Ç ôáýôéóç ôùí Üêñùí íïìéìïðïéåß ôïí íáæéóìü
ÊõñéáêÞ, 28 Ïêôùâñßïõ 2012
Γιþργος ΣιακαντÜρης, αρθρογρÜφος, συγγραφÝας
Οι Ýρευνες κοινÞς γνþμης καταγρÜφουν μια διαρκÞ Üνοδο της απÞχησης της ΧρυσÞς ΑυγÞς; Πþς στο εξηγεßτε; Αρκεß η ερμηνεßα της κρßσης Þ υπÜρχουν κι Üλλοι παρÜγοντες;
Νομßζω πως μια απλÞ αναγωγÞ της ανüδου της ΧρυσÞς ΑυγÞς στην οικονομικÞ κρßση μÜλλον συσκοτßζει και αποδυναμþνει την ανÜλυση των αιτßων της ανüδου, ενüς κüμματος που καθüλου δεν Ýκρυβε μÝχρι πριν απü δýο χρüνια πως εßναι νεοναζιστικü, αλλÜ και τþρα παρÜ τις προσπÜθειες που καταβÜλλει για να κρýψει τις πραγματικÝς ιδεολογικÝς της αξßες και αρχÝς, μÜλλον δεν το καταφÝρνει.
Νομßζω πως αν θÝλουμε να ερμηνεýσουμε την Üνοδο της ΧρυσÞς ΑυγÞς, πρÝπει να αφÞσουμε κατÜ μÝρος τις υπεραπλουστεýσεις της σýνθετης πραγματικüτητας.
Τι εννοεßτε, üταν αναφÝρεστε σε υπεραπλουστεýσεις;
ΒασικÜ Ýχω στο μυαλü μου δýο πρÜγματα. Το Ýνα αφορÜ την ταýτιση των Üκρων. Η αδυναμßα να κατανοηθοýν οι διαφορÝς των Üκρων üσον αφορÜ τις ιδεολογικÝς τους αφετηρßες και καθüλου üσον αφορÜ τα μÝσα και τη χρÞση της ανομßας, οδηγεß τους πολßτες στην Üποψη πως üλοι ßδιοι εßναι. ¶ρα ας ψηφßσουμε αυτοýς που μας φαßνονται πιο ηθικοß και αυτοß εßναι οι χρυσαυγßτες. Δεν εßναι τυχαßο που οι χρυσαυγßτες δεν υποστηρßζουν πως μπορεß να εßναι πιο αποτελεσματικοß στη διαχεßριση του κρÜτους, αλλÜ πιο ηθικοß.
Εδþ μüνο θα Ýκανα μια παραχþρηση στη θεωρßα των üμοιων Üκρων και θα Ýλεγα πως η ριζοσπαστικÞ αριστερÞ ηθικολογßα και ο ριζοσπαστικüς εκθειασμüς της βßας και της ανομßας δημιοýργησε το υπÝδαφος στο οποßο καλλιεργÞθηκε η νομιμοποßηση της ΧρυσÞς ΑυγÞς. ΣÞμερα οι φωνÝς που ζητοýν να τεθοýν οι χρυσαυγßτες σε παρανομßα, επειδÞ παραβιÜζουν τους νüμους, δεν μποροýν να πεßσουν, γιατß Þσαν αυτÝς οι ßδιες φωνÝς που ανακÞρυσσαν την ΚερατÝα, τους δεν πληρþνω και την ¾δρα σε πρÜξεις αντßστασης κατÜ του διεφθαρμÝνου πολιτικοý συστÞματος.
ΕπιμÝνω üμως, πως παρÜ τις ευθýνες της ριζοσπαστικÞς ΑριστερÜς, η ταýτιση των Üκρων οδηγεß στην περαιτÝρω νομιμοποßηση του ναζισμοý. Το δεýτερο αφορÜ την Üποψη που βλÝπει την αιτßα ανüδου της ΧρυσÞς ΑυγÞς μüνο στην οικονομικÞ κρßση. Εßναι αλÞθεια πως η οικονομικÞ κατÜσταση της χþρας, τα υψηλÜ ποσοστÜ ανεργßας, το κλßμα ανασφÜλειας Ýχουν παραλýσει την üποια θετικÞ διÜθεση των πολιτþν.
Και το πολιτικü σýστημα; Δεν Ýχει μερßδιο ευθýνης;
ΥπÜρχει μια ισχυρÞ απογοÞτευση απü το πολιτικü σýστημα και Ýνα αßσθημα εθνικÞς ταπεßνωσης. Τα ßδια üμως φαινüμενα υπÜρχουν και στις Üλλες χþρες του Νüτου, χωρßς τα ναζιστικÜ μορφþματα, τýπου ΧρυσÞς ΑυγÞς, να σημειþνουν αντßστοιχη Üνοδο.
Πιστεýω πως υπÜρχουν συγκεκριμÝνες πολιτισμικÝς εξηγÞσεις της ανüδου του ελληνικοý ναζισμοý. Εδþ δεν μπορþ αναλυτικÜ να αναφερθþ σ' αυτÝς, απλþς μüνο θα τις περιγρÜψω. Το Ýχω κÜνει πιο αναλυτικÜ στο βιβλßο μου «Οι ΜεγÜλες Απουσßες. Η ελληνικÞ δημοκρατßα σε Üμυνα» απü τις εκδüσεις Πüλις. ΑυτÝς οι ερμηνεßες αφοροýν μια μακρÜ διαδικασßα που πραγματοποιÞθηκε στη Δýση και αφοροýσε τη μετÜδοση πολιτισμικþν προτýπων απü τις ανþτερες τÜξεις στις μεσαßες και στις κατþτερες. Διαδικασßα που αναφÝρεται σε συγκεκριμÝνη πολιτισμικÞ συμπεριφορÜ Ýναντι των Üλλων, η οποßα κατευθýνεται απü Ýναν εσωτερικü καταναγκασμü (ατομικÞ ηθικÞ δÝσμευση τÞρησης των νüμων) και üχι απü κÜποιο εξωτερικü καταναγκασμü (κρÜτος). Σ' αυτü το πλαßσιο του ηθικοý εσωτερικοý καταναγκασμοý, οι üποιες ταξικÝς συγκροýσεις μποροýσαν να λυθοýν καλýτερα μÝσω της εκλογικÞς δημοκρατικÞς νομιμοποßησης απ' ü,τι με κÜποια εμφýλια σýγκρουση. ΑυτÝς οι διαδικασßες βαθμιαßα οδÞγησαν στις δýο πιο μεγÜλες κατακτÞσεις του δυτικοý κüσμου, στο κρÜτος πρüνοιας και στο κοινωνικü συμβüλαιο μεταξý του κεφαλαßου και της εργασßας, üπως αυτü εκφρÜζονταν απü τις συλλογικÝς συμβÜσεις και τις εργασιακÝς σχÝσεις. Η πολιτισμικÞ αποτυχßα να μετατρÝψουμε τον εξωτερικü καταναγκασμü σ' εσωτερικü αποτελεß την κýρια αιτßα της ανüδου του νεοελληνικοý ναζισμοý.
Ποια εßναι κατÜ τη γνþμη σας τα επιμÝρους πολιτισμικÜ στοιχεßα αυτÞς της αποτυχßας;
Μεταξý πολλþν Üλλων, τα κýρια εßναι:
- η επικρÜτηση στην κοινωνßα του ιδεολογÞματος της ανομßας ως Üρνηση του συστÞματος των ισχυρþν.
- η ακραßα εγωιστικÞ συμπεριφορÜ, κρυπτüμενη πßσω απü κοινοτιστικÝς ιδεολογßες και η διÜχυτη αγÝνεια στις διαπροσωπικÝς σχÝσεις.
- η επικρÜτηση της ηθικολογßας εντüς του πολιτικοý συστÞματος, αντß του αιτÞματος της κοινωνικÞς αποτελεσματικüτητας
ΠροσοχÞ, για να το κλεßσω εδþ, δεν υποστηρßζω πως η Üνοδος του νεοελληνικοý ναζισμοý δεν Ýχει οικονομικÝς αιτßες, πως δεν οφεßλεται και στην κατÜρρευση του πολιτικοý συστÞματος, αλλÜ το üτι σε αντßθεση με τη Γερμανßα που αυτÝς οι αιτßες Þταν καθοριστικÝς, στην ΕλλÜδα η βαθýτερη αιτßα εßναι η διαχρονικÞ υποβÜθμιση της πολιτισμικÞς ευπρÝπειας. Με Üλλα λüγια θα Ýλεγα πως τα οικονομικÜ και τα ελλεßμματα της δημοκρατßας ανÝβασαν στην επιφÜνεια και τα ιστορικþς παραγμÝνα πολιτισμικÜ ελλεßμματα, τα οποßα και πολιτικοποιÞθηκαν. Δυστυχþς.
ΠÜντως Ýνα πρÜγμα πρÝπει να αναγνωρßσουμε στους χρυσαυγßτες. ΞÝρουν πολý καλÜ την ιστορßα των προγüνων τους και την ακολουθοýν κατÜ γρÜμμα. ΜÞπως πρÝπει και η ελληνικÞ δημοκρατßα να μελετÞσει αυτÞ την ιστορßα και να κÜνει το αντßθετο απü αυτü που Ýκανε η γερμανικÞ δημοκρατßα; Να εφαρμüσει δηλαδÞ στην περßπτωση των ΕλλÞνων ναζιστþν τους νüμους.
Μια απλÞ αναγωγÞ της ανüδου της ΧρυσÞς ΑυγÞς στην οικονομικÞ κρßση μÜλλον συσκοτßζει την ανÜλυση των αιτßων της ανüδου της.