¼ëï ôï ìõóôéêü ó÷Ýäéï «Æ» ãéá ôï Grexit

Βασßλης Φουρτοýνης, δÜσκαλος

ÐáñáóêåõÞ 16 ÌáÀïõ 2014

http://www.fourtounis.gr/Συνεχßζουμε την αναδημοσßευση του δεýτερου μÝρους του Üρθρου του Peter Spiegel των Financial Times στο οποßο αναφÝρεται για το μυστικü σχÝδιο «Ζ» για το Grexit

ΚÜθε εργÜσιμη ημÝρα απü τüτε που ξÝσπασε η κρßση, ο Γιþργος Προβüπουλος, ο γκριζομÜλλης διοικητÞς της κεντρικÞς τρÜπεζας της ΕλλÜδας, συγκαλοýσε στις 6 μ.μ. στο γραφεßο του μια μικρÞ ομÜδα Ýκτακτης ανÜγκης για την επιθεþρηση της κατÜστασης των ελληνικþν τραπεζþν. Αυτü που Üκουσε στις 15 Ιουνßου 2012 Þταν αρκετü για να τον κÜνει να χλομιÜσει.

¹ταν την ΠαρασκευÞ πριν απü τις βουλευτικÝς εκλογÝς -τη δεýτερη εκλογικÞ αναμÝτρηση μÝσα σε μικρü χρονικü διÜστημα- και η χþρα φαινüταν να βυθßζεται στον πανικü. Εκεßνη την ημÝρα, οι ¸λληνες απÝσυραν πÜνω απü 3 δισ. ευρþ απü τους τραπεζικοýς τους λογαριασμοýς Þ περßπου 1,5% του ΑΕΠ. Η ΤρÜπεζα της ΕλλÜδος παρακολουθοýσε τους πολßτες να μεταφÝρουν χρÞματα απü τις τρÜπεζες στα στρþματÜ τους τα τελευταßα τρßα χρüνια, αλλÜ ποτÝ σε τÝτοια κλßμακα.

«ΜÝσα σε λßγες ημÝρες, θα μποροýσε να εßχε ξεσπÜσει μια κανονικÞ τραπεζικÞ κρßση», ανÝφερε σε συνÝντευξÞ του ο κ. Προβüπουλος. Με τον ρυθμü αυτü η ΕλλÜδα θα εßχε ξεμεßνει απü χαρτονομßσματα μÝσα σε μßα Þ δýο μÝρες.

Ωστüσο, εν αγνοßα σχεδüν ολüκληρου του ελληνικοý πολιτικοý κατεστημÝνου, μια μικρÞ ομÜδα αξιωματοýχων της Ε.Ε. και του ΔΝΤ εργαζüταν μυστικÜ για μÞνες προετοιμαζüμενη για την κατÜρρευση των ελληνικþν τραπεζþν. Το μυστικü τους πρüγραμμα δρÜσης, γνωστü και ως σχÝδιο «Ζ», Þταν Ýνα λεπτομερÝς κεßμενο για το πþς θα αναδομοýνταν η οικονομικÞ και η τραπεζικÞ υποδομÞ της ΕλλÜδας σε περßπτωση που Ýφευγε απü το ευρþ.

Το σχÝδιο συγκροτÞθηκε απü εßκοσι περßπου αξιωματοýχους, σε μικρÝς ομÜδες εργασßας στην ΕυρωπαúκÞ ΕπιτροπÞ στις ΒρυξÝλλες, στην ΕυρωπαúκÞ ΚεντρικÞ ΤρÜπεζα στη Φρανκφοýρτη και στο ΔΝΤ στην ΟυÜσιγκτον. Αξιωματοýχοι που εργÜστηκαν στο μÝχρι πρüτινος κρυφü σχÝδιο επÝμειναν üτι δεν Þταν Ýνας χÜρτης για να αναγκαστεß η ΕλλÜδα να φýγει απü το ευρþ. ¹ταν ακριβþς το αντßθετο.

Οι ßδιοι φοβοýνταν üτι το Grexit θα εßχε εκρηκτικÝς συνÝπειες για τις ευρωπαúκÝς χρηματοπιστωτικÝς αγορÝς, προκαλþντας μαζικÝς τραπεζικÝς αναλÞψεις σε Üλλες δοκιμαζüμενες οικονομßες της ευρωζþνης και δημιουργþντας ερωτÞματα για το ποια θα εßναι η επüμενη χþρα που θα φýγει απü το ευρþ.

ΑλλÜ απü τις αρχÝς τους 2012, πολλοß εξ αυτþν των αξιωματοýχων πßστευαν πως Þταν ανεýθυνο να μην εßναι προετοιμασμÝνοι για Ýξοδο της ΕλλÜδας. «ΠÜντα λÝγαμε: εßναι στüχος μας να τους κρατÞσουμε μÝσα», ανÝφερε Ýνας εκ των μελþν της ομÜδας. «Εßναι μηδενικÞ η πιθανüτητα να φýγουν; ¼χι. Αν εßναι κανεßς στο συμβοýλιο μιας εταιρεßας και Ýχει πιθανüτητα μüλις 10% για Ýνα τÝτοιο ενδεχüμενο, προετοιμÜζεται για το χειρüτερο», σημεßωσε.

Τους τελευταßους Ýξι μÞνες, οι Financial Times Ýχουν πÜρει συνεντεýξεις απü δεκÜδες αξιωματοýχους που εßχαν Üμεση εμπλοκÞ στην καταπολÝμηση της κρßσης της ευρωζþνης, για να εξετÜσουν πþς στο τελευταßο επεισοδιακü της Ýτος οι ηγÝτες αυτοß μεταμüρφωσαν το ευρωπαúκü σχÝδιο σε κÜτι εντελþς νÝο: σε μια πολý πιο συγκεντρωτικÞ ευρωζþνη üπου οι θεσμοß της Ε.Ε. Ýχουν αναλÜβει ευρýτατες οικονομικÝς και χρηματοπιστωτικÝς εξουσßες, που κÜποτε ανÞκαν στις εθνικÝς κυβερνÞσεις. Οι ψηφοφüροι που τÜσσονται κατÜ αυτÞς της συγκÝντρωσης εξουσιþν στις ΒρυξÝλλες και στη Φρανκφοýρτη μπορεß να αποτελÝσουν μια σημαντικÞ δýναμη στις ευρωεκλογÝς της επüμενης εβδομÜδας.

 

Μια νÝα αßσθηση επεßγοντος

¹ταν ωστüσο Üλλη μßα παρ' ολßγον καταστροφÞ για την ΕλλÜδα -η οποßα ως τα μÝσα του 2012 εßχε αντιμετωπßσει τις εξεγÝρσεις, την εκτßναξη της ανεργßας και τη λιτüτητα που εßχαν προκαλÝσει τα τÝσσερα χρüνια οικονομικÞς συρρßκνωσης στα πρüτυπα της ΜεγÜλης ¾φεσης-, η οποßα θα ανÜγκαζε τους Ευρωπαßους ηγÝτες να αναλÜβουν Üμεση δρÜση. Απü το 2009, η οικονομßα της χþρας εßχε συρρικνωθεß 20%.

Σε καμßα Üλλη στιγμÞ της κρßσης το ενιαßο νüμισμα της Ευρþπης δεν βρισκüταν σε μεγαλýτερο κßνδυνο κατÜρρευσης απü τις εβδομÜδες πριν και μετÜ τις ελληνικÝς βουλευτικÝς εκλογÝς του Ιουνßου. Ο σχεδιασμüς του Grexit Ýγινε πιο επιτακτικüς üταν Üρχισε να φαßνεται üτι το αριστερü κüμμα του ΣΥΡΙΖΑ -καθοδηγοýμενο απü τον αντιμνημονιακü «επαναστÜτη» ΑλÝξη Τσßπρα- βρισκüταν μια ανÜσα απü τη νßκη. «ΑυτÞ Þταν η στιγμÞ που εßπα στον εαυτü μου: ΠρÝπει να τελειþσουμε αυτÞν τη δουλειÜ», εßπε πρüσωπο που συμμετεßχε στο σχÝδιο «Ζ».

 

Η κρßση παßρνει κεφÜλια

http://www.fourtounis.gr/Την þρα που η πλειονüτητα των ηγετþν του κüσμου πετοýσε για το Λος ΚÜμπος του Μεξικοý για το ετÞσιο συνÝδριο του G20 που γινüταν το ßδιο Σαββατοκýριακο με τις ελληνικÝς εκλογÝς, κÜποιοι Ευρωπαßοι -μια μικρÞ ομÜδα αξιωματοýχων- βρßσκονταν στα γραφεßα τους σε περßπτωση που το σχÝδιο «Ζ» Ýπρεπε να ενεργοποιηθεß.

ΕργÜζονταν υπü τις εντολÝς του ¼λι Ρεν, του επιτρüπου για οικονομικÜ θÝματα, ο οποßος εßχε ακυρþσει την πτÞση του για το Μεξικü για να παραμεßνει στις ΒρυξÝλλες. Ο ΜÜριο ΝτρÜγκι, ο επικεφαλÞς της ΕυρωπαúκÞς ΚεντρικÞς ΤρÜπεζας, Ýμεινε στη Φρανκφοýρτη και ο Ζαν Κλοντ Γιοýνκερ, πρωθυπουργüς του Λουξεμβοýργου και επικεφαλÞς του Eurogroup, Þταν και αυτüς σε επιφυλακÞ.

Το σχÝδιο «Ζ» δεν ενεργοποιÞθηκε ποτÝ. Ο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσßπρα Þρθε δεýτερος, επιτρÝποντας στα δýο μεγÜλα κüμματα και στη ΔΗΜΑΡ να σχηματßσουν Ýναν Üβολο συνασπισμü και να συμφωνÞσουν τελικÜ να συνεχßσουν στο μονοπÜτι του προγρÜμματος διÜσωσης.

¼μως ανþτατοι αξιωματοýχοι ανÝφεραν πως το παρ' ολßγον ατýχημα εκεßνου του καλοκαιριοý και οι συνεχεßς συζητÞσεις για την παραμονÞ της ΕλλÜδας συνÝβαλαν στο να ξεκαθαρßσει η στÜση των πολιτικþν της ευρωζþνης - ειδικÜ στο Βερολßνο üπου οι διαμÜχες για το αν Ýπρεπε να φýγει η ΕλλÜδα μαßνονταν για πÜνω απü τρεις μÞνες, προτοý αποφασßσει να τις τελειþσει η Γερμανßδα καγκελÜριος ¶γκελα ΜÝρκελ.

 

Μια εντυπωσιακÞ αναστροφÞ

Η συμμετοχÞ της ΕλλÜδας στο ευρþ εßναι Ýνα επßμαχο ζÞτημα απü τη στιγμÞ που η χþρα υιοθÝτησε το κοινü νüμισμα το 2001. ΜετÜ απü χρüνια προειδοποιητικþν μηνυμÜτων, η Eurostat, η στατιστικÞ υπηρεσßα της Ε.Ε., ξεκßνησε Ýρευνα το 2004 απü την οποßα βρÞκε üτι η ΕλλÜδα εßχε δþσει λανθασμÝνα στοιχεßα, ανακοινþνοντας νοýμερα που παρουσßαζαν πιο θετικÞ εικüνα για την κατÜσταση των δημοσιονομικþν της.

ΠαρÜ την ενδημικÞ κακοδιαχεßριση, η ΑθÞνα κατÜφερε να εκμεταλλευτεß τα χαμηλÜ επιτüκια που Ýφερε η συμμετοχÞ στην ευρωζþνη για να συνεχßσει την ξÝνοιαστη πορεßα με δανεικÜ. Οι ηγÝτες της Ε.Ε. δεν Ýδωσαν σημασßα στα προειδοποιητικÜ μηνýματα των λογιστþν των Βρυξελλþν.

ΑλλÜ üταν το 2011 το πρüγραμμα διÜσωσης της ΕλλÜδας Üρχισε να ταλανßζεται, το ζÞτημα μεταφÝρθηκε απü τις σκονισμÝνες εκθÝσεις της Ε.Ε. σε συνεδριÜσεις κεκλεισμÝνων των θυρþν μεταξý των πιο ισχυρþν Ευρωπαßων ηγετþν. Σýμφωνα με πολλοýς αξιωματοýχους της Ε.Ε., ο Σüιμπλε, ο πανßσχυρος Γερμανüς υπουργüς Οικονομικþν, Ýγινε ο πιο Ýνθερμος συνÞγορος του Grexit.

MÝχρι τις αρχÝς του 2012 ωστüσο, το μεγαλýτερο μÝρος της συζÞτησης γινüταν σε θεωρητικü επßπεδο, κυρßως απü οικονομολüγους και διÜφορα υπουργεßα Οικονομικþν, καθþς και απü το οικονομικü διευθυντÞριο της ΕπιτροπÞς, που προσπÜθησε να υπολογßσει τον αντßκτυπο που θα εßχε το Grexit στην ΕλλÜδα και στην υπüλοιπη ευρωζþνη.

Επß της ουσßας, σε πανευρωπαúκü επßπεδο ο σχεδιασμüς εναλλακτικþν σχεδßων Þταν περιορισμÝνος, ßσως και ανýπαρκτος. Ο Ζαν Κλοντ ΤρισÝ, ο επικεφαλÞς της ΕΚΤ ως τον ΝοÝμβριο του 2011, απÝκλεισε κÜθε συζÞτηση για Grexit απü φüβο πως ακüμα και μßα υποψßα üτι το σκÝφτεται η κεντρικÞ τρÜπεζα θα οδηγοýσε σε αυτοεκπληροýμενη προφητεßα, ανÝφεραν πρþην αξιωματοýχοι της ΕΚΤ.

Στις ΒρυξÝλλες, μια ομÜδα υπü τις οδηγßες του ΜÜρκο Μποýτι, επικεφαλÞς του οικονομικοý διευθυντηρßου της Κομισιüν, εßχε συγκεντρþσει στα κρυφÜ δεδομÝνα, με στüχο να πεßσει τη Γερμανßα και τους συμμÜχους üτι το Grexit θα προκαλοýσε πολý μεγαλýτερο χÜος απü αυτü που υπολüγιζαν. ¼μως δεν υπÞρξαν πιο συγκροτημÝνες κινÞσεις σχεδιασμοý, απü φüβο üτι θα υπÜρξουν διαρροÝς.

Μüνο στο ΔΝΤ, το οποßο εßχε τερÜστια εμπειρßα απü κÜθε εßδους καταστροφÝς, εßχε αρχßσει να γßνεται σοβαρÞ δουλειÜ.

¼ταν το θÝμα του Grexit θßχτηκε για πρþτη φορÜ δημοσßως κατÜ τη διÜρκεια της συνεδρßασης του G20 στις ΚÜννες τον ΝοÝμβριο του 2011-οπüτε η ΜÝρκελ και ο Σαρκοζß πßεζαν για δημοψÞφισμα εξüδου Þ üχι απü το ευρþ- δεν υπÞρχε σχÝδιο αν η ΕλλÜδα επÝλεγε να αποχωρÞσει.

Αρκετοß υψηλüβαθμοι αξιωματοýχοι της Ε.Ε. δÞλωναν Ýκπληκτοι που η ΜÝρκελ και ο Σαρκοζß εßχαν προβÜλει την ιδÝα της εθελοντικÞς εξüδου απü την Ε.Ε., την οποßα προηγουμÝνως αρνοýνταν επßμονα. Ακüμη και αξιωματοýχοι που εργÜζονταν στενÜ με τους δýο ηγÝτες αιφνιδιÜστηκαν. «¸πεσα απü την καρÝκλα μου», δÞλωσε Ýνας απü αυτοýς που συμμετεßχαν στις κλειστÝς συζητÞσεις με τους δýο ηγÝτες.

Η επεξεργασßα του σχεδßου «Ζ» ξεκßνησε τον ΙανουÜριο του 2012 υπü την επßβλεψη τεσσÜρων ανδρþν. Ο ¶σμουνσεν, ο Γερμανüς που συμμετεßχε στο εκτελεστικü συμβοýλιο της ΕΚΤ, εßχε αναλÜβει μετÜ απü εντολÞ ΝτρÜγκι να εßναι επικεφαλÞς του «project» στο πλαßσιο της ΕΚΤ.

Ο Τ. Βßζερ, επικεφαλÞς του Euro Working Group ανÝλαβε τον συντονισμü με τις ΒρυξÝλλες. Επßσης συμμετεßχε και ο κ. Μποýτι, ενþ ο Π. Τüμσεν, επικεφαλÞς της αποστολÞς του ΔΝΤ, στην ΑθÞνα, παρεßχε στοιχεßα απü το ΔΝΤ.

Οι προσπÜθειες να κρατηθοýν μυστικÝς οι πληροφορßες απü τα μικρÜ επιτελεßα των τεσσÜρων ανδρþν Þταν ισχυρÝς για τον ßδιο λüγο που ο ΤρισÝ εßχε απαγορεýσει Ýναν τÝτοιο σχεδιασμü: η δημüσια αποκÜλυψη του σχεδßου θα προκαλοýσε τÝτοιο πανικü που θα τους ανÜγκαζε να το θÝσουν σε λειτουργßα.

Σýμφωνα με Ýναν παρÜγοντα των συνομιλιþν, δεν συντÜχθηκε ποτÝ οýτε Ýνα Ýγγραφο του σχεδßου και οι συνομιλητÝς δεν αντÜλλαξαν οýτε Ýνα email σχετικÜ με το Ýργο τους. «¹ταν απολýτως προστατευμÝνο, ακüμη και εντüς των θεσμþν», δÞλωσε ο αξιωματοýχος. «Ακüμη και ανÜμεσα στις ομÜδες υπÞρχε τεßχος προστασßας». Αποφασßστηκε να μη συμμετÝχουν ¸λληνες αξιωματοýχοι, λüγω του φüβου διαρροþν.

Τα τεßχη προστασßας απÝδωσαν. ΚατÜ τη διÜρκεια δεßπνου μεταξý του προÝδρου της Κομισιüν Μ. Μπαρüζο και της Α. ΜÝρκελ στην καγκελαρßα στο Βερολßνο δýο εβδομÜδες σχεδüν πριν απü τις ελληνικÝς εκλογÝς, η Α. ΜÝρκελ ζÞτησε απü τον Μπαρüζο να της επιβεβαιþσει üτι υπÜρχει σχÝδιο στην περßπτωση που η ΕλλÜδα απορρßψει τις προûποθÝσεις της διÜσωσης και επÝλθει το Grexit.

Ο κ. Μπαρüζο παραδÝχτηκε την ýπαρξη του σχεδßου και προσφÝρθηκε να της το παρουσιÜσει, εκεßνη üμως απÜντησε üτι της φτÜνει ο λüγος του, σýμφωνα με τις πληροφορßες. Στο γερμανικü σýστημα, η Bundestag Ýχει δικαßωμα να απαιτÞσει να δει τÝτοιου εßδους Ýγγραφα και οι ανþτατοι Γερμανοß αξιωματοýχοι φοβοýνταν üτι θα υποχρεωνüταν να αποκαλýψει το σχÝδιο αν το εßχε σε χαρτß.

 

Απü τα λüγια στην πρÜξη

Αν και οι F.T. δεν απÝκτησαν πρüσβαση στα αρχεßα του σχεδßου «Ζ», αξιωματοýχοι που τα εßδαν σχολιÜζουν üτι αντιστοιχοýσε σε Ýνα λεπτομερÝς σενÜριο για το πþς θα δημιουργηθεß Ýνα νÝο χρηματοπιστωτικü σýστημα απü το μηδÝν.

Στην ΟυÜσιγκτον, παρÜγοντες του ΔΝΤ ετοßμασαν μια 20σÝλιδη προσομοßωση δρÜσεων. Αντλþντας απü την εμπειρßα τους σε τραπεζικÝς καταρρεýσεις και νομισματικÝς κρßσεις, εßπαν üτι το λεπτομερÝς σχεδιÜγραμμα του ΔΝΤ περιελÜμβανε δραματικÝς κινÞσεις, üπως κλεßσιμο üλων των ΑΤΜs και επιβολÞ ελÝγχων στα σýνορα για την αποτροπÞ μαζικÞς εξüδου κεφαλαßων.

Στην ΕΚΤ, οι αξιωματοýχοι μελÝτησαν την εμπειρßα της ΑργεντινÞς με την Ýκδοση IOU  (απü το αγγλικü «I owe you» που σημαßνει «σου χρωστÜω»), ανεπßσημου εγγρÜφου ανÜληψης μιας υποχρÝωσης πληρωμÞς σε αντικατÜσταση των χαρτονομισμÜτων κατÜ τη διÜρκεια της νομισματικÞς κρßσης 2001, αφοý τα νομßσματα και τα χαρτονομßσματα που θα κυκλοφοροýσαν στην ΕλλÜδα δεν θα εßχαν πλÝον νüμιμη ισχý. ΑνÜμεσα στις επιλογÝς Þταν η Ýκδοση ελληνικþν υποσχετικþν χρÝους IOU σε αξßα περßπου μισÞ απü τα ευρþ που θα υπÞρχαν, καθþς η εκτýπωση νÝων τραπεζογραμματßων στην ΕλλÜδα θα Þταν διαδικαστικüς εφιÜλτης.

Οι αξιωματοýχοι της ΕΚΤ μελÝτησαν επßσης την εισαγωγÞ νÝων δηναρßων στο ΙρÜκ απü τον αμερικανικü στρατü το 2003, αλλÜ πÜλι φοβÞθηκαν την τεχνικÞ πρüκληση. Οι ΗΠΑ Ýκαναν τρεις μÞνες για το Ýργο, αλλÜ εßχαν πßσω τους τον μεγαλýτερο στρατü στον κüσμο και τα εργαλεßα του. Η ΕλλÜδα εßχε πολý περιορισμÝνες δυνατüτητες εκτýπωσης και μετÜ την εισαγωγÞ του ευρþ τýπωνε σχεδüν μüνο χαρτονομßσματα των 10 ευρþ.

Αναλüγως περßπλοκο Þταν το βασικü «υδραυλικü σýστημα» της ελληνικÞς οικονομßας. Η ΕλλÜδα, üπως κÜθε χþρα της ευρωζþνης, συνδÝεται μÝσω του δικτýου Target 2, Ýνα κολοσσιαßο εσωτερικü σýστημα ηλεκτρονικþν υπολογιστþν που λειτουργεß η ΕΚΤ και οι εθνικÝς τρÜπεζες και επιτρÝπει τις περισσüτερες εμπορικÝς συναλλαγÝς. Αν αποσυνδεüταν απü το Target 2, δεν θα μποροýσαν να γßνουν οι εκκαθαρßσεις συναλλαγþν και η οικονομßα θα Ýμενε παγωμÝνη. Το δε σýνολο του συστÞματος θα Ýπρεπε να ξαναστηθεß.

ΑνÜλογος üγκος εργασßας Ýπεφτε στις ΒρυξÝλλες. ΚÜποια κομμÜτια Ýφταναν σε αδιÝξοδο λüγω της νομοθεσßας της Ε.Ε.: Πþς θα μπορÝσει μια μαντρωμÝνη οικονομßα να παραμεßνει πλÞρως ενταγμÝνο μÝλος της εσωτερικÞς αγορÜς της Ε.Ε., που απαιτεß ελεýθερη κßνηση αγαθþν; Ποιες νομικÝς αρχÝς θα αναλÜμβαναν τον Ýλεγχο κεφαλαßων; ¶λλες προετοιμασßες Þταν πολý πιο πρακτικÝς, üπως ποιοι αξιωματοýχοι θα εμφανιστοýν στον κüσμο να ανακοινþσουν το νÝο στÜτους της ΕλλÜδας.

Για πολλοýς που εργÜστηκαν στο Ýργο, το «σχÝδιο Ζ» Þταν μια Üσκηση τüσο επιχειρημÜτων, üσο και πρÜξεων. ¹θελαν να δεßξουν στους υπÝρμαχους του Grexit üτι Þταν Ýνας ηρÜκλειος Üθλος, κÜτι που δεν θα μποροýσαν να υποστηρßξουν, üταν καταλÜβουν πüσο δýσκολο εßναι. ΑλλÜ το καλοκαßρι του 2012 οι ¸λληνες ψηφοφüροι σχεδüν τους υποχρÝωσαν.

 

Μια σκληρÞ χρεοκοπßα

Με την προσοχÞ της Ευρþπης στραμμÝνη στη Γαλλßα, üπου ο Σαρκοζß διεξÞγαγε Ýναν αποτυχημÝνο αγþνα επανεκλογÞς την ßδια ημÝρα με τις πρþτες κοινοβουλευτικÝς εκλογÝς στην ΕλλÜδα, λßγοι Þταν εκεßνοι εκτüς ΕλλÜδας που περßμεναν την καταιγßδα που πλησßαζε. Ακüμη και εντüς αυτÞς, πολλοß πολιτικοß ηγÝτες Ýμειναν Ýκπληκτοι üταν Üρχισαν να βγαßνουν τα αποτελÝσματα το απüγευμα της ΚυριακÞς 6 ΜαÀου.

Στα τελευταßα 40 χρüνια περßπου απü την αποκατÜσταση της Δημοκρατßας το 1974, στην εκλογικÞ πολιτικÞ της ΕλλÜδας κυριαρχοýσαν δýο κüμματα, το αριστερü ΠΑΣΟΚ και η δεξιÜ ΝÝα Δημοκρατßα. ΑλλÜ üσο βÜθαινε η κρßση, εν μÝσω κατηγοριþν απü τους επιθεωρητÝς του μνημονßου για κακοδιαχεßριση των κυβερνÞσεων και απü τα δýο κüμματα, το status quo Üρχισε να διαλýεται.

ΑντικυβερνητικÝς ομÜδες της δεξιÜς και αριστερÜς, που κÜποτε θεωροýνταν περιθωριακÝς, Üρχισαν να κερδßζουν τη συμπÜθεια του εκλογικοý σþματος. Το νεοναζιστικü κüμμα της ΧρυσÞς ΑυγÞς βρÞκε δεκτικü κοινü στους αποξενωμÝνους φτωχοýς των πüλεων. Ο χαρισματικüς κ. Τσßπρας βρÞκε το δικü του εýφορο Ýδαφος στους υποστηρικτÝς του ΠΑΣΟΚ, που εßχε διαπραγματευτεß τα μνημüνια.

¼πως Þταν αναμενüμενο, η Ν.Δ. κÝρδισε την αναμÝτρηση, αλλÜ με ποσοστü κÜτω του 19%, δηλαδÞ 14,6 μονÜδες χαμηλüτερα απü τις προηγοýμενες εκλογÝς. Ακüμη πιο δραματικÞ Þταν η κατÜρρευση του ΠΑΣΟΚ, που Þρθε πßσω απü τον ΣΥΡΙΖΑ, με μüλις 13%, δηλαδÞ 31 μονÜδες χαμηλüτερα απü το 2009.

«Δεν διαβÜζαμε σωστÜ üσα συνÝβαιναν στην ελληνικÞ κοινωνßα», σχολßασε βετερÜνος του ΠΑΣΟΚ. «Γνωρßζαμε üτι υπÞρχε πολλÞ οργÞ, αλλÜ καθþς Þμασταν δεμÝνοι με το μνημüνιο και θÝλαμε να πετýχει και πιστεýαμε üτι η χþρα χρειÜζεται αλλαγÞ, δεν εßδαμε -κανÝνας δεν εßδε- την Üνοδο της Χ.Α. οýτε τη θεαματικÞ ανÝλιξη του ΣΥΡΙΖΑ, οýτε τη δικÞ μας κατÜρρευση».

¸νας Üνθρωπος που δεν εξεπλÜγη Þταν ο ΛουκÜς ΠαπαδÞμος, ο τεχνοκρÜτης πρωθυπουργüς της ΕλλÜδας, που εßχε καταφÝρει να κρατÞσει τη χþρα üρθια κατÜ τη διÜρκεια της εξÜμηνης θητεßας του. Σε συνÝντευξÞ του, ο πρþην κεντρικüς τραπεζßτης δÞλωσε üτι οι δημοσκοπÞσεις τις παραμονÝς των εκλογþν τον Ýκαναν να ανησυχεß τüσο πολý για το γεγονüς üτι θα αποδειχθοýν ατελÝσφορÝς, που Ýμεινε στο γραφεßο του τη νýχτα της ΚυριακÞς þστε να προετοιμαστεß για το σοκ στις αγορÝς.

Σýμφωνα με τον ßδιο, οι ελληνικÝς αρχÝς φοβοýνταν üτι μετÜ τις εκλογÝς τα πρÜγματα θα ξÝφευγαν αν τα ανταγωνιστικÜ κüμματα δεν κατÜφερναν να σχηματßσουν κυβÝρνηση γρÞγορα. Φοβüταν üμως επßσης üτι η νÝα κυβÝρνηση, υπü τον ΣΥΡΙΖΑ Þ και τη Ν.Δ., θα απÝρριπτε το πρüγραμμα διÜσωσης, υποχρεþνοντας την Ε.Ε. να τραβÞξει την πρßζα. Ο κßνδυνος Þταν να μην επιτρÝψει το εκλογικü αποτÝλεσμα τον σχηματισμü κυβÝρνησης που θα υποστÞριζε το νÝο οικονομικü πρüγραμμα, ανÝφερε ο κ. ΠαπαδÞμος.

Σε τηλεδιÜσκεψη, οι επτÜ Ευρωπαßοι ηγÝτες που κατευθýνονταν στο Λος ΚÜμπος για τη σýνοδο του G20 συμφþνησαν να παραμεßνουν σε μια κοινÞ γραμμÞ: Θα υπüσχονταν στÞριξη στην ΕλλÜδα, αλλÜ μüνο εφüσον εκεßνη υποτασσüταν στις προûποθÝσεις του προγρÜμματος διÜσωσης. Δεν θα γινüταν επαναδιαπραγμÜτευση.

Χωρßς κεφÜλαια διÜσωσης, η ΑθÞνα δεν θα μποροýσε πλÝον να πληρþσει τα ÝξοδÜ της και υπÞρχε κι Ýνα ομüλογο 3,1 δισ. ευρþ που Ýληγε τον Αýγουστο, τμÞμα του οποßου κατεßχε η ΕΚΤ.

Μια σκληρÞ χρεοκοπßα, με αποτυχßα αποπληρωμÞς ομολüγου, θεωροýνταν επß μακρüν ο πιο πιθανüς δρüμος για το Grexit, αφοý δεν υπÞρχε κανÝνας να δανεßσει στην ΑθÞνα.

Δεν θα Þταν μüνο η κυβÝρνηση που θα Ýμενε απü ρευστü. Εκεßνη την περßοδο, οι ελληνικÝς τρÜπεζες εξαρτþνταν απü τον Ýκτακτο δανεισμü της κεντρικÞς τρÜπεζας για να παραμεßνουν ζωντανÝς γιατß ο ιδιωτικüς τομÝας εßχε σταματÞσει να δανεßζει. Για να πÜρουν αυτÜ τα δÜνεια οι τρÜπεζες Ýπρεπε να παρÜσχουν κÜποιο εßδος εγγýησης, που για τα περισσüτερα κρÜτη της ευρωζþνης σÞμαινε κρατικÜ ομüλογα. ΑυτÜ τα ομüλογα θα Þταν Üχρηστα σε περßπτωση σκληρÞς χρεοκοπßας, οπüτε τα δÜνεια θα κüβονταν. Χωρßς Ýκτακτη ρευστüτητα, οι ελληνικÝς τρÜπεζες θα κατÝρρεαν. Χωρßς τρÜπεζες δεν υπÜρχει οικονομßα.

Αυτü δεν θα συνÝβαινε σε Ýνα παραδοσιακü νομισματικü σýστημα. ΑλλÜ η ΕλλÜδα δεν εßχε κεντρικÞ τρÜπεζα με την παραδοσιακÞ Ýννοια. Η κεντρικÞ της τρÜπεζα βρισκüταν στη Φρανκφοýρτη, διοικοýμενη απü μη ¸λληνες και δεν υπÞρχε τρüπος να πιεστεß η ΕΚΤ να δανεßσει στις ελληνικÝς τρÜπεζες. Ο μüνος τρüπος επανεκκßνησης του τραπεζικοý συστÞματος θα Þταν να στÞσει η ΑθÞνα τη δικÞ της κεντρικÞ τρÜπεζα και να αρχßσει να τυπþνει δικü της χρÞμα.

 

«Εξüντωση της χþρας εντüς ωρþν»

¼μως ο κ. ΠαπαδÞμος και οι Ευρωπαßοι αξιωματοýχοι Üρχισαν να φοβοýνται Ýνα δεýτερο σýμπτωμα που Ýδειχνε προς Grexit μετÜ τις εκλογÝς του ΜαÀου: μαζικÝς τραπεζικÝς αναλÞψεις.

Αν Üρχιζαν οι αναλÞψεις πανικοý, η κατÜληξη θα Þταν ßδια με τη σκληρÞ χρεοκοπßα. Οι ελληνικÝς τρÜπεζες θα ξÝμεναν κυριολεκτικÜ απü ρευστü και η ΕΚΤ δεν θα μποροýσε να τις χρηματοδοτÞσει γιατß θα Þταν αναξιüχρεες. «Οι κανüνες απαγορεýουν σαφþς την παροχÞ ρευστüτητας χωρßς επαρκεßς εγγυÞσεις, κι αυτü σημαßνει üτι σκοτþνεις τη χþρα μÝσα σε þρες», σχολßασε αξιωματοýχος της ΕΚΤ. Για να γßνει η τραπεζικÞ επανεκκßνηση, θα χρειαζüταν νÝο νüμισμα.

Καθþς τα πολιτικÜ κüμματα τσακþνονταν για τον σχηματισμü κυβÝρνησης, ο κ. ΠαπαδÞμος λÜμβανε καθημερινÝς ενημερþσεις απü την κεντρικÞ τρÜπεζα για τα χρÞματα που σÞκωναν οι καταθÝτες. Τα ποσÜ γßνονταν τüσο μεγÜλα που Ýγραψε προειδοποιητικÞ επιστολÞ στον Πρüεδρο της ΕλλÜδας. Αν δεν σχηματιστεß κυβÝρνηση, πρÝπει να προκηρυχθοýν εκλογÝς σýντομα.

Απü τις αρχÝς του 2009, οι ελληνικÝς αρχÝς εßχαν καταφÝρει να διαχειριστοýν με επιτυχßα Ýνα τραπεζικü τροχÜδην σε αργÞ κßνηση, üπου οι καταθÝσεις εßχαν μειωθεß απü 245 δισ. ευρþ σε λιγüτερα απü 174 δισ. τις παραμονÝς των εκλογþν του 2012. Σýμφωνα με ¸λληνες αξιωματοýχους, το Ýνα τρßτο αυτþν των κεφαλαßων εξÞλθε απü τη χþρα, Ýνα τρßτο δαπανÞθηκε για τη συντÞρηση του βιοτικοý επιπÝδου που κατÝρρεε και Ýνα τρßτο εßχε κρυφτεß σε στρþματα και μπαοýλα, με τον φüβο üτι τα ευρþ θα μετατραποýν σε δραχμÝς αν μεßνουν στις τρÜπεζες.

http://www.fourtounis.gr/Υπü τον κ. Προβüπουλο, η κεντρικÞ τρÜπεζα Ýφτασε μÝχρι να φÝρνει αεροπορικþς επιπλÝον ευρþ απü Üλλες χþρες της Ε.Ε. για να διασφαλßσει üτι θα μπορÝσει να αντεπεξÝλθει σε ακüμα μεγαλýτερες αναλÞψεις. ΕπιβλÞθηκε μια νÝα... συνÞθεια: Αν ερχüταν Ýνας ¸λληνας καταθÝτης και ζητοýσε μεγÜλη ανÜληψη, του Ýλεγαν να επιστρÝψει την επüμενη ημÝρα. Για τους ¸λληνες κεντρικοýς τραπεζßτες, εßχε μεγÜλη σημασßα να υπÜρχει ρευστü την επüμενη που θα επÝστρεφε. «Τι θα γινüταν αν Ýμπαινε Ýνας καταθÝτης και ζητοýσε τα χρÞματÜ του και του απαντοýσαν: ΛυπÜμαι, δεν Ýχουμε τüσο ρευστü;» δÞλωσε ο κ. Προβüπουλος. Το εκπληκτικü ποσü των 28,5 δισ. ευρþ σε νÝα χαρτονομßσματα διοχετεýτηκε στην ΕλλÜδα στο διÜστημα πριν απü τις εκλογÝς του 2012.

ΑλλÜ οι φρενÞρεις αναλÞψεις μεταξý των εκλογþν ΜαÀου και Ιουνßου –η κεντρικÞ τρÜπεζα Ýκανε αποστολÝς ποσþν 24 þρες την ημÝρα- τρüμαξε τους αξιωματοýχους και ειδικÜ εκεßνους της ΕΚΤ. Οι μαζικÝς τραπεζικÝς αναλÞψεις δημιοýργησαν ερωτÞματα δημοκρατικÞς νομιμüτητας - πþς μια μη εκλεγμÝνη ομÜδα κεντρικþν τραπεζιτþν στη Φρανκφοýρτη, αποφασßζοντας μüνη της ποιες ελληνικÝς τρÜπεζες δεν εßναι πλÝον αξιüχρεες, μπορεß να εßναι εκεßνη που θα εκδιþξει την ΕλλÜδα απü το ευρþ;

Εντüς της ΕΚΤ, υπÞρχε συμφωνßα üτι την απüφαση που θα οδηγοýσε στο Grexit δεν θα την Ýπαιρναν οι κεντρικοß τραπεζßτες. Η απüφαση Ýπρεπε να περÜσει στους πολιτικοýς της ευρωζþνης.

Στη συνÜντηση της 25ης Ιουνßου στις ΒρυξÝλλες με τους Μπαρüζο, ΡομπÝι και τον Γιοýνκερ να συμμετÝχει διÜ τηλεφþνου, ο ΝτρÜγκι ενημÝρωσε τους ηγÝτες üτι θα ζητηθεß απü τους πολιτικοýς της ευρωζþνης να εγγυηθοýν για τα Ýκτακτα δÜνεια προς τις εμπορικÝς τρÜπεζες, πριν τραβÞξει η ΕΚΤ την πρßζα.

Η προειδοποßηση του ΝτρÜγκι δεν Þταν ακαδημαúκÞ Üσκηση. ¸νας αξιωματοýχος δÞλωσε üτι ο ΝτρÜγκι εßχε πει στους ηγÝτες üτι μια περßοδος αβεβαιüτητας θα ξεκινÞσει 30 ημÝρες πριν απü τη λÞξη του ομολüγου του Αυγοýστου στις 20 Ιουλßου. Αν και ο Αντþνης ΣαμαρÜς εßχε συστÞσει κυβÝρνηση συνασπισμοý μßα εβδομÜδα νωρßτερα, η νÝα κυβÝρνηση συνÝχιζε να ζητÜ αναδιαπραγμÜτευση του μνημονßου. Και η ΜÝρκελ δεν εßχε ακüμη αποφασßσει αν η ΕλλÜδα πρÝπει να παραμεßνει μÝλος της ευρωζþνης.

 

Το «μολυσμÝνο πüδι»

Για τη Γερμανßα, η συζÞτηση για το Grexit απηχοýσε σχεδüν κÜθε συζÞτηση για το ενιαßο νüμισμα που ακολοýθησε τη ΣυνθÞκη του ΜÜαστριχτ. Θα γßνει μια νομισματικÞ Ýνωση υπü γερμανικÞ καθοδÞγηση που θα απαρτßζεται απü μικρü αριθμü γειτονικþν κρατþν με παρüμοιες οικονομßες Þ Ýνα ευρýτερο πολιτικü Ýργο, που καλωσορßζει ακüμη και üσους εßναι οικονομικÜ λιγüτερο ανταγωνιστικοß.

Η Α. ΜÝρκελ επιχεßρησε να δþσει τις δικÝς της απαντÞσεις πριν απü το καλοκαßρι του 2012. Δεν θα Þταν μεγÜλη υπερβολÞ να ποýμε üτι ιδιωτικþς συμβουλεýθηκε κÜθε μεγÜλο οικονομικü και πολιτικü μυαλü στην Ευρþπη εκεßνο το διÜστημα.

Σε συνÜντηση στο Βερολßνο στις αρχÝς Ιουνßου με τον Μπαρüζο, ψÜρεψε την ÜποψÞ του, φοβοýμενη üτι οι ¸λληνες ψηφοφüροι θα τους υποχρÝωναν να αντιδρÜσουν, επιλÝγοντας μια κυβÝρνηση που θα απÝρριπτε το μνημüνιο. ¼ταν ο Μπαρüζο της εßπε üτι το Grexit θα Þταν καταστροφÞ και üτι ο Α. ΣαμαρÜς πιθανüτατα θα κÝρδιζε, η ΜÝρκελ απÜντησε üτι για τον ΣαμαρÜ ακριβþς ανησυχοýσε, αφοý συντασσüταν με την εκστρατεßα κατÜργησης του προγρÜμματος.

Δýο ημÝρες αργüτερα ο Βρετανüς πρωθυπουργüς Ντ. ΚÜμερον εßχε ανÜλογου περιεχομÝνου συζÞτηση με τη ΜÝρκελ στο Βερολßνο, σýμφωνα με αξιωματοýχους. Αν και Þταν λιγüτερο αισιüδοξος απü τον Μπαρüζο για τη δυνατüτητα της ΕλλÜδας να κÜνει στροφÞ, η συμβουλÞ του Þταν η ßδια: η αντßδραση των αγορþν πιθανüτατα θα εßναι βßαιη και θα εßναι δýσκολο να σταματÞσουν μαζικÝς τραπεζικÝς αναλÞψεις, σýμφωνα με τη βρετανικÞ εμπειρßα της Northern Rock.

Οι σýμβουλοι της ΜÝρκελ Þταν μοιρασμÝνοι σε δýο στρατüπεδα: στο στρατüπεδο του ντüμινο και στο στρατüπεδο του... μολυσμÝνου ποδιοý. Το πρþτο προειδοποιοýσε üτι η ΕλλÜδα θα προκαλÝσει πανικüβλητες πωλÞσεις üλων των κρατικþν ομολüγων της ευρωζþνης, που πιθανüν να ακολουθÞσουν μαζικÝς τραπεζικÝς αναλÞψεις σε Πορτογαλßα, Ιταλßα και Ισπανßα.

Το στρατüπεδο του μολυσμÝνου ποδιοý ισχυριζüταν üτι αν αποκοπεß η ΕλλÜδα η υπüλοιπη ευρωζþνη θα επιστρÝψει σε υγιÞ ζωÞ. «AυτÜ Þταν τα δýο στρατüπεδα και υπÞρχαν καλοß οικονομολüγοι και στα δýο», σχολßασε Γερμανüς αξιωματοýχος.

http://www.fourtounis.gr/ΕπικεφαλÞς του μολυσμÝνου ποδιοý Þταν ο Σüιμπλε. Αρκετοß παρÜγοντες που μßλησαν μαζß του δÞλωσαν üτι θεωροýσε την Ýξοδο της ΕλλÜδας σχεδüν ιδανικÞ, ως κÜτι απαραßτητο που θα Ýσωζε το ευρωπαúκü Ýργο για το οποßο δοýλεψε σε üλη την πολιτικÞ του καριÝρα.

«Δεν Ýχει γßνει κατανοητü üτι αυτü συνÝβη επειδÞ εßναι Ýνθερμος φιλοευρωπαúστÞς», σχολßασε αξιωματοýχος της ευρωζþνης. «Ο κüσμος νομßζει üτι δεν συμπαθεß τους ¸λληνες. Δεν εßναι αλÞθεια. Εßναι επειδÞ αγαπÜ την Ευρþπη τüσο πολý, και üποιον τα χαλÜει στην ευρωπαúκÞ ιδÝα τον θεωρεß αντιευρωπαúστÞ, που δεν Ýχει θÝση μÝσα στον δικü του κüσμο».

 

Ο ηθικüς κßνδυνος

ΑυτÞ η πορεßα ορισμÝνες φορÝς οδÞγησε σε σýγκρουση με την Α. ΜÝρκελ, λÝνε αξιωματοýχοι. Αν και ο Σüιμπλε Þταν πολý περισσüτερο Ýτοιμος απü την καγκελÜριο να αφÞσει την ΕλλÜδα, Þταν επßσης περισσüτερο πρüθυμος να αυξÞσει τη γερμανικÞ συμμετοχÞ στο ταμεßο διÜσωσης της ευρωζþνης προκειμÝνου να βοηθÞσει þστε να διαμορφωθεß Ýνα αδιαπÝραστο τεßχος προστασßας þστε να προστατεýσει Üλλα κρÜτη-μÝλη

ΜÝσα στο υπουργεßο Οικονομικþν της Γερμανßας υπÞρχε μια κεντρικÞ ομÜδα που πÞρε ακüμα πιο σκληρÞ στÜση. Κυρßως εστßαζε στον ηθικü κßνδυνο, ο οποßος Ýλεγαν üτι αυξÜνει στην ευρωζþνη üταν οι χþρες πιστεýουν üτι δεν υπÜρχουν συνÝπειες για την κακÞ δημοσιονομικÞ πολιτικÞ. ΟρισμÝνα υψηλüβαθμα στελÝχη Ýνιωθαν üτι «θα πρÝπει να θυσιÜσεις Ýναν για να τρομÜξεις τους υπüλοιπους», υποστÞριξε πρüσωπο που ενεπλÜκη στις συζητÞσεις στο υπουργεßο Οικονομικþν.

Η συνδυασμÝνη ανÜλυση των αξιωματοýχων του υπουργεßου υποστÞριζε üτι το Grexit θα κüστιζε λιγüτερο βραχυχρüνια απü το να προσπαθÞσεις να κρατÞσεις μια θεμελιωδþς αφερÝγγυα χþρα επ’ αüριστον σε υποστÞριξη. Εξωτερικοß σýμβουλοι κλÞθηκαν να κÜνουν αντßστοιχες μελÝτες.

Στην Α. ΜÝρκελ δüθηκαν αντικρουüμενες συμβουλÝς απü τρεις κεντρικοýς τραπεζßτες στους οποßους στηρßχθηκε πολý στις βολιδοσκοπÞσεις που εßχε πριν απü τις διακοπÝς της και τους οποßους εμμÝσως εμπιστεýονταν: Απü τον  ¶σμουνσεν, ο οποßος Þταν αναπληρωτÞς του Β. Σüιμπλε πριν μετακομßσει στην ΕΚΤ, τον Γ. ΒÜιντμαν πρþην οικονομικü της σýμβουλο, τον οποßο η ßδια üρισε επικεφαλÞς της Bundesbank Ýναν χρüνο νωρßτερα, και τον Χßλντεμπραντ, πρþην επικεφαλÞς της ελβετικÞς κεντρικÞς τρÜπεζας.

¼λοι ασπÜζονταν τις ανησυχßες για τον ηθικü κßνδυνο και πßστευαν üτι εßναι απßθανο η ΕλλÜδα να τηρÞσει τις υποσχÝσεις που ανÝλαβε ως μÝρος του προγρÜμματος διÜσωσης, κÜτι που θα μποροýσε να οδηγÞσει σε ατελεßωτη μεταφορÜ χρÞματος των Γερμανþν φορολογουμÝνων προς την ΑθÞνα. ΑλλÜ εßπαν επßσης στην καγκελÜριο üτι Þταν τρελü να προσπαθÞσει να προβλÝψει το κüστος ενüς Grexit.

¸νας Ευρωπαßος αξιωματοýχος που μßλησε τüτε με τον ¶σμουνσεν εßπε üτι η συμβουλÞ του στη ΜÝρκελ Þταν: «Μπορεßς να Ýχεις κÜτι που Ýχει Þδη τιμολογηθεß και μετÜ μπορεßς να το περιορßσεις Þ μπορεß να βρεθεßς με μια ευρωζþνη των 10 κρατþν».

Η δουλειÜ του Μποýτι και της ομÜδας του στις ΒρυξÝλλες επßσης δεßχνει να Ýχει αποδþσει. Γερμανοß αξιωματοýχοι λÝνε üτι διαμηνýθηκε στη ΜÝρκελ πως θα Þταν σχεδüν αδýνατον να πεßσει και τις 17 κυβερνÞσεις της ευρωζþνης στο να συμφωνÞσουν σε Ýνα σχÝδιο εξüδου και να γßνει αυτü μυστικÜ, χωρßς οι αγορÝς να αντιληφθοýν την προσπÜθεια, ειδικÜ üταν η ΕλλÜδα δεν Ýδειχνε κανÝνα ενδιαφÝρον να φýγει.

Η πολιτικÞ συζÞτηση στο Βερολßνο γýρω απü το Grexit Þταν η περισσüτερο υποκειμενικÞ. Πολλοß Ευρωπαßοι ηγÝτες που εßχαν απευθεßας επαφÝς με τη ΜÝρκελ λÝνε üτι εßχε λιγüτερο συναισθηματικÞ προσÝγγιση γýρω απü το ευρωπαúκü project απü χριστιανοδημοκρÜτες προκατüχους της üπως ο Χ. Κολ και ο Κ. ΑντενÜουερ. Το αποδßδουν αυτü στη ζωÞ της πριν μπει στην πολιτικÞ, üταν Þταν στην ΑνατολικÞ Γερμανßα, üπου πÞγε ως ανÞλικη και Ýζησε μÝχρι την ενηλικßωση.

Την ßδια στιγμÞ αρκετοß αξιωματοýχοι λÝνε üτι Üρχισαν να αισθÜνονται το βÜρος της Ιστορßας που Ýπεφτε στους þμους της. ¹θελε να εßναι η καγκελÜριος που «πολιτικÜ διÝλυσε την Ευρþπη, ακüμα και αν αυτü δεν Þταν ξεκÜθαρο üτι θα συνÝβαινε, αλλÜ υπÞρχε ως πιθανüτητα;», αναρωτιÝται Γερμανüς αξιωματοýχος.

Στα μÝσα Ιουλßου η ΜÝρκελ Ýφυγε για τις καλοκαιρινÝς διακοπÝς Ýξι εβδομÜδων για να σταθμßσει τις συμβουλÝς που εßχε λÜβει. Αν και δεν εßχε αποφασßσει, η κακοφωνßα ανþτατων Γερμανþν πολιτικþν που δημοσßως καλοýσαν την ΕλλÜδα να φýγει εßχε φτÜσει σε κορýφωση. «Αν η ΕλλÜδα δεν μπορεß να καλýψει τις απαιτÞσεις δεν μποροýν να υπÜρξουν νÝες πληρωμÝς» δÞλωσε ο Φßλιπ ΡÝσλερ επικεφαλÞς του κüμματος που εßχε συνασπιστεß στην κυβÝρνηση της ΜÝρκελ καθþς προετοιμαζüταν για τις δικÝς του διακοπÝς. «Για μÝνα το Grexit Ýχει πÜψει προ πολλοý να προκαλεß τρüμο».

 

Μια εντυπωσιακÞ αναστροφÞ

¸νας ηγÝτης που εßχε πλÞρη επßγνωση των συζητÞσεων εντüς της καγκελαρßας Þταν ο Μπαρüζο. Ο πρüεδρος της Κομισιüν εßπε σε συνεργÜτες üτι πßστευε πως Ýνα απü τα βασικÜ του καθÞκοντα ως φρουροý των συνθηκþν της Ευρþπης Þταν να αποτρÝψει τη φυγÞ ενüς μÝλους της ευρωζþνης Þ της Ε.Ε., εßτε Þταν η ΕλλÜδα απü το κοινü νüμισμα εßτε η Βρετανßα απü την ßδια την ΕυρωπαúκÞ ¸νωση.

Με μια επß μακρüν καθυστεροýμενη δüση 34,3 δισ. ευρþ να κρÝμεται σε μια κλωστÞ και με τον ΣαμαρÜ να συνεχßζει να πιÝζει για μεγÜλες αλλαγÝς στο πρüγραμμα, ο Μπαρüζο αποφÜσισε να γßνει ο πρþτος απü τους «κλειστοý κýκλου» ηγÝτες που μÜχονταν για την κρßση που επισκÝφθηκε την ΑθÞνα απü την αρχÞ της κρßσης.

Η συζÞτηση μεταξý των δýο ανδρþν κρÜτησε δýο þρες. ΚαθισμÝνος μπροστÜ σε Ýνα σβηστü τζÜκι στο γραφεßο του ΣαμαρÜ ο Μπαρüζο εßπε στον νÝο πρωθυπουργü üτι οι απαιτÞσεις για μεγÜλες αλλαγÝς στο πρüγραμμα διÜσωσης πρÝπει να σταματÞσουν. Σýμφωνα με αξιωματοýχους που Þταν στο δωμÜτιο, κÜλεσε τον ΣαμαρÜ να διαθÝσει τουλÜχιστον Ýναν χρüνο εκτελþντας τις υφιστÜμενες απαιτÞσεις. ΜετÜ απü αυτü θα μπορεß να αντιμετωπιστεß το θÝμα των αναθεωρÞσεων, υποστÞριξε ο Μπαρüζο. ΑλλÜ η εκτÝλεση του προγρÜμματος θα πρÝπει να προηγηθεß.

«Μην αρχßσεις να ζητÜς νÝους üρους. Δεν υπÜρχει περßπτωση», εßπε, σýμφωνα με πρüσωπο που Þταν στο δωμÜτιο. Το πρþτο μÞνυμα που πρÝπει να μεταφÝρεις στη Γερμανßα εßναι πως θα κÜνεις αυτÜ που ζητοýνται.

Το σκληρü μÞνυμα απü Ýναν πολιτικü σýμμαχο φαßνεται πως εßχε τα επιθυμητÜ αποτελÝσματα. Αξιωματοýχοι που Þταν παρüντες εßπαν üτι ο ΣαμαρÜς Üρχισε να ξαναγρÜφει τη δÞλωσÞ του χειρüγραφα λÝγοντας αργüτερα στους δημοσιογρÜφους üτι θα ξεκινÞσει «την εφαρμογÞ των συμφωνηθÝντων μÝτρων» αμÝσως.

«Ο ΣαμαρÜς Ýκανε την πιο εντυπωσιακÞ αναστροφÞ στην Ιστορßα», δÞλωσε υπουργüς της προηγοýμενης κυβÝρνησης του ΠΑΣΟΚ.

 

ΑπλÜ δεν ξÝρουν

http://www.fourtounis.gr/Εν τÝλει, πÜντως το θÝμα κατÝληγε στη ΜÝρκελ, η οποßα μετÜ απü Ýξι εβδομÜδες ξεκοýρασης γýρισε στο Βερολßνο Ýχοντας αποφασßσει. Δεν υπÞρχε επιστημονικÞ βεβαιüτητα. Ως προσεκτικÞ πολιτικüς εκ φýσεως δεν θα προχωροýσε στο Grexit αν κανεßς απü τους συμβοýλους της δεν μποροýσε να συμφωνÞσει για τις συνÝπειες.

«¼λοι λÝτε: Συγγνþμη, αλλÜ δεν ξÝρουμε. Αν δεν ξÝρετε, τüτε δεν θα πÜρω αυτü το ρßσκο», θυμÜται Ýνας σýμβουλος πως εßπε. Το νüημα Þταν: «¼λοι αυτοß μπορεß να εßναι üλοι ηλßθιοι, αλλÜ δεν ξÝρουν».

Η συζÞτηση για το Grexit εντüς της ευρωζþνης υποχþρησε. Η ΜÝρκελ Ýκανε μια υψηλοý συμβολισμοý επßσκεψη στην ΑθÞνα τον Οκτþβριο. Στις ΒρυξÝλλες μετÜ απü μια σειρÜ συναντÞσεων των υπουργþν Οικονομικþν της ευρωζþνης, συμφωνÞθηκε Ýνα αναθεωρημÝνο σχÝδιο διÜσωσης, στο οποßο υποσχÝθηκαν στην ΑθÞνα περισσüτερη ανακοýφιση χρÝους αμÝσως μüλις πετýχαινε πρωτογενÝς πλεüνασμα, üπως Ýγινε το 2013.

Η συμφωνßα για την αποδÝσμευση των 34,3 δισ. ευρþ της δüσης εßχε κλεßσει þρες πριν απü απü τη Σýνοδο ΚορυφÞς του Νοεμβρßου του 2012. Καθþς προσερχüταν ο ΣαμαρÜς Ýκανε μια σýντομη δÞλωση: «Η αλληλεγγýη στην ¸νωση εßναι ζωντανÞ. Το Grexit πÝθανε». ΠοτÝ ξανÜ η ΕλλÜδα δεν θα απειλοýνταν με Ýξοδο απü το ευρþ.