Συνέντευξη του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Α. Παπανδρέου σε ερωτήσεις αναγνωστών της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ"
25 Φεβρουαρίου, 2008
Κ. ΒΑΒΕΛΙΔΗΣ: «Γιώργο άλλαξε τα όλα».Ακούσαμε πολλές φορές αυτό το σύνθημα,αλλά δεν είδαμε ή τουλάχιστον δεν αντιληφθήκαμε τίποτε. Τι σκοπεύει να κάνει η ηγεσία του Κινήματος για να γίνει πράξη αυτό το σύνθημα;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Θα σου δώσω μια απάντηση ενός blogger που πρόσφατα διάβασα. Το βρίσκεις εύκολα μέσω Google. Λέει «Γίνε εσύ η αλλαγή - Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή». Ωραίος συνδυασμός δύο μεγάλων φιλοσόφων, του Γκάντι και του Ελύτη. Ο δικός μου ρόλος είναι να δημιουργήσω τις προϋποθέσεις για αλλαγές και σε νοοτροπίες και σε πρακτικές. Στο ίδιο το ΠΑΣΟΚ πρώτα απ/ όλα. Και έχουν γίνει πολλά. Νέο καταστατικό, διαφάνεια, άνοιγμα στην νεολαία, αναδιοργάνωση και ανανέωση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, δημοκρατία, καινοτόμες πολιτικές προτάσεις, σημαντική παρουσία γυναικών παντού, μεταναστών, στιβαρός προγραμματικός λόγος. Οι κομματικές διαδικασίες έχουν αλλάξει ριζικά. Η χθεσινή εκλογική μέρα είναι μία ακόμα απόδειξη. Ποιο άλλο κόμμα έχει παρόμοιες διαδικασίες; Κανένα! Από εκεί και πέρα πρέπει να ξεφύγουμε από την αντίληψη που πολλοί- και νέοι- μου λένε: «αφού τα αλλάξεις όλα, τότε θα έρθω στο ΠΑΣΟΚ». Τους απαντώ «έλα να αλλάξουμε την Ελλάδα μαζί. Σας δίνω λόγο, χώρο, γνώση και πολιτικά δικαιώματα στο Κίνημά μας. Πάρτε το Κίνημα στα χέρια σας!».
Θ. ΣΠΥΡΟΥ: Με την εκλογή Ιερώνυμου πιστεύετε ότι θα υπάρξει κεντροαριστερή και προοδευτική στροφή της Εκκλησίας;Τι εξελίξεις προσβλέπετε πλέον σε θέματα όπως η εκκλησιαστική περιουσία και ο διαχωρισμός κράτους- Εκκλησίας;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Κατ/ αρχήν του εύχομαι καλή πορεία. Η εμπνευσμένη του παρθενική ομιλία δείχνει τη σοφία και σύνεσή του. Για μένα όροι πολιτικοί δεν χωρούν στην Εκκλησία. Ήμουν πάντα επικριτικός, όταν η Ν.Δ. προσπαθούσε να οικειοποιηθεί την Εκκλησία ή να τη χειραγωγήσει. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν γνωρίζει κόμματα και δεν χωρίζει το ποίμνιο. Κράτος και Εκκλησία είναι δύο ξεχωριστοί θεσμοί. Οι ρόλοι είναι απολύτως διακριτοί. Οι ξεχωριστοί ρόλοι είναι υγεία και για τους δύο. Σ/ αυτή την κατεύθυνση πιστεύω ότι ο νέος Αρχιεπίσκοπος θα συμβάλει δημιουργικά, με σύγχρονο πνεύμα και καλή διάθεση.
ΑΡΧ. ΠΑΝΤΣΙΟΣ: Γιατί κάνατε πίσω στο θέμα της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Δεν έκανα ποτέ πίσω. Ούτε εγώ, ούτε το Κίνημά μας.
Προχθές έθεσα και τρία ερωτήματα στη Νεολαία μας:
Γιατί ενώ μόνο εμείς έχουμε συνταγματική απαγόρευση για ιδιωτικά και μη κρατικά ιδρύματα έχουμε τα περισσότερα και τα χειρότερα ιδιωτικά στην Ε.Ε.;
Γιατί ενώ έχουμε συνταγματική κατοχύρωση της δωρεάν παιδείας ο Έλληνας πληρώνει περισσότερο από κάθε άλλον στην Ευρώπη για τη δημόσια παιδεία από την τσέπη του;
Γιατί ενώ έχουμε ένα αυστηρό άκρως συγκεντρωτικό και κατευθυνόμενο από το κράτος εκπαιδευτικό σύστημα έχουμε από τις χειρότερες αξιολογήσεις διεθνώς;
Το άρθρο 16, προφανώς, δεν προστατεύει το δημόσιο πανεπιστήμιο. Και πρέπει να αλλάξει για το καλό των δημόσιων ιδρυμάτων. Ίσως σήμερα να προστατεύει μόνο συντεχνιακά κατεστημένα.
Αλλά η παραδοσιακή Αριστερά και η Δεξιά μετέφεραν εκεί τη συζήτηση τους βόλευε - ενώ η πραγματική συζήτηση πρέπει να είναι για τις αλλαγές στο δημόσιο πανεπιστήμιο, την εξάλειψη του κόστους των φροντιστηρίων, την επένδυση στην παιδεία, την ελευθερία επιλογών για τον νέο επιστήμονα και την αναβάθμιση της ποιότητας σπουδών.
Σε αυτά δεν απαντά η σημερινή κυβέρνηση.
Απαξιώνει τη δημόσια παιδεία και ανοίγει διάπλατα τις πόρτες για την εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης. Τα κονδύλια για το δημόσιο πανεπιστήμιο μειώνονται και η εξάρτησή του από το υπουργείο Παιδείας γίνεται ολοένα και πιο ασφυκτική. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια ξεφυτρώνουν παντού ανεξέλεγκτα.
Όλα αυτά πρέπει να τα αλλάξουμε! Και θα το κάνουμε.
Το ΠΑΣΟΚ έχει ολοκληρωμένες προτάσεις για την παιδεία, σε όλες τις βαθμίδες της:
από το νηπιαγωγείο μέχρι την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Να θυμίσω και κάτι ακόμη: από τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος αποχωρήσαμε όταν η κυβέρνηση προσπάθησε να επιβάλει πραξικοπηματικά μια δασοκτόνα αλλαγή του άρθρου 24. Και αποχωρήσαμε οριστικά και αμετάκλητα. Η διαδικασία αυτή είναι πια νεκρή.
ΕΛ. ΝΑΚΟΥ: Σχετικά με τους νέους επιστήμονες,τι προοπτικές υπάρχουν;Η κατάσταση σήμερα είναι δύσκολη όχι μόνο για την εξέλιξή τους,αλλά και για την απασχόλησή τους,με μόνη διέξοδο τη μετανάστευση.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Μου προκαλεί τη μεγαλύτερη θλίψη. Ήμουν μετανάστης πολλά χρόνια. Το ΠΑΣΟΚ, και το 1981, και το 2000, είχε πείσει πολλούς συμπατριώτες μας με καλές σπουδές και πλούσιες εμπειρίες στο εξωτερικό να γυρίσουν στην Ελλάδα. Η σημερινή κυβέρνηση έχει ακολουθήσει μια συνειδητή πολιτική επένδυσης στην φτηνή εργασία ως στοιχείο ανταγωνισμού των επιχειρήσεών μας. Και αναξιοκρατίας ως στοιχείο ελέγχου της νέας γενιάς μέσω ρουσφετιού. Έτσι έχουμε την γενιά των 600-700 ευρώ και της περιβόητης εξευτελιστικής συνέντευξης για το Δημόσιο. Και αδικούμε τον νέο και λάθος πορεία για την ανάπτυξη έχουμε πάρει. Είμαι πεπεισμένος ότι ο μόνος δρόμος είναι να επενδύσουμε στην ποιότητα, να επενδύσουμε στις νέες πράσινες τεχνολογίες (από τον αγροτικό τομέα μέχρι και την ενέργεια και τον τουρισμό), να συνδέσουμε την παιδεία με την ανάπτυξη και να εμπεδώσουμε την αξιοκρατία παντού. Έτσι θα έχουμε νέες θέσεις και ποιοτικές δουλειές. Θα έχουμε έναν πλούτο για τη χώρα μας. Δεν μπορεί η Ινδία να επαναπατρίζει επιστήμονες και να μην μπορεί η Ελλάδα.
Σ. ΡΩΜΑΝΤΖΗΣ: Γιατί η αντιπολίτευσή σου είναι τόσο «χαλαρή»;Μήπως θα έπρεπε να λείψουν τα εσωκομματικά αλληλοκαρφώματα και ίσως να κινηθείτε προς μια πιο ενωμένη και δυναμική αντιπολίτευση;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Το 2004 το ΠΑΣΟΚ ήταν όχι μόνο χαλαρό αλλά και οργανωτικά αδύναμο και πολιτικά κατακερματισμένο. Τα χρόνια στην κυβέρνηση μάς απομάκρυναν από τις ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας. Είχαμε προσανατολιστεί στην καθημερινή διαχείριση της εξουσίας. Αντί να κάνουμε πολιτική, παράξαμε παραπολιτική και εσωστρέφεια. Σήμερα είμαστε πολύ καλύτεροι. Κοντά στα προβλήματα του πολίτη. Παράγουμε πολιτική με θέσεις και προτάσεις. Η Κοινοβουλευτική μας Ομάδα έχει πετυχημένη παρουσία και στην Βουλή και στην περιφέρεια. Έστω και εάν τα μέσα ενημέρωσης αρέσκονται στην αναπαραγωγή της παραπολιτικής. Είναι και μια δημοσιογραφική ευκολία. Αντί να συζητήσει για τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ για το Ασφαλιστικό ή το περιβάλλον, να σχολιάσει τι είπε ο ένας ή ο άλλος. Τα μονοθεματικά δελτία και τα εμπορικά ειδησεογραφικά προγράμματα εκτοπίζουν την πολιτική ουσία από το πρώτο τηλεοπτικό πλάνο. Θα έχετε δει ομιλίες μου που καλύπτονται για 20 δευτερόλεπτα- μια φράση δηλαδή που αδυνατεί να αποτυπώσει με σοβαρότητα τις θέσεις μας. Έχουμε, λοιπόν, εμείς την ευθύνη να βρούμε και άλλους τρόπους για να ακουστούμε, να αντιπολιτευθούμε και να περάσουμε τα μηνύματά μας στην κοινωνία. Το συνέδριό μας πρόκειται να ασχοληθεί και με αυτό. Πιστεύω ότι σύντομα θα δείτε τη διαφορά.
ΑΛ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ: Όταν απαξιώνονται οι Τ.Ο. και δεν συμμετέχουν τα μέλη σε πολιτικές συζητήσεις αλλά μόνο σε εκλογικές διαδικασίες, υπάρχει ανοιχτό κόμμα;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Προφανώς όχι. Οι οργανώσεις μας αλλάζουν. Είχαν μετατραπεί σε κλειστά φέουδα. Αντιλήψεις παραγοντισμού είχαν ενσκήψει. Σύμβολα, γραφεία, σφραγίδες είχαν ιδιοποιηθεί. Και πολλές φορές καλοπροαίρετα. Ως φύλακες μιας υποτιθέμενης καθαρότητας. Αλλά η καθαρότητά μας είναι ο αγώνας μας. Είναι να δώσουμε ξανά φωνή στον πολίτη. Να του δώσουμε ελπίδα για τα όνειρά του. Προοπτική για τη ζωή του. Και σήμερα τα σύγχρονα προοδευτικά κόμματα έχουν νέο ρόλο. Παρέχουν «πολιτική υπηρεσία».
Η οργάνωση είναι σήμερα η δύναμη ανοιχτών δικτύων νέων πολιτών που ελεύθερα οργανώνονται για τις διεκδικήσεις τους. Χωρίς ιεραρχίες και γραφειοκρατίες. Είναι χώρος πολιτισμού και διαλόγου. Αγωγής ψυχής. Συντροφικής συνάθροισης. Να απελευθερώνουμε αντί να εξαρτούμε. Χώρος προσφοράς και όχι θεσιθηρίας. Στόχος μας, το ΠΑΣΟΚ να αποτελεί κοινοκτημοσύνη και όχι οικόπεδο κανενός. Προφανώς η περιγραφή είναι εξιδανικευμένη. Αλλά είναι ο στόχος μας. Και έχουμε ήδη καλές πρακτικές.
Δείτε το www. pasok-xanthis.gr. Υπάρχουν ανοιχτά φόρα διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων στο Κίνημα. Το dialogue@pasok. gr για παράδειγμα έχει υποδεχθεί χιλιάδες απόψεις μελών και φίλων.
Και τέλος: μην ξεχνάτε την αυτο-οργάνωση! Δημιουργήστε εσείς, παντού, με τη δική σας ευθύνη και πρωτοβουλία, τις δομές και τις συνθήκες για να ανταλλάξετε απόψεις, να προβάλετε ιδέες, να προωθήσετε προτάσεις που θα συνδιαμορφώσουν το νέο πρόσωπο του ΠΑΣΟΚ.
Θ. ΣΠΥΡΟΣ: Βασικό συστατικό της νέας πορείας του ΠΑΣΟΚ θεωρείτε τη νεολαία. Με ποιους τρόπους θα προχωρήσετε στην ανανέωση του ΠΑΣΟΚ τόσο ηλικιακά όσο και σε ιδεολογικό επίπεδο;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Πρώτα, τους καλούμε να συμμετάσχουν για να φτιάξουν το νέο ΠΑΣΟΚ. Δεύτερο, θεσμοποιούμε ένα ποσοστό συμμετοχής τους σε όλα τα όργανα και επίπεδα του Κινήματος. Τρίτο, τους δίνουμε τον λόγο για τα μεγάλα ζητήματα της ανθρωπότητας. Η νέα γενιά τού σήμερα έχει να αντιμετωπίσει τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετώπισε ποτέ η ανθρωπότητα: καταστροφή του περιβάλλοντος, υπερσυγκέντρωση πλούτου και εξουσίας, ταξική ιδιοποίηση της γνώσης, ολιγαρχικές οικονομίες της ανεργίας, ηθικά διλήμματα για τις βιολογικές επιστήμες, απαξίωση της πολιτικής και της δημοκρατίας, η νέα μετανάστευση. Γι/ αυτό και ο ρόλος της στους επερχόμενους πολιτικούς αγώνες για την παιδεία, την ανάπτυξη, το κοινωνικό κράτος, το περιβάλλον, την αποκατάσταση των θεσμών είναι κεντρικός. Ξέρετε ότι αποφάσισα να αναλάβω ο ίδιος τη συγκρότηση της νεολαίας μας και γενικότερα τις πολιτικές μας για τη νέα γενιά. Στόχος μου είναι να οργανώσουμε τη νεολαία σε ένα ισχυρό κίνημα όπως το /74, ένα μεγάλο ενωτικό κίνημα όπως το /81, ένα κίνημα που θα τιμάει τις παραδόσεις του ΠΑΣΟΚ. Και να την κάνουμε αιμοδότη της ανανέωσης του Κινήματος σε ιδέες και πρόσωπα.
Π. ΛΕΓΑΚΗΣ: Κύριε πρόεδρε, πολλοί από εμάς εδώ στο εξωτερικό που σας είχαμε παρακολουθήσει ως υπουργό Εξωτερικών περιμέναμε ότι ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα αναβαθμίζατε τουλάχιστον το επίπεδο της πολιτικής συζήτησης στην Ελλάδα. Τι δεν πήγε καλά και μας απογοητεύσατε;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Κατανοώ την αντίδραση και απογοήτευσή σου. Η αναβάθμιση της δημόσιας πολιτικής συζήτησης έχει και προϋποθέσεις. Απαιτεί να αποδεχτούμε όλοι μας βασικούς κανόνες και αρχές. Και πρώτα απ/ όλα, η ίδια η εξουσία, δηλαδή η κυβέρνηση. Τo 2004 είχα προτείνει στην κυβέρνηση όχι μόνο διάλογο, αλλά ακόμα και συνεννόηση για τα μεγάλα ζητήματα. Στα εξωτερικά και στην παιδεία, που η πείρα μου μπορούσε να φανεί χρήσιμη. Αργότερα στα θέματα διαφάνειας και οργάνωσης του κράτους. Αυτή η στάση μου, μάλιστα, έγινε αντικείμενο κριτικής. Ζητούσαν πιο δυναμική αντιπολίτευση. Η στάση μου όμως είχε αποκλειστικό στόχο το καλό της πατρίδας. Δυστυχώς, η κυβέρνηση αρνήθηκε ακόμη και να συζητήσει τις προτάσεις μας. Και διάλογος δεν μπορεί να γίνει με μόνο έναν συνομιλητή. Ακολούθησαν 3 χρόνια υποβάθμισης βασικών αρχών ενός ευνομούμενου δημοκρατικού κράτους: αναξιοκρατία, αδιαφάνεια, υποβάθμιση της Βουλής, χειραγώγηση της Δικαιοσύνης, στενά κομματικές επιλογές, έλλειψη σχεδιασμού, εξυπηρέτηση του ισχυρού και όχι του δικαίου. Αυτά οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε σκάνδαλα και διαφθορά. Καθόλου τυχαία τα θέματα υποκλοπών, καρτέλ και κουμπάρων, η κλοπή των ασφαλιστικών ταμείων μέσω των ομολόγων και οι υπόγειες συναλλαγές και εκβιασμοί στην υπόθεση Ζαχόπουλου. Η δική μου αντίδραση είναι αντίδραση αγανάκτησης. Και είναι αυθεντική. Πιστεύω και δικαιολογημένη.
Αυτή η κυβέρνηση είναι επικίνδυνη για τον τόπο.