Ομιλία Πρωθυπουργού, Γιώργου Α. Παπανδρέου στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης στην Κομοτηνή

Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2011

Ημ. Δημ.: Κυριακή, 20 Φεβρουαρίου 2011

Φωτογραφικό Υλικό

Κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να είχα βρεθεί εδώ από την αρχή της συνεδρίασης, αλλά λόγω της ομίχλης, αναγκαστήκαμε να πάμε οδικώς στο Δημάριο και να περιμένουμε - και σωστά κάναμε - να τελειώσει και η προσευχή εκεί, πριν συναντηθούμε με την Αυτοδιοίκηση και τους πολίτες του Δήμου αυτού. Έτσι, όμως, πρόλαβα και τις δικές σας, τελικές παρατηρήσεις και σας ευχαριστώ γι' αυτές.

Η χώρα μας περνά μια πολύ δύσκολη στιγμή, ίσως από τις δυσκολότερες από την εποχή της μεταπολίτευσης. Πληρώνουμε όλοι ένα χρέος του παρελθόντος. Άλλοι δικαίως, άλλοι αδίκως. Πληρώνει όλη η Ελλάδα, όμως, ένα χρέος του παρελθόντος.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε κι ένα χρέος για το σήμερα και το αύριο. Έχουμε χρέος να αλλάξουμε την Ελλάδα, για να μην ξαναβρεθούμε σε αυτή τη θέση. Να σταθούμε στα πόδια μας, ώστε να μην χρειαζόμαστε δάνειες δυνάμεις, ούτε επιτηρήσεις, ούτε «τρόικες», ούτε εξαρτήσεις. Να μπορεί η Ελλάδα να σταθεί στα δικά της πόδια.

Κανένας μας δεν είναι περήφανος γι' αυτή την κατάσταση που υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα. Κανένας. Κανένας Έλληνας, καμία Ελληνίδα. Γι' αυτό, χρειάζεται να αλλάξουμε την Ελλάδα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, αλλά και να δούμε ποια ήταν τα προβλήματα και τι πρέπει να αλλάξει.

Ήμασταν στο χείλος του γκρεμού. Χρειαστήκαμε ένα μηχανισμό στήριξης. Ναι, χρειαστήκαμε ένα μηχανισμό στήριξης, αλλιώς, δεν θα πληρώναμε συντάξεις, δεν θα πληρώναμε μισθούς, θα έκλειναν οι τράπεζες και θα υπήρχε τεράστια δυστυχία στη χώρα. Μην το ξεχνάμε αυτό. Εκεί φτάσαμε και το αποφύγαμε.

Και όχι μόνο το αποφύγαμε, αλλά αποδείξαμε ότι ο Ελληνισμός μπορεί να παίρνει δύσκολες - δυστυχώς - αποφάσεις σε στιγμές κρίσης. Και δεν θα έπρεπε μόνο σε στιγμές κρίσης να παίρνει δύσκολες αποφάσεις, όταν πρόκειται για τη σωτηρία της πατρίδας, για τη σωτηρία της οικονομίας και για να αποκτήσει η χώρα μια νέα προοπτική.

Το αποδείξαμε, όμως, ενάντια σε όλους όσοι έλεγαν ότι «δεν μπορούν οι Έλληνες, δεν σας πιστεύουμε, δεν έχετε τη δυνατότητα». Το αποδείξαμε και αυτό είναι ένα θετικό δείγμα, παρά τον πόνο και τις θυσίες, ότι όταν θέλουμε, μπορούμε. Μπορούμε να αλλάξουμε αυτή τη χώρα.

Και σήμερα, έχουν γίνει βήματα, παρά την καταστροφολογία, που είναι ένα εύκολο παιχνίδι, ένα εύκολο «σπορ», ένα εύκολο πολιτικό εργαλείο, να τα βλέπουμε όλα μαύρα, για να μην δώσουμε καν αισιοδοξία. Κι αυτό, γιατί δεν έχουν να αντιπαρατεθούν με επιχειρήματα σε αυτά που γίνονται. Γιατί αυτό λέμε εμείς, ελάτε με επιχειρήματα, να συμβάλουμε όλοι σε αυτή τη μεγάλη αλλαγή που χρειάζεται η χώρα. Όλες οι παρατάξεις και όλες οι κοινωνικές δυνάμεις.

Έχουν γίνει δύσκολα βήματα, αλλά σταθερά. Ένα έργο συλλογικό, ένα έργο πρωτόγνωρο για τη χώρα μας, μια βάση για τη νέα Ελλάδα. Και μία απ' αυτές τις βάσεις, ίσως από τις πιο σημαντικές, είναι η αιρετή Περιφέρεια. Και είναι η αιρετή Περιφέρεια, γιατί οι αλλαγές που κάνουμε έχουν στόχο να απελευθερώσουμε την Ελλάδα από τα κακώς κείμενα, χτυπώντας τα στη ρίζα τους.

Ένα πελατειακό σύστημα, ένα παρασιτικό σύστημα, ένα εξαρτημένο σύστημα, που δημιούργησε τα προβλήματα στην οικονομία, στην πολιτική και στην κοινωνία. Που δημιούργησε και μια γραφειοκρατία, η οποία είχε στόχο τελικά να ενδυναμώσει αυτό το πελατειακό σύστημα, για να είναι υποχείριος ο πολίτης, ο δημότης, ο Δήμαρχος, ενός συστήματος συναλλαγής. Για να χρειάζεται ο Δήμαρχος να πηγαίνει στην Αθήνα και να παρακαλάει έναν παράγοντα, έναν Υπουργό, ένα βουλευτή, έναν ισχυρό, να έχει κάποιο μέσο εν πάση περιπτώσει, κάποιο διαμεσολαβητή, για τα αυτονόητα στη χώρα μας, σε οποιαδήποτε ευνομούμενη χώρα.

Αυτή τη γραφειοκρατία, δεν την έχουμε εξαλείψει. Ούτε τις νοοτροπίες, ούτε τις αντιλήψεις, ούτε βεβαίως και την όλη δομή της γραφειοκρατίας. Κάναμε ένα πρώτο βήμα, όμως. Είναι η Περιφέρεια, είναι η αιρετή Περιφέρεια. Είναι αυτή η μεγάλη τομή, την οποία τολμήσαμε επιτέλους να κάνουμε, μετά από πολλές εξαγγελίες, πολλών κυβερνήσεων.

Γι' αυτό ήθελα να είμαι εδώ, μαζί σας, σε αυτή τη συνάντηση, ακριβώς για να δείξω έμπρακτα ότι, αυτή η Κυβέρνηση και αυτός ο Πρωθυπουργός, πιστεύουν σε αυτό το θεσμό της αιρετής Περιφέρειας και της αποκέντρωσης στη χώρα μας.

Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν υπάρχουν αντιστάσεις. Ότι δεν υπάρχουν αγκυλώσεις, ότι δεν υπάρχουν κατεστημένα, που δεν θέλουν αυτή την αλλαγή, που δεν θέλουν αυτή την αντιστροφή από το κέντρο προς την Περιφέρεια, αλλά και αντιλήψεις, βεβαίως, όλων μας, διότι ζούσαμε σε ένα διαφορετικό σύστημα.

Άρα, λοιπόν, έχει πολλή δουλειά, αλλά πρέπει να υπάρξει και βούληση. Να ξέρετε, ότι εμείς έχουμε τη βούληση και θέλουμε τη συνδρομή σας. Ναι, θέλουμε και την κριτική βεβαίως, την εποικοδομητική, αλλά ας φτιάξουμε τουλάχιστον αυτό το θεσμό, ώστε να λειτουργήσει στην πράξη. Και κάθε βελτίωση, κάθε πρόταση για βελτίωση, στην εφαρμογή, είναι ευπρόσδεκτη.

Απελευθέρωση τοπικών και περιφερειακών δυνάμεων. Όχι απλό. Αλλάζουμε νοοτροπίες, αλλά σίγουρα δεν ήρθαμε εδώ, ούτε να τάξουμε, ούτε να αποφασίσουμε για εσάς, ούτε να σας πούμε ότι θα κάνουμε εδώ ένα έργο και αλλού ένα άλλο έργο. Αυτή ήταν η πελατειακή λογική: πολλά λεφτά, ναι, διότι υπήρχαν λεφτά, αλλά πού πήγαιναν; Και φτάσαμε τελικά σε ένα χρέος άνω των 350 δις πια - σχεδόν διπλασιάστηκε το χρέος, τα τελευταία χρόνια.

Αυτά τα λεφτά, πού πήγαν; Πού αξιοποιήθηκαν; Εγώ, πάντως, δεν τα είδα και δεν νομίζω να τα είδατε και εσείς, σε ουσιαστική ανάπτυξη. Αν πήγαν σε κάποιο έργο, ή σε κάποιους εργολάβους, ή σε κάποιες εταιρείες, ή δεν ξέρω τι, το τελικό αποτέλεσμα, πάντως, δεν το είδε ο πολίτης.

Αυτή ήταν η πελατειακή λογική, την οποία σήμερα σπάμε. Και θα μπορούσε να υπήρχε ένα έργο εδώ, ένα έργο εκεί, αλλά καμία σύνδεση, καμία ταυτότητα, καμία συνολική λογική για την ανάπτυξη μιας περιοχής, όπως της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Αυτό βέβαια σημαίνει και διαφορετικούς ρόλους. Πρώτα απ' όλα, για εμάς τους ίδιους, που είμαστε στο κέντρο. Βεβαίως, έχουμε την υποχρέωση να συμβάλουμε σε βασικές και μεγάλες υποδομές, να διαμορφώσουμε γενικές πολιτικές, γενικές στοχεύσεις, όπως αυτή που ακούσατε από τον Υπουργό, τον κ. Σκανδαλίδη, αλλά ίσως και σε συναντήσεις με τους άλλους Υπουργούς, που είναι σήμερα εδώ, στο κλιμάκιο.

Γενικές πολιτικές: για παράδειγμα, ναι, θέλουμε το καλάθι της μεσογειακής ελληνικής διατροφής, ως κυρίαρχη κατεύθυνση για τη γεωργία μας. Αλλά η εφαρμογή αυτών των πολιτικών και το τι σημαίνει και το τι επιλέγει κανείς, δεν είναι μόνο δική μας υπόθεση, θα είναι και είναι και δική σας υπόθεση, δική σας πρωτοβουλία.

Αλλά είναι και κάτι ακόμα, γιατί και εγώ βουλευτής επαρχίας ήμουν για πολλά χρόνια. Δυστυχώς, λόγω του συγκεντρωτικού κράτους, ο κάθε φορέας είχε και ήθελε προνομιακή σχέση με το κέντρο. Και ανταγωνίζονταν πολλές φορές μεταξύ τους, γιατί δεν υπήρχε συνήθως αυτή η συνεργασία μεταξύ των φορέων. Δημιουργούσαμε δηλαδή και τοπικά φέουδα, που δεν επέτρεπαν στις τοπικές δυνάμεις να σκεφτούν και να λειτουργήσουν συλλογικά.

Πολλές φορές, αυτό συνέβαινε και λόγω γραφειοκρατικής λειτουργίας, διότι στην παιδεία, για παράδειγμα, δεν υπάρχει ουσιαστικά στη χώρα μας συνεργασία του εκπαιδευτικού συστήματος με την παραγωγή, με το αναπτυξιακό πρότυπο, με τις ανάγκες της οικονομίας. Λένε ότι είναι ως ένα βαθμό και ταμπού. Σε κάθε περίπτωση, όμως, υπάρχει μια γραφειοκρατία, που δεν επιτρέπει στις δυνάμεις που υπάρχουν εδώ, είτε είναι κρατικές υπηρεσίες, είτε είναι κοινωνικές υπηρεσίες, να συνεργαστούν μεταξύ τους.

Άρα, λοιπόν, αυτή είναι μια μεγάλη αλλαγή που έρχεται να δώσει η αιρετή Περιφέρεια, αυτή η μεγάλη τομή. Και βεβαίως, να αξιοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες. Αναφέρθηκα στην παιδεία, γιατί η παιδεία είναι πολύ σημαντική για το νέο μοντέλο ανάπτυξης που θέλουμε, την αειφόρο, βιώσιμη και ποιοτική ανάπτυξη.

Και αν δει κανείς σε κάθε Περιφέρεια, πόσο μάλλον εδώ, και ΤΕΙ υπάρχουν, και ΑΕΙ υπάρχουν, και ΟΑΕΔ, και «ΔΗΜΗΤΡΑ», και λαϊκές επιμορφώσεις, και ΙΕΚ, και ΚΕΚ και πολλά άλλα. Πόσο συμμετέχετε εσείς, είτε οι κοινωνικοί φορείς, είτε και εσείς, ως Αυτοδιοίκηση, στο να διαμορφώσετε τα προγράμματα, που θα έπρεπε να έχετε λόγο γι' αυτά τα προγράμματα, ακόμα και των ΑΕΙ, προκειμένου να μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη σε αυτό τον τόπο;

Ουσιαστικά, είναι μηδενική, σχεδόν μηδενική η συμμετοχή σας. Αυτό δείχνει, όμως, ότι υπάρχει ένα λιμνάζον δυναμικό, το οποίο εάν αξιοποιηθεί, εάν το απελευθερώσουμε και το παραδώσουμε στην τοπική και περιφερειακή κοινωνία, μπορεί να γίνουν - όπως εγώ πιστεύω - θαύματα.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει απλά, ότι εμείς σας εμπιστευόμαστε. Ως Κυβέρνηση, εμείς σας εμπιστευόμαστε. Και δεν μιλάω παραταξιακά, για τον έναν ή τον άλλον. Όλους σας. Εμπιστευόμαστε τις τοπικές δυνάμεις. Το δικό μου μήνυμα είναι, εμπιστευτείτε και εσείς τον εαυτό σας. Έχετε τεράστιες δυνατότητες.

Διότι και εσείς τώρα, έχετε να καθορίσετε τα δικά σας, να κάνετε επιλογές. Τη δική σας αναπτυξιακή ταυτότητα, εσείς θα τη διαμορφώσετε. Εγώ μπορώ να πω, γιατί έχω έρθει πάρα πολλές φορές εδώ, στη Θράκη, τι θεωρώ, τι έχω ακούσει, τι έχω δει και τι μπορεί να κάνει η Θράκη. Και μάλιστα, σε μια περιοχή όπου έχουν ανοίξει τα σύνορα, στη Βουλγαρία, στην Τουρκία, και σε μια πόλη που είναι κοντά, με την οποία έχουμε ιστορικούς δεσμούς και είναι η μεγαλύτερη της Ευρώπης, την Κωνσταντινούπολη, μια τεράστια αγορά.

Δεν θα έπρεπε να υπάρχει εδώ ανεργία, που είναι από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη ανεργία στην Ελλάδα. Αλλά είναι αποφάσεις, που μπορείτε πια να πάρετε εσείς. Όπως είναι και το θέμα του χρυσού. Μα, είναι δική σας απόφαση. Αν εσείς δεν θέλετε να αξιοποιήσετε το θέμα του χρυσού, είναι δικό σας θέμα. Δεν θα το επιβάλουμε εμείς. Ούτε είπαμε εμείς ποτέ ότι θέλουμε να το επιβάλουμε. Αξιολογήστε το. Δείτε όλες τις τεχνικές πλευρές, δείτε τι σημαίνει για το περιβάλλον και πάρτε εσείς απόφαση. Εμείς δεν θα σας εμποδίσουμε.

Ούτε βεβαίως είμαστε εμείς υπεύθυνοι για τα πλαστικά στο τραπέζι αυτό. Αν είναι να φτιάξετε αειφόρο ανάπτυξη, που εμείς το θέλουμε, πάρτε αποφάσεις για να στηρίξετε τοπικά προϊόντα, υδάτινους πόρους. Για να γίνετε, πράγματι, πρότυπο. Και μπορεί η Θράκη να γίνει ένα πρότυπο αειφόρου ανάπτυξης.

Και το θέλουμε και για έναν άλλο λόγο. Πολλοί τον τελευταίο καιρό, στην Ευρώπη, μιλούν για ανταγωνιστικότητα. Το λέμε και στην Ελλάδα. Πράγματι, πρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί. Γιατί αν δεν πουλιούνται τα προϊόντα μας στη γεωργία - και το ξέρουμε, το ξέρει και σίγουρα θα το είπε ο Υπουργός, ο κ. Σκανδαλίδης, αλλά και οι άλλοι Υπουργοί - αν πουλάμε λιγότερο απ' ό,τι αγοράζουμε και, μάλιστα, σε ένα τομέα όπως είναι η γεωργία, όπου έχουμε τεράστιες δυνατότητες ως χώρα, μην περιμένετε ότι κάποια στιγμή αυτό δεν θα έχει επιπτώσεις, δηλαδή χρέη, ουσιαστικά. Ένα ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο.

Πώς θα γίνουμε ανταγωνιστικοί; Υπάρχουν δύο διαφορετικές προσεγγίσεις. Η μία λέει, όσο γίνεται χαμηλότερο εργατικό κόστος. Δεν αμφισβητώ ότι, μέσα σε μια παγκόσμια οικονομία, αυτό είναι ένα ζήτημα. Είναι μια πραγματικότητα. Όμως, ούτε τους μισθούς της Τουρκίας εμείς μπορούμε να έχουμε, ούτε της Κίνας, ούτε της Ινδίας.

Αντιθέτως, εάν θέλουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί, και αν θέλουμε να έχουμε και κοινωνική συνοχή, και αν θέλουμε να έχουμε και δίκαιη ανακατανομή του πλούτου, και αν θέλουμε να έχουμε και μια ευημερία στον τόπο, τότε θα πρέπει να επενδύσουμε, όχι στη φτήνια και στην ποσότητα, αλλά στην ποιότητα, και ας είναι και μικρότερος ο όγκος της παραγωγής. Στην ποιότητα, όμως, αυτήν που θα φέρει και καλύτερες τιμές, και θα διαμορφώσει και καλύτερες συνθήκες ζωής, ακόμα και στη διατροφή, εάν μιλάμε για τη γεωργία, και για εμάς τους ίδιους, για τους Έλληνες και τις Ελληνίδες.

Η ποιότητα σημαίνει επένδυση σε ό,τι καλύτερο έχουμε. Πρώτα απ' όλα, στον ίδιο τον άνθρωπο - και αναφέρθηκα στην παιδεία - αλλά βεβαίως και σε όλα τα άλλα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, τα οποία έχουμε. Σε αυτά να επενδύσουμε. Ο κρατισμός και η εξάρτηση από το κέντρο, δεν μας επέτρεπε πολλές φορές να δούμε ότι δίπλα μας είχαμε έναν πλούτο. Αυτό τον πλούτο, να τον αξιοποιήσουμε.

Αυτό συνδέεται βεβαίως άμεσα, όπως και ο δικός σας ρόλος, της Περιφέρειας, και με τη Δημοκρατία. Και η Δημοκρατία είναι στοιχείο ανάπτυξης, μιας και μιλάμε για ανάπτυξη, πέραν όλων των άλλων με τα οποία ταυτίζεται και της σημασίας που έχει. Και δεν είναι τυχαίο ότι, χώρες με αυταρχικά καθεστώτα, ακόμα και στο μουσουλμανικό και αραβικό κόσμο, ζητούν Δημοκρατία, διότι αισθάνονται οι λαοί και η νέα γενιά, ότι δεν έχουν μέλλον, δεν έχουν δυνατότητες ανάπτυξης.

Έχουν δυνατότητες και πρέπει να απελευθερωθούν. Κι αυτό ακριβώς είναι ένα μέρος της Δημοκρατίας, η ελευθερία. Εμείς είχαμε μια ιδιότυπη Δημοκρατία, διότι είχαμε το πελατειακό σύστημα. Αλλού είναι πολύ πιο αυταρχικά.

Δημοκρατία σημαίνει, λοιπόν, να περάσουμε στον πολίτη, σε εσάς, δυνατότητες. Σημαίνει απελευθέρωση, σημαίνει διάλογο, σημαίνει αναζήτηση, σημαίνει καινοτομία, σημαίνει δημιουργικότητα, σημαίνει και ευθύνη. Ευθύνη του καθενός για την πόλη του, την Περιφέρειά του, το συνολικό καλό.

Αυτή είναι ιστορική επιταγή. Και είναι αλήθεια ότι πρέπει να συγκεντρώσουμε κάθε παραγωγική δύναμη που διαθέτουμε, κάθε συγκριτικό πλεονέκτημα που έχουμε, για να δώσουμε ταυτότητα σε μια νέα ανάπτυξη στον τόπο μας. Και είναι αλήθεια ότι, στο επίκεντρο της προσπάθειάς μας, πρέπει να βρεθεί η Ελλάδα των ιστορικών Περιφερειών.

Περιφέρειες, που καλώς διεκδικούν τη δική τους ταυτότητα και οντότητα. Με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα ανεπανάληπτα χαρακτηριστικά, γεωγραφικά, παραγωγικά, πολιτισμικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά.

Η αποκεντρωμένη Αυτοδιοίκηση φέρνει στην επιφάνεια τον παραγωγό-δημιουργό και αφήνει πίσω το μεταπράτη και το διαμεσολαβητή, όπου το φυσικό απόθεμα, το συνιστούν η γη, η θάλασσα, το περιβάλλον, η παράδοση και όχι το λάφυρο, ή τα «φιλέτα» για τους κερδοσκόπους. Ο πολιτισμός και η παιδεία γίνονται δύναμη και ταυτότητα. Όχι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη. Και πάνω σ' αυτή την ταυτότητα, ναι, θα δημιουργηθεί η πράσινη ανάπτυξη, η βιώσιμη ανάπτυξη, που ουσιαστικά ταυτίζεται με την ποιότητα. Ποιότητα και ζωής. Ποιότητα στη γεωργία, στον τουρισμό, στην υπηρεσία, στην παιδεία, στις πράσινες υποδομές.

Και το καλάθι, στο οποίο αναφέρθηκε ο Κώστας Σκανδαλίδης για την Θράκη, για την Ανατολική Μακεδονία, εσείς θα το δείτε, βέβαια, αλλά το λάδι, τα κτηνοτροφικά, το κρασί, ο καπνός, τα προϊόντα της θάλασσας, του κήπου, οι εκτατικές καλλιέργειες, τεύτλα, σιτηρά, βαμβάκι, το εξαιρετικής ποιότητας μετάξι, τα παραδοσιακά προϊόντα, τα ενεργειακά φυτά, είναι μόνο μερικά από αυτά που θα μπορούσαν να είναι στο δικό σας καλάθι προϊόντων, που θα δημιουργήσει πλούτο.

Βεβαίως, πρέπει να διασφαλιστεί, να στηριχθεί και να πιστοποιηθεί και γι' αυτό πρέπει να υπάρχει ένα επιχειρησιακό σχέδιο, το οποίο εσείς θα κάνετε, μαζί με το αρμόδιο Υπουργείο.

Και όπως είπα, η περιοχή έχει τεράστιες δυνατότητες. Θέλω να ξέρετε, ότι πολλοί νέοι άνθρωποι θεωρούν, ή θεωρούσαν ότι η γεωργία είχε τελειώσει, ότι ήταν ένα επάγγελμα του παρελθόντος. Πρώτα απ' όλα, αν δείτε τις ανάγκες που έχει η χώρα μας, θα διαπιστώσετε ότι δεν έχουν τελειώσει οι ανάγκες για ποιοτική γεωργία και κτηνοτροφία.

Αν δείτε την κρίση που υπάρχει στις τιμές που, δυστυχώς, θα ενταθεί, όπως θα είναι και η ενεργειακή κρίση, όπως ήταν και η οικονομική κρίση, όπως είναι η κλιματική κρίση, έτσι και η διατροφική κρίση, θα καταλάβετε ότι είναι και θέμα ασφάλειας της χώρας να έχουμε σοβαρή και όσο γίνεται πιο αυτόνομη γεωργία και κτηνοτροφία.

Και βέβαια, θα υπάρχει και μεγάλη ζήτηση διεθνώς. Εγώ μπορώ να σας πω ότι, μέσα από επαφές που έχω σε πάρα πολλές χώρες, έχουν ανάγκη και θέλουν τη συμβολαιακή γεωργία με περιοχές της Ελλάδας. Αυτό σημαίνει όμως ότι χρειάζεται και η οργάνωση των γεωργών, των κτηνοτρόφων, χρειάζεται και η σωστή διαχείριση, η σωστή ποιότητα. Να μπορούμε να εγγυηθούμε ότι, αυτό που λέμε ότι τους δίνουμε, τους το δίνουμε και δεν βάζουμε από πάνω τα καλά ροδάκινα - όπως έγινε με τη Ρωσία κάποια στιγμή, ευτυχώς, νομίζω έχει σταματήσει - και στο κάτω μέρος του καλαθιού, τα σάπια. Να ξέρουν, λοιπόν, ότι αυτό που τους λέμε, αυτό εγγυόμαστε, την ποιότητα του προϊόντος μας.

Η ελληνική γεωργία βρίσκεται στην καρδιά της προσπάθειας, όπως και η μεταποίηση προϊόντων. Και η αγροτική παραγωγή είναι το σημαντικότερο κομμάτι της μεταποιητικής βιομηχανίας και αυτό πιστεύω ότι θα δώσει τη δυνατότητα να συνδυαστούν γεωργία, κτηνοτροφία, τουρισμός, υπηρεσίες, παιδεία και πολλά άλλα, σε μια νέα αναπτυξιακή προοπτική.

Αυτή είναι η κεντρική στόχευση όλων των Υπουργείων του κλιμακίου, αλλά και όλων των Υπουργείων της Κυβέρνησής μας. Και θέλουμε τη συνεργασία σας, για να μπορέσουμε να κάνουμε τις Περιφέρειες πραγματικά δυναμικές και αναπτυξιακές.

Η σημερινή συνάντηση δεν είναι παρά μία από τις πολλές που θα κάνουμε και θα ξανακάνουμε εδώ, στην Θράκη και την Ανατολική Μακεδονία, για την αναπτυξιακή ταυτότητα. Είναι μόνο η αρχή. Είναι μόνο μια πρώτη γεύση, ένας πρώτος - ουσιαστικός πιστεύω - διάλογος, μία παρουσίαση αυτών των βασικών στόχων, αλλά και του συχνωτισμού της προσπάθειας Κεντρικής και Περιφερειακής Διοίκησης.

Θέλω πριν κλείσω, όμως, να πω λίγα λόγια και για άλλα δύο σημαντικά θέματα. Θέλουμε μια ανθρώπινη κοινωνία και αντιμετωπίζουμε δύο όψεις ενός μεγάλου προβλήματος, της μετανάστευσης και της προσφυγιάς. Από τη μία μεριά, χρειάζεται να διαμορφώσουμε όλες τις δομές για τη συνεχή και ομαλή ένταξη των σημερινών μεταναστών, των νομίμων μεταναστών και προσφύγων στη χώρα μας, αλλά από την άλλη μεριά, πρέπει να αποτρέψουμε και το λαθρεμπόριο ανθρώπων. Και ξέρετε ότι αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα ειδικά εδώ, στην Θράκη.

Σε μια πρώτη φάση, αξιοποιούμε ήδη τις υπηρεσίες της FRONTEX, από τις αρχές Νοεμβρίου. Μειώθηκαν σταδιακά οι είσοδοι και από το Μάρτιο, όπως γνωρίζετε, θα υπάρχει μόνιμη παρουσία βραχίονα της επιχείρησης «ΠΟΣΕΙΔΩΝ». Τελεί υπό την αιγίδα της FRONTEX, ώστε να έχουμε ακόμα καλύτερα αποτελέσματα. Έχει σημασία, διότι για πρώτη φορά δημιουργείται ένα εθνικό σχέδιο για τη διαχείριση του προβλήματος της παράνομης μετανάστευσης.

Υπάρχει καινούργιος νόμος, που δημιουργεί επίσης το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση μεταναστευτικών ροών, όπως βεβαίως και για τη διαχείριση των αιτούντων, των αιτημάτων για πολιτικό άσυλο. Έχουν μείνει περίπου 45 χιλιάδες αιτήσεις στα αρχεία και περιμένουν απαντήσεις εδώ και πολλά χρόνια, ενώ αυτοί οι άνθρωποι μπαίνουν και βγαίνουν στα κρατητήρια. Δεν απαντάμε ως χώρα. Έχουμε καταδικαστεί από τον ΟΗΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, γι' αυτές τις συμπεριφορές. Δεν είναι αυτή η εικόνα που θα έπρεπε να δείχνει μια δημοκρατική χώρα. Βάζουμε και αυτό σε μια τάξη.

Απ' την άλλη, βεβαίως, θα υπάρξουν και προγράμματα επαναπατρισμού πολλών μεταναστών, που δεν έχουν λόγο ή δεν μπορούν να μείνουν εδώ, διότι δεν έχουν άδεια εργασίας. Έχουμε επίσης την πρόσφατη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας - και είχα την ευκαιρία να συζητήσω δύο φορές με τον Ερντογάν αυτό το θέμα της συμφωνίας, που προβλέπει την επανεισδοχή από την Ελλάδα στην Τουρκία. Και αυτό δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα, αφορά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με τις οποίες γειτνιάζει η Τουρκία, όπως την Βουλγαρία.

Και χαίρομαι που υπάρχει πια αυτή η συμφωνία, μετά από πολλά χρόνια - την επιδιώξαμε. Είναι ένα δείγμα της συνεργασίας που προωθούμε με τη γείτονα χώρα, παρά τις δυσκολίες που μπορεί να υπάρχουν. Και εμείς, έχουμε πει ότι η ρύθμιση αυτών των θεμάτων σημαίνει να δούμε, επίσης, ως Ευρωπαϊκή Ένωση - και θα το στηρίξει η Ελλάδα αυτό - τη φιλελευθεροποίηση των θεωρήσεων για Τούρκους πολίτες, για να μπορούν πιο εύκολα να μπουν ως επισκέπτες στην περιοχή Σένγκεν, και βεβαίως και στην Ελλάδα, νόμιμα και χωρίς προβλήματα. Κάτι που θα βοηθήσει πάρα πολύ και τον τουρισμό μας, αλλά πιστεύω και το εμπόριο και τη βιομηχανία.

Έγινε πολύς θόρυβος γύρω από το θέμα του φράχτη και θα έλεγα υπερβολικός, γιατί μιλάμε για 12 χιλιόμετρα σε μια ειδική περιοχή, στον Έβρο. Δεν μιλάμε για τα 200 τόσα χιλιόμετρα της ακτίνας. Αλλά σαφώς, θα συμφωνήσω με όσους είπαν ότι αυτό δεν πρόκειται να λύσει το πρόβλημα των μεταναστευτικών ροών. Είναι ένα σύνολο προβλημάτων.

Και βεβαίως, ένα από τα βασικότερα προβλήματα, είναι να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες κρίσεις που υπάρχουν. Γι' αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σημαντική και σε αυτό το θέμα. Και το λέω, γιατί πολλές φορές λέμε «τι κάνουμε στην Ευρώπη;».

Μα, αν ήμασταν μόνοι και αντιμετωπίζαμε τις μεταναστευτικές ροές, πώς θα διαπραγματευόμασταν με το Πακιστάν, με την Υεμένη, με το Μαρόκο, με την Τυνησία, ως μία χώρα, μόνη της, λέγοντας ότι, ξέρετε, η συνεργασία και η οικονομική βοήθεια που σας δίνουμε, θα πρέπει να πάει είτε για τον επαναπατρισμό, είτε για την ανάπτυξη της οικονομίας σας, για να μην έχετε αυτά τα προβλήματα;

Βεβαίως, οι κρίσεις είναι μεγάλες και θα δούμε μπροστά μας και κλιματικές αλλαγές, που θα φέρουν προσφυγιά και συγκρούσεις, όπως είδαμε και τις κοινωνικές αναταραχές στην Τυνησία και την Αίγυπτο. Και ήταν και ένα από τα θέματα που έθεσα στο Συμβούλιο Κορυφής, ότι αν οι αλλαγές δεν γίνουν με ομαλό τρόπο - και θέλουμε με ομαλό τρόπο να γίνουν αυτές οι χώρες δημοκρατικές - θα έχουμε και από εκεί πιέσεις για προσφυγιά προς τη χώρα μας και προς άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κάνουμε σημαντικά βήματα, για να έχουμε μια συνολική πολιτική γύρω από το μεταναστευτικό, που δεν υπήρχε. Δεν είναι εύκολο, ούτε θα λυθεί μονομιάς, ούτε θα λυθεί με ένα νόμο ή με ένα φράχτη. Θα λυθεί με μια συνολική πολιτική. Και αυτό είναι που διαμορφώνουμε. Εδώ, θέλουμε και τη βοήθειά σας, και τις προτάσεις σας, και τις ιδέες σας, μιας και ζείτε τη δυσκολία αυτού του προβλήματος. Είμαστε κοντά σας, για να συνεργαστούμε. Και συνεργαζόμαστε.

Στην Ανατολική Μακεδονία και την Θράκη, που είναι μια πολυπολιτισμική περιοχή, ζουν Έλληνες πολίτες, διαφορετικής θρησκευτικής προέλευσης και καταγωγής. Συνυπάρχουν αρμονικά και έχουν κοινό όραμα για μια καλύτερη ζωή. Και έχουμε κάνει πολλά για την ανάπτυξη της μειονότητας. Βρέθηκα και σήμερα σε μια μειονοτική περιοχή, στο Δημάριο. Αλλά δεν είναι αρκετά. Χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια - και σε αυτό ανταποκρινόμαστε - για την αρμονική συμβίωση, την ισονομία, την ισοπολιτεία, την πολυπολιτισμικότητα και τη θρησκευτική ελευθερία. Και δεν θέλουμε αυτό να αποτελέσει φόβο, διότι ο τόπος αυτός ζούσε με φόβο γύρω απ' αυτό το θέμα, αλλά θέλουμε να γίνει πλεονέκτημα για την περιοχή.

Γι' αυτό, χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε προβλήματα. Δεν θα μπω αναλυτικά σε αυτά τα θέματα, τα οποία συζητήσαμε και σήμερα στο Δημάριο, όπως είναι η αναβάθμιση της ΕΠΑΘ και η ένταξη αυτής της Σχολής ως κατεύθυνση στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, η ενισχυτική διδασκαλία και η επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού. Αυτά είναι μερικά από τα θέματα, για τα οποία συζητήσαμε.

Οι μεγάλες υποδομές είναι βεβαίως υποχρέωση και της κεντρικής και ιδιαίτερα, θα έλεγα, της κεντρικής Κυβέρνησης. Παρά την αποκέντρωση, σε θέματα όπως είναι η Εγνατία, οι κάθετοι δρόμοι, τα λιμάνια της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης, τα ποτάμια, οι διαδρομές, αλλά και η ψηφιακή εποχή, με τις ευρυζωνικές υποδομές, που είναι απαραίτητες για κάθε χωριό, κάθε γειτονιά και κάθε σπίτι, για την αναβάθμιση της ποιότητας της πληροφόρησης, της ενημέρωσης, αλλά και της εκπαίδευσης, θα έχει κύριο λόγο η κεντρική Διοίκηση. Και άρα, λοιπόν, η χρηματοδότηση θα γίνεται από κεντρικά και από ευρωπαϊκά κονδύλια.

Αυτά είναι μεγάλα ζητήματα, όπως βεβαίως και το ποσοστό της ανεργίας, που είναι μεγάλο. Ξέρω τα θέματα και δεν είναι εύκολα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, διαμορφώνουμε ένα σύστημα πρόνοιας αυτή τη δύσκολη εποχή, για να κρατήσουμε ενεργούς τους πολίτες, είτε είναι το επίδομα ανεργίας, που δίνει όμως και τη δυνατότητα ακόμα και στον άνεργο, χωρίς τα παλαιότερα δικαιώματα, να έχει σήμερα το δικαίωμα στην περίθαλψη, είτε και με ενεργά προγράμματα, όπως σας είπε και η κυρία Κατσέλη, για να μπορούμε να βοηθήσουμε και να επιδοτήσουμε την εργασία, ώστε να συνεχίσει να εργάζεται και να μην χάνει τη δουλειά του ο εργαζόμενος.

Και αυτό είναι ένα θέμα, πέραν της αλλαγής που κάνουμε στο κράτος πρόνοιας, για να πιάσουν τόπο τα λεφτά, διότι το ζητούμενο δεν είναι μόνο αν έχουμε λεφτά, αλλά και κατά πόσον πιάνουν τόπο τα λεφτά. Και το σύστημα της πρόνοιας στη χώρα μας, με την ευρύτερη έννοια, το κράτος πρόνοιας, δεν ήταν οργανωμένο σωστά.

Σε αυτό θα παίξει καθοριστικό ρόλο η Αυτοδιοίκηση, εσείς, που ξέρετε τα τοπικά θέματα, από τη «Βοήθεια στο Σπίτι», μέχρι βεβαίως και τα θέματα που αντιμετωπίζουν ειδικές ομάδες, ανάλογα με τις κρίσεις - άνεργοι, άτομα με αναπηρία, μονογονεϊκές οικογένειες. Όλα αυτά, είναι θέματα τα οποία ξέρει και μπορεί πολύ καλύτερα να διαχειριστεί, πάντα με τη βοήθεια του κέντρου, η Αυτοδιοίκηση, ή η Περιφέρεια. Αλλά οπωσδήποτε, το πρότυπο ανάπτυξης είναι αυτό το οποίο θα αλλάξει και αυτό το ζήτημα. Θα αντιμετωπίσει το θέμα της ανεργίας.

Παίρνω απλά ως παράδειγμα την Γερμανία: πού νομίζετε ότι σήμερα αναπτύσσεται περισσότερο, σε ποιο τομέα αναπτύσσονται περισσότερες δουλειές; Στην πράσινη ανάπτυξη. Το ξέρετε. Στην παιδεία. Ποια νομίζετε ότι θα είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία μετά το 2012, δηλαδή σε ένα χρόνο; Η παιδεία. Τα δικά μας Πανεπιστήμια, ουσιαστικά, δεν είναι ανοιχτά για ξένους φοιτητές. Ψάχνουμε να δούμε πώς θα τα οργανώσουμε, μήπως έρθουν κάποιοι παραπάνω Έλληνες φοιτητές στην περιοχή μας, ενώ η Κύπρος, η ελληνική Κύπρος, φέρνει 10-15 χιλιάδες ξένους φοιτητές στην Κύπρο, για να σπουδάσουν.

Γιατί να μην ανοίξουν και τα δικά μας, με μία μεγάλη αλλαγή που πάμε να κάνουμε και να διεθνοποιήσουμε τα Πανεπιστήμιά μας; Γιατί να μην έρχονται στην Θράκη για να σπουδάζουν; Γιατί να μην μπορούμε να εξάγουμε γνώση; Μπορούμε να το κάνουμε. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Βούληση χρειάζεται και στήριξη. Και χρειάζομαι και θα χρειαστούμε τη στήριξή σας.

Ξέρω, η Περιφέρεια θα το στηρίξει. Ξέρω ότι θα υπάρξουν αντιστάσεις και μέσα στα Πανεπιστήμια, αλλά αυτό το σύστημα πρέπει να αλλάξει. Και αυτό θα δώσει δυνατότητες, θα φέρει πλούτο, θα φέρει επαφές, θα φέρει καινοτόμες σκέψεις.

Έχουμε πολλά να αλλάξουμε. Κατ' αρχήν, το ίδιο το μοντέλο διακυβέρνησης, της πολιτικής ζωής της χώρας, για μεγαλύτερη διαφάνεια, για να χτυπήσουμε αδικίες και σπατάλες. Όλα αυτά, πρέπει να τα αλλάξουμε. Ένα όμως, που είναι σημαντικό, είναι να αλλάξουμε και ένα «εργαλείο», που χρησιμοποιείται πολύ στην πολιτική μας και, μάλιστα, πολλές φορές τελευταία, το να εξαγγέλλουμε συνεχώς, είτε τα μέσα ενημέρωσης, είτε ως πολιτικά όντα, τα μαύρα μαντάτα. Και να θεωρούμε ότι αυτό είναι η βάση για το μέλλον.

Επιτέλους, αυτή η χώρα μπορεί. Όπως ξέρετε και εσείς, ότι και η Θράκη, και η Ανατολική Μακεδονία, μπορούν. Μην κάνουμε τον φόβο πολιτικό εργαλείο. Να τελειώνει αυτό. Μην κάνουμε την αμάθεια πολιτικό εργαλείο. Να βοηθήσουμε με φως, με ειλικρίνεια, να δούμε τα προβλήματα και να τα αντιμετωπίσουμε.

Και βεβαίως, υπάρχει και η διαμαρτυρία. Μα, πρώτος εγώ θα ήθελα να διαμαρτυρηθώ γι' αυτά που βλέπω. Πολύ εύκολα θα ήμουν κι εγώ ένας από τους διαμαρτυρόμενους έξω, όπως τα παιδιά, που πολύ σωστά διαμαρτύρονται. Αλλά αν αυτό αρκούσε, θα ήμασταν καλά. Δεν αρκεί, όμως. Και δεν μπορεί να συμβάλει στη λύση, ούτε να λέμε για μαύρα μαντάτα, ούτε απλώς να διαμαρτυρόμαστε.

Επιτέλους, εμείς δεν ζητάμε ούτε την ανοχή, ούτε την απλή διαμαρτυρία. Ζητάμε τη συμμετοχή στην αλλαγή. Μόνο όταν όλοι μας συμμετέχουμε στην αλλαγή, θα πάει μπροστά ο τόπος. Μπορούμε. Αυτό είναι το μήνυμα, το έχουμε αποδείξει και θα το κάνουμε.

Καλή σας επιτυχία σε αυτό το νέο θεσμό.

Πήγαινε στην αρχή