Ã. Á. ÐáðáíäñÝïõ: Äåõôåñïëïãßá óôç óõíåäñßáóç ôçò êïéíïâïõëåõôéêÞò ïìÜäáò ôïõ ÐÁÓÏÊ

ÐÝìðôç 16 Éïõíßïõ 2011

Αγαπητοß συνÜδελφοι, φßλες και φßλοι, αγαπητÝ Βασßλη, πολý σωστÜ εßπες «μια πολý ωραßα συνεδρßαση». Γιατß εßναι ωραßα; Πρþτα απ´ üλα, γιατß νομßζω üτι αναδεßξαμε ακριβþς, σε μια στιγμÞ ταυτüχρονης σýγκλισης των δýο Κοινοβουλευτικþν ΟμÜδων των δýο μεγÜλων κομμÜτων, μια διαφορετικÞ ποιüτητα, την οποßα εμεßς θÝλουμε, για να εμπεδþνουμε κι Ýναν διαφορετικü πολιτικü πολιτισμü, η οποßα üμως ποιüτητα Ýχει και μια μεγÜλη βÜση στις αξßες μας.

Δεßξαμε σÞμερα μια ενüτητα εδþ, σε αυτÞ την ΚοινοβουλευτικÞ ΟμÜδα, üχι βÜσει του φüβου Þ βÜσει μιας απειλÞς, αλλÜ βÜσει της ευθýνης και βÜσει της Δημοκρατßας και της ελεýθερης Ýκφρασης των διαφορετικþν απüψεων. Και αυτü μας χαρακτηρßζει.

Δεν θα Þταν εδþ τüσες þρες οι βουλευτÝς μιας ΚοινοβουλευτικÞς ΟμÜδας, να μιλοýν, να τοποθετοýνται, να αγωνιοýν, εÜν η αγωνßα τους Þταν για την εξουσßα και üχι για την αξßα. Εμεßς εßμαστε εδþ για να υπηρετÞσουμε την αξßα και üχι για να υπηρετÞσουμε την üποια εξουσßα. Και αυτÞ εßναι η διαφορÜ μας, αυτÞ εßναι η δημοκρατικÞ μας διαφορÜ και εßναι αυτü που δεßχνει και η ΚοινοβουλευτικÞ μας ΟμÜδα, η οποßα Ýδειξε μια ενüτητα πνοÞς και στüχων, παρÜ τις οποιεσδÞποτε επιμÝρους διαφορÝς.

¶κουσα τις προτÜσεις και τις αξιüλογες συμβουλÝς üλων των συναδÝλφων. ¶κουσα τις παρατηρÞσεις για τον ανασχηματισμü και τη νÝα ΚυβÝρνηση, τις οποßες και θα λÜβω υπüψη.

ΠαρÜλληλα, θÝλω να τονßσω üτι υπÜρχουν και καλοß και καλýτεροι Υπουργοß, αυτü που δεν υπÜρχει, üμως, εßναι τÝλειοι Υπουργοß και, μÜλιστα, üταν παßρνουν αποφÜσεις σε αχαρτογρÜφητα νερÜ. Παρüτι ξÝρουμε ποιος εßναι ο στüχος, θα πρÝπει συνεχþς το τιμüνι να κÜνει διορθωτικÝς κινÞσεις.

Αυτüς που Ýχει το τιμüνι, εßτε εßναι Υπουργüς, εßτε εßναι Πρωθυπουργüς, Þ οποιοσδÞποτε σε μια Διοßκηση, πρÝπει να κÜνει συνεχþς διορθωτικÝς κινÞσεις σε αχαρτογρÜφητα νερÜ και, μÜλιστα, σε φουρτοýνες. Αυτü γßνεται και θα γßνεται και δεν πρÝπει να το φοβüμαστε, αρκεß να ξÝρουμε και ξÝρουμε ποιος εßναι ο στüχος.

ΘÝλουμε επßσης να ξÝρουμε üτι το Ýργο που αναλÜβαμε δεν εßναι Ýργο μερικþν Þ των καλýτερων Υπουργþν, εßναι το Ýργο üλων μας, üχι μüνο της ΚοινοβουλευτικÞς ΟμÜδας, σßγουρα μεγÜλη ευθýνη Ýχει πÝσει στους þμους της ΚοινοβουλευτικÞς μας ΟμÜδας, αλλÜ εßναι και üλων των πολιτþν. ¼πως εßπε κÜποιος, εßναι εθνικÜ τα χαρακτηριστικÜ της κρßσης και πρÝπει να κωπηλατοýμε üλοι, αλλιþς θα υπÜρχει αδρÜνεια, θα υπÜρχει ηττοπÜθεια, θα υπÜρχει απλÜ διαμαρτυρßα.

Δυστυχþς, το πολιτικü σýστημα, Ýτσι üπως λειτοýργησε, πελατειακÜ, δεν επÝτρεψε να υπÜρχει οξυγüνο στη συμμετοχÞ, δεν επÝτρεψε και δεν δημιοýργησε θεσμοýς συμμετοχικοýς, μÝσα απü τους οποßους να βγαßνουν ιδÝες, προτÜσεις, πρωτοβουλßες, αλλÜ Þταν περισσüτερο για το πþς θα πιÜσεις το μÝσον, ποιον θα Ýχεις στην ΚυβÝρνηση και ποιος θα Ýχει την εξουσßα.

Και αυτü εßναι Ýνα ακüμα πρüβλημα σÞμερα, που χρειÜζεται η πρωτοβουλßα και η συμμετοχÞ. Διüτι ποý και πþς θα Ýχει την πρωτοβουλßα ο πολßτης; Πþς θα εκφραστεß, πþς θα εφαρμοστεß μια πολý καλÞ πρωτοβουλßα Þ ιδÝα που μπορεß να Ýχει ο ¸λληνας πολßτης; Και αυτü προσπαθοýμε να το διορθþσουμε, δßνοντας σÜρκα και οστÜ σε μια πιο συμμετοχικÞ λειτουργßα. ΑλλÜ αυτÞ ακριβþς εßναι η ανÜγκη: η πρωτοβουλßα, η συμμετοχÞ, η δημιουργßα.

ΒÝβαια, το ερþτημα εßναι προς τα ποý; «ΥπÜρχει σχÝδιο;», Üκουσα. Πρþτη φορÜ Ýχουμε Ýνα πρüγραμμα εθνικü, συστηματικü και μακρüπνοο και δεν εννοþ μüνο το δημοσιονομικü κομμÜτι, δεν εννοþ μüνο το μεσοπρüθεσμο πρüγραμμα, εννοþ και üλες τις μεγÜλες αλλαγÝς, αυτÝς που üχι μüνο υποσχεθÞκαμε, αλλÜ που Þδη προγραμματßζουμε, Ýνα εθνικü σχÝδιο ανασυγκρüτησης.

¶κουσα üτι η κρßση, απü οικονομικÞ, γßνεται πολιτικÞ και θεσμικÞ. Εγþ θα το Ýλεγα αντßστροφα, η κρßση Þταν και αξιþν και θεσμþν και πολιτικÞς. Και αυτÞ η κρßση Ýγινε οικονομικÞ - τελικÜ, εßχε ως σýμπτωμα την οικονομßα. Το λÝω αυτü μετÜ λüγου γνþσεως και Ýχοντας την εμπειρßα αυτοýς τους τελευταßους μÞνες, δυστυχþς - δεν εßναι χαρÜ μου να «πετÜω» απü τη μßα Þπειρο στην Üλλη, για να προσπαθþ να διαπραγματεýομαι, να πεßθω και να δημιουργþ μßα νÝα αξιοπιστßα αυτÞς της χþρας.

Και Ýνας λüγος, για τον οποßο πολλÜ πρÜγματα μπορεß να Ýπρεπε να «τρÝχουν» ακüμα πιο γρÞγορα, εßναι üτι πÜρα πολλοß Υπουργοß και, βεβαßως, και ο ßδιος ο Πρωθυπουργüς, εγþ ο ßδιος, κÜθε ημÝρα, üπως και ο Ελληνικüς λαüς, παρακολουθοýμε με δÝος τις εξελßξεις σε διεθνÝς επßπεδο, τις προβλÝψεις, τις ΚασσÜνδρες, τις προφητεßες, και κÜνουμε αυτü που μποροýμε, το οποßο αναλþνει και χρüνο και κüπο και ψυχολογßα, για να μπορÝσουμε να αντιμετωπßσουμε μια πρωτüγνωρη κατÜσταση.

Θα Þταν πολý πιο ευεργετικü και για εμÝνα και για τη χþρα και για την ΚυβÝρνηση και για üλους μας, αν εßχαμε περισσüτερο χρüνο για να ασχοληθοýμε ακριβþς με την κοινωνικÞ πρüνοια που πÜσχει, με την παιδεßα που πÜσχει, με το κρÜτος που πÜσχει, με τη γραφειοκρατßα, με τις επενδýσεις που πÜσχουν. Αυτü εßναι που πρÝπει να κÜνουμε. Κι üμως, Ýνα μεγÜλο μÝρος του χρüνου μας αναλþνεται στο να χορεýουμε, üπως ειπþθηκε, πεντοζÜλη στην Üκρη του γκρεμοý, ενþ Ýχουμε πολλÜ Üλλα, πιο δημιουργικÜ να κÜνουμε.

¼μως, το λÝω μετÜ λüγου γνþσεως, γιατß Ýχοντας συναντÞσει πολλοýς ηγÝτες ανÜ τον κüσμο, εßχα και την ευκαιρßα, ακριβþς πÜνω στην κρßση, να συζητÞσω πολλÜ θÝματα. Και μου Ýκανε εντýπωση, πριν απü δýο εβδομÜδες που Þμουν στο Παρßσι, σε μßα συνÜντηση του ΟΟΣΑ, üπου δßπλα μου Þταν ο σημερινüς Πρüεδρος της ΧιλÞς, ο οποßος ξεκßνησε τη συζÞτηση.

Εßπε λοιπüν: «ξÝρετε, εμεßς Ýχουμε πετýχει στη ΧιλÞ, εßναι παρÜδειγμα επιτυχßας η ΧιλÞ, γιατß; ΦτιÜξαμε θεσμοýς, φτιÜξαμε διαφανεßς θεσμοýς, δημοκρατικοýς θεσμοýς, θεσμοýς που ελÝγχουν τα δημοσιονομικÜ μας, που οργÜνωναν για το μÝλλον, που Üφηναν πλεüνασμα για μια εποχÞ δýσκολη και, σÞμερα, μÝσα στην κρßση, εßχαμε πλεονÜσματα και δεν μας επηρÝασε καθüλου».

Του εßπα εγþ μετÜ, üτι ξÝρετε κ. Πρüεδρε, υπÜρχει μια μελÝτη του «Brookings Institute», που κÜνει σýγκριση μεταξý της ΧιλÞς και της ΕλλÜδας. Και η σýγκριση, δυστυχþς, εßναι γιατß πÝτυχε η ΧιλÞ, που πÝρασε παρüμοια με εμÜς γεγονüτα - δικτατορßες, αυταρχικÜ καθεστþτα - και γιατß δεν πÝτυχε η ΕλλÜδα, γιατß η ΕλλÜδα βρßσκεται σÞμερα σ’ αυτÞ τη θÝση, που επßσης πÝρασε δικτατορßες και αυταρχικÜ καθεστþτα.

Και εßπε, ναι, η κακÞ λειτουργßα των θεσμþν, η Ýλλειψη εμπιστοσýνης στους θεσμοýς, η Ýλλειψη διαφÜνειας, η Ýλλειψη ελÝγχων, η Ýλλειψη λογοδοσßας, η Ýλλειψη αξιολüγησης, η Ýλλειψη μιας πολιτικÞς τÜξης, αν θÝλετε, που θα αποφÜσιζε να λειτουργÞσει με βασικÝς κοινÝς αρχÝς και δεν θα συνÝχιζε Ýναν Üτυπο εμφýλιο, διαμορφþνοντας διαχωριστικÝς γραμμÝς στα πÜντα, εßναι που κÜνει τη διαφορÜ.

Και καταλÞγει βεβαßως αυτÞ η μελÝτη, το Ýχω ξαναπεß πολλÝς φορÝς και εδþ, στην ΚοινοβουλευτικÞ ΟμÜδα, üτι αν εßχαμε πρÜγματι αυτοýς τους θεσμοýς διαφÜνειας και καλÞς λειτουργßας στη χþρα μας, συγκρινüμενοι με την Σουηδßα, αν δηλαδÞ εßχαμε παρüμοιους θεσμοýς με την Σουηδßα, θα κερδßζαμε κÜθε χρüνο 8% του ΑΕΠ.

Αν δεν Þμασταν Σουηδßα και Þμασταν Ισπανßα, και πÜλι θα κερδßζαμε 4% του ΑΕΠ. Και εμεßς, προσπαθοýμε να βροýμε μÝτρα αυτÞ τη στιγμÞ για το 1%, το 2%, το 3%, που πονÜνε πολý τον Ελληνικü λαü. Εκεß εßναι τα χρÞματα που λÝμε üτι υπÜρχουν.

Γι’ αυτü, üμως, και ο Ελληνικüς λαüς Ýχει πρÜγματι μια οργÞ απÝναντι σε Ýνα πολιτικü σýστημα που μας Ýφερε μÝχρι εδþ. Βεβαßως, νομßζω üτι χρειÜζεται μßα κοινÞ προσπÜθεια üλων - και το εßπα και στους Αρχηγοýς των Üλλων κομμÜτων - για την προστασßα του Κοινοβουλßου. Δεν εßναι ο θεσμüς του Κοινοβουλßου υπεýθυνος για την κατÜσταση. Αντßθετα, ο θεσμüς του Κοινοβουλßου εßναι εκεßνος, ο οποßος αποτελεß εγγýηση για τη Δημοκρατßα και τις αλλαγÝς.

Και εμεßς κληθÞκαμε απü τον Ελληνικü λαü - και αυτüν υπηρετοýμε - να Ýρθουμε να κÜνουμε τις αλλαγÝς, εμεßς, αυτÞ η πλειοψηφßα του ΠΑΣΟΚ. Εßμαστε οι εκλεγμÝνοι του Ελληνικοý λαοý και πρÝπει να χτυπηθεß η αντßληψη της βßας, ως αντßληψη πολιτικÞς πρακτικÞς.

Καταλαβαßνω, γιατß πολλÝς φορÝς το ζω και εγþ, τι σημαßνει να αισθÜνεται ο Ελληνικüς λαüς, üτι «εμεßς φταßμε που κÜποιοι εκεß Ýξω εßναι οι κλÝφτες και πληρþνουμε εμεßς;». Καταλαβαßνω üμως επßσης το αßσθημα, üταν λοιδοροýν το βουλευτÞ, τον πολιτικü, üτι αισθÜνεται κανεßς πως εßναι λÜθος αυτÞ η κατεýθυνση.

 

Καταλαβαßνω, και πολý σωστÜ το εßπατε, üτι το «αλλÜξτε τα üλα», εßναι ακριβþς αυτü το οποßο δεσμευτÞκαμε να κÜνουμε και θα το κÜνουμε. ¼μως, χρειαστÞκαμε - και αυτü Þταν το πολιτικü στοßχημα και η δυσκολßα που Ýχουμε και το λÝω πολý ειλικρινÜ - πριν μπορÝσουμε να τα αλλÜξουμε üλα, πριν οι αλλαγÝς αυτÝς που Þδη κÜνουμε και θα κÜνουμε πιÜσουν τüπο, διüτι αυτÜ θÝλουν και χρüνο για να πιÜσουν τüπο, Ýνα νÝο φορολογικü σýστημα. Γιατß δεν πατÜς το κουμπß και αλλÜζει απü τη μια μÝρα στην Üλλη. ΑναγκαστÞκαμε να πÜρουμε δýσκολες οικονομικÝς αποφÜσεις, για να μειþσουμε τα ελλεßμματα, ακριβþς γιατß βρεθÞκαμε μπροστÜ σε μια καταστροφÞ.

Γιατß αν εßχαμε χρüνο, θα Þταν διαφορετικÜ τα πρÜγματα. Και αυτüς Þταν ο αρχικüς στüχος ο δικüς μου, üταν εßπα üτι θα πÜμε να διαπραγματευτοýμε στην ΕυρωπαúκÞ ¸νωση, þστε να μας δþσουν το χρονικü περιθþριο και σιγÜ - σιγÜ να αντιμετωπßσουμε και τα προβλÞματα των ελλειμμÜτων, αλλÜ βεβαßως να κÜνουμε και τις βαθýτερες αλλαγÝς. Διüτι οι βαθýτερες αλλαγÝς εßναι εκεßνες που θα αντιμετωπßσουν τα αßτια και üχι τα συμπτþματα του προβλÞματος, που εßναι το Ýλλειμμα.

¼μως, ο χρüνος αυτüς - και κανÝνας δεν μποροýσε να το προβλÝψει - δεν υπÞρχε, λüγω της Üγριας αντßδρασης των αγορþν. Διüτι αν εßχαμε Ýνα διαφορετικü φορολογικü σýστημα, αν εßχαμε μεγαλýτερη διαφÜνεια, αν εßχαμε Ýνα διαφορετικü ασφαλιστικü σýστημα, ναι, τα λεφτÜ θα υπÞρχαν - εκεß εßναι τα λεφτÜ.

¼σο üμως κι αν τα βÝλη πολλþν απü τους πολßτες που εßναι στην πλατεßα μπορεß να στοχεýουν λÜθος στüχους, Ýχουν Ýνα δßκιο, üτι εμεßς θα κριθοýμε απü το αν θα ανταποκριθοýμε στο αßτημα για μεγÜλες αλλαγÝς στη χþρα.

ΑυτÞ η ΒουλÞ και αυτÞ η ΚυβÝρνηση θα κριθοýν απü το αν θα καταφÝρουμε αυτÝς τις μεγÜλες αλλαγÝς στη χþρα. Και Ýτσι, να εκφρÜσουμε και τα πραγματικÜ, και τα δημοκρατικÜ, και τα δßκαια κοινωνικÜ αιτÞματα, τα εφικτÜ - αν θÝλετε - κοινωνικÜ αιτÞματα του λαοý.

Και η ανησυχßα για τη χþρα δεν εßναι μüνο σÞμερα, εßναι μÝρες, εßναι μÞνες, üπως εßπα, εßναι μια κρßση εμπιστοσýνης που δεν ξεκßνησε σÞμερα, ξεκßνησε χθες, ξεκßνησε πριν απü πολλÜ χρüνια. Δεν εßμαι οýτε ο πρþτος, οýτε και ο τελευταßος που, εδþ και πολλÜ χρüνια, Ýχω μιλÞσει για τις δυσκολßες αυτοý του πολιτικοý συστÞματος.

Και üταν λÝω «πολιτικü σýστημα», δεν μιλþ για τη ΒουλÞ, μιλþ για üλο το πλÝγμα των εξουσιþν, που αλληλοεπηρεÜζονται, αλληλοελÝγχουν και πολλÝς φορÝς αιχμαλωτßζουν τις δημοκρατικÝς διαδικασßες - ο Πρüεδρος εßπε για τα ΜÝσα ΕνημÝρωσης. ΥπÜρχουν Üλλοι παρÜγοντες και δεν εßναι μüνο ελληνικü φαινüμενο, στην ΕλλÜδα μπορεß να Ýχει μια ιδιαßτερη Ýνταση και Ýκφραση, αλλÜ εßναι παγκüσμιο το φαινüμενο.

Και οι ΒουλευτÝς, εßμαι σßγουρος üτι εßναι Ýτοιμοι να κÜνουν και περισσüτερες θυσßες και να εßναι το παρÜδειγμα, μπροστÜ στις θυσßες που κÜνει ο Ελληνικüς λαüς. ¹δη, Ýχουν κÜνει θυσßες και εßμαι σßγουρος üτι και ο Πρüεδρος της ΒουλÞς μπορεß να εισηγηθεß και Üλλες.

¼μως, θÝλει και εδþ μια προσοχÞ: πρÝπει να προστατεýσουμε το δικαßωμα του φτωχοý ανθρþπου, της μÝση τÜξης, του ανθρþπου της κοινωνßας που δεν Ýχει μÝσα οικονομικÜ, που δεν Ýχει μÝσα τηλεοπτικÜ, που δεν Ýχει üνομα, επειδÞ Ýτυχε να εßναι σε κÜποιο «lifestyle». Να μπορεß να εκλεγεß και αυτüς ο ΒουλευτÞς και να εκφρÜσει τον πολßτη της χþρας.

ΥπÜρχουν βεβαßως Κοινοβοýλια, δυστυχþς και σε χþρες üπως εßναι η ΑμερικÞ, üπου η πλειοψηφßα πια των εκλεγμÝνων εßναι εκατομμυριοýχοι. ΘÝλουμε λοιπüν ΒουλευτÝς εκατομμυριοýχους Þ θÝλουμε ΒουλευτÝς, οι οποßοι εßναι εκλεγμÝνοι και αντιπροσωπεýουν τον Ελληνικü λαü;

¼μως, σÞμερα, ο ¸λληνας πολßτης αισθÜνεται βαθιÜ τον πüνο που του προκαλεß Ýνα σýστημα, για το οποßο μιλοýσαμε εδþ και χρüνια και που αντß να εξελιχθοýμε üταν Ýπρεπε, εμεßς παρακμÜσαμε. Γι’ αυτü, χρειÜζεται αυτÝς οι δημοκρατικÝς αλλαγÝς, να μην εßναι αλλαγÝς που απλþς τις ψηφßζουμε εδþ και τελεßωσε η υπüθεση.

ΥπÜρχουν πολλÝς μορφÝς συμμετοχÞς, θεωρþ üμως üτι χρειÜζεται μια νÝα θÝσπιση της Δημοκρατßας. Με ποια Ýννοια; Να αισθανθεß ο πολßτης üτι αυτü που φτιÜχνουμε εßναι δικü του, üτι του ανÞκει. ¸να πρÜγμα το οποßο αισθÜνομαι ως διαφορÜ, πηγαßνοντας απü τη μßα χþρα στην Üλλη, σε σχÝση με την ΕλλÜδα, εßναι üτι ο ¸λληνας αισθÜνεται ξÝνος στη χþρα του, αισθÜνεται ξÝνος απÝναντι στην Πολιτεßα του.

Ενþ σε πολλÝς Üλλες χþρες, λüγω βαθιÜ δημοκρατικþν παραδüσεων και διαδικασιþν, οι νüμοι τους οποßους Ýχει μπροστÜ του και λειτουργοýν, εßναι νüμοι που τους σÝβεται ο ßδιος, που τους θεωρεß δικοýς του νüμους, νüμους του λαοý, κι üχι κÜποιων που ψÞφισαν στις δþδεκα το βρÜδυ σε Ýνα Κοινοβοýλιο.

Γι’ αυτü - και βεβαßως Ýγινε πολλÞ συζÞτηση, αλλÜ υπÞρξε και πολλÞ παρεξÞγηση γýρω απü το θÝμα αυτü - θεωρþ üτι πρÝπει να θÝσουμε αυτÜ τα μεγÜλα θÝματα, πολλÜ απü τα οποßα θα μποροýμε να τα ψηφßσουμε με Ýναν απλü νüμο εδþ, στη ΒουλÞ. «Ο απλüς ΝομοθÝτης», üπως λÝγεται.

Να θÝσουμε αυτÜ τα θÝματα, να τα επεξεργαστοýμε σωστÜ και σοβαρÜ και με τα Üλλα κüμματα, να τα θÝσουμε στον Ελληνικü λαü μÝσω του δημοψηφßσματος, þστε αυτÜ να εßναι πια συνεßδηση θεσμικÞ, πολιτικÞ, αξιακÞ, πολιτιστικÞ, για τις αλλαγÝς που χρειÜζονται στη χþρα, και üχι απλþς Ýνας καλüς νüμος, τον οποßο κÜποιοι θα θυμοýνται και κÜποιοι üχι.

¼πως εßπα, εμεßς Ýχουμε χρÝος να προχωρÞσουμε σε αυτÝς τις θεσμικÝς αλλαγÝς για να αλλÜξουμε το σýστημα, τις αιτßες, αν θÝλετε, την αντßληψη για το πελατειακü σýστημα. ΠαρÜλληλα, üμως, κληθÞκαμε απü την ιστορßα να εφαρμüσουμε Ýνα δýσκολο μνημüνιο, για να μποροýμε να αποφýγουμε την καταστροφÞ.

ΑναφορικÜ με το μνημüνιο που εßχαμε πÝρυσι, πρþτα απ’ üλα, εßχαμε πολý λßγο χρüνο για να πÜρουμε αποφÜσεις. Και νομßζω, κανεßς μας δεν το Þθελε - και θÝλω αυτü να το ξεκαθαρßσω, διüτι πολλÝς φορÝς λÝγονται διÜφορα περß ¨συνωμοσßας¨ και τα λοιπÜ. Ποιος θα Þθελε να βÜλει τη χþρα του μÝσα σε μßα διαδικασßα μνημονßου; Ποιος θα Þθελε να πρÝπει να προσφýγει σε Ýναν μηχανισμü στÞριξης;

Το ερþτημα δεν Þταν αυτü, üμως, αλλÜ ποια Þταν η εναλλακτικÞ. Η εναλλακτικÞ Þταν üτι, αν δεν εßχαμε ψηφßσει μÝσα σε τρεις ημÝρες αυτü το νüμο, αν δεν εßχε ψηφιστεß αυτüς ο νüμος, σε αυτÞ τη ΒουλÞ, απü τη δικÞ μας κοινοβουλευτικÞ πλειοψηφßα - αλλÜ εßχαμε τüτε και Üλλους που το ψÞφισαν - θα εßχαμε χρεοκοπÞσει. ΔηλαδÞ, πολý απλÜ, δεν θα πληρþναμε μισθοýς, δεν θα πληρþναμε συντÜξεις, τüσο απλÜ.

ΣÞμερα, αν δεν εßχαμε τη βοÞθεια για να καλýπτουμε ελλεßμματα, αν αυτÜ τα ελλεßμματα δεν τα καλýψουμε εμεßς, üπως το σημερινü Ýλλειμμα, που το Ýχουμε μειþσει, που εßναι - αν θυμÜμαι καλÜ τους αριθμοýς - üση εßναι η μισθοδοσßα üλων των υπαλλÞλων του Ελληνικοý ΚρÜτους, δεν θα πληρþναμε κανÝνα μισθü.

ΔηλαδÞ, χωρßς τα δÜνεια, θα μποροýσαμε να το μειþσουμε, εÜν κüβαμε üλους τους μισθοýς üλων των υπαλλÞλων! ΑυτÞ εßναι η λýση; Δεν επιλÝξαμε αυτÞ τη λýση. Γι’ αυτü κατηγοροýμαστε; Γι’ αυτü πρÝπει να Ýχουμε ενοχÝς; Εγþ εßμαι υπερÞφανος για το üτι καταφÝραμε να κρατÞσουμε τη χþρα üρθια. Και την κρατÞσαμε πρÜγματι üρθια, με Ýνα πολιτικü κüστος μεγÜλο, αλλÜ την κρατÞσαμε üρθια.

Το μνημüνιο εßναι Ýνα φÜρμακο, δεν εßναι ο στüχος. Εßναι για να χτυπÞσουμε τα συμπτþματα καταρχÞν, αλλÜ εμεßς πρÝπει να αλλÜξουμε και τις βαθýτερες αιτßες. Μπαßνει Ýνα δεýτερο ερþτημα: το φÜρμακο Ýπιασε; Εßναι σωστÝς οι δüσεις, εßναι σωστÞ η συνταγÞ, το μεßγμα; Πρþτα απ’ üλα, νομßζω üτι Ýχουν γßνει πÜρα πολλÜ, Ýχουμε πετýχει πολý σημαντικÜ αποτελÝσματα, τα οποßα δεν πρÝπει αυτÞ τη στιγμÞ να απεμπολοýμε.

ΞÝρω üτι πολλÝς φορÝς οι αριθμοß κουρÜζουν και δεν θα μπω στους αριθμοýς, αλλÜ πρÝπει αυτü να το επαναλαμβÜνουμε: üτι εμεßς Ýχουμε κÜνει Ýναν Üθλο και, βεβαßως, με τις θυσßες του Ελληνικοý λαοý. Τη μεßωση του ελλεßμματος, το üτι η χþρα μας Ýχει αρχßσει δειλÜ-δειλÜ να βλÝπει ανÜπτυξη, την αýξηση των εξαγωγþν, για να μην πω και πολλÜ ακüμα.

Νομßζω üμως üτι σωστÜ ειπþθηκε απü αρκετοýς εδþ στην αßθουσα, üτι χρειÜζεται να δοýμε μια νÝα ισορροπßα. Μια ισορροπßα που λαμβÜνει υπüψη, μÝσα στο πλαßσιο των δυνατοτÞτων μας, τις αντοχÝς της κοινωνßας, το αßσθημα δικαßου, την κοινωνικÞ δικαιοσýνη. Να μειþνονται παρÜλληλα τα ελλεßμματα και να πετυχαßνουμε τους δημοσιονομικοýς μας στüχους, þστε να φτÜσουμε στη στιγμÞ εκεßνη üπου θα παρÜγουμε περισσüτερα απü ü,τι δαπανοýμε.

ΑυτÞ η ισορροπßα εßναι κÜτι που χρειÜζεται να δοýμε. Και χρειÜζεται βεβαßως, üπως πολý σωστÜ εßπατε, μÝσα απü τις δημοκρατικÝς διαδικασßες που ακολουθοýμε üλο και περισσüτερο - και το τονßζω αυτü, γιατß πολλÝς φορÝς υπÞρξαν, λüγω συνθηκþν, βιαστικÝς διαδικασßες και αστοχßες μÝσα απü αυτÞ τη βιασýνη - να μπορÝσουμε να διασφαλßσουμε üλο και μεγαλýτερη συμμετοχÞ σε ιδÝες και προτÜσεις. Και εμεßς το διασφαλßζουμε αυτü, με μια Üλλη διαδικασßα.

Και χαßρομαι, διüτι πολλοß τüνισαν üτι μÝσα απü αυτÝς τις επßπονες διαδικασßες των τελευταßων εβδομÜδων, αλλÜ και μηνþν, Ýστω και γι’ αυτü το δýσκολο πρüγραμμα, το μεσοπρüθεσμο, υπÞρξαν πολλÝς προτÜσεις που υιοθετÞθηκαν και πολλÜ τα οποßα μπορÝσαμε και αλλÜξαμε.

ΘÝλω üμως να μπω και στο θÝμα της διαπραγμÜτευσης. ΚÜποιοι μας λÝνε δÞθεν üτι, στην Πορτογαλßα, διαπραγματεýθηκαν καλýτερα απü εμÜς τους üρους για τη χρηματοδüτησÞ τους. ΘÝλω να εßμαστε ειλικρινεßς και να δοýμε ποý Þταν η Πορτογαλßα και ποý εßμαστε εμεßς.

Η Πορτογαλßα μπÞκε στο μνημüνιο με χρÝος 90% του ΑΕΠ, εμεßς μπÞκαμε με χρÝος 130% του ΑΕΠ. Η Πορτογαλßα μπÞκε με Ýλλειμμα 9% του ΑΕΠ, δηλαδÞ 10 δισεκατομμýρια ευρþ, ενþ εμεßς μπÞκαμε με Ýλλειμμα 15,4% του ΑΕΠ, δηλαδÞ 36 δισεκατομμýρια ευρþ.

Η Πορτογαλßα Ýπρεπε να μειþσει το ÝλλειμμÜ της στο πρþτο Ýτος μüνο κατÜ 2,4 δισεκατομμýρια ευρþ, δηλαδÞ 1,4% του ΑΕΠ. Και εμεßς, κατÜ 14 δισεκατομμýρια το πρþτο Ýτος, δηλαδÞ 5,5% του ΑΕΠ μας. Να ποýμε, επßσης, üτι ο μÝσος μισθüς του Δημοσßου σε 12μηνη βÜση εßναι στην Πορτογαλßα 1.600 ευρþ μεικτÜ, ενþ στην ΕλλÜδα εßναι 2.100 ευρþ μεικτÜ, δηλαδÞ 31% μεγαλýτερος.

Και να ποýμε üτι και ο Σüκρατες εßχε κÜνει μια μεγÜλη ασφαλιστικÞ μεταρρýθμιση εδþ και πολλÜ χρüνια, þστε να μην χρειÜζεται να κÜνει μεγÜλες αλλαγÝς στο ασφαλιστικü αυτÞ τη στιγμÞ.

¶ρα, λοιπüν, πρÝπει πρþτα απ’ üλα να τελειþσουμε μ' αυτü το παραμýθι, üτι κÜποιοι Üλλοι ξÝρουν να διαπραγματεýονται και δεν ξÝρουμε εμεßς.

¼μως, θÝλω να τονßσω και κÜτι Üλλο. Η διαπραγμÜτευση εßναι συνεχÞς. Η διαπραγμÜτευση εßναι συνεχÞς. Η επαναδιαπραγμÜτευση, αν θÝλετε, εßναι συνεχÞς. ¼χι απü μηδενικÞ βÜση, üπως ανÝφικτα και ανεýθυνα λÝει η ΝÝα Δημοκρατßα, γιατß οι στüχοι εßναι σßγουροι, παραμÝνουν και πιθανþς υπÜρχουν και κÜποιοι τρüποι εναλλακτικοß, αλλÜ δεν υπÜρχει δυνατüτητα να επαναδιαπραγματευθοýμε απü μηδενικÞ βÜση.

Παρüτι Ýχω τονßσει, ελÜτε να δοýμε γραμμÞ - γραμμÞ, πολιτικÞ - πολιτικÞ, ü,τι μποροýμε να καλυτερεýσουμε απü κοινοý και να πÜμε να διαπραγματευθοýμε μαζß, να συν-διαπραγματευθοýμε. Η διαπραγμÜτευση üμως εßναι συνεχÞς. Ο κÜθε Υπουργüς μπορεß να σας το πει.

ΔιαπραγματευθÞκαμε σκληρÜ τον 13ο και 14ο μισθü στον ιδιωτικü τομÝα. Σε μια Üλλη χþρα, σε μια συντηρητικÞ κυβÝρνηση, μπορεß να μην τους Ýνοιαζε καθüλου αυτÞ η διαπραγμÜτευση. ΔιαπραγματευθÞκαμε τον ΜÜρτιο τους βασικοýς üρους αυτÞς της σýμβασης και μειþσαμε και το επιτüκιο και επιμηκýναμε την αποπληρωμÞ.

Γιατß μποροýσαμε, üμως, να το κÜνουμε αυτü; Πρþτα απ’ üλα, üχι μüνο επειδÞ ξÝρουμε πþς εßναι η διαπραγμÜτευση στην ΕυρωπαúκÞ ¸νωση, που Ýχει κÜποιους κανüνες και κÜποιες παραδüσεις αν θÝλετε, αλλÜ επειδÞ υπÞρξε και αξιοπιστßα, γιατß ναι, εßχαμε πετýχει πολλÜ.

Η Ιρλανδßα δεν το πÝτυχε. Και üταν Þμασταν στο Συμβοýλιο ΚορυφÞς και δεν υπÞρξε συμφωνßα τελικÜ με την Ιρλανδßα, εßπαν «ωραßα, αλλÜ η ΕλλÜδα δεν χρειÜζεται να πληρþσει. Το üτι εμεßς δεν συμφωνÞσαμε με την Ιρλανδßα σε μια συγκεκριμÝνη διατýπωση, Þ σε συγκεκριμÝνα μÝτρα που θα πÜρει γýρω απü το φορολογικü, δεν Ýχει σχÝση με την ΕλλÜδα».

Η ΕλλÜδα Ýχει κÜνει τη δουλειÜ της, Ýχουν κÜνει θυσßες, Ýχουν αποδεßξει τη βοýλησÞ τους και πρÝπει να υπÜρξει μια καλýτερη μεταχεßριση της χþρας. Και αυτü μπορεß και να συνεχιστεß. Μπορεß και πιστεýω üτι θα συνεχιστεß. ¼σο εμεßς δεßχνουμε αξιοπιστßα, τüσο μποροýμε να διαπραγματευüμαστε και να πηγαßνουμε στις διαπραγματεýσεις με καλýτερους üρους για τη χþρα μας.  

¼μως η αλÞθεια εßναι üτι, στη συνταγÞ που υπÞρχε, υπÞρχαν κÜποιες παραδοχÝς, οι οποßες δεν βγÞκαν. ¼χι μüνο δικÝς μας, θα Ýλεγα λιγüτερο δικÝς μας, απ’ ü,τι Þταν παραδοχÝς εßτε των εταßρων μας, εßτε του Διεθνοýς Νομισματικοý Ταμεßου.

Το χρÝος. ΥπÞρχε η αßσθηση üτι αυτü το χρÝος Þταν διαχειρßσιμο. Πολλοß απü εσÜς εßπατε üτι μÜλλον δεν εßναι διαχειρßσιμο. Δεν εßναι, βÝβαια, δικÞ μας η διαπßστωση. Το ακοýμε απü αναλυτÝς σε üλο τον κüσμο.

¶ρα, λοιπüν, εßμαστε σÞμερα σε μια φÜση στην ΕυρωπαúκÞ ¸νωση, σε μια πολý δýσκολη διαπραγμÜτευση. Πρþτη φορÜ στην ΕυρωπαúκÞ ¸νωση γßνεται μια τÝτοια διαπραγμÜτευση, για το πþς θα διαχειριστοýμε Ýνα χρÝος ενüς κρÜτους-μÝλους σε μια κοινÞ νομισματικÞ Ýνωση.

¼μως, το γεγονüς üτι γßνεται αυτÞ η συζÞτηση εßναι επιτυχßα της χþρας μας, διüτι αν δεν γινüταν αυτÞ η συζÞτηση, το χρÝος θα το αντιμετωπßζαμε μüνοι μας και θα Þταν πολý μεγÜλο και πολý βαρý. Εßτε θα το αντιμετωπßζαμε με επαχθεßς üρους αποπληρωμÞς, εßτε με μßα καταστροφικÞ χρεοκοπßα.

¼μως, τþρα γßνεται μια προσπÜθεια - δεν μπαßνω σε λεπτομÝρειες, διüτι δεν πρÝπει να μπαßνει κανεßς σε τÝτοιες λεπτομÝρειες - γßνεται μια σοβαρÞ προσπÜθεια οργανωμÝνης διευθÝτησης και αντιμετþπισης αυτοý του βÜρους, που εßναι στο λαιμü του Ελληνικοý λαοý. ¼λοι μας το ξÝρουμε, εßναι Ýνα μεγÜλο βÜρος. Απü την Üλλη μεριÜ, üμως, δεν μπορεß με την κÜθε ιδÝα και την κÜθε σκÝψη που πετÜει ο κÜθε ειδικüς, εντüς Þ εκτüς ΕλλÜδας, να θεωρεßται üτι βρÝθηκε η μαγικÞ λýση.

ΚÜνουμε αυτü που πρÝπει και, βεβαßως, σε μια δýσκολη στιγμÞ της Ευρþπης, που δεν ξÝρει, γιατß δεν εßχε ποτÝ εμπειρßα και Ýχει και πολλÜ εσωτερικÜ προβλÞματα, απü πλευρÜς συνοχÞς.

Δεýτερον. ΠρÜγματι, η παραδοχÞ Þταν üτι το 2012 θα βγαßναμε στις αγορÝς. ¼μως, και λÜθη αποφÜσεων της ΕυρωπαúκÞς ¸νωσης, üπως για το νÝο μηχανισμü, και ο φüβος της πανδημßας, αν θÝλετε, δηλαδÞ της μετÜδοσης αυτÞς της ασθÝνειας του χρÝους σε Üλλες χþρες, που Ýγινε και πραγματικüτητα και που πιÝζει και νÝες χþρες στην Ευρωζþνη, δημιοýργησαν Ýνα φüβο και Ýναν πανικü στις αγορÝς. Και Ýτσι, διαπιστþθηκε üτι το 2012, κατÜ πÜσα πιθανüτητα, δεν θα μπορεß η ΕλλÜδα να βγει στις αγορÝς.

Τι σημαßνει να βγοýμε στις αγορÝς; Σημαßνει να μην χρειαζüμαστε δÜνεια απü τους εταßρους μας και να μποροýμε να παßρνουμε κανονικÜ και με χαμηλü τüκο δÜνεια απü την αγορÜ. ΔηλαδÞ, να απεξαρτηθοýμε, το οποßο θÝλουμε κι εμεßς.

Στο μÝτρο, üμως, που υπÜρχει αυτÞ η απειλÞ, Ýχουμε τþρα με τους εταßρους μας μια πολý δýσκολη διαπραγμÜτευση, οι οποßοι λÝνε, «για να δοýμε, πρÝπει τελικÜ να στηρßξουμε ακüμα περισσüτερο αυτÞ τη χþρα; ΠρÝπει να στηρßξουμε ακüμα περισσüτερο την ΕλλÜδα; Αν αυτÞ κÜνει το σωστü, να κÜνουμε κι εμεßς το χρÝος μας και να επιδεßξουμε αλληλεγγýη». Κι αυτü δεν εßναι εýκολο, διüτι üπως πολý σωστÜ κÜποιος εßπε, δεν εßναι μια διαπραγμÜτευση με 5 - 6 ηγÝτες Þ με τους 27 της Ε.Ε. Þ με τους 17 της Ευρωζþνης.

Εßναι η διαπραγμÜτευση και με κÜθε Κοινοβοýλιο, εßναι η διαπραγμÜτευση και με τα κüμματα κÜθε Κοινοβουλßου, εßναι η διαπραγμÜτευση και με τους θεσμικοýς εκπροσþπους, ΕυρωπαúκÞ ΚεντρικÞ ΤρÜπεζα, ΕυρωπαúκÞ ΕπιτροπÞ, ΔιεθνÝς Νομισματικü Ταμεßο. Και το ΔιεθνÝς Νομισματικü Ταμεßο Ýχει εκπροσþπηση και απü αναδυüμενες και φτωχüτερες χþρες, οι οποßες λÝνε «μα γιατß εμεßς να δþσουμε στην ΕλλÜδα, üταν υπÜρχουν φτωχüτερες χþρες, που Ýχουν μεγαλýτερες ανÜγκες;». Και üμως, και εδþ Ýχουμε ελπßδα να Ýχουμε αυτÞ τη στÞριξη.

Μια τρßτη παραδοχÞ που δεν βγÞκε εßναι η ικανüτητα της ελληνικÞς Δημüσιας Διοßκησης. ΒÝβαια, δεν εßναι κÜτι που κι εμεßς δεν λÝγαμε. Εγþ, μÜλιστα, το Ýλεγα σε üλους τους τüνους, üτι το πρüβλημα δεν εßναι να μειþσουμε μισθοýς και συντÜξεις.

Ναι, πρÝπει να Üρουμε αδικßες, να δοýμε τα χιλιÜδες Ταμεßα που υπÜρχουν, να μην υπÜρχουν ανισüτητες. Πολλοß αναφερθÞκατε σε αυτÝς. ΥπÜρχουν και Üλλες ανισüτητες ακüμα, που κι αυτÝς πρÝπει να Üρουμε. ΑλλÜ τελικÜ, πρÝπει να χτυπÞσουμε την αιτßα, που εßναι ο μεγÜλος ασθενÞς, η ßδια η Δημüσια Διοßκηση.

Αυτü βεβαßως απεδεßχθη και στο θÝμα της φοροδιαφυγÞς. ΠρÜγματι, δεν αντιμετωπßσαμε το θÝμα της φοροδιαφυγÞς. Θα μου πεßτε, δεν το ξÝραμε; ΞÝραμε üτι δεν Þταν εýκολο. Βεβαßως, υπÞρξαν και Üλλα Ýσοδα, αλλÜ το θÝμα της φοροδιαφυγÞς εßναι Ýνα μεγÜλο ζÞτημα και χρειÜζεται πραγματικÜ να αντιμετωπιστεß.

Και εδþ εßναι Ýνας απü τους τομεßς, üπου θα Ýπρεπε να υπÜρχει συναßνεση. ¼χι για Ýνα φορολογικü σýστημα που θα αδικεß τον μÝσο ¸λληνα, αλλÜ θα βοηθÜ τον πλοýτο να ξεφεýγει. ΑλλÜ για Ýνα δßκαιο σýστημα, Ýνα σýστημα το οποßο θα εμπεδþνεται στην ευρýτερη συνεßδηση του Ελληνικοý λαοý, üτι μπορεß να εßναι σωστü και δßκαιο. Και Ýτσι, να σπÜσουμε αυτÞ την λογικÞ τοý «δεν πληρþνω».

Γιατß εßναι Üλλο να πεις «δεν πληρþνω το φακελÜκι, δεν πληρþνω τη διαφθορÜ» και Üλλο να πεις «δεν πληρþνω στο κρÜτος», αυτÜ τα οποßα υποχρεοýται κανεßς να πληρþσει. ΧρειÜζεται να διαμορφþσουμε μια συνεßδηση ευνομßας, για να μπορÝσουμε να αντιμετωπßσουμε αυτÜ τα μεγÜλα προβλÞματα.

Και αυτÞ Þταν μια παραδοχÞ, η οποßα βεβαßως δεν εßχε την απαραßτητη, αν θÝλετε, γνþση για το ποιες εßναι οι πραγματικÝς συνθÞκες στη χþρα. Μßα ακüμα σημαντικÞ παραδοχÞ, την οποßα κανÝνας δεν θα μποροýσε να προβλÝψει.

Η ελπßδα Þταν üτι, με το πρüγραμμα, θα εßχαμε μετÜ απü τρεις μÞνες, μετÜ απü Ýξι μÞνες, μια σχετικÞ ηρεμßα στις αγορÝς και üχι μüνο στις αγορÝς, αλλÜ και στο διεθνÝς «μιντιακü» σýστημα, και στο εσωτερικü «μιντιακü» σýστημα.

ΑυτÞ η ηρεμßα δεν Þρθε. Κι üχι μüνο δεν Þρθε η ηρεμßα, αλλÜ Ýχει υποστεß ο Ελληνικüς λαüς και εßναι κÜτω απü την πßεση μιας ανελÝητης κινδυνολογßας, φοβßας και ανασφÜλειας κÜθε ημÝρα, με Ýνα κυνηγητü απü τα ΜÝσα ΕνημÝρωσης κÜθε αρνητικοý σεναρßου. Και Ýχουν τερÜστιες ευθýνες. ΠρÜγματι, Πρüεδρε Ýχουν τερÜστιες ευθýνες τα ΜÝσα ΕνημÝρωσης για την ψυχολογßα του Ελληνικοý λαοý και για τη δημιουργßα μιας κινδυνολογßας μπροστÜ στη μεγÜλη αυτÞ κρßση.

Δεν λÝει κανεßς üτι δεν Ýχουμε κινδýνους, δεν λÝει κανεßς üτι δεν υπÜρχει κÜτι τÝτοιο, αλλÜ αυτÞ η ψυχολογßα Ýχει και Üμεσες οικονομικÝς επιπτþσεις. Ποιος θα επενδýσει, ποιος ¸λληνας κατ’ αρχÞν θα επενδýσει στην ΕλλÜδα, üταν Ýχει την αßσθηση üτι, μπροστÜ μας, μπορεß να Ýχουμε μια καταστροφÞ; ΑλλÜ και Ýνας ξÝνος που θÝλει να επενδýσει, üταν ακοýει συνεχþς αυτÝς τις προφητεßες, σου λÝει «για να περιμÝνω, για να δοýμε».

¶ρα, λοιπüν, εδþ χρειÜζεται και πÜλι η ΕυρωπαúκÞ ¸νωση, και το διεθνÝς οικονομικü σýστημα, να Ýρθει και να πει, «εμεßς εγγυüμαστε μια σßγουρη και ασφαλÞ πορεßα, με τις üποιες δυσκολßες, αλλÜ μια σßγουρη και ασφαλÞ πορεßα, þστε να μπορεß να ομαλοποιηθεß η οικονομßα, να αρχßσουν οι επενδýσεις, οι μεγαλýτερες επενδýσεις και να Ýχουμε Ýνα θετικü αποτÝλεσμα».

Και βεβαßως, πολý σωστÜ ειπþθηκε üτι υπÜρχει Ýνας κλεμμÝνος πλοýτος σε διÜφορες χþρες, üπως εßναι σßγουρα στην Ελβετßα, πρÜγμα το οποßο Þδη εμεßς κυνηγÜμε. Το Ýχω πει και εδþ, στη ΒουλÞ, πριν απü δýο μÞνες, üταν Þμουν σε μια συνÜντηση με την Πρωθυπουργü της Ελβετßας γι’ αυτü το θÝμα. Και εßμαστε σε μια διαδικασßα διαπραγμÜτευσης για την φορολüγηση των ΕλλÞνων καταθετþν, που φοροδιαφεýγουν στην Ελβετßα. ΑλλÜ βεβαßως, υπÜρχουν και Üλλες χþρες.

ΑυτÜ üμως θÝλουν και χρüνο. ΠρÜγματι, üμως, εßναι τραγικü, ενþ υπÜρχουν δυνατüτητες, οι τρÜπεζες, οι οποßες θÝλουν να τους αποπληρþσουμε τα χρÝη, να διευκολýνουν απü την Üλλη την φοροδιαφυγÞ και να κερδßζουν και απü εκεß, εις βÜρος ενüς λαοý που, αυτÞ τη στιγμÞ, χειμÜζεται απü την κρßση.

¶ρα, λοιπüν, ναι, χρειÜζεται μια ισορροπßα. ΑλλÜ το νÝο πρüγραμμÜ μας, η νÝα δανειοδüτηση πρÝπει πρþτα απ’ üλα βεβαßως να συνεχßσει σε μια δημοσιονομικÞ πειθαρχßα. Δεν θÝλω να ωραιοποιÞσω το οτιδÞποτε, εßναι Ýνα δýσκολο πρüγραμμα. Εßναι üμως Ýνα πρüγραμμα στοχευμÝνο και εßναι Ýνα πρüγραμμα, στο οποßο πρÜγματι θα Ýχουμε να βÜλουμε Ýνα μεγÜλο στοßχημα, με μεγαλýτερη Ýμφαση. Και η νÝα ΚυβÝρνηση αυτü θα πρÝπει να κÜνει, μια νÝα επανεκκßνηση, για τα εξÞς σημαντικÜ ζητÞματα:

Το αßσθημα του δικαßου. Στο αßσθημα του δικαßου, εßναι ανÜγκη να δοýμε και ποý κρýβονται και πþς κρýβονται και πþς προστατεýονται εκεßνοι οι οποßοι θα Ýπρεπε να πληρþνουν Þ θα Ýπρεπε και να τιμωροýνται και ξεφεýγουν. Δεν λÝω üτι δεν Ýχουμε και εκεß κÜποιες επιτυχßες, αλλÜ δεν Ýχουμε εκεßνες τις επιτυχßες που θα θÝλαμε. Και αυτü εßναι στοßχημα, το στοßχημα üλων μας, δεν εßναι μüνο της ΚυβÝρνησης.

Γιατß πÜρα πολλοß μου λÝνε, και το ακοýτε και εσεßς, «βÜλτε και κÜποιον στη φυλακÞ». Πρþτα απ’ üλα, δεν εßμαστε εμεßς οι δικαστÝς. ΞÝρουμε πüσο χωλαßνει η Δικαιοσýνη και πüσο οι ΑρχÝς, οι οποßες και αυτÝς εßχαν μÜθει να υποκýπτουν πολλÝς φορÝς στους παρÜγοντες, στις μικρÝς Þ μεγÜλες εξουσßες, πρÝπει και αυτÝς να συμβÜλουν σε αυτü το αßσθημα δικαßου.

Δεýτερον, η κοινωνικÞ δικαιοσýνη. ΠρÜγματι, μÝσα στα εφικτÜ πλαßσια, χρειÜζεται üλο και περισσüτερο να σκýψουμε πÜνω απü τον φτωχü, τον αδýναμο, τον Üνεργο, με ιδιαßτερη μÝριμνα. ΑλλÜ να διαμορφþσουμε και Ýνα πνεýμα αλληλεγγýης, διüτι το σýστημα πρüνοιας που Ýχουμε, εßναι Ýνα διÜτρητο, Üνισο και, πολλÝς φορÝς, Üδικο και αναποτελεσματικü σýστημα.

Και θα το φτιÜξουμε και το φτιÜχνουμε, το διορθþνουμε, αλλÜ θα χρειαστεß να κινητοποιηθεß και η ßδια η κοινωνßα, στη γειτονιÜ, στο χωριü, στην παραγωγÞ, για τον Üνεργο και για τον συνταξιοýχο. Να κινητοποιÞσουμε τις δυνÜμεις του τüπου, για να βοηθÞσουμε τους ανθρþπους που μπορεß να Ýχουν ιδιαßτερα προβλÞματα, αναπληρþνοντας την αδυναμßα του κρÜτους, που σÞμερα υπÜρχει, Ýως üτου φτιÜξουμε το κρÜτος πρüνοιας σωστÜ.

Τρßτον, στÞριξη επενδýσεων, αλλÜ και βιþσιμων επενδýσεων. ΠρÜγματι, εßμαστε σε μια συζÞτηση-διαπραγμÜτευση και στην ΕυρωπαúκÞ ¸νωση, γýρω απü μεγÜλα προγρÜμματα, που θα μποροýσαν να βοηθÞσουν την επενδυτικÞ προσπÜθεια. ΑλλÜ βιþσιμη ανÜπτυξη, διüτι η ανÜπτυξη που υπÞρχε μÝχρι προχθÝς, Þταν μια ανÜπτυξη στηριζüμενη σε επιδοτÞσεις, που Þταν χαριστικÝς πολλÝς φορÝς και που δημιουργοýσαν εξÜρτηση, γιατß Þταν παρασιτικÝς, αντß να εßναι πραγματικÜ παραγωγικÝς, αντß να παρÜγουν ελληνικü προúüν και, μÜλιστα, ανταγωνιστικü.

ΤÝταρτον, το κρÜτος. Πολý σωστÜ εßπατε üτι αφορÜ απü το πολιτικü σýστημα, μÝχρι την απλÞ γραφειοκρατßα που αντιμετωπßζει ο κÜθε Ýνας, κÜθε ημÝρα. Εßναι ο μεγÜλος ασθενÞς και εκεß θα πρÝπει να δοθεß τερÜστια προτεραιüτητα.

¹μουν στη ΛευκÜδα προχθÝς και συζητοýσαμε για Ýνα θÝμα και μßλησαν για Ýνα πÜρκινγκ, για το οποßο, λÝει, «δεν μποροýμε να λýσουμε το πρüβλημα, γιατß υπÜρχουν 3-4 Υπουργεßα που ερßζουν γýρω απü το ποιος Ýχει την αρμοδιüτητα». Και θα το λýσουν οι Υπουργοß σε κÜποια σýσκεψη στην ΑθÞνα; Να καθßσουν οι τÝσσερις Υπουργοß και να συζητÞσουν για το πÜρκινγκ στη ΛευκÜδα, για να λýσουν αυτü το πρüβλημα; Κι αν το κÜνουν αυτü, μετÜ πüσα τÝτοια προβλÞματα θα Ýπρεπε να λýσουν;

¶ρα, λοιπüν, εδþ μιλÜμε για βαθιÝς τομÝς. Και κÜναμε Ýνα πρþτο βÞμα με τον «ΚαλλικρÜτη». ΚÜναμε και νÝα βÞματα με την ηλεκτρονικÞ διακυβÝρνηση, αλλÜ αυτÝς οι τομÝς θÝλουν και το χρüνο τους. ΜακÜρι να κÜνουμε κι εδþ «fast track», να κÜνουμε «by pass», üπως λÝγεται, να κÜνουμε ταχýτερες διαδικασßες. ΧρειÜζεται üμως να βοηθÞσουν üλοι. ¸να Üλλο μοντÝλο ανÜπτυξης, εßναι το πÝμπτο για το οποßο Ýχουμε μιλÞσει, þστε να εßναι βιþσιμη η οικονομßα μας. Και Ýχουμε δυνατüτητες στην αγροτικÞ οικονομßα, στον τουρισμü, στη ναυτιλßα, στην ενÝργεια.

ΑλλÜ Ýνα βασικü πρüβλημα του πολιτικοý συστÞματος, üπως εßπα, εßναι üτι üλοι θεωροýμε, γιατß αυτÞ εßναι η κουλτοýρα μας, αυτÞ εßναι η παρÜδοση, üτι το κακü κρÜτος εßναι που φταßει για üλα. ΑλλÜ παρÜλληλα, üλοι περιμÝνουν üτι το κρÜτος θα φÝρει και τις λýσεις, πατþντας Ýνα κουμπß.

Εßναι οπωσδÞποτε αντιφατικü αυτü. Και εδþ, πρÝπει να κατανοÞσουμε üτι αν δεν κινητοποιÞσουμε δυνÜμεις της κοινωνßας, των ßδιων των δημοσßων υπαλλÞλων, þστε να κÜνουν αυτÞ την αλλαγÞ δικÞ τους υπüθεση, θα αργÞσει πÜρα πολý αυτÞ η αλλαγÞ και δεν θα αλλÜξει με νüμους Þ με εγκυκλßους κÜποιων Υπουργþν. ¶ρα, η αλλαγÞ εßναι και αλλαγÞ, πρωτßστως και σε μεγÜλο βαθμü, και πρακτικþν, και αντιλÞψεων παντοý.

Και σε αυτü, βεβαßως, πολý σωστÜ ειπþθηκε και το ποßημα «να γκρεμßσουμε τεßχη», που κÜποιοι θÝλουν να χτßσουν γýρω μας, για να μας εγκλωβßσουν και να μας αποκλεßσουν απü το λαü. Και εμεßς θα γκρεμßσουμε κÜθε τεßχος, το οποßο προσπαθεß να απομονþσει το ΠΑΣΟΚ, τον ΒουλευτÞ, την ΚυβÝρνηση, απü τον Ελληνικü λαü.

Εμεßς δημοκρατικÜ, βεβαßως, θα κÜνουμε κÜθε τι, διüτι δεν επιτρÝπουμε την αιχμαλωσßα, δεν επιτρÝπουμε την παραπληροφüρηση. Και αυτü πρÝπει να το κÜνουμε κανüνα πια, üλο και περισσüτερο. Και εßναι μια μÜχη Δημοκρατßας, εßναι μια μÜχη απÝναντι σε αυτοýς που ποντÜρουν στην αποτυχßα μας, διüτι υπÜρχουν και εκεßνοι που ποντÜρουν στην αποτυχßα μας.

Ποιοι εßναι αυτοß; Οι κερδοσκüποι. Σßγουρα, οι κερδοσκüποι που Ýχουν στοιχηματßσει üτι θα χρεοκοπÞσει η ΕλλÜδα, θÝλουν την αποτυχßα μας, γιατß θα κερδßσουν πολλÜ χρÞματα απü την αποτυχßα της ΕλλÜδας. ΥπÜρχουν κι Üλλοι πιθανþς, κÜποιοι πολιτικοß πιο ακραßοι Þ λαúκιστÝς, σε διÜφορες χþρες της ΕυρωπαúκÞς ¸νωσης, που λÝνε «μη δßνουμε λεφτÜ στην ΕλλÜδα, βλÝπετε üτι αποτυγχÜνει».

ΘÝλουν τη γρÞγορη αποτυχßα, την πρüωρη αποτυχßα, θÝλουν να βγÜλουν συμπερÜσματα Üμεσα, ενþ δεν εßμαστε οýτε στο μÝσον του προγρÜμματος, για να μποροýν να λÝνε «κακþς δßνουμε τα λεφτÜ, κακþς στηρßζουμε αυτοýς τους ¸λληνες, που ξÝρετε τι εßναι» και τα λοιπÜ.

ΚÜποιοι Üλλοι μποροýν να Ýχουν γεωστρατηγικοýς λüγους, κÜποιοι Üλλοι μικροκομματικοýς λüγους - και αυτü νομßζω εßναι και το στρατηγικü λÜθος της ΝÝας Δημοκρατßας. Η ΝÝα Δημοκρατßα επÝλεξε στρατηγικÜ να ποντÜρει στην αποτυχßα. Και δεν νομßζω üτι υπÜρχει ¸λληνας πολßτης που θÝλει να αποτýχει η ΚυβÝρνηση, διüτι ξÝρει üτι η αποτυχßα της ΚυβÝρνησης εßναι αποτυχßα της ΕλλÜδας. Και Ýκανε το στρατηγικü λÜθος η ΝÝα Δημοκρατßα να ποντÜρει σε αυτÞ τη λογικÞ.

Εγþ θα συνεχßσω και θα συνεχßσουμε να τους καλοýμε σε μßα συνεργασßα, για να κατανοÞσουν τις ευθýνες τους, να βοηθÞσουν και να συμβÜλουν. Και πρÝπει να κατανοÞσουν üτι αν συμβÜλλουν και αυτοß, δικü τους üφελος θα εßναι, ακüμα και κομματικü, αν και αυτü δεν εßναι το ζητοýμενο αυτÞ τη στιγμÞ, το ζητοýμενο εßναι να βοηθÞσουμε τη χþρα.

Και βεβαßως, Üλλοι θÝλουν να επιβÜλουν περßεργες λýσεις στη χþρα, κÜποιοι που Ýχουν συμφÝρον. Και δεν εßναι οýτε η πρþτη φορÜ, οýτε η τελευταßα, δεν μπαßνω σε μια λογικÞ συνωμοσιþν, αλλÜ εßναι κÜποια συμφÝροντα. ¶λλες φορÝς, μιλοýν για κυβÝρνηση τεχνοκρατþν, Üλλες φορÝς μιλοýν για κυβÝρνηση προσωπικοτÞτων, Üλλες φορÝς μιλοýν για κυβÝρνηση εθνικÞς σωτηρßας.

Εμεßς εßμαστε υπÝρ μιας κυβÝρνησης συνεργασßας. Εγþ το Ýχω πει, μακÜρι να εßχαμε ευρýτερες συνεργασßες, üμως, ευρýτερες συνεργασßες με απüφαση των ßδιων των κομμÜτων, συνειδητÞ, της ßδιας της κομματικÞς μας βÜσης, των Βουλευτþν μας, και üχι κÜποιων εξωθεσμικþν παραγüντων.

ΕÜν εμεßς το αποφασßσουμε δημοκρατικÜ, εßναι δικÞ μας δημοκρατικÞ επιλογÞ και θα εßναι βÜσει και αρχþν, και αξιþν, και προγρÜμματος. Δεν θα εßναι βÜσει κÜποιων παραγüντων, που θα Þθελαν αδýναμους πολιτικοýς θεσμοýς, για να μποροýν να επιβÜλουν τα ιδιαßτερα συμφÝροντÜ τους.

Και εßναι κρßμα που κÜποιοι Ýχουν τÝτοιες λογικÝς αυτÞ την εποχÞ, üπου θα Ýπρεπε να εßχαμε μια ευρýτερη ενüτητα, αν θÝλετε, ακüμα και μια αστικÞ τÜξη, με περισσüτερη εθνικÞ συνεßδηση. Μια αστικÞ τÜξη, και εντüς και εκτüς ΕλλÜδας, που θα ερχüταν εδþ, για να φÝρουν τα λεφτÜ τους και να βοηθÞσουν. Να βοηθÞσουν τον τüπο, να βοηθÞσουν την ΕλλÜδα, να βοηθÞσουν αυτÞ την προσπÜθεια, αντß να σκÝφτονται τα μικροσυμφÝροντÜ τους και να τραβÜνε τα λεφτÜ απü τις τρÜπεζες και να τα πηγαßνουν στην Ελβετßα.

ΘÝλω üμως να κλεßσω - επειδÞ γßνεται πολλÞ συζÞτηση και για το μοντÝλο ανÜπτυξης και üτι για να Ýχουμε ανÜπτυξη, πρÝπει να ρßξουμε λεφτÜ - με μßα αναφορÜ στον ΑνδρÝα ΠαπανδρÝου, που Ýγραψε το 1985 Ýνα Üρθρο, με τßτλο «Ο κßνδυνος απþλειας της εθνικÞς ανεξαρτησßας». ¹ταν οικονομικü το Üρθρο, üπου Ýλεγε: «δεν μποροýμε πια να σκεφτüμαστε στο πλαßσιο μιας χþρας, παραγωγÞ και εμπüριο, που εßμαστε σε μια παγκοσμιοποιημÝνη οικονομßα, αυτÜ εßναι πια αλληλοεξαρτημÝνα.

Δεν μποροýμε να μιλÜμε για μια εσωτερικÞ οικονομικÞ πολιτικÞ αποτελεσματικÜ. Αν μßα χþρα μüνη της προσπαθεß να κινηθεß με την πολιτικÞ του ΚÝυνς, üπως εßχε γßνει παλαιüτερα, δηλαδÞ μια προσÝγγιση ανÜπτυξης εσωτερικÜ, το ισοζýγιο πληρωμþν και ο πληθωρισμüς θα τρελαθοýν, θα εκτιναχθοýν».

¶ρα, μια τÝτοια προσÝγγιση, λÝει, δεν μπορεß να λειτουργÞσει σε εθνικü επßπεδο μüνο, αλλÜ μπορεß να λειτουργÞσει σε παγκüσμιο επßπεδο. Και θα μποροýσε να πει κανεßς, αυτÝς τις ημÝρες, σε ευρωπαúκü επßπεδο. Δεν εßναι τυχαßο üτι, üταν υπÞρξε η κρßση του 2008, αυτÞ η κεûνσιανÞ πολιτικÞ δεν Þταν μιας χþρας. ¹ταν μια απüφαση πÜρα πολλþν χωρþν, της ΑμερικÞς, της Ευρþπης, της Κßνας και πολλþν Üλλων.

Γι' αυτü, üμως, και εμεßς λÝμε üτι χρειÜζεται μια ευρωπαúκÞ πολιτικÞ επενδýσεων - και αυτü πολεμÜμε να πετýχουμε. Ναι, να εφαρμüσουμε εμεßς, κÜθε χþρα, δημοσιονομικÞ πειθαρχßα, αλλÜ αν δεν υπÜρχει μια ευρýτερη πολιτικÞ ανÜπτυξης σε υποδομÝς, σε καινοτομßες, σε πρÜσινη ενÝργεια, σε δßκτυα, σε εκπαßδευση, δεν θα μπορÝσουμε να Ýχουμε ανÜπτυξη. Και δεν θα εßναι μüνο για την ΕλλÜδα, θα εßναι για üλη την Ευρþπη.

Βεβαßως, αυτÞ η πολιτικÞ εßναι μια προοδευτικÞ πολιτικÞ, σε μια Ευρþπη üπου εßμαστε σχεδüν «οι τελευταßοι των Μοúκανþν» σε ü,τι αφορÜ τα σοσιαλιστικÜ κüμματα. Εßναι δýο τα σοσιαλιστικÜ κüμματα, που εßναι σÞμερα σε κυβÝρνηση, στην Ευρþπη των 27.

ΣιγÜ - σιγÜ, üμως, αποκτοýμε συμμÜχους και ευρýτερα, ακüμα και εντüς των πιο συντηρητικþν κομμÜτων, για μια Ευρþπη της ανÜπτυξης - και αυτÞ εßναι μια μÜχη.

ΑλλÜ στην ßδια δÞλωση, συνεχßζει ο ΑνδρÝας ΠαπανδρÝου και λÝει: «ΔαπανÜμε ως κοινωνßα πιο πολý απ’ üσο παρÜγουμε. Η κατÜσταση αυτÞ μπορεß να συντηρηθεß μüνο με δανεισμü απü το εξωτερικü. Μακροχρüνια üμως, το επßπεδο δανεισμοý απü το εξωτερικü δεν μπορεß να διατηρεßται σε υψηλÜ επßπεδα, χωρßς τη σοβαρÞ μεßωση της πιστοληπτικÞς ικανüτητας της χþρας και, τελικÜ, χωρßς την απþλεια της οικονομικÞς ανεξαρτησßας της». ΔÞλωση ΑνδρÝα ΠαπανδρÝου, 12/10/1985.

ΠρÜγματι, αυτü Ýγινε στη χþρα μας. ΥπÜρχει ελπßδα; ΥπÜρχει. Και πρÜγματι, πολλοß εßπαν üτι δεν χρειÜζεται να μιλÜμε με φüβο. ΒÝβαια, πρÝπει να μιλÜμε ειλικρινÜ. ΠρÝπει να λÝμε τα πραγματικÜ γεγονüτα. Και τα πραγματικÜ γεγονüτα δεν εßναι πÜντα ευχÜριστα και δεν εßναι πÜντα και χωρßς φüβο, διüτι αντιμετωπßζουμε, üπως ειπþθηκε, τον γκρεμü πολλÝς φορÝς.

ΑλλÜ ο φüβος δεν εßναι Ýνα εργαλεßο, üπως πολý σωστÜ εßπατε, για να κινητοποιÞσουμε πραγματικÜ τις δυνÜμεις του τüπου. Οι δυνÜμεις του τüπου πρÝπει να κινηθοýν μÝσα απü την ελπßδα. Και υπÜρχει ελπßδα.

Να ποýμε για το χρÝος; Ναι, εßμαστε σε μια φÜση καλýτερης διαχεßρισης του χρÝους. Και θα εßναι μια ιστορικÞ, δικÞ μας παρακαταθÞκη, και για εμÜς, αλλÜ και για τις νÝες γενιÝς, αν αυτü το μεγÜλο πρüβλημα το διαχειριστοýμε σωστÜ.

Τα ελλεßμματα, ναι μειþνονται. Η ανÜπτυξη δειλÞ, αλλÜ ναι, αρχßζει να φαßνεται. Οι εξαγωγÝς - ρεκüρ του αιþνα, εßπαν κÜποιοι. Ο αγþνας βÝβαια για τις εξαγωγÝς δßδεται εδþ και Ýντεκα χρüνια, αλλÜ εßναι ρεκüρ του αιþνα, üπως εßπαν οι εξαγωγεßς της ΕλλÜδας. Η διαφÜνεια, πρωτüγνωρη. Εθνικü σχÝδιο δεν Ýχουμε για τις μεγÜλες αλλαγÝς; Δεν κÜναμε τον «ΚαλλικρÜτη» και την αποκÝντρωση, με τις üποιες αδυναμßες και πολλÜ που πρÝπει να γßνουν ακüμα;

Το ασφαλιστικü, το Üνοιγμα των επαγγελμÜτων, πρÜγματα που επßσης πρÝπει να εφαρμοστοýν και να προχωρÞσουν. ¸να φορολογικü σýστημα καλýτερο, προþθηση μεγÜλων αλλαγþν στην παιδεßα. ¼λα αυτÜ εßναι που Ýχουμε μπροστÜ μας, αλλÜ εßναι και η ελπßδα την οποßα πρÝπει να δþσουμε στον Ελληνικü λαü. ΞÝρω üτι εßναι δýσκολα, ξÝρω üτι δεν πρÝπει να εξωραÀσουμε την κατÜσταση, ξÝρω üτι μπροστÜ μας Ýχουμε μÜχες.

ΘÝλω να ευχαριστÞσω, üμως, üλους σας σÞμερα γι’ αυτÞ την πολýωρη συνÜντηση, που εßναι απαραßτητη για να δþσουμε ξανÜ το μÞνυμα της αποφασιστικüτητας και της ενüτητας, γιατß αυτÜ θα δþσουν τη σιγουριÜ, αλλÜ και την ελπßδα üτι φτιÜχνουμε μια διαφορετικÞ ΕλλÜδα.

Και θα τη φτιÜξουμε και θα τα καταφÝρουμε.

Και θα εßμαστε κοντÜ στο λαü, δεν θα φýγουμε απü τη μÜχη.

Τη μÜχη, θα τη δßνουμε καθημερινÜ.

Ευχαριστþ πολý.