Ðáýëïò ÃåñïõëÜíïò: Ðïéïò öïâÜôáé ôï óïóéáëéóìü;

Βασßλης Φουρτοýνης, δÜσκαλος

Ôñßôç 3 Éïõíßïõ 2014

http://3.bp.blogspot.com/_B6iSG5cJQ3o/TP0PYY2toyI/AAAAAAAABrs/yZ0XE6zDgBw/s1600/geroulanos4ever_3.jpgΣκληρüς και δεικτικüς κατÜ των στελεχþν που επιλÝγουν να απαρνηθοýν την ιδεολογßα της παρÜταξης ο Παýλος ΓερουλÜνος που με Üρθρο του, στο epikairo.gr, καταφÝρεται κατÜ του εγχειρÞματος της ΕλιÜς λÝγοντας οýτε λßγο οýτε πολý üτι μοιÜζει να ντρÝπεται για την ιδεολογßα που πρεσβεýει.

Για επικοινωνιολüγους που αποφÜσισαν üτι η λÝξη σοσιαλισμüς κÜνει κακü στην παρÜταξη και θÝλουν να κÜνουν τον κüσμο να ξεχÜσει, μιλÜ ο Π. ΓερουλÜνος αναφÝροντας χαρακτηριστικÜ:

«¼μως, Ýχει χÜσει ο σοσιαλισμüς τη δυναμικÞ του στην κοινωνßα Þ Ýχουν απομακρυνθεß οι εκφραστÝς του απü τις αξßες που πρεσβεýει ο σοσιαλισμüς; Το πρüβλημα το Ýχει ο σοσιαλισμüς Þ οι εκφραστÝς του;».

ΜÜλιστα ο πρþην υπουργüς αναφÝρει στο Üρθρο του πως Üλλα κüμματα üπως το ΠοτÜμι Þ η ΧρυσÞ ΑυγÞ ßσως Ýχουν λüγους να μην δεσμεýονται απü Ýνα πλαßσιο αρχþν και αξιþν για να καταλÞξει στο ερþτημα: «Η ΕλιÜ τι πρüβλημα Ýχει; ΘÝλει να Ýχει την ελευθερßα να λÝει üτι θÝλει Þ ντρÝπεται για την ιδεολογßα που πρεσβεýει;».

Οι λÜθος επιλογÝς στελεχþν, οι λÜθος πολιτικÝς δεν εßναι δυνατü να χρεþνονται στην ιδεολογßα, λÝει ο πρþην υπουργüς που συμπληρþνει πως «αντß να ψÜχνουμε τρüπους να απαρνηθοýμε το σοσιαλισμü και να τον βγÜλουμε απü τον τßτλο της παρÜταξÞς μας, θα πρÝπει να βροýμε τρüπους να τον επαναφÝρουμε στις πολιτικÝς μας προτÜσεις και να εξηγÞσουμε στους πολßτες ποιοι και πως θα υλοποιÞσουν αυτÝς τις προτÜσεις σωστÜ τþρα. Αντß να προσποιοýμαστε λοιπüν üτι ο σοσιαλισμüς πÝθανε, εßναι þρα να θυμßσουμε στην κοινωνßα γιατß δεν μποροýμε να κÜνουμε χωρßς αυτüν».

 

Ολüκληρο το Üρθρο του Παýλου ΓερουλÜνου Ýχει ως εξÞς :

Τα κüμματα δεσμεýονται απü τις ιδεολογßες που εκφρÜζουν τα ονüματÜ τους. Διüτι ακüμα και τα ονüματα θÝτουν üρια στις πολιτικÝς πρακτικÝς των ηγεσιþν και των μελþν των κομμÜτων και επικοινωνοýν στους πολßτες το πλαßσιο αρχþν και αξιþν που τα διÝπει. Αντßθετα, κüμματα üπως το ΠοτÜμι δεν θÝλουν να δεσμεýονται σε Ýνα πλαßσιο αξιþν διüτι θÝλουν να Ýχουν την ελευθερßα να λÝνε üτι θÝλουν. Κüμματα üπως η ΧρυσÞ ΑυγÞ δεν θÝλουν να επικοινωνοýν το πλαßσιο αρχþν και αξιþν που τα δεσμεýει διüτι θÝλουν να δελεÜζουν πολßτες που δεν αισθÜνονται φασßστες...

Η ΕλιÜ τι πρüβλημα Ýχει; ΘÝλει να Ýχει την ελευθερßα να λÝει üτι θÝλει Þ ντρÝπεται για την ιδεολογßα που πρεσβεýει;

Η αλÞθεια εßναι üτι το ΠανελλÞνιο Σοσιαλιστικü Κßνημα πολλÝς φορÝς απαρνÞθηκε τις αρχÝς και τις αξßες για τις οποßες ιδρýθηκε και Ýτσι απομακρýνθηκε απü τον κüσμο που το στÞριξε. Διüτι προφανþς δεν εßναι σοσιαλιστικÞ μια διακυβÝρνηση που αντß να διαλýσει το βαθý κρÜτος της δεξιÜς δημιοýργησε δßπλα του το πελατειακü κρÜτος των πρασινοφρουρþν, οýτε εßναι σοσιαλιστικÞ μια διακυβÝρνηση που παρÜγει πολßτες δýο και τριþν ταχυτÞτων με Üλλα δικαιþματα και υποχρεþσεις απÝναντι στο νüμο. Προφανþς, δεν εßναι σοσιαλιστικÞ μια διακυβÝρνηση που ιδιωτικοποιεß μονοπþλια και προστατεýει επιχειρηματßες απü τον ανταγωνισμü οýτε μια διακυβÝρνηση που ανÝχεται στελÝχη της να χρηματßζονται και καθυστερεß να τα αποβÜλει. Και προφανþς, δεν εßναι σοσιαλιστικÞ μια διακυβÝρνηση που μετρÜει την αξßα της για την κοινωνßα με üρους χρηματιστηρßου και μετÜ νßπτει τας χεßρας της üταν αυτü καταρρÝει. Σßγουρα δεν εßναι εýκολο να υπεραμυνθεß κανεßς μιας σοσιαλιστικÞς διακυβÝρνησης που Ýσκυψε το κεφÜλι στους ηγÝτες μιας ακραßας νεοφιλελεýθερης Ευρþπης για επßλυση λαθþν στα οποßα και η ßδια συνÝβαλε.

Αν τους ξÝρω καλÜ, οι επικοινωνιολüγοι της ΧαριλÜου Τρικοýπη θεωροýν üτι η λÝξη σοσιαλισμüς δεν Ýχει θετικÝς αναφορÝς στην κοινωνßα και üτι αν αλλÜξουμε τον τßτλο ο κüσμος θα ξεχÜσει ποιοι ευθýνονται για τα λÜθη μας. ¸τσι ερμηνεýουν üτι το ΠανελλÞνιο Σοσιαλιστικü Κßνημα Ýχει ολοκληρþσει τον κýκλο του.

¼μως, Ýχει χÜσει ο σοσιαλισμüς τη δυναμικÞ του στην κοινωνßα Þ Ýχουν απομακρυνθεß οι εκφραστÝς του απü τις αξßες που πρεσβεýει ο σοσιαλισμüς; Το πρüβλημα το Ýχει ο σοσιαλισμüς Þ οι εκφραστÝς του;

 

Ας δοýμε τι γßνεται στον κüσμο.

Η μεσαßα τÜξη (εκεß που υπÜρχει ακüμα) υποχωρεß μικραßνοντας την απüστασÞ της απü τα χαμηλüτερα στρþματα και αυξÜνοντας την απüστασÞ της απü τα υψηλüτερα. Η παραγωγÞ, η ανÜπτυξη και οι θÝσεις εργασßας φεýγουν απü τη Δýση. Η μακροχρüνια ανεργßα καλπÜζει χωρßς ελπßδα ουσιαστικÞς αντιστροφÞς. Οι πλοýσιοι πλουτßζουν περισσüτερο και περισσüτερο ανενüχλητοι απü ποτÝ ενþ τα μεσαßα και χαμηλüτερα στρþματα Ýχουν χÜσει κÜθε ελπßδα να αφÞσουν στα παιδιÜ τους περισσüτερα απü ü,τι τους Üφησαν οι γονεßς τους.

Η «σοσιαλιστικÞ» υποτßθεται Ευρþπη Ýχει παραδοθεß σε δεξιÝς δυνÜμεις που πρεσβεýουν τον εξευρωπαúσμü του γερμανικοý οικονομικοý μοντÝλου χωρßς üμως να υπολογßζουν το σημεßο εκκßνησης της κÜθε χþρας και τα συγκριτικÜ πλεονεκτÞματÜ της. Οι διαφορÝς μεταξý των χωρþν σε ü,τι αφορÜ την ωρßμανση της βιομηχανßας, την παραγωγικÞ δυνατüτητα αλλÜ και τη λειτουργßα των θεσμþν τους Ýχει οδηγÞσει και εξακολουθεß να οδηγεß πολλÝς χþρες στη διÜλυση της μεσαßας τÜξης τους. Σε καμιÜ χþρα αυτü δεν εßναι πιο ορατü απü üτι στην ΕλλÜδα.

Αντßθετα, στην «καπιταλιστικÞ» ΑμερικÞ, ο Πρüεδρος ΟμπÜμα, αναγνωρßζοντας üτι οι συνθÞκες εκεß θυμßζουν την εποχÞ πριν το μεγÜλο κραχ, Ýχει αρχßσει μια ουσιαστικÞ συζÞτηση για το εγγυημÝνο εισüδημα και την κλιμακοýμενη φορολüγηση με στüχο να μικρýνει την απüσταση της μεσαßας τÜξης απü την ανþτερη και να αυξÞσει πÜλι την κινητικüτητα μεταξý τους.

Ακüμα και στην Ασßα και στις υπüλοιπες αναπτυσσüμενες χþρες αναδεικνýονται δυνÜμεις που πρεσβεýουν ανοιχτÜ πια τη σημασßα μιας πιο ισορροπημÝνης ανÜπτυξης με σεβασμü στα ανθρþπινα και εργασιακÜ δικαιþματα και στην προστασßα του περιβÜλλοντος.

ΑλλÜ και στο χþρο των θεωρητικþν, τα πρÜγματα δεßχνουν προς την αντßθετη κατεýθυνση απü αυτÞν που οδηγεßται η πολιτικÞ πραγματικüτητα του σοσιαλισμοý στην Ευρþπη. ¸να απü τα καλýτερα βιβλßα οικονομικÞς θεþρησης που Ýχει γραφτεß τα τελευταßα χρüνια (Le Capital au 21e Siecle, Thomas Piketty), που εκδüθηκε στη Γαλλßα πριν απü λßγους μÞνες, αναδεικνýει τα προβλÞματα του Καπιταλισμοý με ιδιαßτερη Ýμφαση στην ανισüτητα, στην εξαφÜνιση της μεσαßας τÜξης και τους οικονομικοýς και κοινωνικοýς κινδýνους που αυτÞ κρýβει. Η μüνη κριτικÞ ενÜντιÜ του απü τις δυνÜμεις της συντÞρησης, εßναι üτι οι λýσεις που προτεßνει εßναι «μαρξιστικÝς».

Εßναι þρα λοιπüν να πεθÜνει ο σοσιαλισμüς; Προφανþς üχι. Αν πρÝπει να πεθÜνει κÜτι εßναι ο σοσιαλισμüς που σκýβει το κεφÜλι στο ανεξÝλεγκτο διεθνÝς κεφαλαßο.

Τα τελευταßα χρüνια ο σοσιαλισμüς ασπÜστηκε την ελεýθερη αγορÜ και πρüτεινε κανüνες που θα μποροýσαν να την κÜνουν να λειτουργεß καλýτερα. ΑποδÝχθηκε üτι η ελεýθερη αγορÜ μποροýσε να εκφρÜσει καλýτερα απü κÜθε Üλλο οικονομικü σýστημα τüσο την ανÜγκη του ανθρþπου να δημιουργεß, üσο και τη δυνατüτητÜ του να αξιολογεß την εμπορικÞ αξßα της δημιουργßας του. Δεν Ýμεινε üμως εκεß. ΑσχολÞθηκε επισταμÝνα με τις οικονομικÝς ανωμαλßες που δημιουργεß η ελεýθερη αγορÜ, ειδικÜ σε üτι αφορÜ την τÜση για τη δημιουργßα μονοπωλßων, την παραβßαση των εργασιακþν σχÝσεων και την καταστροφÞ του περιβÜλλοντος και πρüτεινε κανüνες για να μειþσει τις επιπτþσεις τους.

Η εξÝλιξη του σοσιαλισμοý με την υιοθÝτηση της ελεýθερης αγορÜς Þταν üτι καλýτερο του Ýχει συμβεß τα τελευταßα χρüνια διüτι τον Ýφερε πιο κοντÜ στην πραγματικüτητα που ζει η κοινωνßα. ΕιδικÜ σε üτι αφορÜ την «αποποινικοποßηση» του επιχειρηματικοý κÝρδους και της σημασßας που Ýχει για τη λειτουργßα της. ¼μως το Ýκανε αργÜ, δειλÜ και ιδιαιτÝρως ενοχικÜ.

Το λÜθος του σοσιαλισμοý üμως δεν Þταν οýτε η υιοθÝτηση της ελεýθερης αγορÜς οýτε η καθυστÝρηση αποδοχÞς της σημασßας της, αλλÜ η παραδοχÞ üτι ελεýθερη αγορÜ σημαßνει και ανεξÝλεγκτη διακßνηση κεφαλαßου. Δεν εßναι το ßδιο πρÜγμα. Η λειτουργßα της ελεýθερης αγορÜς ορßζεται απü ανθρþπινες ανÜγκες και απü τη δυνατüτητÜ μας να παρÜγουμε για να τις εξυπηρετÞσουμε. Η ελεýθερη διακßνηση κεφαλαßου ορßζεται απü την ανÜγκη του ßδιου του κεφαλαßου να παρÜγει κÝρδη και τη δικÞ του δυνατüτητα να το κÜνει αψηφþντας τους κανüνες μιας ορθολογικÞς ελεýθερης αγορÜς. Αυτü εξηγεß και τις φοýσκες που το ßδιο το κεφÜλαιο δημιουργεß.

Η μηδενικÞ ανÜπτυξη και η υψηλÞ ανεργßα που βιþνει σÞμερα η Δýση, οφεßλεται στη δυνατüτητα του κεφαλαßου να αναζητεß και να βρßσκει τρüπους πλουτισμοý και φοροδιαφυγÞς, παρÜνομες στις χþρες μας, εκεß που εßναι νüμιμες Þ ημι-παρÜνομες. ΑυτÜ δηλαδÞ που ελÝγχουμε και απαγορεýουμε στους δημιουργοýς αγαθþν üπως η παραβßαση εργασιακþν δικαιωμÜτων, η καταστροφÞ του περιβÜλλοντος, η δημιουργßα μονοπωλßων (που δικαßως απαγορεýουμε) δεν τα ελÝγχουμε και δεν τα απαγορεýουμε (οýτε καν τα φορολογοýμε) στους διαχειριστÝς κεφαλαßων. ¸τσι το κεφÜλαιο ακολουθεß μια δικιÜ του πορεßα η οποßα οδηγεßται απü τη δικÞ του επιθυμßα να μεγιστοποιεß το κÝρδος λßγων επενδυτþν συχνÜ εις βÜρος της πραγματικÞς οικονομßας.

¼ταν το κεφÜλαιο χειραγωγεß μια οικονομßα, üπως Ýγινε και στην ΕλλÜδα τα τελευταßα χρüνια, επιβÜλει τους δικοýς του κανüνες, υπονομεýει το κρÜτος, απαξιþνει τη δημοκρατßα και τις εκÜστοτε κυβερνÞσεις και οδηγεß στην εξαφÜνιση της μεσαßας τÜξης.

Εßναι λοιπüν þρα να πεθÜνει ο σοσιαλισμüς; Σßγουρα üχι. Εßναι þρα να βÜλει κανüνες στην ανεξÝλεγκτη διακßνηση κεφαλαßου (üπως Ýκανε στην ελεýθερη αγορÜ) και να επαναπροσδιορßσει το ρüλο του στην κοινωνßα.

Αν ο σοσιαλισμüς κατÜφερε Ýνα πρÜγμα στη σýντομη αλλÜ σημαντικÞ ιστορßα του, Þταν να αναδεßξει üτι το κεφÜλαιο μιας χþρας και ενüς ατüμου εßναι πολλÜ περισσüτερα πρÜγματα απü üτι τα χρÞματα που κουβαλÜει στην τσÝπη του. ΑνÝδειξε πρωτßστως üτι η ευημερßα και η πρüοδος δεν μποροýν να μετρηθοýν μüνο απü την Üνοδο του χρηματιστηρßου Þ την πτþση των σπρεντς, αλλÜ και απü την Üνοδο του πνευματικοý και πολιτιστικοý επιπÝδου μιας χþρας. Αυτοß οι δεßκτες Ýχουν σημασßα για την κοινωνßα, αλλÜ και την οικονομßα διüτι ορßζουν τη δυνατüτητÜ μας να αναγνωρßζουμε και να επενδýουμε στα συγκριτικÜ μας πλεονεκτÞματα και να χαιρüμαστε τους καρποýς τους. Σßγουρα ανÝδειξε üτι χωρßς το πνευματικü και πολιτιστικü κεφÜλαιο, το οικονομικü κεφÜλαιο γßνεται Ýρμαιο της δικÞς του πλεονεξßας και αργÜ Þ γρÞγορα σκÜβει το δικü του λÜκκο, με απßστευτο κüστος για την κοινωνßα.

Το πολιτιστικü και πνευματικü κεφÜλαιο μιας χþρας δεν απειλεßται απü τη λειτουργßα της ελεýθερης αγορÜς, ειδικÜ üταν λειτουργεß με τους κανüνες που εμεßς οι σοσιαλιστÝς επιβÜλαμε. Αντßθετα, το ανεξÝλεγκτο κεφÜλαιο τα απαξιþνει πλÞρως αφαιρþντας τον ανθρþπινο παρÜγοντα απü τον καθορισμü της αξßας του χρÞματος. Για αυτü, απü την þρα που ως σοσιαλιστÝς αποδεχθÞκαμε το οικονομικü κεφÜλαιο και τη διακßνησÞ του ως κορυφαßο παρÜγοντα Üσκησης πολιτικÞς χωρßς κανüνες, συμβÜλαμε Üμεσα στην κρßση που ζοýμε και στην ΕλλÜδα.

Για τα λÜθη μας αυτÜ, τüσο οι σοσιαλιστÝς στην ΕλλÜδα üσο και στην Ευρþπη Ýχουμε πληρþσει ακριβÜ. Και δεν εννοþ üτι το τßμημα Þταν να χÜσουμε την εξουσßα. Το τßμημα που πληρþνουμε εßναι üτι οι πολßτες μας γýρισαν την πλÜτη και αναζÞτησαν Üλλες μορφÝς ιδεολογικÞς Ýκφρασης. ¼σοι πεßστηκαν üτι ο κüσμος οδεýει σε μια επικρÜτηση του ανεξÝλεγκτου καπιταλισμοý υιοθÝτησαν αυτοýς που τον ξÝρουν καλýτερα. Ενþ üσοι Ýχουν ακüμα τη διÜθεση να αντισταθοýν υιοθÝτησαν τις δυνÜμεις της ΑριστερÜς, üχι επειδÞ πιστεýουν σε αυτÝς, αλλÜ διüτι δεν θÝλουν να παραδþσουν τα üπλα χωρßς μÜχη.

 

Και εμεßς που παραμεßναμε στον ιδεολογικü χþρο που πρεσβεýει ο σοσιαλισμüς τι κÜναμε;

Προσπαθοýμε να κρυφτοýμε πßσω απü ταμπÝλες üπως «προοδευτικοß», «δημοκρÜτες», «κεντροαριστεροß», αφÞνοντας χþρο να παρερμηνευτοýν οι αρχÝς, οι αξßες και οι ιδÝες μας. Αντß να παραδεχθοýμε και να διορθþσουμε τα λÜθη μας, απομακρυνüμαστε απü το Ýνα θετικü που ακüμα διατηροýμε. Την πßστη μας σε Ýναν κüσμο που βÜζει πρþτα τον Üνθρωπο.

Και τþρα λÝμε üτι θÝλουμε να ενþσουμε üλες τις δυνÜμεις αυτοý του χþρου κÜτω απü τον τßτλο «ΕλιÜ» χωρßς να δεσμευüμαστε στις αρχÝς και στις αξßες μας, χωρßς να εκφρÜζουμε τις θÝσεις που απορρÝουν απü αυτÝς και χωρßς να απομακρýνουμε τα πρüσωπα του παρελθüντος απü καßριες θÝσεις. Δεν αντιλαμβÜνεται κανεßς πüσο απüμακρες και απελπισμÝνες μοιÜζουν οι ενÝργειÝς μας στους πολßτες αυτÞς της κοινωνßας; Και πüσο οι ενÝργειες αυτÝς συνδÝονται με την αγωνßα μας να διατηρηθοýμε με νýχια και δüντια στην εξουσßα;

Το üτι κÜποιες φορÝς αποτýχαμε να συμπεριφερθοýμε ως πραγματικοß σοσιαλιστÝς δεν σημαßνει üτι πρÝπει να απαρνηθοýμε τον σοσιαλισμü. Αντßθετα, εßναι þρα να επιστρÝψουμε στις αρχÝς και στις αξßες του και να δοýμε το σημερινü κüσμο μÝσα απü το δικü του πρßσμα. Εßναι þρα να σχεδιÜσουμε τις κοινωνßες μας για τα επüμενα 10 χρüνια με κýριο γνþμονα την ενßσχυση της μεσαßας τÜξης μÝσα απü την επÝνδυση στα συγκριτικÜ πλεονεκτÞματα της χþρας και των ανθρþπων της. Εßναι þρα να εξασφαλßσουμε δυνατüτητες δημιουργßας για κÜθε ¸λληνα διασφαλßζοντας πρüσβαση σε πüρους και υπηρεσßες αποδομþντας το γραφειοκρατικü, τραπεζικü και επιχειρηματικü κατεστημÝνο που τα εγκλωβßζει. Εßναι þρα να αλλÜξουμε τις λειτουργßες των θεσμþν και του κοινωνικοý κρÜτους þστε να υπηρετοýν την ισονομßα και να εξασφαλßζουν ßσες ευκαιρßες. Και Ýχει γßνει επιτακτικü, ειδικÜ στη σημερινÞ συγκυρßα, να επαναπροσδιορßσουμε την Ýννοια του πατριωτισμοý με Üξονα την κοινωνßα μας και να μην τον αφÞσουμε στα χÝρια εθνικιστικþν και εθνικοφρüνων δυνÜμεων. ΑυτÝς εßναι σοσιαλιστικÝς προτεραιüτητες.

Η φορολüγηση της παγκüσμιας διακßνησης κεφαλαßου, ο Ýλεγχος του κρατικοý δανεισμοý, ακüμα και οι δασμοß που θα εξασφαλßζουν τη σωστÞ και δßκαιη λειτουργßα της αγορÜς εßναι επßσης σοβαρÜ εργαλεßα του σοσιαλισμοý που μποροýμε να βγÜλουμε απü τη λÞθη της ιστορßας και να τα χρησιμοποιÞσουμε σωστÜ διδασκüμενοι απü τα λÜθη που Ýχουμε κÜνει με αυτÜ στο παρελθüν. Το ßδιο ισχýει για τη φορολüγηση του πλοýτου και της κληρονομιÜς. Με τÝτοια εργαλεßα στα χÝρια μας μποροýμε να δημιουργÞσουμε Ýνα Ελληνικü σχÝδιο που θα βασßζεται στα συγκριτικÜ πλεονεκτÞματα της χþρας μας þστε να επαναφÝρουμε στην ΕλλÜδα μια υγιÞ μεσαßα τÜξη. Αυτü εßναι το μεγÜλο ζητοýμενο σÞμερα. ΑλλÜ αυτüς ο δρüμος θÝλει ουσιαστικÞ πολιτικÞ δουλειÜ και üχι επιφανειακÜ επικοινωνιακÜ τεχνÜσματα.

Αντß λοιπüν να ψÜχνουμε τρüπους να απαρνηθοýμε το σοσιαλισμü και να τον βγÜλουμε απü τον τßτλο της παρÜταξÞς μας, θα πρÝπει να βροýμε τρüπους να τον επαναφÝρουμε στις πολιτικÝς μας προτÜσεις και να εξηγÞσουμε στους πολßτες ποιοι και πως θα υλοποιÞσουν αυτÝς τις προτÜσεις σωστÜ τþρα. Αντß να προσποιοýμαστε λοιπüν üτι ο σοσιαλισμüς πÝθανε, εßναι þρα να θυμßσουμε στην κοινωνßα γιατß δεν μποροýμε να κÜνουμε χωρßς αυτüν.