Ομιλία του Πρωθυπουργού Γιώργου Α. Παπανδρέου

στο 36ο Συνέδριο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Σουηδίας στη Στοκχόλμη

Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2009

Φωτογραφικό υλικό από την εκδήλωση

Αγαπητή Mona, αγαπητοί σύντροφοι, αγαπητοί φίλοι.

Με πολλή συγκίνηση συμμετέχω ως ομιλητής στο συνέδριο του κόμματός σας. Είναι η πρώτη φορά που συμμετέχω στο συνέδριο ενός αδελφού - κόμματος μετά την εκλογή μου ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Νιώθω επίσης συγκινημένος, διότι η Σουηδία και το Σουηδικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα έχουν μια εντελώς ιδιαίτερη και μεγάλη σημασία για μένα. Μια σημασία βαθειά προσωπική και πολιτική.

Ήταν εδώ, στην Σουηδία, όπου κατέφυγα με την οικογένεια μου ως πρόσφυγας, τα δύσκολα χρόνια που η στρατιωτική χούντα είχε την εξουσία στην πατρίδα μου.

Εδώ έμαθα ότι η αλληλεγγύη και οι σοσιαλιστικές αξίες συμβαδίζουν.

Εδώ συνάντησα και εμπνεύστηκα από προσωπικότητες σαν αυτές του Olof Palme και της Anna Lingh.

Σήμερα, ως Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, συνεργάζομαι με την Πρόεδρό σας και φίλη μου, την Mona Sahlin. Εργαζόμαστε μαζί για να πραγματοποιήσουμε τους κοινούς μας στόχους. Την οικοδόμηση μιας προοδευτικής, δίκαιης κοινωνίας, που σέβεται το περιβάλλον και αγωνίζεται για την αποφυγή των κλιματικών αλλαγών.

Η Mona είναι ένα άτομο που θαυμάζω, για την ικανότητά της να περνάει από τις ιδέες στην πράξη. Είμαι σίγουρος ότι η Mona είναι το σωστό πρόσωπο, που θα ανοίξει νέους δρόμους και θα πραγματοποιήσει το κοινό πολιτικό μας όραμα, στο πλαίσιο του διεθνούς κινήματος, αλλά ασφαλώς πρωτίστως στην Σουηδία.

Στις 4 Οκτωβρίου, ο Ελληνικός λαός ξεκίνησε ένα νέο κεφάλαιο στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας.

Ανέθεσε στο Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, το ΠΑΣΟΚ, και σε εμένα, την εντολή - που ταυτόχρονα είναι και μια βαριά ευθύνη - να οδηγήσουμε την Ελλάδα σε μια νέα εποχή, όπου δεν θα πηγαίνουμε πια προς τα πίσω, αλλά θα αρχίσουμε την πορεία προς τα εμπρός και θα επιτύχουμε αλλαγές με την πολιτική μας.

Μια σαφής πλειοψηφία των Ελλήνων μάς υποστηρίζει, γιατί θέλουν μεταρρυθμίσεις, αλλαγή και εκσυγχρονισμό των δημοκρατικών μας θεσμών. Γιατί θέλουν να διατηρήσουν την ελπίδα για την ζωή τους και την κοινωνία τους.

Ο πυρήνας της συντηρητικής ιδεολογίας είναι η απουσία πίστης στον άνθρωπο. Τα άτομα είναι μόνο καταναλωτές.

Στην Ελλάδα, οι πολίτες μίλησαν και είπαν όχι στην συντηρητική διακυβέρνηση. Είπαν,  θέλουμε να επανακτήσουμε την πίστη μας στην πολιτική. Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε τα βήματα που απαιτούνται, για να ανταποκριθούμε στα στοιχήματα της εποχής μας.

Γνωρίζουμε ότι τα στοιχήματα αυτά μπορούμε να τα κερδίσουμε, μόνο εάν είμαστε ενωμένοι, εάν διατηρήσουμε τις αξίες μας, την ανθρωπιά μας και την πίστη μας στους εαυτούς μας. Γνωρίζουμε ότι η πολιτική που θέλουμε να εφαρμόσουμε είναι μια πολιτική που θα βοηθήσει και θα είναι αλληλέγγυα με άλλες χώρες και άλλους ανθρώπους.

Η νίκη μας, η νίκη του ΠΑΣΟΚ, ξανάδωσε την ελπίδα στον Ελληνικό λαό Την ελπίδα για το σήμερα. Την ελπίδα για το αύριο.

Και αισθάνομαι, αγαπητή Mona, όπως και όλοι οι φίλοι στην σοσιαλδημοκρατία, ότι οι σοσιαλδημοκράτες της Σουηδίας και ο προοδευτικός συνασπισμός τους, θα δώσουν νέες ελπίδες στον Σουηδικό λαό.

Εμείς, οι σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες τού σήμερα, δεν μοιράζουμε μόνο ελπίδες. Υλοποιούμε ελπίδες. Είμαστε και ιδεαλιστές, και ρεαλιστές, και έχουμε απόλυτη συνείδηση των δυσκολιών και των προκλήσεων που μας περιμένουν.

Σήμερα, αντιμετωπίζουμε μία από τις δυσκολότερες κρίσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Για τον λόγο αυτό, επέλεξα από την αρχή, από την πρώτη κιόλας ημέρα που εκλέχθηκα Πρωθυπουργός, να στείλω ένα ξεκάθαρο μήνυμα στους συμπατριώτες μου: ο μόνος δρόμος προς την επιτυχία είναι ο δρόμος που βαδίζουμε μαζί.

Πρέπει να εργαστούμε συλλογικά. Εάν βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον, τότε θα νικήσουμε.

Το ίδιο θέλω να πω και σε εσάς: ας συνεργαστούμε, για να χτίσουμε μια δυνατή, προοδευτική πλειοψηφία στις χώρες μας. Για να δημιουργήσουμε μια προοδευτική πλειοψηφία στην Ευρώπη. Για να αγωνιστούμε για ένα προοδευτικό πρόγραμμα για ολόκληρο τον κόσμο. Η επίτευξη του στόχου θα γίνει μόνο με την συνεργασία.

Μόλις σχηματίσαμε κυβέρνηση, παρουσιάσαμε στους Έλληνες ένα πρόγραμμα για τις πρώτες εκατό ημέρες στην διακυβέρνηση της χώρας. Οι προτεραιότητές μας περιλαμβάνουν την αναδιάρθρωση ολόκληρου του πολιτικού συστήματος, ώστε να γίνει περισσότερο διαφανές και να δείχνει μεγαλύτερη κατανόηση για τις ανάγκες των πολιτών.

Μία από τις δυσκολότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα πολλές χώρες είναι η διατύπωση πολιτικών προγραμμάτων, που θα κάνουν τις απαιτούμενες θεσμικές και δημοκρατικές αλλαγές, οι οποίες τοποθετούν το άτομο στο κέντρο κάθε πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Και που θα βάζουν τέρμα στην συγκέντρωση της εξουσίας.

Για μας, η φράση «Πρώτα ο πολίτης» είναι κάτι περισσότερο από ένα σλόγκαν. Στην φράση αυτή, συγκεντρώνεται ένα δόγμα για κάθε ενέργειά μας, για την πολιτική μας και τις προτάσεις που παρουσιάζουμε.

Βάζοντας τους πολίτες στην πρώτη θέση, σημαίνει ότι δίνουμε σε αυτούς την δυνατότητα και τα εργαλεία για να εργαστούν για τους ίδιους σκοπούς, όπως και εμείς. Να είναι στο πλευρό μας.

Για να πετύχουμε τους στόχους μας, παίρνουμε σήμερα μέτρα για την αποκέντρωση και την αύξηση της αυτονομίας και των δυνατοτήτων της Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Περισσότερο από ένας χρόνος πέρασε, από τότε που η οικονομική κρίση έπληξε όλους μας και η οικονομική ανάκαμψη είναι σήμερα το σημαντικότερο θέμα.

Είμαι σίγουρος πως όλοι σας, τις προσεχείς ημέρες, θα έχετε έντονες και καρποφόρες συζητήσεις για το θέμα της οικονομικής ανάκαμψης που βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του Συνεδρίου σας.

Τελευταίες εκθέσεις αναφέρουν ότι υπάρχουν ενδείξεις μιας παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πέρασε η κρίση, κυρίως καθώς αυτές οι ενδείξεις δεν είναι παγκόσμιες. Αλλά όχι μόνο γι' αυτό.

Όταν οι εκθέσεις αναφέρονται σε ανάκαμψη, εννοούν ανάκαμψη στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχουν αλλάξει οι βασικές αιτίες των προβλημάτων του συστήματος, που αποτελούν τον πυρήνα της οικονομικής κρίσης.

Κανένας δεν μας εγγυάται σήμερα ότι δεν θα ξανασυμβούν καινούργιες οικονομικές φούσκες στο μέλλον, οι οποίες με τη σειρά τους θα καταστρέψουν την ασφάλειά μας, το συνταξιοδοτικό μας σύστημα και την εργασία μας. Ακόμη κι αν αποδειχθεί ότι οι εκθέσεις σχετικά με τον οικονομικό - πιστωτικό τομέα είναι σωστές, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι αυτό θα επεκταθεί και στον τομέα της εργασίας.

Η προστασία της εργασίας είναι πολύ σημαντικό θέμα για μας, τους σοσιαλδημοκράτες. Και από αυτή τη βάση, πρέπει να προσεγγίσουμε την οικονομική κρίση, ακριβώς όπως θα κάνετε εδώ, στη διάρκεια του Συνεδρίου σας.

Για να κατορθώσουμε να αναζωογονήσουμε την οικονομία, δεν πρέπει να  περιμένουμε το τέλος της κρίσης, αλλά πρέπει να λάβουμε μέτρα τώρα. Να βοηθήσουμε, ενισχύοντας την προσαρμογή των εργαζομένων στη ζήτηση της αγοράς, που διαρκώς αλλάζει.

Την κρίση, την εκμεταλλεύθηκαν οι συντηρητικές κυβερνήσεις για να μειώσουν τους μισθούς και τα δικαιώματα των εργαζομένων. Αυτό όμως θα αυξήσει τη δύναμη των τραπεζών.

Εμείς, οι σοσιαλδημοκράτες, έχουμε την υποχρέωση να θωρακίσουμε την κοινωνική μας ευημερία. Το σκανδιναβικό μοντέλο έχει υπάρξει πηγή έμπνευσης σε όλο τον κόσμο. Το κράτος ευημερίας μπορεί και πρέπει να συμβαδίζει με μια υγιή οικονομία. Αυτό είναι ένα μοντέλο ευημερίας, που πρέπει να προστατεύσουμε και να ενισχύσουμε.

Ένας τρόπος αντιμετώπισης της αυξανόμενης ανεργίας είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας σε νέους και  καινοτόμους τομείς, όπως η πράσινη ανάπτυξη.

Η  πράσινη ανάπτυξη αποτελεί ένα από τα βασικά θέματα του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ. Σε αυτήν στηρίζεται το μοντέλο ανάπτυξης που υιοθετήσαμε στην Ελλάδα.

Πολλοί Σουηδοί γνωρίζουν την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό. Ελπίζουμε ότι ο αυριανός τουρισμός στα νησιά, στα βουνά και τις πόλεις μας, θα είναι ένας πράσινος τουρισμός, με ενδιαφέρον για τη μεσογειακή διατροφή.

Η πράσινη ανάπτυξη μπορεί να οδηγήσει σε νέες επενδύσεις, να ενισχύσει την οικονομία μας και να ανοίξει πράγματι νέους δρόμους για τη μείωση της ανεργίας.

Γι' αυτό, δίνουμε ύψιστη προτεραιότητα στην πράσινη ανάπτυξη.

Ήδη, έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, τη μείωση των ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα και την εξασφάλιση της ανάπτυξης.

Θέλουμε να επενδύσουμε σε νέες μεθόδους, που δεν καταναλώνουν πολλή ενέργεια, σε καθαρή τεχνολογία παραγωγής ενέργειας και στην έρευνα γύρω από τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας.

Ταυτόχρονα, πρέπει να καταλήξουμε σε συμφωνία, διότι οι περιβαλλοντικές και κλιματικές αλλαγές είναι τέτοιες, που η λύση τους πρέπει να είναι παγκόσμια.

Για να εξασφαλίσουμε τη συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες, πρέπει να τις πείσουμε ότι ένας δίκαιος κόσμος είναι δυνατός. Όμως, ένας δίκαιος κόσμος είναι δυνατός, μόνο εάν όλοι είμαστε προετοιμασμένοι να κάνουμε τις προσπάθειες και τις θυσίες που απαιτούνται, προκειμένου να μπορέσουμε να πετύχουμε το σκοπό μας.

Ενόψει της Συνόδου Κορυφής στην Κοπεγχάγη, εμείς οι σοσιαλιστές πρόκειται να προτείνουμε έναν αναδιοργανωμένο κόσμο, με  υγιή χρηματοπιστωτικό τομέα, ο οποίος και θα βοηθάει, και θα επενδύει στις αναπτυσσόμενες χώρες, με τέτοιο τρόπο που θα τους δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τη νέα, πράσινη τεχνολογία στην παραγωγή τους και στην καθημερινή τους ζωή.

Η οικονομική κρίση μπορεί να θεωρηθεί σαν μια νέα δυνατότητα χειρισμού των μεγάλων προβλημάτων, όπως για παράδειγμα της φτώχειας και των κλιματικών αλλαγών.

Με το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, η Ελλάδα θα γίνει ξανά ένας δυναμικός εταίρος  στη διεθνή σκηνή, ένας εποικοδομητικός παράγοντας στην ευρωπαϊκή και διεθνή συνεργασία. Θα ενωθούμε με τους συνεργάτες μας σε όλο τον κόσμο, για να προωθήσουμε τον διάλογο μεταξύ των λαών και να συμβάλουμε στην οικοδόμηση της ειρήνης.

Γνωρίζω ότι σε αυτά τα θέματα έχω τη Σουηδία στο πλάι μου, έχω τους σοσιαλδημοκράτες της Σουηδίας με το μέρος μου. Γι' αυτό, λοιπόν, θέλω να ξέρετε: η Ελλάδα επέστρεψε, η Ελλάδα υποστηρίζει την ειρήνη, η Ελλάδα υποστηρίζει την δικαιοσύνη και την πράσινη ανάπτυξη σε όλο τον κόσμο.

Ως Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, μαζί με το Προεδρείο μας και τα μέλη των κομμάτων μας, έχω εργαστεί σκληρά, για να έχουμε μια κοινή γραμμή σε παρόμοια θέματα παγκοσμίου ενδιαφέροντος, όπως η οικονομική κρίση και οι κλιματικές αλλαγές.

Αναμφισβήτητα, υπάρχει μια φανερή σχέση μεταξύ των παγκόσμιων, εθνικών, περιφερειακών και τοπικών θεμάτων. Συνδέονται με έναν τρόπο, που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε.

Αυτή είναι μια νέα πραγματικότητα, που τη μοιραζόμαστε σε ολόκληρο τον κόσμο, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας. Δηλαδή, η ενοποίηση της τοπικής, εθνικής και παγκόσμιας ατζέντας.

Όλοι εμείς, ως σοσιαλιστές και δημοκράτες, έχουμε ευθύνη για να μη μείνει κανένας πολίτης ανυπεράσπιστος. Συχνά, το αίσθημα του αδύναμου, που οι άνθρωποι βιώνουν σήμερα, οδηγεί στο να καταλαβαίνουν τη σημασία των λύσεων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Για παράδειγμα, καταλαβαίνουν απολύτως ότι τα αποτελέσματα του φαινομένου του Θερμοκηπίου και ο διάφορες πανδημίες επηρεάζουν ολόκληρο τον κόσμο. Η επίγνωση αυτή είναι δύναμη. Παράλληλα, αισθάνονται ότι η ανησυχία τους δεν έχει καμία απολύτως βαρύτητα σε διεθνές επίπεδο. Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε για να  το αλλάξουμε αυτό; Πώς μπορούμε να εμπνεύσουμε εμπιστοσύνη, σε ό,τι αφορά την ικανότητά μας να αλλάξουμε την πραγματικότητα στην διεθνή κοινότητα; Πώς θα μπορέσουμε να αποδείξουμε όταν έρθει η ώρα ότι, πράγματι μπορούμε να αλλάξουμε τις συνθήκες, όχι μόνο μέσα στα σύνορα της δικής μας χώρας, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο;

Για να πετύχουμε τον σκοπό αυτό, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο. Πρέπει να εργαστούμε, για να πραγματοποιήσουμε μια αλλαγή της παγκόσμιας διακυβέρνησης.

Πρέπει να δημιουργήσουμε δεσμούς ανάμεσα στο παγκόσμιο και το περιφερειακό, αλλάζοντας τους κανόνες και τις διαδικασίες του σημερινού τρόπου διακυβέρνησης του κόσμου και προσαρμόζοντας παράλληλα την στρατηγική μας στις τοπικές ανάγκες. Πρέπει να ενισχύσουμε την κοινωνίας μας σε όλα τα επίπεδα.

Οι ιδέες και οι εμπειρίες που διαθέτουν τα κόμματά μας πρέπει να αξιοποιηθούν, για να εμπλουτιστεί ο τρόπος σκέψης μας και η στρατηγική μας.

Αυτά είναι θέματα, που τα έχουμε συζητήσει πολλές φορές με την Mona. Ας διδαχθούμε ο ένας από τον άλλον. Έχουμε τη δυνατότητα και πολλές ιδέες, για το πώς θα μπορούσαμε να μοιραστούμε και να διδαχτούμε από τις εμπειρίες μας σε κομματικό επίπεδο.

Επίσης, η λαϊκή επιμόρφωση, που είναι μια σοσιαλδημοκρατική και σουηδική παράδοση, πρέπει να διευρυνθεί σε ένα παγκόσμιο κίνημα, που θα εκφράζει την κοινή μας θέληση για να αλλάξουμε έναν άδικο και ανυπόφορο κόσμο.

Υπάρχουν αυτοί που υποστηρίζουν ότι η σοσιαλδημοκρατία βρίσκεται σε βαθιά κρίση στην Ευρώπη. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Κάθε χώρα έχει τη δική της εθνική παράδοση και πραγματικότητα.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει την ανάγκη, αλλά και τη δυνατότητα μιας αλλαγής. Πιστεύω ότι οι προοδευτικές δυνάμεις στέκονται στο κατώφλι μιας νέας εποχής αλλαγών στην Ευρώπη. Μιας δυναμικής εποχής. Μιας εποχής, που θα είναι γεμάτη από πραγματοποιημένους στόχους.

Είναι οι προοδευτικές δυνάμεις που υπερίσχυσαν τώρα στην Ελλάδα και, λίγο πριν, στην Πορτογαλία, στην Νορβηγία και στην Ισλανδία.

Εμείς, που συγκεντρωθήκαμε απόψε εδώ, θέλουμε να δώσουμε ένα μήνυμα  αισιοδοξίας: ότι οι αξίες και οι προτεραιότητές μας ανταποκρίνονται σε αυτό που οι λαοί μας επιθυμούν. Θα νικήσουν. Ξεκινάμε όλοι μαζί.

Σας ευχαριστώ.