Αλλάζει και ο τρόπος εκλογής των βουλευτών

σύμφωνα με τους δήμους του «Καλλικράτη»

Κυριακή 8 Αυγούστου 2010

Δεν μπορεί να εκλέγονται βουλευτές με λιγότερες ψήφους από τους δημοτικούς συμβούλους και γι' αυτό προβλέπονται οι λεγόμενοι «διαμερισματικοί βουλευτές». Τι άλλο ετοιμάζει η κυβέρνηση σχετικά με την εκλογική διαδικασία;

Η πρώτη βασική αλλαγή είναι η εκλογή 120 βουλευτών με λίστα στις 13 Αυτοδιοικητικές περιφέρειες του «Καλλικράτη» και 180 βουλευτών στις ισάριθμες μονοεδρικές περιφέρειες που θα συσταθούν στους 52 νομούς της χώρας, όπως προβλέπεται από το νέο εκλογικό σύστημα το οποίο έχει επεξεργαστεί ο υπουργός Εσωτερικών. Με αυτό τον τρόπο οι μονοεδρικές περιφέρειες ταυτίζονται γεωγραφικά είτε με τα όρια των δημοτικών διαμερισμάτων των νέων δήμων του «Καλλικράτη», είτε με κάθε δήμο, ανάλογα με τον πληθυσμό τους.

Κυβερνητικά στελέχη υποστηρίζουν ότι εάν δεν γίνουν οι αλλαγές αυτές, θα προκύπτει το «παράδοξο» π.χ. στην Α΄ Αθήνας ένας βουλευτής να εκλέγεται με το 1/9 των ψήφων με τους οποίους θα εκλεγεί το Νοέμβριο ένας δημοτικός σύμβουλος. Αυτό θα καθιστούσε «αδύναμους» ως προς τους άλλους αιρετούς, τους βουλευτές και θα υποβάθμιζε το κύρος τους. Παρ' ότι κανένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έχει ακόμη αποφανθεί τι θα σημάνει στην πράξη η αλλαγή του εκλογικού συστήματος ως προς τη λαϊκή εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο, η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη. Απαιτείται όμως και η ψήφιση των αλλαγών αυτών από τα 2/3 της βουλής.

Η κυβέρνηση επίσης έχει οριστικοποιήσει και τις βασικές παραμέτρους του νέου εκλογικού συστήματος. Εκτός από την εκλογή 180 βουλευτών σε ισάριθμες εκλογικές περιφέρειες (ή 175, σε περίπτωση που υπάρξει σύγκλιση των κομμάτων για την ψήφο των ομογενών) και των 120 ή 125 στις 13 περιφέρειες της χώρας με λίστα, δεν θα διαφέρει ουσιαστικά από τον νόμο Σκανδαλίδη. Θα διατηρηθεί η πριμοδότηση του πρώτου σε ψήφους κόμματος με 40 βουλευτές αντί των 50 που προβλέπει ο νόμος Παυλόπουλου και στο 40,2% για αυτοδυναμία. Το όριο για την είσοδο των κομμάτων στη Βουλή, παραμείνει στο 3% ενώ έκανε πίσω στην εκλογή των 180 βουλευτών των μονοεδρικών περιφερειών με λίστα και δέχθηκε να ισχύσει ο σταυρός προτίμησης.

Αναλυτικότερα:

Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του υπουργού Εσωτερικών με την οποία κυρώνονται τα αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού του 2001 και αφορούν τον πραγματικό πληθυσμό κατά δημοτικά διαμερίσματα. Η απόφαση αυτή, ανοίγει τον δρόμο για να εισαγάγει η κυβέρνηση προς ψήφιση στη Βουλή τον νέο εκλογικό νόμο, ξεπερνώντας τα «αγκάθια» τα οποία είχαν ανακύψει σχετικά με την κατάρτιση των δημοτολογίων τα οποία διατηρούν οι δήμοι και ταυτίζονται πλέον με τους εκλογικούς καταλόγους για τη διενέργεια των βουλευτικών και των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Με βάση τον νόμο για τον «Καλλικράτη», οι δημοτικοί σύμβουλοι στις δημοτικές εκλογές δεν θα εκλέγονται από το σύνολο των ψηφοφόρων του δήμου, αλλά από όσους έχουν τα εκλογικά τους δικαιώματα στα δημοτικά διαμερίσματα, όπως θεωρούνται οι υπό συνένωση «καλλικράτειοι δήμοι», ενώ για τους οκτώ δήμους με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιάς, Πάτρα, Περιστέρι, Ηράκλειο Κρήτης, Λάρισα, Καλλιθέα) οι έδρες των δημοτικών συμβουλίων θα κατανέμονται στα όρια των παλαιών δημοτικών διαμερισμάτων. Για το νέο εκλογικό σύστημα ανάδειξης των βουλευτών, η επιστημονική επιτροπή που συγκροτήθηκε από το υπουργείο Εσωτερικών, έχει κάνει ήδη τη σχετική προεργασία. Το κριτήριο που ελήφθη υπόψη από την επιτροπή που επεξεργάστηκε το νέο σύστημα ανάδειξης των βουλευτών είναι ότι καθεμία από τις 180 μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες που θα συσταθούν θα αντιστοιχεί σε 50.000- 60.000 κατοίκους.

Σύμφωνα με τη μελέτη της επιτροπής που έχει συστήσει ο υπουργός Εσωτερικών κ. Ι. Ραγκούσης για το νέο εκλογικό σύστημα ανάδειξης των βουλευτών, στη Β΄ Αθηνών θα δημιουργηθούν 26 μονοεδρικές περιφέρειες (στη θέση των 42 εδρών που είναι σήμερα) οι οποίες θα «καλύπτουν» τους δήμους του «Καλλικράτη». Στον Πειραιά (Α΄ και Β΄ Πειραιώς) θα συσταθούν 9 μονοεδρικές περιφέρειες, που θα αντιστοιχούν στους δήμους του «Καλλικράτη» μαζί με τα νησιά. Στην Περιφέρεια της Αττικής θα συσταθούν 7 μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, που θα εκτείνονται στα γεωγραφικά όρια των «Καλλικράτειων δήμων». Στη Θεσσαλονίκη (Α΄ και Β΄) οι 14 μονοεδρικές περιφέρειες θα αντιστοιχούν στους νέους δήμους της συμπρωτεύουσας.

Με βάση τη νέα αρχιτεκτονική για το κράτος ο αριθμός των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών που θα δημιουργηθούν σε κάθε νομό της χώρας θα υπολείπεται από τον αριθμό των δήμων του «Καλλικράτη». Ο αριθμός των δήμων, δηλαδή, θα είναι σχεδόν διπλάσιος στις περισσότερες περιπτώσεις από τον αριθμό των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών. Τόσο οι δήμοι όμως όσο και οι μονοεδρικές θα περιορίζονται στα γεωγραφικά όρια των νομών της χώρας. Δήμοι και εκλογικές περιφέρειες θα ταυτίζονται μόνο στην Καβάλα, στην Ημαθία, στο Ρέθυμνο και στα νησιά Λευκάδα, Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο, Χίο και Σάμο, μετά και την απόφαση της κυβέρνησης κάθε νησί, εκτός από την Κρήτη και την Εύβοια, να αποτελέσει ξεχωριστό δήμο. Ο αριθμός των μονοεδρικών, κατά τ΄ άλλα, που θα συσταθούν σε κάθε νομό θα είναι από μία έως και 5 (Αχαΐα). Ετσι, για παράδειγμα, η μελέτη προβλέπει ότι στη Μεσσηνία όπου υπάρχουν έξι δήμοι θα υπάρχουν 3 εκλογικές περιφέρειες, στη Λακωνία 2 εκλογικές περιφέρειες, στην Αιτωλοακαρνανία 4 εκλογικές περιφέρειες, στην Εύβοια 4 εκλογικές περιφέρειες, στη Μαγνησία 3 εκλογικές περιφέρειες, στη Χαλκιδική 2 εκλογικές περιφέρειες κ.λπ.