καθεμία από τις οποίες συμμετέχει με 1 1/3 μονάδες στη βαθμολογία της πρώτης θεματικής ενότητας. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις αυτές με τη μέθοδο των πολλαπλών επιλογών στο ειδικό ΤΕΤΡΑΔΙΟ, σημειώνοντας δίπλα στον αριθμό κάθε σύντομης ερώτησης το γράμμα (α, β, γ, δ) που αντιστοιχεί στην απάντηση της επιλογής σας, ως εξής:

1. .................. α) ή β) ή γ) ή δ)

2. .................. α) ή β) ή γ) ή δ)

.................. ........................

25. .................. α) ή β) ή γ) ή δ)

1. Η καλλιέργεια του προφορικού λόγου στο νηπιαγωγείο αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους του ΔΕΠΠΣ, ο οποίος υλοποιείται:

α) κυρίως μέσα από ειδικά σχεδιασμένες δραστηριότητες ανάγνωσης και αφήγησης ιστοριών.

β) κυρίως μέσα από ειδικά σχεδιασμένες δραστηριότητες, κατά τις οποίες τα παιδιά αφηγούνται προσωπικά τους βιώματα.

γ) μέσα από τη συνεχή ενίσχυση των συνθηκών λεκτικής αλληλεπίδρασης κάθε μορφής σε κάθε χρονική στιγμή του προγράμματος.

δ) μέσα από ειδικά σχεδιασμένες δραστηριότητες περιγραφής εικόνων.

2. Η φωνολογική επίγνωση:

α) είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής, επομένως η κατάκτησή της προηγείται χρονικά.

β) δεν παίζει κανένα ρόλο κατά την εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής.

γ) είναι μία δεξιότητα που κατακτιέται μετά την εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής.

δ) είναι μια δεξιότητα που διευκολύνει την εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής, αλλά εξελίσσεται παράλληλα με αυτήν.

3. Στο πλαίσιο της λειτουργικής προσέγγισης της ανάγνωσης και της γραφής:

α) ο/η νηπιαγωγός πρέπει να επιλέγει να δουλεύει με υλικό που είναι γραμμένο με κεφαλαία και όχι με πεζά γράμματα, γιατί τα παιδιά τα αναγνωρίζουν ευκολότερα.

β) ο/η νηπιαγωγός πρέπει να διδάσκει με τρόπο συστηματικό την αντιστοίχηση πεζών και κεφαλαίων γραμμάτων, ώστε τα παιδιά να μπορούν να χειρίζονται με ευκολία και τις δύο αυτές μορφές γραφής.

γ) ο/η νηπιαγωγός μπορεί να επιλέξει μία από τις δύο ή και τις δύο μορφές γραφής ανάλογα με τις ανάγκες και τις εμπειρίες των παιδιών της τάξης του.

δ) ο/η νηπιαγωγός πρέπει να επιλέγει να δουλεύει με υλικό που είναι γραμμένο με πεζά και όχι με κεφαλαία γράμματα, γιατί αυτά είναι οπτικά πιο οικεία στα παιδιά.

4. Με βάση το ΔΕΠΠΣ τα παιδιά στο νηπιαγωγείο πρέπει να έρχονται σε επαφή με διαφορετικά είδη κειμένων, επειδή:

α) η επαφή με διαφορετικά είδη κειμένων γίνεται μόνο στο πλαίσιο δραστηριοτήτων ανάγνωσης και δεν αφορά τις δραστηριότητες γραφής.

β) η επαφή με διαφορετικά είδη κειμένων έχει ως στόχο να καταλάβουν τα παιδιά τους επικοινωνιακούς στόχους της γραφής και να ενδιαφερθούν γι' αυτήν.

γ) η επαφή με διαφορετικά είδη κειμένων έχει κυρίως ως στόχο την προετοιμασία των παιδιών ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις u964 του Δημοτικού.

δ) η επαφή με διαφορετικά είδη κειμένων απαιτεί από τα παιδιά να έχουν ήδη κατακτήσει ένα υψηλό επίπεδο ως προς την ανάγνωση, ώστε να είναι σε θέση να επεξεργαστούν σύνθετες μορφές γραπτού λόγου.

5. Τα παιδιά ενός νηπιαγωγείου ζωγραφίζουν το καθένα μια χριστουγεννιάτικη κάρτα. Ο/Η νηπιαγωγός στη συνέχεια γράφει σε ένα μεγάλο χαρτόνι με ωραία γράμματα μια ευχή και ζητά από όλα τα παιδιά να την αντιγράψουν. Η αντιγραφή σε αυτή την περίπτωση είναι:

α) χρήσιμη για όλα τα παιδιά, επειδή τους μαθαίνει να γράφουν κείμενα που να διαβάζονται από τους άλλους.

β) χρήσιμη για όλα τα παιδιά, επειδή τους διδάσκει έμμεσα το σωστό και ορθογραφημένο τρόπο γραφής της ευχής.

γ) χρήσιμη για όλα τα παιδιά, επειδή τα βοηθά να εξασκηθούν στους γραφισμούς.

δ) χρήσιμη μόνο για τα παιδιά που έχουν κατανοήσει τη λογική της γραφοφωνημικής αντιστοίχισης και έχουν ένα σχετικά καλό επίπεδο φωνολογικής επίγνωσης.

6. Η Γιάννα, τεσσερισήμισι ετών, στην αρχή της σχολικής χρονιάς αντιγράφει σωστά το όνομά της από την καρτέλα της και το χρησιμοποιεί για να «υπογράφει» τις ζωγραφιές της. Προς τη μέση της χρονιάς επιλέγει να γράφει μόνη της το όνομά της, χωρίς να έχει ως σημείο αναφοράς την καρτέλα της, και κάνει πάντα κάποια λάθη (παραλείψεις γραμμάτων, χρήση ενός γράμματος περισσότερες από μία φορές, εμφάνιση επιπλέον γραμμάτων που δεν υπάρχουν στο όνομά της κτλ.). Με βάση τη λογική του ΔΕΠΠΣ:

α) θα θεωρούσατε τη λάθος γραφή ως ένδειξη οπισθοδρόμησης σε σχέση με τις γνώσεις της Γιάννας ως προς τη γραφή.

β) θα την προτρέπατε να συνεχίσει να το αντιγράφει, ώστε να το μάθει σωστά.

γ) θα της διορθώνατε με τρόπο διακριτικό το όνομά της κάθε φορά, λέγοντάς της πως δεν είναι δύσκολο να προσπαθήσει να το θυμάται.

δ) θα αντιμετωπίζατε αυτές τις δοκιμές της Γιάννας ως ένδειξη προόδου στην πορεία κατάκτησης του συστήματος γραφής και θα τις παρατηρούσατε, ώστε να μπορέσετε να τις αξιοποιήσετε.

7. Τα μαθηματικά πρέπει με βάση το ΔΕΠΠΣ να αντιμετωπίζονται ως εργαλείο επίλυσης προβλημάτων. Αυτό σημαίνει ότι:

α) τα παιδιά πρέπει να μάθουν μαθηματικά, ώστε να μπορούν να επιλύουν μαθηματικά προβλήματα.

β) τα παιδιά μαθαίνουν μαθηματικά, όταν έρχονται αντιμέτωπα με καταστάσεις επίλυσης προβλημάτων που τα ενδιαφέρουν.

γ) τα παιδιά πρέπει να μάθουν μαθηματικά, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν στη συνέχεια καταστάσεις που απαιτούν αναλυτική και συνθετική σκέψη.

δ) τα παιδιά πρέπει να διδαχθούν συστηματικά τις μαθηματικές έννοιες και τους αριθμούς, για να μπορούν να επιλύουν προβλήματα.

8. Το παιδί της προσχολικής ηλικίας:

α) δεν μπορεί να εκτελέσει αριθμητικές πράξεις, γιατί δεν έχει ακόμη οικοδομήσει την έννοια της διατήρησης.

β) δεν μπορεί να εκτελέσει αριθμητικές πράξεις, γιατί δεν έχει ακόμη μάθει την αφηρημένη μαθηματική γλώσσα.

γ) μπορεί να εκτελέσει αριθμητικές πράξεις, αρκεί να γνωρίζει τα αριθμητικά σύμβολα και να έχει κίνητρο να το κάνει.

δ) μπορεί, ακόμη κι αν δεν γνωρίζει τα αριθμητικά σύμβολα, να εκτελέσει αριθμητικές πράξεις με χειρισμό υλικών στο πλαίσιο καταστάσεων που το ενδιαφέρουν.

9. Για την επίλυση προβλημάτων στο νηπιαγωγείο, οι αυθαίρετες μονάδες μέτρησης, στις οποίες συχνά καταφεύγουν τα παιδιά:

α) πρέπει να αποφεύγονται, γιατί προκαλούν σύγχυση στα παιδιά και τα απομακρύνουν από την κατανόηση της αξίας των συμβατικών μονάδων μέτρησης.

β) πρέπει να αποφεύγονται, δεδομένου ότι προκαλούν αντιπαραθέσεις ανάμεσα στα παιδιά.

γ) πρέπει να αξιοποιούνται μόνον εφόσον όλα τα παιδιά τις χρησιμοποιούν με τον ίδιο τρόπο.

δ) πρέπει να αξιοποιούνται, επειδή δημιουργούν ευκαιρίες για την ανταλλαγή διαφορετικών απόψεων ανάμεσα στα παιδιά και προωθούν τη μαθηματική ικανότητα.

10. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της χώρας μας, ο σκοπός του νηπιαγωγείου είναι κυρίως:

α) κοινωνικός.

β) παιδαγωγικός.

γ) να προετοιμάσει τα παιδιά για το Δημοτικό σχολείο.

δ) τίποτε από τα παραπάνω.

11. Ένας νηπιαγωγός παιδιών προσχολικής ηλικίας, στο πλαίσιο μιας δραστηριότητας, μοιράζει στα παιδιά ένα φύλλο εργασίας, στο οποίο τους ζητά να κάνουν κατανομή ποσοτήτων (μοίρασμα):

α) Η επιλογή του είναι λανθασμένη, επειδή πρόκειται για ένα ιδιαίτερα απαιτητικό φύλλο εργασίας που προϋποθέτει ότι τα παιδιά γνωρίζουν τη διαίρεση.

β) Η επιλογή του είναι λανθασμένη, επειδή τα φύλλα εργασίας αποτελούν μια παραδοσιακού τύπου μαθηματική δραστηριότητα που πρέπει να αποφεύγεται.

γ) Η επιλογή του είναι σωστή, γιατί τα παιδιά πρέπει να μάθουν σταδιακά και εμπειρικά να κάνουν διαίρεση, ώστε να μη δυσκολευτούν στις επόμενες τάξεις.

δ) Η επιλογή του είναι σωστή, αν στόχος του είναι να κινητοποιήσει τα παιδιά και να τα οδηγήσει να οικοδομήσουν τη μαθηματική σκέψη.

12. Σύμφωνα με τη λογική του ΔΕΠΠΣ:

α) η ανάγνωση και η γραφή αποτελούν δραστηριότητες που δεν σχετίζονται καθόλου με τις μαθηματικές δραστηριότητες, γι' αυτό και υλοποιούνται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές μέσα στη μέρα.

β) οι γνώσεις και οι δεξιότητες στα μαθηματικά, στην ανάγνωση και στη γραφή οικοδομούνται παράλληλα, και αυτή η οικοδόμηση επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό μέσα από κοινές δραστηριότητες που αξιοποιούν την εμπειρία, τα βιώματα και το ενδιαφέρον των παιδιών.

γ) υπάρχουν κοινά προαπαιτούμενα τόσο για τις μαθηματικές όσο και για τις αναγνωστικές δραστηριότητες, που πρέπει να κατακτηθούν στην αρχή της σχολικής χρονιάς.

δ) η κατάκτηση του συμβολικού συστήματος της γραπτής γλώσσας πρέπει να προηγείται της κατάκτησης των μαθηματικών συμβόλων.

13. Στόχος της μελέτης του φυσικού περιβάλλοντος στο νηπιαγωγείο είναι κυρίως:

α) η απόκτηση γνώσεων σχετικών με το φυσικό περιβάλλον (φυσικά φαινόμενα, ζώα, φυτά κτλ.).

β) η απόκτηση δεξιοτήτων που σχετίζονται με τον επιστημονικό εγγραμματισμό.

γ) η ευαισθητοποίηση για τα προβλήματα του περιβάλλοντος.

δ) ο συνδυασμός του (α) και του (γ).

14. Στόχος της μελέτης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος είναι κυρίως:

α) η καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων (ικανότητες συνεργασίας, αυτοεκτίμηση, αλληλοσεβασμός, κατανόηση κοινωνικών σχέσεων).

β) η γνώση του παρελθόντος και του τόπου, στον οποίο ζουν τα παιδιά.

γ) η γνώση των χαρακτηριστικών των άλλων λαών.

δ) τίποτε από τα παραπάνω.

15. Τι δεν ισχύει από τα παρακάτω. Οι θεματικές προσεγγίσεις και τα σχέδια εργασίας αποτελούν βασικά μεθοδολογικά εργαλεία για τη μελέτη του περιβάλλοντος, επειδή:

α) η πολυπλοκότητα του περιβάλλοντος απαιτεί προσεγγίσεις, στις οποίες εμπλέκονται σχεδόν όλα τα γνωστικά αντικείμενα.

β) τα θέματα του περιβάλλοντος είναι κοντινά στα βιώματα των παιδιών και τους προκαλούν ερωτήματα, τα οποία επιθυμούν να επιλύσουν.

γ) οι στόχοι των θεματικών προσεγγίσεων και των σχεδίων εργασίας σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με τις κοινωνικές δεξιότητες.

δ) οι θεματικές προσεγγίσεις και τα σχέδια εργασίας επιτρέπουν στο/στη νηπιαγωγό την ακριβέστερη αξιολόγηση των δεξιοτήτων των παιδιών.

16. Για να δουλέψει ένα θέμα σχετικό με φυσικό ή ανθρωπογενές περιβάλλον, ο/η νηπιαγωγός πρέπει:

α) να περιμένει, ώστε το θέμα να αναδυθεί από τα παιδιά.

β) να οργανώσει από πριν με ακρίβεια τα βήματα που θα κάνει μαζί με τα παιδιά.

γ) να δημιουργήσει τις συνθήκες εκείνες που θα οδηγήσουν στην ανάδυση του θέματος.

δ) να ρωτήσει τα παιδιά με ποιο θέμα θα ήθελαν να ασχοληθούν.

17. Προκειμένου να αναπτυχθούν σε ένα νηπιαγωγείο διαθεματικές προσεγγίσεις σχετικά με τη μελέτη του περιβάλλοντος:

α) πρέπει να καλλιεργούνται στα παιδιά ερωτήματα, τα οποία να επιθυμούν να τα απαντήσουν τα παιδιά.

β) τα παιδιά πρέπει να έχουν κατακτήσει ένα αρκετά υψηλό επίπεδο στην ανάγνωση, ώστε να μπορούν να επεξεργαστούν γραπτά κείμενα σχετικά με το περιβάλλον και να αντλήσουν πληροφορίες.

γ) τα παιδιά πρέπει να έχουν κατακτήσει ένα αρκετά υψηλό επίπεδο ως προς την παραγωγή λόγου, για να μπορούν να οργανώνουν τη δουλειά τους.

δ) ο αριθμός των παιδιών πρέπει να είναι μικρός και η ομάδα σχετικά ομοιογενής, για να διευκολύνονται οι αλληλεπιδράσεις.

18. Ο πρωταρχικός στόχος των εικαστικών δραστηριοτήτων είναι:

α) η εκμάθηση τεχνικών που επιτρέπουν στα παιδιά να δημιουργήσουν.

β) το αισθητικά αξιόλογο αποτέλεσμα της εικαστικής έκφρασης.

γ) η καλλιέργεια της επιθυμίας των παιδιών να εκφραστούν και να επικοινωνήσουν.

δ) τίποτε από τα παραπάνω.

19. Τι δεν ισχύει από τα παρακάτω; Για τα παιδιά που δεν γνωρίζουν καλά την ελληνική γλώσσα, η ζωγραφική:

α) είναι ένας τρόπος να απασχολούνται κατά την ώρα γλωσσικών δραστηριοτήτων, στις οποίες δεν μπορούν να συμμετάσχουν.

β) είναι ένα μέσο έκφρασης που επιτρέπει στα παιδιά να μοιράζονται τα βιώματά τους.

γ) είναι αφορμή για να επιδιώξουν να μιλήσουν.

δ) είναι ένας τρόπος ενίσχυσης της αυτοπεποίθησής τους.

20. Τι δεν ισχύει από τα παρακάτω;

α) Η ενασχόληση με τη μουσική στο νηπιαγωγείο προϋποθέτει να ξέρει ο/η νηπιαγωγός να παίζει ένα, έστω και ιδιαίτερα απλό, μουσικό όργανο.

β) Οι δραστηριότητες μουσικής ενίοτε εξασκούν δεξιότητες που σχετίζονται με την ανάγνωση και τη γραφή.

γ) Η ικανότητα των παιδιών να κάνουν αυτοσχέδιες μουσικές συνθέσεις και να τις καταγράφουν είναι ένας από τους στόχους του ΔΕΠΠΣ.

δ) Η διεύρυνση των μουσικών ακουσμάτων των παιδιών συμβάλλει και στη συναισθηματική τους ανάπτυξη.

21. Ποιο από τα παρακάτω είναι αναγκαίο, προκειμένου να αναπτυχθούν στο νηπιαγωγείο δραστηριότητες Φυσικής Αγωγής που να ανταποκρίνονται στους στόχους του ΔΕΠΠΣ;

α) Μόνο ο κατάλληλος εξοπλισμός και η ύπαρξη κατάλληλα διαμορφωμένου χώρου.

β) Η ικανότητα των παιδιών να συνεργάζονται .

γ) Η επιθυμία του/της εκπαιδευτικού να αναδείξει ταλέντα.

δ) Η ικανότητα του/της εκπαιδευτικού να οργανώνει ελκυστικές δραστηριότητες κίνησης.

22. Με τη γωνιά του ηλεκτρονικού υπολογιστή επιδιώκουμε:

α) την εξοικείωση των νηπίων με τους Η/Υ.

β) την πληρέστερη κατανόηση και την εξυπηρέτηση των νηπίων σε σημαντικά θέματα.

γ) τη δημιουργία ευνοϊκότερου και χαρούμενου για τη μάθηση περιβάλλοντος.

δ) όλα τα παραπάνω.

23. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής αποτελεί ένα υποστηρικτικό εργαλείο για τις δραστηριότητες που

γίνονται στην τάξη, όταν:

α) τον χρησιμοποιεί ο/η εκπαιδευτικός για να γράφει με ευανάγνωστα γράμματα ταμπέλες, πινακίδες κτλ. που τοποθετεί στην τάξη του.

β) τα παιδιά μαθαίνουν από τι αποτελείται και πώς λειτουργεί.

γ) τα παιδιά επιδιώκουν να αναζητούν μέσω αυτού στοιχεία και να τα καταγράφουν.

δ) ο/η εκπαιδευτικός τον χρησιμοποιεί σαν μέσο ενισχυτικής διδασκαλίας και απασχόλησης κάποιων παιδιών την ώρα που αυτός ασχολείται με τα υπόλοιπα.

24. Στις κατευθύνσεις των προγραμμάτων σχεδιασμού και ανάπτυξης των δραστηριοτήτων Δημιουργίας και  Έκφρασης, όπως προσδιορίζονται από το ΔΕΠΠΣ για το νηπιαγωγείο, ανήκουν:

α) τα Εικαστικά, η Δραματική Τέχνη, η Μουσική και η Φυσική Αγωγή.

β) το Παιγνίδι, η Μουσική, τα Εικαστικά και το Παιδικό Θέατρο.

γ) η Μουσική, η Ψυχοκίνηση, οι Πλαστικές Τέχνες και τα Εικαστικά.

δ) τίποτε από τα παραπάνω.

25. Μουσικά στοιχεία στη δημιουργία κάθε μουσικού έργου είναι:

α) η χροιά και ο ήχος.

β) η ένταση, η διάρκεια και η σιωπή.

γ) η ταχύτητα, ο ρυθμός και ο παλμός.

δ) ό λα τα παραπάνω.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ

Ερώτημα 1

Αφορμή: Κατά τη διάρκεια του πρωινού διαλείμματος τα παιδιά ζωγράφισαν με τέμπερες σαλίγκαρους στα πλακάκια της αυλής, μετά από σχετική αναφορά εντός αίθουσας από νήπιο με αφορμή τις επερχόμενες βροχές. Ιδιαίτερα προσφιλές το θέμα, καθημερινά ζωγράφιζαν σαλίγκαρους που ''περίμεναν τη βροχή''. Όταν έβρεξε οι τελευταίοι χρονικά σαλίγκαροι έσβησαν. Η εξέλιξη που προήλθε από τη βροχή προκάλεσε το ενδιαφέρον των παιδιών, στο διάλειμμα και διατύπωσαν ερωτήσεις και απορίες (''γιατί κυρία η βροχή έσβησε το σαλίγκαρο;'', ''που πήγε ο σαλίγκαρος;'', ''γιατί δεν έσβησαν όλοι;''). Στόχοι:

• να κατανοήσουν την ικανότητα του νερού να διαλύει κάποια αντικείμενα και άλλα όχι
• να κάνουν παρατηρήσεις σχετικά με τη διαλυτότητα υλικών και αντικειμένων στο νερό, διατυπώνοντας ερωτήματα και κάνοντας υποθέσεις και συσχετίσεις
• να ταξινομούν τα υλικά που τους δίνονται σύμφωνα με τη διαλυτότητά τους

Υλικά: διαφανή υλικά ποτηράκια, ξύδι, αλάτι, φασόλια, κουμπιά, καρφάκια, αλεύρι και μπογιές

Περιγραφή Δραστηριότητας: τους παρουσιάζονται τα υλικά, τα περιεργάζονται με όλες τους τις αισθήσεις και η νηπιαγωγός τα καλεί να τα παρατηρήσουν, να τα αγγίξουν. Τα νήπια σχολιάζουν και περιγράφουν την αφή των αντικειμένων και τα χαρακτηριστικά τους. Η νηπιαγωγός τα καλεί να προβούν σε προβλέψεις/υποθέσεις περί της διαλυτότητας των αντικειμένων και να τα χωρίσουν/ταξινομήσουν σε διαλυτά και μη. Κατά συνέπεια διαμορφώνεται από το τμήμα του υλικού μια αρχική κατηγοριοποίηση σε διαλυτά και μη, η οποία αποτελεί την αρχική πρόβλεψη και επ' αυτής θα γίνει ο τελικός έλεγχος και η διατύπωση γενίκευσης. (Τα νήπια ανταπτύσσουν μεταγνωστικές δεξιότητες, διατυπώνοντας υποθέσεις, ελέγχοντας αρχικά νοητικά την πορεία των υποθέσεων και προβαίνοντας τελικά σε επιβεβαίωση ή διάψευση. Οικοδομούνται νοητικά σχήματα για τη διαλυτότητα και μη των αντικειμένων, με στόχο τη διατύπωση γενικών προτάσεων) Πειραματισμός: Τα νήπια χωρίζονται σε ομάδες πειραματισμού (με παρέμβαση της νηπιαγωγού και κριτήριο την επιθυμία πειραματισμού κάθε παιδιού με συγκεκριμένο υλικό) και διαδοχικά περνούν από τα τραπέζια με τα διαφορετικά χωρισμένα υλικά. Κάθε ομάδα καταγράφει (με όποιο τρόπο μπορεί) σε ένα πίνακα διπλής εισόδου τη διαλυτότητα ή μη του υλικού που συναντά σε κάθε τραπέζι. Αφού περάσουν απ' όλα τα τραπέζια κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια της τάξης το αποτέλεσμα της καταγραφής της, διατυπώνονται διαφωνίες και εντοπίζονται από τα ίδια τα νήπια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των αντικειμένων που τα κατατάσσουν σε διαλυτά ή μη. Στόχος είναι η τελική καταγραφή, αφού συζητηθούν οι διαφορετικές απόψεις, τα παιδιά να καταλήξουν σε μια κοινή καταγραφή. Όπου υπάρχει διαφορετική πρόταση περί διαλυτότητας υλικού (π.χ. φασόλια), πραγματοποιείται πειραματισμός στην ολομέλεια, ώστε να προκληθεί νοητική σύγχυση αρχικά και εξισορρόπηση σύμφωνα με τον Piaget).

Γενικεύση: Έχοντας καταλήξει στην τελική καταγραφή των αντικειμένων ως προς τη διαλυτότητά τους, η νηπιαγωγός με ερωτήσεις τα οδηγεί σε διατύπωση γενικών προτάσεων για τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες των αντικειμένων που διαλύονται και μη. (Ο έλεγχος της τελικής πρότασης/γενίκευσης συγκρίνεται με την αρχική τους πρόβλεψη/υπόθεση, ωθώντας τα νήπια μέσα από ανακαλυπτική/εξερευνητική μέθοδο μάθησης (Bruner) στην οικοδόμηση νέων εννοιών, ''διαλυτότητα αντικειμένων'' με το νερό).

Αξιολόγηση: Αξιολογήσαμε τη διαδικασία (δυναμική αξιολόγηση Vygotsky) κάθε παιδιού ως προς την επίτευξη του μαθησιακού στόχου (διαλυτότητα αντικειμένων με τη βροχή). Σε περιπτώσεις παιδιών που δεν κατάφεραν να κατανοήσουν την έννοια της διαλυτότητας, δημιουργήσαμε εξατομικευμένη διδασκαλία, μεταβάλλοντας τον πειραματισμό ως προς τα υλικά και ακολουθώντας διαφορετική μεθοδολογική προσέγγιση. Έτσι, παραδείγματος χάρη, αντί για το ξύδι, χρησιμοποιήσαμε κρασί και πορτοκαλάδα. Ένα άλλο παιδί δεν κατάφερε να διατυπώσει αρχική υπόθεση, αλλά και να ακολουθήσει μια νοητική/αφαιρετική διαδρομή μέχρι τον έλεγχό της. Σε αυτή την περίπτωση ακολουθήσαμε μοντέλο εξατομικευμένης και πάλι, λειτουργώντας οι ίδιοι ως πρότυπο μάθησης. Με έκφωνη σκέψη και πρότυπο εμάς, οδηγήσαμε το νήπιο στην υιοθέτηση των σταδίων σκέψης μας και διατύπωσης υποθέσεων μέχρι τον τελικό τους έλεγχο και τη γενίκευση.

Ερώτημα 2ο

Επειδή είναι τέλος της χρονιάς, τα νήπια είναι σε θέση να ταξινομούν, να διατυπώνουν  υποθέσεις,  να  χειρίζονται  διάφορα  υλικά.  Προτείνουν να παρουσιάσουν το έργο ''Χιονάτη και οι 7 νάνοι'' για τη λήξη της σχολικής χρονιάς.

Α) Γραφή: Τα παιδιά χωρίζονται    σε ομάδες για τη δημιουργία αφίσας, προσκλήσεων και προγράμματος παράστασης. Δημιουργία αφίσας για την παράσταση. Καταγράφουν τον τίτλο, τον τόπο, το χώρο και την ώρα της παράστασης. Στις προσκλήσεις, καλούν τους γονείς και τους φίλους τους, γράφοντας και αυτή η ομάδα τα ίδια στοιχεία με την ομάδα της αφίσας, καθώς επίσης και τα ονόματα των πρωταγωνιστών. Τα παιδιά του προγράμματος γράφουν μια μικρή περίληψη (όπως μπορούν) για το έργο και σε κάθε σκηνή δίνουν στοιχεία της πλοκής του έργου.

Β) Εικαστικά: Αποφασίζουν να κατασκευάσουν τη Χιονάτη και τους 7 νάνους από χαρτί του μέτρου, που θα αποτελέσει το backdrop της θεατρικής σκηνής. Εξοικειωμένα με διαφορετικές τεχνικές ζωγραφικής και με υλικά, αποφασίζουν να χωριστούν σε ομάδες με βάση την τεχνική και το υλικό που επιθυμούν. Μια από τις ομάδες βρέχει το χαρτί με σφουγγάρι και κάνει χρωματιστές κηλίδες με τέμπερα, κάποια άλλη ζωγραφίζει με τέμπερα που έχει αναμειχθεί με άμμο ώστε να γίνει ανάγλυφο το αποτέλεσμα, κάποια άλλη ζωγραφίζει τεχνική του τυπώματος με καπάκια, κάποια άλλη ζωγραφίζει με κιμωλία και λάδι, κάποια άλλη χρησιμοποιώντας καλαμάκι κλπ. Γ) Μαθηματικά: Αποφασίζουν να φτιάξουν σκούφους για τους νάνους της παράστασης. Για τους 7 νάνους/νήπια της παράστασης μετρούν με διαφορετικά υλικά (κορδόνι, νήμα, μεζούρα, δάχτυλα) την περίμετρο του κεφαλιού τους. Τη μέτρηση τη μεταφέρουν σε χαρτόνι, απ' το οποίο κάθε ομάδα θα κατασκευάσει με διαφορετικά υλικά το σκούφου κάθε νάνου.

Ερώτημα 3^ο

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ