Ï ðñïöçôéêüò ðïëéôéêüò óôï÷áóìüò ôïõ ÌÜíïõ ×áôæçäÜêé ãéá ôï íåïíáæéóìü

ÐáñáóêåõÞ 15 Éïõíßïõ 2012

ÐçãÞ: www.iefimerida.gr

ΠεριγραφÞ: http://voices.gr/wp-content/uploads/hatzidakis.jpgΤι να πρωτοπεß κανεßς για τον ΜÜνο ΧατζιδÜκι; Να αναφερθεß στο ογκþδες -και κλασσικü πλÝον - Ýργο του, στον μοναδικü τρüπο που συνδýασε τη λüγια με τη λαúκÞ παρÜδοση Þ στον τρüπο που «πÞρε στα χÝρια του» το ρεμπÝτικο τραγοýδι για να του δþσει τη θÝση που του αρμüζει στην ελληνικÞ μουσικÞ; ¼λα αυτÜ συνθÝτουν τον μεγÜλο καλλιτÝχνη που εßχε üμως και Üλλη μια ιδιüτητα - αυτÞ του πολιτικοý στοχαστÞ.

Ο ΜÜνος ΧατζιδÜκις Ýφυγε σαν σÞμερα, στις 15 Ιουνßου του 1994 αφÞνοντας πßσω του Ýνα τερÜστιο Ýργο αλλÜ και Ýνα κενü δυσαναπλÞρωτο. Η μουσικÞ του, ο στοχασμüς του και η παρουσßα του μαζß με τη γενιÜ του '30 τον κατÝστησαν μια απü τις μεγαλýτερες προσωπικüτητες της σýγχρονης ΕλλÜδας.

ΠÝρα üμως απü τους Εσπερινοýς, τον μελοποιημÝνο ¸λιοτ, τα τραγοýδια με τον ΓκÜτσο και την Πορνογραφßα υπÞρξε και Ýνας Üλλος ΧατζιδÜκις, ο «αστüς, ουμανιστÞς, αναθεωρητÞς της ΔεξιÜς» üπως ο ßδιος συνÞθιζε να λÝει για τον εαυτü του.

Αυτüς ο ΧατζιδÜκις εßχε μια Üλλη νοοτροπßα, Ýνα Üλλο Þθος απü αυτÜ που περιμÝνει κανεßς να δει στην μεταπολιτευτικÞ ΕλλÜδα. ¹ταν απü τους λßγους κοσμοπολßτες αστοýς που αγκÜλιασαν την λαúκÞ παρÜδοση, που αντιμετþπισαν στα «ßσα» την Ευρþπη και τον κüσμο. Σε Ýνα κεßμενü του ο ΤÜκης Θεοδωρüπουλος τον χαρακτÞρισε πρüσφατα ως «τον μεγÜλο ηττημÝνο της σημερινÞς ΕλλÜδας». Δεν θα μποροýσε να χρησιμοποιÞσει καλýτερη φρÜση για να περιγρÜψει το κενü που αφÞνουν απü τη δημüσια ζωÞ οι Üνθρωποι του διαμετρÞματος του ΧατζιδÜκι, üταν φεýγουν.

ΑυτÝς τις ημÝρες, Ýνα κεßμενο που Ýγραψε λßγο πριν τον θÜνατü του για τον εθνικισμü και το φασισμü ßσως εßναι η πιο επßκαιρη παρακαταθÞκη που θα μποροýσε να μας αφÞσει, πÝραν φυσικÜ της εκπληκτικÞς μουσικÞς του.

 

ΜÜνος ΧατζιδÜκις: «Ο νεοναζισμüς δεν εßναι οι Üλλοι»

«Ο νεοναζισμüς, ο φασισμüς, ο ρατσισμüς και κÜθε αντικοινωνικü και αντιανθρþπινο φαινüμενο συμπεριφορÜς δεν προÝρχεται απü ιδεολογßα, δεν περιÝχει ιδεολογßα, δεν συνθÝτει ιδεολογßα. Εßναι η μεγεθυμÝνη Ýκφραση-εκδÞλωση του κτÞνους που περιÝχουμε μÝσα μας χωρßς εμπüδιο στην ανÜπτυξÞ του, üταν κοινωνικÝς Þ πολιτικÝς συγκυρßες συντελοýν, βοηθοýν, ενυσχýουν τη βÜρβαρη και αντιανθρþπινη παρουσßα του.

Η μüνη αντιβßωση για την καταπολÝμηση του κτÞνους που περιÝχουμε εßναι η Παιδεßα. Η αληθινÞ παιδεßα και üχι η ανεýθυνη εκπαßδευση και η πληροφορßα χωρßς κρßση και χωρßς ανÞσυχη αμφισβητοýμενη συμπερασματολογßα. ΑυτÞ η παιδεßα που δεν εφησυχÜζει οýτε δημιουργεß αυταρÝσκεια στον σπουδÜζοντα, αλλÜ πολλαπλασιÜζει τα ερωτÞματα και την ανασφÜλεια. ¼μως μια τÝτοια παιδεßα δεν ευνοεßται απü τις πολιτικÝς παρατÜξεις και απü üλες τις κυβερνÞσεις, διüτι κατασκευÜζει ελεýθερους και ανυπüτακτους πολßτες μη χρÞσιμους για το ευτελÝς παιχνßδι των κομμÜτων και της πολιτικÞς. Κι αποτελεß πολιτικÞ «παρÜδοση» η πεποßθηση πως τα κτÞνη, με κατÜλληλη τακτικÞ και αντιμετþπιση, καθοδηγοýνται, τιθασεýονται.

Ενþ τα πουλιÜ... Για τα πουλιÜ, μüνον οι δολοφüνοι, οι Üθλιοι κυνηγοß αρμüζουν, με τις «ευγενικÝς παντüς Ýθνους παραδüσεις». Κι εßναι φορÝς που το κτÞνος πολλαπλασιαζüμενο κÜτω απü συγκυρßες και με τη μορφÞ «λαúκþν αιτημÜτων και διεκδικÞσεων» σχηματßζει φαινüμενα λοιμþδους νüσου που προσβÜλλει μεγÜλες ανθρþπινες μÜζες και επιβÜλλει θανατηφüρες επιδημßες.

Πρüσφατη περßπτωση ο Β´ Παγκüσμιος Πüλεμος. Μüνο που ο πüλεμος αυτüς μας δημιοýργησε για Ýνα διÜστημα μιαν αρκετÜ μεγÜλη πλÜνη, μιαν ψευδαßσθηση. ΠιστÝψαμε üλοι μας πως σ' αυτü τον πüλεμο η Δημοκρατßα πολÝμησε το φασισμü και τον νßκησε. Σκεφθεßτε: η «Δημοκρατßα», εμεßς με τον ΜεταξÜ κυβερνÞτη και σýμμαχο τον ΣτÜλιν, πολεμÞσαμε το ναζισμü, σαν ιδεολογßα Üσχετη απü μας τους ßδιους. Και τον... νικÞσαμε. Τι ουτοπßα και τι θρÜσος. Αγνοþντας πως απαλλασσüμενοι απü την ευθýνη του κτηνþδους μÝρους του εαυτοý μας και τοποθετþντας το σε μια Üλλη εθνüτητα υποταγμÝνη ολοκληρωτικÜ σ' αυτü, δεν νικοýσαμε κανÝνα φασισμü αλλÜ απλþς μιαν Üλλη εθνüτητα επικßνδυνη που επιθυμοýσε να μας υποτÜξει.

¸νας πüλεμος σαν τüσους Üλλους απü επικßνδυνους ανüητους σε Üλλους ανüητους, περιστασιακÜ ακßνδυνους. Και φυσικÜ üλα τα περß «Ελευθερßας», «Δημοκρατßας», και «λßκνων πνευματικþν και μη», για τις απαßδευτες στÞλες των εφημερßδων και τους αφελεßς αναγνþστες. ΠοτÝ δεν θα νικÞσει η Ελευθερßα, αφοý τη στηρßζουν και τη μεταφÝρουν Üνθρωποι, που εννοοýν να μεταβιβÜζουν τις δικÝς τους ευθýνες στους Üλλους.

(ΚÜτι σαν την ηθικÞ των γερüντων χριστιανþν. Το καλü και το κακü Ýξω απü μας. Στον Χριστü και τον διÜβολο. Κι Ýνας Θεüς που συγχωρεß τις αδυναμßες μας εφüσον κι üταν τον θυμηθοýμε μες στην ανευθυνüτητα του βßου μας. Επιδιþκοντας πÜντα να εξασφαλßσουμε τη μετÜ θÜνατον εξακολουθητικÞ παρουσßα μας. Αδυνατþντας να συλλÜβουμε την Ýννοια της απουσßας μας. Το üτι μπορεß να υπÜρχει ο κüσμος δßχως εμÜς και δßχως τον Καντιþτη τον Φλωρßνης).

Δεν θÝλω να επεκταθþ. ΦοβÜμαι πως δεν Ýχω τα εφüδια για μια θεωρητικÞ ανÜπτυξη, οýτε την κατÜλληλη γλþσσα για τις απαιτÞσεις του üλου θÝματος. ¼μως το θÝμα με καßει. Και πριν πολλÜ χρüνια επιχεßρησα να το αποσαφηνßσω μÝσα μου. ΣÞμερα ξÝρω πως διÝβλεπα με την ευαισθησßα μου τις εξελßξεις και την επανεμφÜνιση του τÝρατος. Και δεν εννοοýσα να συνηθßσω την ολοÝνα αυξανüμενη παρουσßα του. ΠÜντα εννοþ να τρομÜζω.

Ο νεοναζισμüς δεν εßναι οι Üλλοι. Οι μισητοß δολοφüνοι, που βρßσκουν üμως κατανüηση απü τις διωκτικÝς αρχÝς λüγω μιας περßεργης αλλÜ üχι και ανεξÞγητης συγγενικÞς ομοιüτητος. Που τους Ýχουν συνηθßσει οι αρχÝς και οι κυβερνÞσεις σαν μια πολιτικÞ προÝκτασÞ τους Þ σαν μια επιτρεπτÞ αντßθεση, δßχως ιδιαßτερη σημασßα που να προκαλεß ανησυχßα. (Τελευταßα διÜβασα πως στην ΠÜτρα, απÝναντι στο αστυνομικü τμÞμα Üνοιξε τα γραφεßα του Ýνα νεοναζιστικü κüμμα. ΚαμιÜ ανησυχßα οýτε για τους φασßστες, οýτε για τους αστυνομικοýς. Οýτε φυσικÜ για τους περιοßκους).

Ο εθνικισμüς εßναι κι αυτüς νεοναζισμüς. Τα κουρεμÝνα κεφÜλια των στρατιωτþν, Ýστω και παρÜ τη θÝλησÞ τους, ευνοοýν την Ýξοδο της σκÝψης και της κρßσης, þστε να υποτÜσσονται και να γßνονται κατÜλληλοι για την αποδοχÞ διαταγþν και κατευθýνσεων προς κÜποιο θÜνατο. Δικüν τους Þ των Üλλων. Η εμπειρßα μου διδÜσκει πως η αληθινÞ σκÝψη, ο προβληματισμüς οφεßλει κÜπου να σταματÜ. Δεν συμφÝρει. Γι' αυτü και σταματþ. Ο ερασιτεχνισμüς μου στην επικÝντρωση κι ανÜπτυξη του θÝματος κινδυνεýει να γßνει ευÜλωτος απü τους εχθροýς. ¼μως οφεßλω να διακηρýξω το πÜθος μου για μια πραγματικÞ κι απρüσκοπτη ανθρþπινη ελευθερßα.

Ο φασισμüς στις μÝρες μας φανερþνεται με δυο μορφÝς. ¹ προκλητικüς, με το πρüσχημα αντιδρÜσεως σε πολιτικÜ Þ κοινωνικÜ γεγονüτα που δεν ευνοοýν την περßπτωσÞ τους Þ παθητικüς μες στον οποßο κυριαρχεß ο φüβος για ü,τι συμβαßνει γýρω μας. ΑνοχÞ και παθητικüτητα λοιπüν. Κι Ýτσι εδραιþνεται η πρüκληση. Με την ανοχÞ των πολλþν. Προτιμüτερο αργüς και σιωπηλüς θÜνατος απü την αντßδραση του ζωντανοý και ευαßσθητου οργανισμοý που περιÝχουμε.

Το φÜντασμα του κτÞνους παρουσιÜζεται ιδιαιτÝρως Ýντονα στους νÝους. Εκεß επιδρÜ και το marketing. Η επιρροÞ απü τα ΜΜΕ ενüς τρüπου ζωÞς που ευνοεß το εμπüριο. Κι üπως η εμπορßα ναρκωτικþν ευνοεß τη διÜδοσÞ τους στους νÝους, Ýτσι και η μουσικÞ, οι ιδÝες, ο χορüς και üσα σχετßζονται με τον τρüπο ζωÞς τους Ýχουν δημιουργÞσει βιομηχανßα και τερÜστια κι αφÜνταστα οικονομικÜ ενδιαφÝρονται.

Και μη βρßσκοντας αντßσταση απü μια στÝρεη παιδεßα üλα αυτÜ δημιουργοýν Ýνα κατÜλληλο Ýδαφος για να ανθßσει ο εγωκεντρισμüς η εγωπÜθεια, η κενüτητα και φυσικÜ κÜθε κτηνþδες Ýνστιχτο στο εσωτερικü τους. ΠροσÝξτε το χορü τους με τις ομοιüμορφες στρατιωτικÝς κινÞσεις, μακρÜ απü κÜθε διÜθεση επαφÞς και επικοινωνßας. Το τραγοýδι τους με τις συνθηματικÝς επαναλαμβανüμενες λÝξεις, η απουσßα του βιβλßου και της σκÝψης απü τη συμπεριφορÜ τους και ο στüχος για μια Üνετη σταδιοδρομßα κÝρδους και εýκολης επιτυχßας.

Βιþνουμε μÝρα με τη μÝρα περισσüτερο το τμÞμα του εαυτοý μας – που Þ φοβÜται Þ δεν σκÝφτεται, επιδιþκοντας üσο γßνεται περισσüτερα οφÝλη. ¿σπου να βρεθεß ο κατÜλληλος «αρχηγüς» που θα ηγηθεß αυτü το κατÜπτυστο περιεχüμενü μας. Και τüτε θα 'ναι αργÜ για ν' αντιδρÜσουμε. Ο νεοναζισμüς εßμαστε εσεßς κι εμεßς – üπως στη γνωστÞ παρÜσταση του ΠιραντÝλο. Εßμαστε εσεßς, εμεßς και τα παιδιÜ μας. Δεχüμαστε να 'μαστε απÜνθρωποι μπρος στους φορεßς του AIDS, απü Üγνοια αλλÜ και τüσο «ανθρþπινοι» και συγκαταβατικοß μπροστÜ στα ανθρωποειδÞ ερπετÜ του φασισμοý, πÜλι απü Üγνοια, αλλÜ κι απü φüβο κι απü συνÞθεια.

Και το Κακü ελλοχεýει χωρßς προφýλαξη, χωρßς ντροπÞ. Ο νεοναζισμüς δεν εßναι θεωρßα, σκÝψη και αναρχßα. Εßναι μια παρÜσταση. Εσεßς κι εμεßς. Και πρωταγωνιστεß ο ΘÜνατος».