Δευτέρα 21 Νοεμβρίου 2011

του Μαρκ Ρος (Marc Roche), Le Monde

Γεμάτοι σιγουριά κι εμπειρογνωμοσύνη, ζυγίζουν όλα τα υπέρ και τα κατά και μελετούν όλα τα δεδομένα, πριν εκφράσουν την γνώμη τους.  Αν και είναι γνώστες της οικονομίας, αυτοί οι πεφωτισμένοι, που εισέρχονται στα «άγια των αγίων» της εξουσίας ναό μόνο μετά από μια μακρά και σχολαστική διαδικασία επιλογής, προτιμούν να παραμένουν διακριτικοί.

Συλλογικά αποτελούν μια οντότητα που λειτουργεί εν μέρει ως ομάδα πίεσης, εν μέρει ως αδελφότητα για συλλογή πληροφοριών κι εν μέρει ως δίκτυο αλληλοβοήθειας. Είναι οι τεχνικοί· οι δεξιοτέχνες· αποστολή τους «να διαδοθεί η αλήθεια της στοάς στον υπόλοιπο κόσμο».

Σύμφωνα με τους επικριτές του, το ευρωπαϊκό δίκτυο επιρροής της αμερικανικής τράπεζας «Γκόλντμαν Σακς» (GS), λειτουργεί σαν τεκτονική στοά. Σε διαφορετικό βαθμό ο νέος πρόεδρος της «ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας» (ΕΚΤ), Μάριο Ντράγκι (Mario Draghi), ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Μόντι (Mario Monti), και ο νεοδιορισμένος Έλληνας πρωθυπουργός, Λουκάς Παπαδήμος, είναι πυλώνες αυτού του προσεκτικά ανεγερμένου οικοδομήματος.

Τα «βαρέων βαρών» στελέχη που αναδείχτηκαν από την κρίση της ευρωζώνης

• Ο Ντράγκι ήταν αντιπρόεδρος της «Γκόλντμαν Σακς ιντερνάσιοναλ» για τον τομέα της Ευρώπης μεταξύ 2002 και 2005, μια θέση που τον έθεσε επικεφαλής του τμήματος που λίγο πριν από την άφιξή του είχε βοηθήσει την Ελλάδα να αποκρύψει τα πραγματικά δημοσιονομικά της στοιχεία της μέσω αγοραπωλησιών παραγώγων της.
• Ο Μόντι ήταν διεθνής σύμβουλος της «Γκόλντμαν Σακς» από το 2005 μέχρι το διορισμό του ως επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με την τράπεζα, αποστολή του ήταν να παρέχει συμβουλές «για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και σημαντικές πρωτοβουλίες δημόσιας πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο». Αυτό σημαίνει πως ήταν «πορτιέρης» με αποστολή να υπερασπίζεται τα συμφέροντά της GS στους διαδρόμους της εξουσίας στην Ευρώπη.
• Ο τρίτος άνθρωπος Λουκάς Παπαδήμος ήταν διοικητής της ελληνικής κεντρικής τράπεζας από το 1994 ως το 2002. Με την ιδιότητα αυτή έπαιξε ένα ρόλο που δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί στην προσπάθεια να καλυφθεί το δημόσιο χρέος από τους προϋπολογισμούς χώρας του, ένα εγχείρημα που διαπράχθηκε με τη βοήθεια της GS. Ακόμα σημαντικότερο ίσως να είναι πως ο σημερινός πρόεδρος του ελληνικού «οργανισμού διαχείρισης δημοσίου χρέους» (ΟΔΔΗΧ) Πέτρος Χριστοδούλου, εργάστηκε επίσης για την τράπεζα στο Λονδίνο.

Δύο άλλα «βαρέων βαρών» στελέχη του ευρωπαϊκού δικτύου της GS έχουν επίσης παίξει μεγάλο ρόλο στην κρίση της ευρωζώνης:

• Ο Ότμαρ Ίσινγκ (Otmar Issing), πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της «μπούντεσμπανκ» και
• ο άλλοτε επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Ιρλανδός Πίτερ Σάδερλαντ (Peter Sutherland) (Πίτερ Σάδερλαντ), στέλεχος της GS που έπαιξε σημαντικό (παρασκηνιακά) ρόλο στη διάσωση της ιρλανδικής οικονομίας.

Αποκλειστικές πληροφορίες στις αίθουσες συναλλαγών της τράπεζας

Πώς δημιουργήθηκε αυτό το δίκτυο των πιστών μεσαζόντων; Η αμερικανική έκδοση αυτού του «μαγικού» κύκλου αποτελείται από πρώην υψηλά ιστάμενα στελέχη της τράπεζας που εισέρχονται αβίαστα στα υψηλότερα κλιμάκια της δημόσιας διοίκησης. Στην Ευρώπη από την άλλη, η GS έχει εργαστεί μεθοδικά για να «αποταμιεύσει» μεγάλα κεφάλαια στον τομέα των δημοσίων σχέσεων. Αλλά σε αντίθεση με τους ανταγωνιστές της, η τράπεζα δε δείχνει κανένα ενδιαφέρον για συνταξιούχους διπλωμάτες, υψηλόβαθμους εθνικούς ή διεθνείς δημόσιους υπαλλήλους, ακόμα και πρώην πρωθυπουργούς και υπουργούς οικονομικών. Η GS προτιμά κεντρικούς τραπεζίτες και πρώην επιτρόπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Κύριος στόχος της είναι να συλλέγει νόμιμα πληροφορίες σχετικά με τις επικείμενες πρωτοβουλίες και τα επιτόκια που καθορίζονται από τις κεντρικές τράπεζες. Παράλληλα, η GS προτιμά οι πράκτορές της να παραμένουν διακριτικοί. Αυτός είναι ο λόγος που οι πιστοί υπήκοοί της προτιμούν να μην αναφέρουν την σχέση τους με την τράπεζα σε συνεντεύξεις -ή κατά τη διάρκεια επίσημων αποστολών. Χάρη στο κύρος τους, αυτά τα καλά δικτυωμένα στελέχη της τράπεζας εξασφαλίζουν ειλικρίνεια από την πλευρά όσων βρίσκονται σε υψηλές θέσεις επιρροής. Με απλά λόγια, δουλειά τους είναι να βλέπουν προς τα πού «φυσά ο άνεμος» -και στη συνέχεια να μεταδίδουν τις αποκλειστικές τους πληροφορίες στις αίθουσες συναλλαγών της τράπεζας.

Βήμα για την παγκόσμια κυριαρχία

Τώρα που η τράπεζα διαθέτει πρώην στελέχη της ως επικεφαλής της ΕΚΤ, της Ιταλίας και της Ελλάδας, οι ανταγωνιστές της πασχίζουν να αναδείξουν την εξωφρενική ισχύ του δικτύου της στη Φρανκφούρτη, τη Ρώμη και την Αθήνα, που θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμη σε αυτούς τους ταραχώδεις καιρούς.

Αν όμως δούμε τα πράγματα από κάποια απόσταση, η δύναμη της ευρωπαϊκής «κυβέρνησης» της GS πριν και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2008 μπορεί κάλλιστα να αποδειχθεί εμπόδιο για την τράπεζα. Οι σχέσεις της με έμπειρους πρώην κεντρικούς τραπεζίτες είναι λιγότερο πιθανό να είναι χρήσιμες τώρα που οι πολιτικοί συνειδητοποιούν την αντιδημοτικότητα των επαγγελματιών του χρηματοοικονομικού τομέα, που φαίνεται να είναι οι βασικοί υπεύθυνοι για τη σημερινή κρίση.

Εκεί που άλλοτε η GS είχε ελεύθερο πεδίο να αξιοποιεί τα «ταλέντα» της, έχει τώρα να αντιμετωπίσει την αντίσταση των δημοσίων αρχών, που διερωτώνται για το ρόλο της σε μια σειρά από σκάνδαλα. Οι βαρυφορτωμένες ατζέντες δεν αρκούν πια στο σύνθετο και πολύ τεχνικό κόσμο της οικονομίας, όπου η νέα γενιά ηγετών της επιχειρηματικότητας μοιάζει να μην είναι τόσο εμποτισμένη από τον τυφλό σεβασμό προς το κατεστημένο.

Στην προσπάθεια τους για παγκόσμια κυριαρχία, δεν μπορούν πλέον να βασίζονται σε «ιππότες» υψηλών προδιαγραφών, στο πρότυπο της GS. Οι προσπάθειες για κατοχύρωση των δικαιωμάτων των μετόχων, οι απαιτήσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια κι η ενεργητική αντίθεση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τις μη-κυβερνητικές οργανώσεις και τους θεσμικούς επενδυτές διαβρώνουν ολοένα την αποτελεσματικότητα παρόμοιων δικτύων.

Πατήσετε ΕΔΩ για να δείτε τον άρθρο όπως το βρήκαμε στην αγγλική του μορφή στο www.presseurop.eu.