ΑΣΕΠ-ΚΕΔ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΠΙΝΑΚΑ
ΚΛΑΔΟΣ ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ
ΔΙΟΡΙΣΤΕΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 1998
ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΣΑΒΒΑΤΟ 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 1998
ΓΛΩΣΣΑ
Πάει το ταξίδι, φτάσαμε, Τ' ωραίο νησάκι να το!
Διπλά ακρογιάλια. Τ' ανοιχτό, φως όλο, το χιονάτο,
με τα γραμμένα ερείπια και μετά μαυροπούλια
και τ' άλλο. Ω δάση από μυρτιές, ω κήποι από ζουμπούλια,
και κάτω από της νεραντζιάς της φουντωτής τα κλώνια,
ω ίσκιοι! οι έρωτες μιλούνε, αντιμιλούν τ' αηδόνια.
Το ακρογιάλι Εδώ! μας λέει, τ' άλλο ακρογιάλι Νάμε!
Βαρκούλα, πού θ' αράξουμε; Βαρκάρη, πού θα πάμε;
Κωστή Παλαμά, Η ασάλευτη ζωή
ΕΡΩΤΗΜΑ 1°
Ποιες διδακτικές ενέργειες μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σε μια δίωρη διδασκαλία στην ΣΤ' τάξη που να αναδεικνύουν τα παρακάτω στοιχεία του ποιήματός:
α) Το περιεχόμενο του.
β) Αισθητικά χαρακτηριστικά (αντιθέσεις, μεταφορές, εικόνες, προσωποποιήσεις, στιχουργική).
γ) Την ψυχική διάθεση του ποιητικού υποκειμένου (του προσώπου που μιλά στο ποίημα)
ΕΡΩΤΗΜΑ 2°
Κατά τη διδασκαλία αυτού του ποιήματος ποια εποπτικά η άλλα διδακτικά μέσα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να αναδείξετε τα παραπάνω στοιχεία (περιεχόμενο ποιήματος, αισθητικά χαρακτηριστικά, ψυχική διάθεση ποιητικού υποκειμένου).
ΟΔΗΓΙΕΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚA
Υποθέστε ότι αναλαμβάνετε μία νέα τάξη της Τετάρτης Δημοτικού. Στην αρχή της σχολικής χρονιάς διαπιστώνετε ότι οι μαθητές σας μπορούν να εκτελούν με ευχέρεια υπολογισμούς, χωρίς όμως να κατανοούν πλήρως τη σημασία των αριθμητικών πράξεων και η ικανότητα τους να επιλύουν προβλήματα δεν είναι αναπτυγμένη. Για παράδειγμα, στο πρόβλημα:
«Βρείτε τον αριθμό των ετών τα οποία αν προσθέσουμε στην ηλικία του Νίκου, που είναι 13 ετών, ή αφαιρέσουμε από την ηλικία του παππού του, που είναι 75 ετών, θα πάρουμε την ηλικία του πατέρα του. Ποια είναι η ηλικία του πατέρα του Νίκου;» οι μαθητές επιλέγουν τους αριθμούς που δίνονται στο πρόβλημα και εκτελούν απλά τις πράξεις (13+75), ή (75-13).
Περιγράψτε τη γενική διδακτική σας προσέγγιση καθώς θα εργασθείτε με τους μαθητές αυτής της τάξης.
ΟΔΗΓΙΕΣ
ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
ΕΡΩΤΗΜΑ 1°
Να αναφέρετε τις επιστημονικές διαδικασίες και να αναπτύξετε πολύ σύντομα τη σημασία της μέτρησης τόσο στην Επιστήμη όσο και στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών.
ΕΡΩΤΗΜΑ 2°
Τι εννοούμε με την έκφραση «ιδέες των παιδιών στις Φυσικές Επιστήμες»; Η απάντηση σας να είναι σύντομη.
ΕΡΩΤΗΜΑ 3°
Το κείμενο που ακολουθεί είναι από το σχολικό εγχειρίδιο «Ερευνώ το Φυσικό Κόσμο» της ΣΤ' Δημοτικού. Υποθέσετε ότι πρόκειται να το διδάξετε:
α) Να διατυπώσετε τους διδακτικούς στόχους (γνωστικούς στόχους).
β) Να περιγράψετε τις διδακτικές ενέργειες με βάση τις οποίες θα επιτύχετε τους στόχους που θέσατε.
Η επιλογή των διδακτικών στόχων πρέπει να είναι τέτοια που να επιτρέπει την ανακάλυψη της γνώσης από τους μαθητές και παράλληλα να τους ασκεί στις επιστημονικές διαδικασίες.
Από την περιγραφή των διδακτικών ενεργειών πρέπει να φαίνεται ο δικός σας ρόλος ότι δηλαδή δίνετε συγκεκριμένες οδηγίες και υποβάλλετε σαφείς ερωτήσεις που να ενεργοποιούν τη σκέψη των μαθητών.
Βρασμός - Υγροποίηση
Πείραμα
Βάλε σ' ένα γυάλινο δοχείο νερό. Ύστερα τοποθέτησε, το πάνω στη φλόγα του καμινέτου και βύθισε μέσα στο νερό ένα θερμό μέτρο (Εικ. 2α). Καθώς το νερό ζεσταίνεται και η Θερμοκρασία του θερμομέτρου ανεβαίνει (Εικ. 2β), σχηματίζονται μικρές φυσαλίδες γεμάτες αέρα. Ενώ η θερμοκρασία ανεβαίνει συνεχώς, σχηματίζονται όλο και περισσότερες και μεγαλύτερες φυσαλίδες. Αυτές φτάνουν στην επιφάνεια του νερού και σπάζουν βγάζοντας ατμούς. Τότε το θερμόμετρο δείχνει 100°C (Εικ. 2γ) και λέμε ότι το νερό Εικ. 2 βράζει.
Κατά το βρασμό παράγεται ατμός μόνο από την ελεύθερη επιφάνεια του νερού ή από όλη τη μάζα του; Πώς μπορείς να δικαιολογήσεις τη γνώμη σου;
Κατά το βρασμό παράγονται άφθονοι ατμοί απ' όλη τη μάζα του υγρού.
Το νερό των δοχείων α και β βράζει συνεχώς για πολλή ώρα (Εικ. 3).
Τι παρατηρείς σχετικά με τη θερμότητα που δέχεται το νερό στα δοχεία α και β; Ποια θερμοκρασία δείχνουν τα θερμόμετρα και των δυο δοχείων;
Το νερό βράζει στους 100°C. Η θερμοκρασία αυτή δε μεταβάλλεται όσο διαρκεί ο βρασμός.
Ακόμα και αν αυξήσουμε την παροχή θερμότητας στο νερό, η θερμοκρασία του θερμομέτρου θα παραμείνει συνεχώς στους 100°C.
Η θερμοκρασία στην οποία βράζει το νερό ονομάζεται θερμοκρασία βρασμού ή σημείο ζέσης του νερού.
Παρατήρησε την εικόνα 4.
Όλα τα υγρά δε βράζουν στην Ίδια θερμοκρασία.
Κάθε υγρό έχει τη δική του θερμοκρασία βρασμού ή το δικό του σημείο ζέσης.
Το νερό του δοχείου α (Εικ. 5) βράζει στην κορυφή ενός βουνού και το νερό του /δοχείου β βράζει κοντά στη θάλασσα.
Παρατήρησε στα θερμόμετρα τη θερμοκρασία του νερού που βράζει στα δυο δοχεία
2. Γιατί διαφέρει το σημείο ζέσης του νερού από το ένα δοχείο στο άλλο;
Το σημείο ζέσης των υγρών μεταβάλλεται όταν αλλάξει η ατμοσφαιρική πίεση.
Κατά τη διάρκεια του βρασμού του νερού (Εικ. 3) παρατήρησες ότι η θερμοκρασία του παραμένει σταθερή, δηλαδή στους 100°C.
Μια ποσότητα νερού που βράζει, για να γίνει ατμός, καταναλώνει μια ποσότητα θερμότητας.
3. Μπορείς τώρα να εξηγήσεις γιατί κατά το βρασμό του νερού η θερμοκρασία του παραμένει σταθερή, παρόλο που του προσφέρουμε συνεχώς θερμότητα;
Η θερμότητα που απορροφά ένα υγρό όταν βράζει για να μετατραπεί σε αέριο της ίδιας θερμοκρασίας λέγεται λανθάνουσα θερμότητα (εξαέρωσης).
4. Σε ποια φυσική κατάσταση έμαθες ότι μετατρέπονται τα υγρά όταν εξατμίζονται ή όταν βράζουν;
Με την εξάτμιση και το βρασμό τα υγρά μετατρέπονται σε αέρια. Το φαινόμενο αυτό λέγεται εξαέρωση.
ΟΔΗΓΙΕΣ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ
Το πρωί θα διαγωνιστείτε στην πρώτη θεματική ενότητα και το απόγευμα στη δεύτερη.
Πρώτη θεματική ενότητα: Γνωστικό αντικείμενο
θα σας δοθούν τρία διαφορετικά θέματα, που καλύπτουν τις αντίστοιχες γνωστικός περιοχές της εξέτασης, δηλαδή α) Γλώσσα, β) Μαθηματικά και γ) Φυσικές επιστήμες, τα οποία και θα αναπτύξετε σε χωριστό τετράδιο το καθένα. (Θα σας δοθούν τρία τετράδια),
Σε κάθε τετράδιο και στο επάνω μέρος της πρώτης σελίδας θα αναγραφεί ο κλάδος σας (ΠΕ70 Δασκάλων) και το μάθημα που θα αναπτύξετε στο τετράδιο αυτό: (Γλώσσα ή Μαθηματικά ή Φυσικές Επιστήμες).
Από το σύνολο των τεσσάρων ωρών, που διαρκεί η εξέταση, μπορείτε να διαθέσετε όσο χρόνο κρίνετε απαραίτητο για κάθε θέμα.
Δεύτερη θεματική ενότητα: Διδακτική Μεθοδολογία - Παιδαγωγικά θέματα
θα σας δοθούν τρία θέματα που καλύπτουν τη διδακτική μεθοδολογία στις γνωστικές περιοχές
α) Γλώσσα, β) Μαθηματικά και γ) Φυσικές Επιστήμες, και ένα τέταρτο θέμα που καλύπτει τα Παιδαγωγικά Θέματα. Το κάθε θέμα θα το αναπτύξετε σε ξεχωριστό τετράδιο (Θα σας δοθούν τέσσερα τετράδια).
Σε κάθε τετράδιο και στο επάνω μέρος της πρώτης σελίδας θα αναγραφεί ο κλάδος σας (ΠΕ70 Δασκάλων) και το μάθημα που θα αναπτύξετε στο τετράδιο αυτό (Διδακτική μεθοδολογία στη Γλώσσα ή στα Μαθηματικά ή στις Φυσικές Επιστήμες και στο τέταρτο τετράδιο τα Παιδαγωγικά θέματα).
Από το σύνολο των τεσσάρων ωρών, που διαρκεί η εξέταση, μπορείτε να διαθέσετε όσο χρόνο κρίνετε απαραίτητο για κάθε θέμα.