Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου 2012

Βασική συνισταμένη των προεκλογικών δεσμεύσεων των δυο πρόσφατων εκλογικών αναμετρήσεων ήταν ότι σε κάθε περίπτωση δεν θα συνεχιστούν να ασκούνται άδικες οριζόντιες πολιτικές καθώς θα επιταχυνθούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο τόπος.

Τελικά, νέα, δυσβάσταχτα μέτρα είναι προ των πυλών, χωρίς ίχνος διαρθρωτικών πρωτοβουλιών.

Ανάμεσα στα σχεδιαζόμενα μέτρα εικάζεται πως συμπεριλαμβάνονται  και νέες δραστικές περικοπές στις επιχορηγήσεις προς την αυτοδιοίκηση. Στην έκταση που αυτό σχεδιάζεται, είναι πολλαπλό λάθος. Θεσμικό , δημοσιονομικό κοινωνικό, πολιτικό.

Προσωπικά, με δεδομένο ότι έχω αναλάβει την πολιτική ευθύνη για την επεξεργασία και υλοποίηση της μεταρρύθμισης του Καλλικράτη  και ιδίως τώρα που η αυτοδιοίκηση πήρε μόνη της τις αποφάσεις της, με τη σημερινή παρέμβαση μου θεωρώ καθήκον μου να αναδείξω το λάθος αυτό  για τους παρακάτω λόγους :

1) Όπως είναι γνωστό στο χώρο της αυτοδιοίκησης σχεδιάστηκε και ψηφίστηκε το πρόγραμμα "Καλλικράτης", μια ολοκληρωμένη διαρθρωτική προοδευτική μεταρρύθμιση.  Το κυριότερο: εφαρμόστηκε με ανέλπιστη για το εύρος της παρέμβασης συνέπεια,  λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα . Παρά  τον ασφυκτικό χρόνο που ήταν διαθέσιμος για την προπαρασκευή της δεν προκάλεσε μάλιστα καμία σημαντική δυσλειτουργία. Συγκεκριμένα :

- Καταργήθηκαν με αδιαμφισβήτητα αντικειμενικά κριτήρια -χωρίς την αντίληψη των εξαιρέσεων και χωρίς "δυο μέτρα και δύο σταθμά" της περίφημης "κομματικής κοπτοραπτικής", περιορίστηκαν κατά  709 οι δήμοι , οι 54 νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις σε 13 αιρετές περιφέρειες, οι αποκεντρωμένες δομές του κράτους από 13 σε 7 ενώ καταργήθηκαν  4742 δημοτικές επιχειρήσεις και ΝΠΔΔ! Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους.

- Δεν  επιβαρύνουν πια με τη μισθοδοσία τους τον Έλληνα φορολογούμενο περισσότερα από 10.000 καλά αμειβόμενα αιρετά στελέχη και συνεργάτες τους, ενώ χιλιάδες λιγότεροι συμβασιούχοι προσλαμβάνονται κάθε χρόνο.

- Κάθε δαπάνη όλων των ΟΤΑ όπως και επιχειρήσεών τους ελέγχεται ως προς τη νομιμότητα της από τη δικαιοσύνη πριν πραγματοποιηθεί. Σε αντίθεση με το παρελθόν που καμία δημοτική επιχείρηση δεν ελεγχόταν όπως και ένα μέρος των δήμων .

- Καμία απόφαση οργανισμού αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να υλοποιηθεί εάν πρώτα δεν δημοσιοποιηθεί μέσω του προγράμματος Δι@υγεια στο διαδίκτυο.

Αυτές οι διαρθρωτικού χαρακτήρα προοδευτικές αλλαγές  πραγματοποιήθηκαν επειδή το αποφασίσαμε εμείς  κι όχι επειδή μας το επέβαλαν έξωθεν.

Ήταν αλλαγές που ετοιμάστηκαν πολύ πριν μπει στη ζωή μας  το μνημόνιο, η τρόικα και η  "διαπραγμάτευση" μαζί της .

2) Η προ-Καλλικράτη αυτοδιοίκηση αύξανε κάθε χρόνο το δημοσιονομικό έλλειμμα με αποκορύφωμα το 2010 όταν και προκάλεσε 500 εκ. ευρώ  έλλειμμα στον προϋπολογισμό . Μετά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής της μεταρρύθμισης , στο τέλος του 2011 , η αυτοδιοίκηση συνεισέφερε στον προϋπολογισμό 35 εκ. Ευρώ πλεόνασμα!

3) Tο 2012 οι δυο βαθμοί αυτοδιοίκησης και αυτός της αποκεντρωμένης κρατικής διοίκησης επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό -άρα τον φορολογούμενο- με 50%  λιγότερες επιχορηγήσεις σε σύγκριση με το 2009, χωρίς να σταματήσουν να προσφέρουν με την ίδια ένταση τον ίδιο όγκο υπηρεσιών και έργου τόσο απαραίτητων για το κοινωνικό σύνολο.

Τέτοια μείωση δεν έχει επιτευχθεί σε κανέναν άλλο τομέα της γενικής κυβέρνησης.  Συνολικά δε, είναι αμφίβολο εάν θα ξεπεράσει τα 2,5 δις ευρώ το κόστος λειτουργίας των ΟΤΑ για το 2012.

4) Tην ίδια στιγμή, χάρη στη μεταρρύθμιση και στις συστηματικές προσπάθειες των ανθρώπων της αυτοδιοίκησης, τα δάνεια των ΟΤΑ έχουν μειωθεί, ενώ έχουν αυξηθεί τα διαθέσιμα τους,

5) Το κυριότερο ίσως είναι ότι το συνολικό ειδικό βάρος της δημοσιονομικής επιβάρυνσης της αυτοδιοίκησης δεν ξεπερνάει το 5% επί των πρωτογενών δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού που ανέρχονται σε περίπου 55 δις ευρώ. Την ίδια στιγμή που το 80 % και πλέον των πρωτογενών δαπανών του προϋπολογισμού απορροφάται , πέραν των συντάξεων, από πέντε  μόλις τομείς:  Υγεία , Παιδεία, Άμυνα, Δημόσια Τάξη και Δικαιοσύνη . Τομείς στους οποίους παρά την εντατική περιστολή δαπανών - και με εξαίρεση τις ενοποιήσεις σχολικών μονάδων  - δεν προχώρησε καμία διαρθρωτική αλλαγή, όπως συνέβη στην αυτοδιοίκηση με τον Καλλικράτη.  Δομικά παραμένουν ακριβώς όπως δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια που η Ελλάδα "έπλεε" πλησίστια προς τη χρεοκοπία .

Συμπέρασμα:

Είναι από κάθε άποψη άδικο, αδικαιολόγητο και καταστροφικό να προχωρήσουν οι "τυφλές" περικοπές στην αυτοδιοίκηση .

Αν επρόκειτο έτσι να διασφαλιστεί η παραμονή της χώρας στην ζώνη του Ευρώ τότε ανεπιφύλακτα και πρώτος θα έλεγα ναι σε κάθε μέτρο, ακόμα και αν- όπως συμβαίνει τώρα- θα έθετε σε κίνδυνο την ίδια την υπόσταση της αυτοδιοίκησης .

Ωστόσο, δεν πρόκειται περί αυτού. Ζητούνται σήμερα μέτρα σε βάρος της αυτοδιοίκησης, η οποία έκανε τις απαιτούμενες διαρθρωτικές αλλαγές, για να μην αναληφθεί το πολιτικό κόστος να υλοποιηθούν οι αντίστοιχες απαραίτητες διαρθρωτικές πολιτικές στην Υγεία, την Παιδεία, την Άμυνα, τη Δημόσια Τάξη και τη Δικαιοσύνη. Προκειμένου δηλαδή να αποφευχθεί ο κόπος να προχωρήσει , τώρα που πάση θυσία πρέπει , ο αναγκαίος "Καλλικράτης" σε αυτούς τους τομείς.

Αυτή όμως είναι μια Πολιτεία που "τιμωρεί" αντί να επιβραβεύει τις διαρθρωτικές αλλαγές. Και αυτό συνιστά ένα βαρύτατο πολιτικό  λάθος, πέραν της δημοσιονομικής και διοικητικής αστοχίας των μέτρων.

Γιατί έτσι καθηλώνεται η χώρα σε πολιτικές που στην πραγματικότητα συμφύρονται με τις ελάχιστες μεταρρυθμιστικές προόδους που έγιναν.

Πολιτικές που υιοθετούνται για να συγκαλύψουν την πολιτική απόφαση να μην αλλάξουν οι ανορθολογικές και σπάταλες δομές που  οικοδόμησε όχι το κοινωνικό συμφέρον ή οι ανάγκες της χώρας, αλλά το πελατειακό πολιτικό σύστημα μαζί με τις μικρές ολιγαρχίες του συντεχνιασμού και του κακώς εννοούμενου τοπικισμού κατά τη διάρκεια της σκοτεινής πλευράς της μεταπολίτευσης .

Δομές που προσέφεραν και προσφέρουν χαμηλοτάτου επιπέδου υπηρεσίες στους πολίτες και στη χώρα ακριβώς γιατί δεν μπορούν να υποστηριχθούν δημοσιονομικά εδώ και πολλά χρόνια πόσω μάλλον τώρα που η Ελλάδα της δάνειας  ευημερίας δεν υπάρχει πια. Υπηρεσίες που σε τελική ανάλυση προσβάλλουν την αξιοπρέπεια των  πολιτών που τις χρησιμοποιούν αλλά και όσων εργάζονται  σε αυτές.

Είναι απολύτως απαράδεκτο και πρέπει με κάθε τρόπο να καταδικαστεί η εξέλιξη που οδηγεί στον αφανισμό και τη διάλυση τις αναγκαίες υπηρεσίες που εκατομμύρια Ελλήνων λαμβάνουν από τους θεσμούς της αυτοδιοίκησης- με όλα τα αναντίρρητα προβλήματά τους.

Όλα αυτά μάλιστα την ίδια στιγμή και από το ίδιο πολιτικό προσωπικό που επανίδρυσε το ,κατά τα άλλα άνευ λόγου ύπαρξης ,Υπουργείο Μακεδονίας Θράκης, τροποποίησε τον νόμο για τα ΑΕΙ γιατί έτσι ήθελε το λόμπι των καθηγητών της εκπαιδευτικής παρακμής καθώς και υπέκυψε στις πιέσεις και στις απειλές επαγγελματικής συντεχνίας που "διεκδίκησε" και πέτυχε (σπάζοντας γραφεία βουλευτών και ρίχνοντας λάδια στον προβλήτα του Πειραιά όταν διέρχονταν λεωφορεία με τουρίστες ) να θεσμοθετηθεί πριν από λίγους μήνες -στην Ελλάδα της χρεοκοπίας-το "δικαίωμα" της συντεχνίας αυτής στη φοροδιαφυγή και στην ιδιοποίηση δημόσιας περιουσίας όπως είναι οι άδειες δημοσίας χρήσης επιβατηγών αυτοκινήτων. Πάντα σύμφωνα με τις επιχώριες έξεις του πολιτικού μας κατεστημένου, παλιού και νέου. 

Οι άνθρωποι που υπηρετούν την αυτοδιοίκηση πρέπει, δικαιούνται και οφείλουν να υπερασπιστούν το δίκιο τους, που τεκμηριώνουν οι  αριθμοί, να υπερασπιστούν το έργο τους και την συμβολή τους στην εθνική προσπάθεια.

Ταυτόχρονα με αυτοκριτική ματιά να σταθούν σε λανθασμένες επιλογές  των τελευταίων μηνών προκειμένου αυτές να μην αποβούν και πάλι μοιραίες για το θεσμό και όσους τον υπηρετούν ή εργάζονται σε αυτόν . Επιλογές  όπως η κατ εξαίρεση κι αναιτιολόγητη απόφαση να μην καταργηθούν 75 νομικά πρόσωπα πέρυσι τον Αύγουστο , καθώς και η αναβίωση της παρωχημένης και καταστροφικής - ιδίως για τη νέα γενιά - αντίληψης που , αντί για τον ιδιωτικό τομέα , θέλει την αυτοδιοίκηση και το δημόσιο ως χώρους για την εφαρμογή προγραμμάτων τύπου stage που με τόσο κόπο καταφέραμε να πάψουν να υφίστανται . Επιλογές που απορρίπτονταν από το Υπουργείο Εσωτερικών μέχρι τον Ιούνιο του 2011.

Την ίδια στιγμή πρέπει να ηγηθούν στις τοπικές τους κοινωνίες ώστε να συνεχιστεί το μεταρρυθμιστικό έργο στην αυτοδιοίκηση που είναι αναγκαίο και προβλέπεται ήδη από τον Καλλικράτη αλλά κυρίως να ηγηθούν για να γενικευτεί η αντίληψη ότι αυτό που χρειάζεται η χώρα - και το χρειάζεται τώρα κάθε τοπική κοινωνία - είναι οι γενναίες διαρθρωτικές αλλαγές. Χρειάζεται γενναίες προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, όπως ο Καλλικράτης να γίνουν πράξη παντού- πρωτίστως  στους 5 παραπάνω κρίσιμους τομείς που ουσιαστικά γεννούν το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας.

Το διαρθρωτικό νοικοκύρεμα που χρειαζόταν η αυτοδιοίκηση έγινε. Και ασφαλώς πρέπει να συνεχιστεί σε κάθε επιμέρους πτυχή της. Αλλά έχει ήδη πραγματικό αποτέλεσμα για τον Έλληνα φορολογούμενο. Τώρα χρειάζεται να σπάσουμε τα κατεστημένα αλλού. Χρειαζόμαστε λιγότερα και καλύτερα νοσοκομεία. Πολύ λιγότερα και πιο αποτελεσματικά στρατόπεδα και αστυνομικά τμήματα. Πανεπιστημιακά τμήματα σε πολύ λιγότερες πόλεις για να είναι πιο οργανωμένα τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα και δικαστικά μέγαρα πολύ πιο κοντά όχι σε κάθε πόλη αλλά στην εποχή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Αντί λοιπόν να τιμωρείται η αυτοδιοίκηση που έκανε ήδη αποτελεσματικές διαρθρωτικές αλλαγές, ας προχωρήσουμε επιτέλους παντού.

Δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο, δεν γίνεται να αποφύγουμε τις αλλαγές, δεν αντέχονται άλλο τυφλά οριζόντια μέτρα. Η χώρα χρειάζεται τώρα ένα σαρωτικό πρόγραμμα διαρθρωτικών αλλαγών. Οτιδήποτε άλλο είναι αδιέξοδο, άδικο και μη συμβατό με την κοινή συνισταμένη των εκλογών .

Η χώρα τώρα χρειάζεται να προχωρήσει ο Καλλικράτης παντού κι όχι να γονατίσει ο μόνος Καλλικράτης που έχει θεμελιωθεί.