Κύρωσης της συνθήκης της Λισσαβώνας
ομιλία Γ. A. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, στη Βουλή
Τετάρτη 11.06.2008
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η κυβέρνηση φέρει ακέραια την ευθύνη, ότι σήμερα συζητούμε ένα σημαντικό θέμα, ενώ η κοινή γνώμη δεν έχει την παραμικρή ενημέρωση. Φέρετε βαριά πολιτική ευθύνη για την απουσία της δημόσιας διαβούλευσης, ενημέρωσης, για την κρίσιμη εθνική αυτή απόφαση.
Και αυτό συνιστά μείζον ζήτημα δημοκρατίας. Όπως και σε τόσα άλλα η νεοσυντηρητική κυβέρνηση θέλει τον Ελληνικό λαό αμέτοχο, ανενεργό, απληροφόρητο, στο σκοτάδι, χωρίς τη δύναμη της γνώσης, της διαφάνειας ή έστω της γνώμης.
Αντιμετωπίζει η Νέα Δημοκρατία τον Καταστατικό Χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια Συνθήκη που είχε το περίβλημα του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, σαν να είναι μια ρουτινιάρικη σύμβαση τεχνικής συνεργασίας, ενώ αντίθετα θα έχει βαρυσήμαντες επιπτώσεις στην Ελλάδα, τον Ελληνισμό και τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης.
Η Ελλάδα, κυρίες και κύριοι, συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που είχαν κυρώσει το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Μεταξύ της κύρωσης του Ευρωπαϊκού Συντάγματος και της σημερινής Συνθήκης της Λισσαβόνας, διαμεσολάβησε μια περίοδος ευρωπαϊκών διαπραγματεύσεων. Γι' αυτό και η σημερινή συζήτηση συνιστά και υποχρέωση λογοδοσίας της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.
Καλείται να λογοδοτήσει η κυβέρνηση, για το τι επιδίωξε, το τι πέτυχε σ' αυτή την νέα διαπραγμάτευση, τι διεκδίκησε και τι πέτυχε για την Ευρώπη και την Ελλάδα.
Η απάντηση είναι, δυστυχώς, πάρα πολύ απλή, δεν κερδίσατε απολύτως τίποτα. Δεν υπερασπιστήκατε καν το κεκτημένο του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, που αυτό εδώ το Κοινοβούλιο είχε επικυρώσει κατά πλειοψηφία.
Και βέβαια, ως συνήθως, πουθενά δεν είδαμε τον κ. πρωθυπουργό να κινείται, να παίρνει πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα μαζί με τις άλλες χώρες που είχαν κυρώσει το Ευρωσύνταγμα, για να υπερασπιστεί τις κατακτήσεις μας.
Μάταια τον αναζητούσαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον πρωθυπουργό, μας οι πρωθυπουργοί της Ισπανίας και του Λουξεμβούργου και οι άλλοι ηγέτες των χωρών του «Ναι». Όπως μάταια, βέβαια, τον αναζητούν και οι Έλληνες αγρότες στις Βρυξέλλες, όπως είχε υποσχεθεί παλαιότερα.
Ήταν απών, ήταν στο περιθώριο, άρα είναι δεδομένος, όπως και σήμερα ήταν απούσα η κυβέρνησή σας στη μάχη για τους εργαζόμενους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου οι νεοσυντηρητικές κυβερνήσεις προωθούν το λεγόμενο «φλεξικιούριτι», δηλαδή ευελιξία και ασφάλεια.
Με μόνο, όμως, αποτέλεσμα, στην Ελλάδα της Νέας Δημοκρατίας, να υπάρχει πολύ ευελιξία και καμία ασφάλεια. Ευελιξία για τους μεσάζοντες της ακρίβεια, ευελιξία για τους αγοραστές του δημόσιου πλούτου, ευελιξία στην εφαρμογή των κανόνων στην αγορά, ευελιξία για όσους έχουν το κομματικό μέσο, ευελιξία για τα καρτέλ των ακριβών τιμών, ευελιξία για τους παχυλούς μισθούς των κομματικών διοικητών των ΔΕΚΟ, ευελιξία στην ερμηνεία των νόμων και αρχών για τους ισχυρούς παράγοντες, αλλά καμία ασφάλεια για το νέο των 700,00 ευρώ, τον συνταξιούχο, τη νοικοκυρά που βλέπει να εκτινάσσονται οι τιμές, τον ασθενή που πάει στο δημόσιο νοσοκομείο, τον άνεργο, αλλά και τον απροστάτευτο στα STAGE.
Αυτή είναι η αλήθεια, απουσία από κάθε σοβαρή ευρωπαϊκή εξέλιξη. Γι' αυτό και η σημερινή Συνθήκη δεν έχει ούτε ένα κόμμα που να προστέθηκε ή να αφαιρέθηκε μετά από ελληνική πρωτοβουλία. Και είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτό από την εποχή της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Διότι και η Συνθήκη του Άμστερνταμ και η Συνθήκη της Νίκαιας και πάνω απ' όλα η Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη, είχαν την ελληνική υπογραφή όχι τύποις, αλλά ουσία, είχαν ρυθμίσεις που διεκδίκησε και πέτυχε η Ελλάδα όχι μόνο στενού ελληνικού ενδιαφέροντος, αλλά και ευρωπαϊκού.
Θέλω απλά να θυμίσω δύο απ' αυτά τα σημαντικά, για τον πολίτη της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, παραδείγματα, από την Συνταγματική Συνθήκη, τα οποία διεκδικήσαμε σκληρά και πετύχαμε.
Πρώτον, την συμπερίληψη της πλήρους απασχόλησης στους βασικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πετύχαμε. Παλέψαμε ακόμα και προσπάθησα και προσωπικά τότε, με τον Γιώργο Κατηφόρη, ο οποίος ήταν εκπρόσωπος και της Ευρωομάδας από το Προεδρείο της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης, να συμπεριληφθεί η πλήρης απασχόληση και στους βασικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όπως τυχαίνει να υπάρχει και στην ανάλογη Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Δυστυχώς, η ευρωπαϊκή συντήρηση δεν το έκανε αποδεκτό. Δεν το πετύχαμε, αλλά δώσαμε τη μάχη και θα δίνουμε τη μάχη για την πλήρη απασχόληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θυμίζω επίσης, τη ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής μεταξύ των κρατών μελών. Είχαμε τις σκληρές αντιδράσεις των Άγγλων και πολλών νέων κρατών - μελών ενάντια σ' αυτή τη ρήτρα. Υποστήριζαν ότι το ΝΑΤΟ αρκεί. Ακόμα και αντιδράσεις των ιστορικά λεγόμενων «ουδέτερων» βόρειων ή Σκανδιναβικών Κρατών.
Σε ένα από τα κρισιμότερα Συμβούλια υπουργών της Διακυβερνητικής, εκεί δηλαδή που γίνεται η διαπραγμάτευση για τη Συνθήκη, πήρα το λόγο και είπα τα εξής στους τότε συναδέλφους μου: «Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει άρθρο στη Συνθήκη που μας υποχρεώνει να είμαστε αλληλέγγυοι μεταξύ μας σε περίπτωση που ένας από μας δεχθεί τρομοκρατική επίθεση και να μην υπάρχει αντίστοιχη υποχρέωση αλληλεγγύης σε περίπτωση που κάποιο κράτος - μέλος δεχθεί επίθεση από τρίτο κράτος. Πώς θα το εξηγήσουμε αυτό στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τους δικούς μας πολίτες;»
Πρότεινα επιτόπου συγκεκριμένη διατύπωση στο σχετικό άρθρο, το σημερινό άρθρο 42 παράγραφος 7 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καταφέραμε να βάλουμε στο νέο Καταστατικό Χάρτη της Ένωσης, κάτι που επιδιώκαμε ως εθνικό στόχο από το 1981. Να δημιουργήσουμε τη φύτρα για πραγματική αμυντική αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών - μελών της Ένωσης, κι αυτή η φύτρα έχει την υπογραφή της τότε κυβέρνησης του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος και όλου του επιτελείου διπλωματών και συνεργατών που εργάστηκαν νυχθημερόν για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα.
Όταν αγωνίζεσαι, παίρνεις πρωτοβουλίες και προτείνεις, σε παίρνουν στα σοβαρά. Όταν διεκδικείς πετυχαίνεις. Όλα αυτά και πολλά άλλα ήταν στόχοι που έθεσε η Ελλάδα, προτάσεις που έκανε, πρωτοβουλίες που πήρε, αποτελέσματα που πέτυχε.
Προκαλώ τον κ. πρωθυπουργό να μας διαβάσει μια φράση από τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, να μου διαβάσει δυο λέξεις και να πει, εγώ τα πρότεινα, εγώ έπεισα, έτσι υιοθετήθηκαν. Τίποτα συγκεκριμένο δεν θα πει. Θα μας πει μόνο ότι συμμετείχε δημιουργικά και εποικοδομητικά, αυτά που λένε όσοι δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτα.
Δεν κατηγορώ τον κ. πρωθυπουργό για το τι δεν πέτυχε, τον κατηγορώ ότι ούτε καν προσπάθησε, ότι ήταν απών από κάθε διαπραγμάτευση, όπως είναι απών από κάθε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, περιοριζόμενος πάντα σε δυο γραμμές για την εσωτερική κατανάλωση.
Αυτή είναι, δυστυχώς, η κατάντια της ευρωπαϊκής πολιτικής επί Νέας Δημοκρατίας. Είναι το μοιραίο αποτέλεσμα μιας μικροπολιτικής εσωστρέφειας, που αγνοεί ό,τι δεν μετριέται σε δημοσκοπήσεις, που δεν ενδιαφέρεται για ό,τι δεν εξυπηρετεί την εσωτερική δημαγωγία, που ούτε διανοείται να παλέψει για κάτι που δεν έχει κομματικό όφελος.
Είναι η πολιτική της μοιρολατρίας και της παραίτησης. Παραίτηση δια της απουσίας. Και μην έχετε καμία ψευδαίσθηση, το μειωμένο κύρος, τα χαμένα ερείσματα, δεν συμψηφίζονται με τα ωραία λόγια ευγενών επισκεπτών που κάνουν τη δουλειά τους για τη χώρα τους, που ευχάριστα ηχούν οι αναφορές στην Αρχαία Ελλάδα και μας τιμούν οι αναφορές στις ελληνικές καταγωγές, αλλά απουσιάζουν οι αναφορές στη σύγχρονη παρουσία μας, ενώ ξέρουμε καλά τι θέλουν οι άλλοι από μας. Το μειωμένο μας κύρος, μειώνει καθοριστικά τις διαπραγματευτικές δυνατότητες σε εθνικά και οικονομικά θέματα ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να επαναλάβω και τη θέση μας για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη σταθερή θέση που πρέπει να έχει η χώρα μας για το θέμα αυτό, παρά τον προβληματισμό που αναπτύσσεται σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως και στη Γαλλία, όπως μας είπε και ο κ. Σαρκοζί. Και θα ήθελα να επισημάνω με ιδιαίτερη έμφαση κάποια ακόμα σημεία.
Στην Τουρκία, στη Μέση Ανατολή και στον Περσικό Κόλπο, καθημερινά, η ένταση αυξάνεται. Στην Τουρκία, η δημοκρατική διαδικασία έχει μεταφερθεί πραξικοπηματικά στις αίθουσες του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Κανένας δεν γνωρίζει εάν ο πρόσφατα εκλεγμένος πρωθυπουργός και η κυβέρνηση, θα συνεχίσουν να ασκούν τα συνταγματικά τους καθήκοντα. Εάν θα γίνει σεβαστή η λαϊκή βούληση ή εάν θα έχουμε στην ουσία ένα δικαστικό πραξικόπημα με τη στήριξη του στρατιωτικού κατεστημένου.
Στον Λίβανο, στα παλαιστινιακά εδάφη, σχεδόν καθημερινά ξεσπούν επεισόδια ένοπλης βίας, ιδιαίτερα δε τις τελευταίες μέρες και με αφορμή το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, που απειλείται με κυρώσεις, με αντίποινα και σε ακραίες περιπτώσεις ακόμα και με στρατιωτική πυρηνική επέμβαση.
Τίποτα δεν συνηγορεί στο ότι αυτή η διεθνής ένταση θα εκτονωθεί σύντομα. Και πώς θα ήταν δυνατόν να εκτονωθεί, όταν καθημερινά η ανάγκη για πετρέλαιο και φυσικό αέριο γίνεται μεγαλύτερη; Και ο Περσικός Κόλπος και οι περιοχές του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας, που συνορεύουν, είναι κοντά στην Τουρκία και στο Ιράν, είναι πλούσιες σε κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Όλη η περιοχή, από τη Μαύρη Θάλασσα, τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, είναι σημαντική και κρίσιμη για την ασφαλή μεταφορά των καυσίμων στον υπόλοιπο κόσμο.
Έχετε υποχρέωση να διαχειριστείτε αυτή την διεθνή ένταση και την γεωπολιτική και γεωοικονομική πραγματικότητα, κατά τρόπο που και τα συμφέροντα του Ελληνικού λαού να υπερασπίζεστε και την ειρήνη στα Βόρεια και Ανατολικά σύνορα της χώρας τα εξασφαλίζετε.
Μην εμπλακείτε σ' αυτή την τεράστια γεωπολιτική σύγκρουση οικονομικών συμφερόντων και αναδιανομής των σφαιρών επιρροής, αναζητώντας πρόσκαιρα επικοινωνιακά οφέλη. Η πρόσφατη ελληνική ιστορία διδάσκει ότι, σε ανάλογες ιστορικές περιόδους και καταστάσεις του πρόσφατος παρελθόντος, ο φιλειρηνικός Ελληνικός λαός πλήρωσε τέτοιες αναίτιες εμπλοκές.
Συνταχθείτε με τις διεθνείς φιλειρηνικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις και προωθείστε και στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε όλους τους Διεθνείς Οργανισμούς, όπου συμμετέχουμε, θέσεις και προτάσεις που και την διεθνή ένταση θα αποκλιμακώσουν και την ειρήνη και τη δημοκρατία στην περιοχή θα διευρύνουν.
Αν αυτή την επιλογή εσείς κάνετε, θα μας βρείτε αρωγούς.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η Συνθήκη που καλούμαστε σήμερα να κυρώσουμε, είναι χωρίς αμφιβολία ένας συμβιβασμός με χαμηλότερο κοινό παρονομαστή απ' ότι ο Σύνταγμα.
Αν κάναμε τρία βήματα μπροστά με το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, κάνουμε ένα πίσω με τη Συνθήκη της Λισσαβόνας. Δεν μας ικανοποιεί όσο θέλαμε, δεν μας αρκεί, ούτε συνιστά ένα μεγάλο βήμα εξόδου από το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σήμερα μάλιστα, η Ευρώπη θα έπρεπε να θέσει νέους στόχους στην ενοποιητική της πορεία. Πολιτικούς στόχους, που αφορούν την ίδια αλλά και την ανθρωπότητα.
Ο πολιτικός σχηματισμός που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση, σήμερα θα έπρεπε να παίζει τον ιστορικό του ρόλο.
Πρώτον, κάνοντας την πράσινη οικονομία και το περιβάλλον, κυρίαρχο πολιτικό διακύβευμα σε παγκόσμιο επίπεδο. Να οδηγήσει ως πρωτοπορία την ανθρωπότητα σε μια νέα αναπτυξιακή τροχιά, που θα την απαλλάξει από την πλήρη εξάρτησή της από τον ορυκτό πλούτο.
Αυτή θα ήταν και η πιο έξυπνη, αποτελεσματική και ανταγωνιστική απάντηση στο φτηνό ανταγωνισμό από την Κίνα, την Ινδία, αλλά ακόμα και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά θα ήταν και μια απάντηση ειρήνης στις παρεπόμενες συγκρούσεις.
Δεύτερον, θα έπρεπε να προετοιμάσει τους ευρωπαίους πολίτες γι' αυτή τη νέα βιομηχανική επανάσταση, διασφαλίζοντας:
Πρώτον, την κοινωνική συνοχή και ασφάλεια για τους πολίτες.
Δεύτερον, την καταπολέμηση της ανισότητας και της φτώχειας.
Τρίτον, την δημοκρατική ένταξη των μεταναστών, την εγγύηση της συμμετοχής τους, αλλά και του Ευρωπαίου πολίτη με τη ριζική εμβάθυνση της δημοκρατίας στην Ευρώπη.
Και τέλος, την επένδυση στην εκπαίδευση και την παιδεία, τη γενναία επένδυση στην εκπαίδευση και την παιδεία, την καινοτομία, τον πολιτισμό, ως βασικό στοιχείο πλεονεκτήματος για τους ευρωπαϊκούς λαούς.
Επίσης, θα έπρεπε τουλάχιστον να ανακτήσει Ευρωπαϊκή Ένωση το ρόλο της στην ευρύτερη περιφέρεια, με κύριους άξονες την ένταξη των χωρών των Βαλκανίων και την πρωτοβουλία για την επίλυση μεγάλων προβλημάτων που ταλανίζουν την περιοχή, όπως είναι το Κυπριακό, το Μεσανατολικό, αλλά και η προώθηση συνεργασιών στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.
Παρ' ότι εμείς οραματιζόμαστε μιαν άλλη Ευρώπη, δεν χαρίζουμε απ' την άλλη σε κανέναν τις κατακτήσεις μας. Σημαντικές επιτυχίες για τις οποίες συμβάλλαμε καθοριστικά ως κυβέρνηση της Ελλάδας. Καταφέραμε, ώστε η Συνθήκη της Λισσαβόνας να μας πηγαίνει σε μια πιο δημοκρατική Ευρώπη με την κατοχύρωση της δυνατότητας λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας. Την ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των Εθνικών Κοινοβουλίων. Την λήψη των αποφάσεων με πιο λιτό, πιο κατανοητό για τους πολίτες τρόπο.
Μας πηγαίνει η Συνθήκη, σε μια πιο κοινωνική Ευρώπη με την κατοχύρωση της πλήρους απασχόλησης, ως βασικού στόχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την εισαγωγή της οριζόντιας κοινωνικής ρήτρας σε όλες τις πολιτικές της Ένωσης. Παντού δηλαδή, σε κάθε τομέα, η κοινωνική ευαισθησία, τα κοινωνικά προβλήματα θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τις αποφάσεις και τις προτάσεις των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά και τελικά, την κατοχύρωση της ισότητας ανδρών - γυναικών ως θεμελιώδη αξία της Ευρώπης.
Μας πηγαίνει σε μια Ευρώπη, με ισχυρότερη φωνή στον κόσμο, με την προσωποποίηση της Ένωσης σε δύο βασικά αξιώματα: Του μονίμου Προέδρου, πλέον, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ύπατου Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική και με τη ρήτρα της μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας και την εισαγωγή της ρήτρας αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής.
Γι' αυτούς τους λόγους και εμείς σήμερα, οι βουλευτές του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος, περήφανοι για τη συνεισφορά μας στη διαμόρφωση αυτής της πιο δημοκρατικής, της πιο κοινωνικής, της πιο ισχυρής Ευρώπης, εκφράζοντας ταυτόχρονα την κριτική μας στα ελλείμματα και στις οπισθοδρομήσεις στη Συνθήκη της Λισσαβόνας, ψηφίζουμε «ναι». «Ναι», γιατί η Συνθήκη της Λισσαβόνας είναι μια καλύτερη αφετηρία για να αγωνιστούμε και να αλλάξει η Ευρώπη, για να αγωνιστούμε για την Ευρώπη που θέλουμε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Σήμερα, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εύκολες δημαγωγίες. Όποιος ψηφίζει «ναι» εξηγεί το «ναι» του, λογοδοτεί για τη συνεισφορά του και δεσμεύεται για την Ευρώπη για την οποία αγωνίζεται.
Όποιος ψηφίζει «όχι», οφείλει να εξηγήσει στον Ελληνικό λαό γιατί θέλει να τον καθηλώσει στην Ευρώπη του χθες. Οφείλει να εξηγήσει γιατί του λέει να πορευθεί και άλλα χρόνια, στη βάση της Συνθήκης του Μάαστριχτ, όπως εξελίχθηκε μετά το Άμστερνταμ και τη Νίκαια, γιατί αυτό λέτε κύριοι συνάδελφοι του Συνασπισμού. Λέτε δηλαδή, να μείνουμε καθηλωμένοι στην Ευρώπη του Μάαστριχτ, που εσείς βεβαίως ψηφίσατε και να μην προχωρήσουμε στη σίγουρα όχι ιδανική, αλλά πάντως πιο κοινωνική και πιο δημοκρατική Ευρώπη της Λισσαβόνας, γιατί αυτό είναι το δίλημμα στο οποίο σήμερα απαντάμε.
Οι συνάδελφοι, βέβαια, του Κομμουνιστικού Κόμματος, δεν χρειάζεται να εξηγήσουν τίποτα. Είναι σταθερά κατά της Ευρώπης. Ποτέ δεν ένιωσαν την ανάγκη να εξηγήσουν στον Ελληνικό λαό γιατί όλες οι τέως κομμουνιστικές χώρες αγωνίζονται να μπουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για το Κομμουνιστικό Κόμμα, είναι αρκετό να λέει να φύγει η Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και να μην μπει η Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά και εσείς κρίνεστε από τον Ελληνικό λαό.
Και δυστυχώς, ο Συνασπισμός της κάποτε ευρωκομμουνιστικής παράδοσης, σήμερα κατέληξε, δέσμιος ίσως των άλλων συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, να υπερασπίζεται την καθήλωση στο χθες του Μάαστριχτ, παρέα με το ΛΑΟΣ και τις πιο δεξιές συντηρητικές δυνάμεις της Ευρώπης. Να λέει δηλαδή, «ναι» στο μονεταριστικό Μάαστριχτ, αλλά όχι στη Λισσαβόνα με τις ανεπαρκείς, αλλά οπωσδήποτε σημαντικές προόδους. Αυτά δεν πείθουν κανέναν προοδευτικό πολίτη.
Εμείς έχουμε επανειλημμένως προσκαλέσει τον Συνασπισμό σε συζήτηση γι' αυτά τα θέματα. Αλλά, δυστυχώς, από τη μια βλέπουμε τη μοιρολατρική πολιτική της παραίτησης δια της απουσίας της Νέας Δημοκρατίας και από την άλλη την εξίσου μοιρολατρική στάση της άλλης Αριστεράς, της παραίτησης μέσω της πλήρους άρνησης.
Η δική μας στάση είναι διαφορετική. Είναι του αγώνα, είναι της διεκδίκησης, είναι της κατάκτησης με προτάσεις, με πρωτοβουλίες και με παρουσία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το ΠΑΣΟΚ απέναντι στην ευρωπαϊκή περιθωριοποίηση της Νέας Δημοκρατίας και απέναντι στον ευρωπαϊκό φοβικό απομονωτισμό της άλλης Αριστεράς, παραμένει η αξιόπιστη διεκδικητική δύναμη ευθύνης και δύναμη αλλαγής για την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Γιατί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το «ναι» που λέμε σήμερα στη Συνθήκη της Λισσαβόνας, δεν είναι το τέλος μιας πορείας. Είναι η αφετηρία μιας νέας προσπάθειας, ενός νέου αγώνα των προοδευτικών δυνάμεων για να αλλάξουμε την Ευρώπη, να δώσουμε νέα πνοή στο ενοποιητικό εγχείρημα, να δώσουμε νέο όραμα στους ευρωπαϊκούς λαούς, όραμα ελευθερίας, ισότητας, αλληλεγγύης, σεβασμού του περιβάλλοντος, ευρωπαϊκής, δίκαιης κοινωνίας, πρωτοπορίας της Ευρώπης στον αγώνα για μια παγκόσμια ειρηνική, δημοκρατική διακυβέρνηση. Είναι αφετηρία για να αλλάξουμε ριζοσπαστικά την Ευρώπη που εδώ και πολλά χρόνια δείχνει να φροντίζει τα κεφάλαια περισσότερο από τους εργαζόμενους, που δείχνει να μη νοιάζεται για τις αγωνίες της ανεργίας και της ακρίβειας των Ευρωπαίων πολιτών.
Είναι για μας αφετηρία για την επανένωση της ηπείρου, για μια νέα εποχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γνωρίζοντας ότι μετά την εμπέδωση της ειρήνης μέσω της διεύρυνσης στην ευρωπαϊκή ήπειρο, όραμα και στόχος γίνεται μια Ευρώπη δημοκρατική, κοινωνικά δίκαιη, μαχητής, εγγυητής για την κοινωνική δικαιοσύνη στον κόσμο ολόκληρο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Αυτή την Ευρώπη μπορούμε να τη διεκδικήσουμε μόνο μαζί με τους Έλληνες πολίτες, όχι ερήμην τους. Μαζί με τον Ελληνικό λαό. Όχι ερήμην του Ελληνικού λαού.
Επιτέλους, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Δεν δικαιούμαστε να αγνοούμε την τεράστια κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος, να κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε ότι οι πολίτες αμφισβητούν θεσμούς και κόμματα, ότι νιώθουν πως δεν ακούγονται, δεν εκπροσωπούνται, δεν λαμβάνονται υπόψη.
Στη χώρα μας, η κρίση αυτή έχει αγγίξει ακραία όρια, ακραία όρια λόγω της δικής σας πολιτικής, αγαπητοί συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας. Το Κοινοβούλιο έχει υποβαθμιστεί όσο ποτέ. Μέχρι και αλλοίωση ψηφοφορίας είδαμε στη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος.
(Ακούγονται φωνές από την πτέρυγα της Ν.Δ.)
Δεν σας αρέσει. Δεν σας αρέσει να τα ακούτε. Θα τα ξανακούτε, θα τα ξανακούτε, κύριοι της Νέας Δημοκρατίας, διότι είναι μια παραβίαση βασικών δημοκρατικών αρχών που πληγώνει τη χώρα.
Η Δικαιοσύνη καταρρακώνεται από τις διαρκείς απόπειρες χειραγώγησης. Οι Ανεξάρτητες Αρχές απαξιώνονται, υπονομεύονται, για να βοηθηθούν κάποιοι. Κατηγορίες μαύρου πολιτικού χρήματος μένουν αναπάντητες, ούτε Εξεταστική Επιτροπή, τίποτα.
Αρνείστε επιδεικτικά κ. πρωθυπουργέ, και είναι δική σας πια προσωπική ευθύνη και επιμονή να μην δεχθείτε για τη SIEMENS, εδώ και τώρα, Εξεταστική Επιτροπή. Εδώ και τώρα. Να τελειώνει αυτός ο διασυρμός του πολιτικού κόσμου. Τι φοβάστε;
Αν η Ελλάδα δεν ξανακερδίσει τους πολίτες, αν δεν τους πείσει για μια νέα εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς μας θεσμούς, δεν θα ανταποκριθούμε στις μεγάλες προκλήσεις που έχει η χώρα μας μπροστά της σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν θα μπορέσουμε να κινητοποιήσουμε τις δυνάμεις του λαού και ιδίως της νέας γενιάς.
Γι' αυτό εμείς, το ΠΑΣΟΚ, επιμένουμε σε κάθε πρόταση που ενισχύει τη διαφάνεια του πολιτικού συστήματος, που απαντά στη διαφθορά, που ενισχύει τους θεσμούς και πάνω απ' όλα τη δημοκρατική συμμετοχή.
Γι' αυτό και ζητήσαμε στην Αναθεώρηση του Συντάγματος τη διεύρυνση θεσμών άμεσης δημοκρατίας. Γι' αυτό ζητήσαμε δημοψήφισμα για τις μεγάλες αποφάσεις που πρέπει να πάρει ο λαός μας. Γι' αυτό και μέσα στο κόμμα μας προχωρήσαμε σε εμβάθυνση των δημοκρατικών μας θεσμών, ακόμα και στην άμεση εκλογή του Προέδρου του Κόμματος.
Δεν υπάρχει διέξοδος στο πολιτικό πρόβλημα της χώρας χωρίς την προσφυγή στο λαό, χωρίς την ενδυνάμωση των δημοκρατικών δικαιωμάτων του, χωρίς την ενίσχυση της συμμετοχής του σε κάθε πτυχή του δημόσιου βίου, αλλιώς θα έχουμε μεγαλύτερη ανισότητα, μεγαλύτερα αδιέξοδα, μεγαλύτερη πόλωση, περισσότερες συγκρούσεις στην Ελληνική κοινωνία και αδυναμία να αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά προβλήματα.
Το ίδιο ισχύει και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει αποκοπεί το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης από την νομιμοποιητική δύναμη, που δίνει η συνειδητή και άμεση απόφαση του Ελληνικού λαού.
Γι' αυτό ζητάμε να γίνει δημοψήφισμα. Ζητάμε να αποφασίσει ο Ελληνικός λαός, γιατί μόνο αυτός έχει τη δύναμη να δώσει πνοή στο ενοποιητικό εγχείρημα. Μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει πραγματικά βαθιά ενημέρωση και πραγματικός δημόσιος διάλογος. Χρειάζεται ο πολίτης να είναι ενημερωμένος και η κύρωση της Συνθήκης της Λισσαβόνας μέσα από ένα δημοψήφισμα, είναι η καλύτερη ευκαιρία να ενημερωθεί ο Έλληνας πολίτης για τις εξελίξεις στην Ευρώπη.
Θα ανάγκαζε την κυβέρνηση, επιτέλους, να επενδύσει σε μια τέτοια καμπάνια ενημέρωσης, θα ξεκινούσε, επιτέλους, ο διάλογος με τον πολίτη, που τόσο τον έχει ανάγκη σήμερα η Ελληνική κοινωνία. Και είμαι πεπεισμένος ότι με τη σωστή ενημέρωση, το σωστό διάλογο, ο Ελληνικός λαός θα δώσει με την συντριπτική του πλειοψηφία τη στήριξή του προς την Συνθήκη.
Εμείς, δεν φοβόμαστε, κα Μπενάκη, τον Ελληνικό λαό, δεν φοβόμαστε τις αποφάσεις του Ελληνικού λαού. Ή θα ερχόταν να επικυρώσει δημοκρατικά τις αποφάσεις του Κοινοβουλίου ή, βεβαίως, θα υπερίσχυε λέγοντας «όχι».
Η θέση η δική μας πάντως, είναι ξεκάθαρη, «ναι» στη Συνθήκη, «ναι» στο δημοψήφισμα. Μόνο έτσι θα κάνουμε ξανά τον Ελληνικό λαό πρωταγωνιστή της ευρωπαϊκής του προοπτικής.
Ζητάμε δημοψήφισμα για τη Συνθήκη της Λισσαβόνας και είμαστε απόλυτα συνεπείς, γιατί και στην Ευρώπη ζητήσαμε και πετύχαμε κατοχύρωση θεσμών άμεσης δημοκρατίας.
Και υπενθυμίζω, ζητήσαμε και πετύχαμε το δικαίωμα της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας για τους ευρωπαίους πολίτες. Έχουν δικαίωμα με έναν αριθμό υπογραφών πολιτών, να απαιτήσουν συγκεκριμένες διαδικασίες διαβούλευσης και αποφάσεων μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και το δημοψήφισμα για τη Συνθήκη, δεν το ανακαλύψαμε σήμερα. Το ζήτησα ως υπουργός Εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ, όταν ήδη από το 2003 παρουσίαζα εδώ, στη Βουλή, αυτή την διαπραγμάτευση για τη Συνταγματική Συνθήκη. Και το ΠΑΣΟΚ, το αποφάσισε στο Συνέδρίο του, το απαίτησε σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα το 2005, το ζητά και σήμερα.
Φοβάται η κυβέρνηση δημοψήφισμα. Φοβάται γιατί στην πραγματικότητα δεν έχει εμπιστοσύνη στον Ελληνικό λαό. Φοβάται και δεν βλέπει τη δύναμη, πραγματικά, ενός δημοψηφίσματος.
Σκεφτείτε, μόνο μια στιγμή, αυτό που ζήσαμε τα προηγούμενα χρόνια, ποιοι ήταν οι πρωταγωνιστές των χωρών που υπερασπίστηκαν τις κατακτήσεις του Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Ήταν η Ισπανία και το Λουξεμβούργο, ήταν δηλαδή, οι χώρες που είχαν κυρώσει το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα με δημοψήφισμα. Αυτοί ήταν οι επικεφαλείς της μιας πλευράς της διαπραγμάτευσης.
Ηγήθηκαν, αν θέλετε, αυτής της διαπραγμάτευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και θα μπορούσε να είναι και η Ελλάδα ηγετικά μέσα στις χώρες αυτές αν είχε κυρώσει το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα με δημοψήφισμα, όπως το είχαμε ζητήσει το 2005 εδώ, στη Βουλή.
Αυτά όμως, δεν τα καταλαβαίνει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Λέει, όμως, όχι και για έναν άλλο λόγο, γιατί δημοψήφισμα σημαίνει διαφάνεια, σημαίνει ενημέρωση του λαού και δυσκολεύει τις φτηνές δημαγωγίες σαν αυτές που διαρκώς χρησιμοποιεί η κυβέρνηση.
Τι άλλο από φτηνή δημαγωγία ήταν ο τραγέλαφος του «βασικού μετόχου» με την δήθεν υπεράσπιση του Ελληνικού Συντάγματος απέναντι στις δήθεν κακές Ευρωπαϊκές Συνθήκες;
Τι ήταν οι λαϊκιστικές κορώνες, όταν διαπιστώθηκε ότι το ασφαλιστικό που εσείς φέρατε παραβιάζει το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, βολεύει την Κυβέρνηση κάθε φορά που δυσκολεύεται να τα φορτώνει στην Ευρώπη; Δεν έχει πια κανένα δισταγμό να υιοθετεί τον πιο αντιδραστικό, ψευδεπίγραφο, αντιευρωπαϊκό λόγο για μικροκομματικά οφέλη. Και αυτά, βέβαια, τα πληρώνει κανείς σε ένα δημοψήφισμα.
Αυτή τη δημαγωγία υπερασπίζεται με το «όχι» η Νέα Δημοκρατία στο δημοψήφισμα, για να έχει τη δυνατότητα ο κ. πρωθυπουργός, να αφήνει να εννοηθεί ότι με μια επιστολή ακόμα και για την ακρίβεια, φταίει η Ευρώπη, όταν από το 4,9% - πρωτοφανής πληθωρισμός - απ' αυτό το 4.9%, μόνο το 0,7%, κύριοι συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας, είναι εισαγόμενο. Εσείς πήγατε να το εξάγεται στην Ευρώπη με την επιστολή του κ. πρωθυπουργού, αλλά τα νούμερα, οι αριθμοί, σας διαψεύδουν, μόνο το 0,7% είναι εισαγόμενο.
Και όταν πήγατε κ. πρωθυπουργέ στην Αυστρία, και ακούσατε τον ομόλογό σας να σας μιλάει γι' αυτά τα θέματα, σας είπε, ότι εθνικά είναι τα μέτρα που πρέπει να λάβετε, αυτά που δεν τολμάτε να πάρετε και στέλνετε απλώς επιστολές.
Το ΠΑΣΟΚ, ζητά να διεξαχθεί δημοψήφισμα στη χώρα μας. Αύριο, ψηφίζει η Ιρλανδία. Ευχόμαστε να πει το «ναι» για να ανοίξει το δρόμο της επικύρωσης. Μη μας απαντήσετε με το επιχείρημα ότι σε άλλες χώρες δεν θα γίνει δημοψήφισμα.
Όλες σχεδόν οι ευρωπαϊκές χώρες, που το Σύνταγμά τους προβλέπει τη δυνατότητα δημοψηφίσματος, το έχουν διεξάγει σε κάποια στιγμή της ευρωπαϊκής τους πορείας. Αναφέρω, θυμίζω: Δανία, Τσεχία, Εσθονία, Φιλανδία, Γαλλία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Πολωνία, Σλοβενία, Σλοβακία, Ισπανία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο, είτε κατά τη φάση της ένταξής τους, είτε για τη Συνθήκη, για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, είτε για άλλη κυρωτική διαδικασία αφορούσα την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θεωρούμε, λοιπόν, αναγκαίο το δημοψήφισμα. Η Ελλάδα, ενώ έχει τη δυνατότητα συνταγματικά, δεν το έχει κάνει ούτε κατά την ένταξη. Και να θυμίσω ότι, ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε ζητήσει τότε δημοψήφισμα. Βέβαια, θέλω να υπενθυμίσω στον κ. Παυλόπουλο και την άλλη πλευρά της ιστορίας.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, φέρθηκε υπεύθυνα όταν ανέλαβε την κυβέρνηση, διότι δεν ήθελε να συγκρουστεί πολιτειακά, να υπάρχει μια πολιτειακή σύγκρουση, με τον τότε Πρόεδρο της χώρας, τον κ. Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος, αν θυμόσαστε - βεβαίως έχει αλλάξει αυτό συνταγματικά - είχε και περαιτέρω αρμοδιότητες για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Αλλά πέραν τούτου, αυτό το οποίο εμείς κάναμε, είναι αναλάβαμε μια εκστρατεία μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να διασφαλίσουμε συμφέροντα, τα οποία δεν μπορούσε να διασφαλίσει η Νέα Δημοκρατία με τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, με τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, με σειρά κοινωνικών ζητημάτων. Επικαλείστε συνεχώς την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεχνάτε όμως ότι οι αγώνες και τα αποτελέσματα τα θετικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν ήρθαν από την ένταξή μας σε μια ελεύθερη αγορά που ουσιαστικά θα κατεδάφιζε τις δικές μας επιχειρήσεις, αλλά ήρθε από την πάλη για τη στήριξη των κοινωνικών, περιφερειακών, αναπτυξιακών μας αναγκών, μέσα από τη χρηματοδότηση, τη μείωση της ψαλίδας και της ανισότητας μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το ΠΑΣΟΚ, για άλλη μια φορά ζητά δημοψήφισμα. Θεωρούμε αναγκαίο το δημοψήφισμα και σ' αυτή τη συγκυρία, και το ζητούμε με την πεποίθηση ότι η Ευρώπη που θέλουμε και η θέση της Ελλάδας μέσα σε αυτήν, χτίζεται μόνο με την ισχυρή φωνή του Ελληνικού λαού.
Αυτή είναι η ξεκάθαρη θέση του ΠΑΣΟΚ. Αποτελεί ξεκάθαρη δική μας διαχωριστική γραμμή από τη Δεξιά και την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Η εμβάθυνση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, αποτελεί, φίλες και φίλοι, αγαπητοί συνάδελφοι, και δικό μου πολιτικό στοίχημα. Δεν πιστεύω στα παλιά πρότυπα ηγετών.
Ο 21ος αιώνας απαιτεί ηγέτες που στηρίζουν και αγωνίζονται για τη μεγαλύτερη δυνατή δημοκρατική συμμετοχή των πολιτών. Συνειδητή συμμετοχή ενημερωμένων πολιτών. Αυτή είναι η δική μου δημοκρατική παράδοση. Αυτός είμαι και θα είμαι.
Αλλά αυτό πηγάζει από τις δημοκρατικές παραδόσεις και αξίες του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος. Αυτή είναι η προοπτική του ΠΑΣΟΚ κι αυτή είναι η δέσμευσή μας για το πώς, διαφορετικά, υπεύθυνα και με σεβασμό στην αξιοπρέπεια του Έλληνα πολίτη, θα κυβερνήσουμε αύριο τη χώρα.
Σας ευχαριστώ.