Ποτάμι με ρίζες

Ποτάμι με ρίζες
του Μίλτου Κύρκου, υποψήφιου ευρωβουλευτή με το Ποτάμι	Πέμπτη 22 Μαΐου 2014
Φτάνουμε στο τέλος της προεκλογικής περιόδου. Από τις εκλογές αυτές θα προκύψουν οι βουλευτές που θα εκπροσωπήσουν την ελληνική κοινωνία στην πιο μεγάλη μάχη της Ευρώπης. Στα επόμενα 5 χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δρομολογήσει ή την ενοποίηση, ή τη διάλυσή της. Και για πρώτη φορά ο συσχετισμός φιλοευρωπαϊκών-ευρωσκεπτικιστικών δυνάμεων έχει χαρακτηριστικά επιβίωσης της ευρωπαϊκής ιδέας. Γι΄ αυτό μετρά κάθε ψήφος, γιατί έχει ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά. Στο τέλος λοιπόν αυτής της εκστρατείας, η βασική μου επιλογή είναι φιλοευρωπαϊκή χωρίς "ναι μεν, αλλά...": «Για μια δυνατή Ελλάδα σε μια δίκαιη Ευρώπη». Και αντίστροφα: «Για μια δίκαιη Ελλάδα σε μια δυνατή Ευρώπη». Η δεύτερη επιλογή μου είναι Το Ποτάμι. Η πιο συχνή ερώτηση που δέχτηκα στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ήταν «γιατί τώρα, γιατί με Το Ποτάμι». Απαντούσα ως Μίλτος, όχι ως συνεχιστής του Λεωνίδα. Τώρα, γιατί βεβαιώθηκα για την αδυναμία των κομμάτων να μας οδηγήσουν σε έναν δρόμο παραγωγής και δημιουργίας. Με Το Ποτάμι γιατί μου εμπνέει εμπιστοσύνη, βρίσκω σε αυτό δυο αρχές που έχω: σύνθεση (ρεαλισμός και κοινωνική ευαισθησία με τολμηρές προγραμματικές συνεργασίες) και σύγκρουση (με το παράλογο, τον λαϊκισμό και το πελατειακό σύστημα). Παλιοί μου σύντροφοι και φίλοι έθεταν κι ένα δεύτερο, πιο προσωπικό ερώτημα. Αν θα συμφωνούσε ο Λεωνίδας με τη σημερινή πορεία της αριστεράς ή αν απογοητευόταν, όπως εγώ. Ειλικρινά δεν ξέρω, και τις υποθέσεις μου δεν τις εκφράζω για λόγους πολιτικής ευγένειας. Ξέρω όμως πώς έζησε, όσο έζησε. Ξέρω ότι, ενώ πολεμήθηκε λυσσαλέα από λαϊκιστές και κίτρινες φυλλάδες, συνέχισε αταλάντευτα να υπηρετεί τη σύνθεση και τη λογική. Στις επί δεκαετίες κατηγορίες του ΚΚΕ (προδότης, αριστερός των σαλονιών, πράχτορας) απάντησε με τη δημιουργία του Συνασπισμού και τη συμφιλίωση με «τους συντρόφους της αντίπερα όχθης» (ΚΚΕ). Και αργότερα, όταν χρειάστηκε, συνεργάστηκε και με «τον αντίπαλο», τον ταξικό (Ν.Δ.), τον πολιτισμικό (το ΠΑΣΟΚ της Αυριανής). Φυσικά αυτές οι συνεργασίες δεν έγιναν από καλοσύνη αλλά από λογική. Αριστερή, πατριωτική λογική. Που λέει ότι ο ρόλος των ηγετών είναι να ενώνουν, ο ρόλος των κομμάτων είναι να συνεργάζονται, να εξαντλούν τα περιθώρια συναινέσεων. Διότι η δημοκρατία δεν ευδοκιμεί σε διχασμένες και φανατισμένες κοινωνίες. Ούτε υπάρχει πρόοδος, όταν έχεις μαζί σου ένα 20% της κοινωνίας και το 80% απέναντι, ή αδιάφορο. Αυτή η λογική βέβαια προϋποθέτει και αντίστοιχη συμπεριφορά, ότι τα κόμματα δεν είναι μόνο αντίπαλοι που μάχονται για την εξουσία και τη διεύθυνση της κοινωνίας, αλλά και σύμμαχοι που εξαντλούν τα περιθώρια συνεργασίας για την πρόοδό της. Δεν ξέρω πόσοι, αριστεροί ή δεξιοί, πολιτικοί αισθάνονται σήμερα ασφαλείς να περπατήσουν αυτόν τον δρόμο, της τολμηρής σύνθεσης, κόντρα στο λαϊκισμό. Εγώ πάντως, γι΄ αυτόν το δρόμο μπήκα στο Ποτάμι. Θυμάμαι επίσης τον Λεωνίδα να αποκαλεί την Ελλάδα, με καημό, χώρα των χαμένων ευκαιριών. «Χρόνια ολόκληρα περιέφερα το μήνυμα του ΚΚΕεσωτ. και της ΕΑΡ που συναντούσε -πρέπει να το πω- και εσωκομματικές αντιδράσεις: να μάθουμε να παράγουμε περισσότερα, καλύτερα, πιο ανταγωνιστικά, πιο κατάλληλα για τις καταναλωτικές απαιτήσεις. Να βάλουμε την Ελλάδα να δουλέψει!... Δεν έχω καμιά αμφιβολία πως πρόκειται για χρυσάφι -γη και άνθρωποι- που η δεξιοτεχνία της πολιτείας κατάφερε να μετατρέψει σε κάρβουνο» (Ανατρεπτικά, 1995). Μ΄αυτές τις αγωνίες μπήκα στο Ποτάμι. Γιατί το Ποτάμι είναι το σύμβολο, η ζωντανή απόδειξη της Ελλάδας που, κόντρα στον καιρό, παρέμεινε χρυσάφι, επειδή αντιστάθηκε στην ευκολία της ήσσονος προσπάθειας και της μιζέριας. Επειδή δούλεψε ομαδικά. Αυτό το παράδειγμα δίνουμε. Αυτόν τον δρόμο δείχνουμε και στη ζωή και στην πολιτική. Κατανοώ βέβαια ότι πολλοί σήμερα, αριστεροί και δεξιοί πολιτικοί και πολίτες, δεν αναγνωρίζουν την αξία της λογικής ούτε τη χρησιμότητα της συνεννόησης και των συνεργασιών. Θεωρώ όμως ότι αυτό προκύπτει από αδυναμία και φόβο. Από αδυναμία να καταβάλουν το τίμημα του ρεαλισμού, από φόβο μήπως και τσαλακωθεί η ιδεολογική τους αγνότητα (αριστερή ή δεξιά ή ακραία) στις συνεργασίες. Από αδυναμία τελικά διαμόρφωσης συμμαχιών που θα επιλύουν αντί να πολλαπλασιάζουν προβλήματα. Ίσως γιατί και η διαιώνιση των προβλημάτων και του φανατισμού να είναι χρήσιμη. Για τους ίδιους. Σε όλους αυτούς αφιερώνω τρεις φράσεις που συνήθιζε να μνημονεύει ο Λεωνίδας, από τον επικήδειο του Παναγιώτη Κανελλόπουλου στην κηδεία του Μήτσου Παρτσαλίδη. «Ήταν μια στιγμή –λέει ο Κανελλόπουλος πάνω στο φέρετρο του αντιπάλου του- που εσύ κι εγώ μπορούσαμε να αλλάξουμε τη ροή των πραγμάτων και να γλυτώσουμε την Ελλάδα από τον αδελφοκτόνο εμφύλιο. Τότε, τα Χριστούγεννα του ‘44, όταν ο Τσώρτσιλ μάς είχε καλέσει όλους σε σύσκεψη. Τότε κι εσύ κι εγώ δειχτήκαμε αδιάλλακτοι κι αφήσαμε να χαθεί η ευκαιρία της συνεννόησης. Φανήκαμε κι οι δυο κατώτεροι της ιστορικής στιγμής...».

Ποτάμι με ρίζες

του Μίλτου Κύρκου, υποψήφιου ευρωβουλευτή με το Ποτάμι

Πέμπτη 22 Μαΐου 2014

Φτάνουμε στο τέλος της προεκλογικής περιόδου. Από τις εκλογές αυτές θα προκύψουν οι βουλευτές που θα εκπροσωπήσουν την ελληνική κοινωνία στην πιο μεγάλη μάχη της Ευρώπης. Στα επόμενα 5 χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δρομολογήσει ή την ενοποίηση, ή τη διάλυσή της. Και για πρώτη φορά ο συσχετισμός φιλοευρωπαϊκών-ευρωσκεπτικιστικών δυνάμεων έχει χαρακτηριστικά επιβίωσης της ευρωπαϊκής ιδέας. Γι΄ αυτό μετρά κάθε ψήφος, γιατί έχει ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά.

Στο τέλος λοιπόν αυτής της εκστρατείας, η βασική μου επιλογή είναι φιλοευρωπαϊκή χωρίς "ναι μεν, αλλά...": «Για μια δυνατή Ελλάδα σε μια δίκαιη Ευρώπη». Και αντίστροφα: «Για μια δίκαιη Ελλάδα σε μια δυνατή Ευρώπη».

Η δεύτερη επιλογή μου είναι Το Ποτάμι. Η πιο συχνή ερώτηση που δέχτηκα στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ήταν «γιατί τώρα, γιατί με Το Ποτάμι». Απαντούσα ως Μίλτος, όχι ως συνεχιστής του Λεωνίδα. Τώρα, γιατί βεβαιώθηκα για την αδυναμία των κομμάτων να μας οδηγήσουν σε έναν δρόμο παραγωγής και δημιουργίας. Με Το Ποτάμι γιατί μου εμπνέει εμπιστοσύνη, βρίσκω σε αυτό δυο αρχές που έχω: σύνθεση (ρεαλισμός και κοινωνική ευαισθησία με τολμηρές προγραμματικές συνεργασίες) και σύγκρουση (με το παράλογο, τον λαϊκισμό και το πελατειακό σύστημα).

Παλιοί μου σύντροφοι και φίλοι έθεταν κι ένα δεύτερο, πιο προσωπικό ερώτημα. Αν θα συμφωνούσε ο Λεωνίδας με τη σημερινή πορεία της αριστεράς ή αν απογοητευόταν, όπως εγώ. Ειλικρινά δεν ξέρω, και τις υποθέσεις μου δεν τις εκφράζω για λόγους πολιτικής ευγένειας. Ξέρω όμως πώς έζησε, όσο έζησε.

Ξέρω ότι, ενώ πολεμήθηκε λυσσαλέα από λαϊκιστές και κίτρινες φυλλάδες, συνέχισε αταλάντευτα να υπηρετεί τη σύνθεση και τη λογική. Στις επί δεκαετίες κατηγορίες του ΚΚΕ (προδότης, αριστερός των σαλονιών, πράχτορας) απάντησε με τη δημιουργία του Συνασπισμού και τη συμφιλίωση με «τους συντρόφους της αντίπερα όχθης» (ΚΚΕ). Και αργότερα, όταν χρειάστηκε, συνεργάστηκε και με «τον αντίπαλο», τον ταξικό (Ν.Δ.), τον πολιτισμικό (το ΠΑΣΟΚ της Αυριανής).

Φυσικά αυτές οι συνεργασίες δεν έγιναν από καλοσύνη αλλά από λογική. Αριστερή, πατριωτική λογική. Που λέει ότι ο ρόλος των ηγετών είναι να ενώνουν, ο ρόλος των κομμάτων είναι να συνεργάζονται, να εξαντλούν τα περιθώρια συναινέσεων. Διότι η δημοκρατία δεν ευδοκιμεί σε διχασμένες και φανατισμένες κοινωνίες. Ούτε υπάρχει πρόοδος, όταν έχεις μαζί σου ένα 20% της κοινωνίας και το 80% απέναντι, ή αδιάφορο. Αυτή η λογική βέβαια προϋποθέτει και αντίστοιχη συμπεριφορά, ότι τα κόμματα δεν είναι μόνο αντίπαλοι που μάχονται για την εξουσία και τη διεύθυνση της κοινωνίας, αλλά και σύμμαχοι που εξαντλούν τα περιθώρια συνεργασίας για την πρόοδό της.

Δεν ξέρω πόσοι, αριστεροί ή δεξιοί, πολιτικοί αισθάνονται σήμερα ασφαλείς να περπατήσουν αυτόν τον δρόμο, της τολμηρής σύνθεσης, κόντρα στο λαϊκισμό. Εγώ πάντως, γι΄ αυτόν το δρόμο μπήκα στο Ποτάμι.

Θυμάμαι επίσης τον Λεωνίδα να αποκαλεί την Ελλάδα, με καημό, χώρα των χαμένων ευκαιριών.

«Χρόνια ολόκληρα περιέφερα το μήνυμα του ΚΚΕεσωτ. και της ΕΑΡ που συναντούσε -πρέπει να το πω- και εσωκομματικές αντιδράσεις: να μάθουμε να παράγουμε περισσότερα, καλύτερα, πιο ανταγωνιστικά, πιο κατάλληλα για τις καταναλωτικές απαιτήσεις. Να βάλουμε την Ελλάδα να δουλέψει!... Δεν έχω καμιά αμφιβολία πως πρόκειται για χρυσάφι -γη και άνθρωποι- που η δεξιοτεχνία της πολιτείας κατάφερε να μετατρέψει σε κάρβουνο» (Ανατρεπτικά, 1995).

Μ΄αυτές τις αγωνίες μπήκα στο Ποτάμι. Γιατί το Ποτάμι είναι το σύμβολο, η ζωντανή απόδειξη της Ελλάδας που, κόντρα στον καιρό, παρέμεινε χρυσάφι, επειδή αντιστάθηκε στην ευκολία της ήσσονος προσπάθειας και της μιζέριας. Επειδή δούλεψε ομαδικά.

Αυτό το παράδειγμα δίνουμε. Αυτόν τον δρόμο δείχνουμε και στη ζωή και στην πολιτική.

Κατανοώ βέβαια ότι πολλοί σήμερα, αριστεροί και δεξιοί πολιτικοί και πολίτες, δεν αναγνωρίζουν την αξία της λογικής ούτε τη χρησιμότητα της συνεννόησης και των συνεργασιών. Θεωρώ όμως ότι αυτό προκύπτει από αδυναμία και φόβο. Από αδυναμία να καταβάλουν το τίμημα του ρεαλισμού, από φόβο μήπως και τσαλακωθεί η ιδεολογική τους αγνότητα (αριστερή ή δεξιά ή ακραία) στις συνεργασίες. Από αδυναμία τελικά διαμόρφωσης συμμαχιών που θα επιλύουν αντί να πολλαπλασιάζουν προβλήματα. Ίσως γιατί και η διαιώνιση των προβλημάτων και του φανατισμού να είναι χρήσιμη. Για τους ίδιους.

Σε όλους αυτούς αφιερώνω τρεις φράσεις που συνήθιζε να μνημονεύει ο Λεωνίδας, από τον επικήδειο του Παναγιώτη Κανελλόπουλου στην κηδεία του Μήτσου Παρτσαλίδη.

«Ήταν μια στιγμή –λέει ο Κανελλόπουλος πάνω στο φέρετρο του αντιπάλου του- που εσύ κι εγώ μπορούσαμε να αλλάξουμε τη ροή των πραγμάτων και να γλυτώσουμε την Ελλάδα από τον αδελφοκτόνο εμφύλιο. Τότε, τα Χριστούγεννα του ‘44, όταν ο Τσώρτσιλ μάς είχε καλέσει όλους σε σύσκεψη. Τότε κι εσύ κι εγώ δειχτήκαμε αδιάλλακτοι κι αφήσαμε να χαθεί η ευκαιρία της συνεννόησης. Φανήκαμε κι οι δυο κατώτεροι της ιστορικής στιγμής...».