Ομιλία Γιώργου Α. Παπανδρέου
στο 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νέων Αγροτών στην Αρχαία Ολυμπία
Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2009
Φίλες και φίλοι, σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου. Είναι τιμή που με προσκαλέσατε στο Συνέδριό σας, σ' αυτή την πανελλήνια Οργάνωση και προσπάθειά σας για τη στήριξη των νέων αγροτών, αλλά και μέσα από τους νέους αγρότες, τη στήριξη μιας νέας πορείας και νέας αντίληψης γι' αυτό τον, κρίσιμο εθνικά, τομέα της χώρας μας.
Θέλω να τονίσω αυτό που είπε και ο Πρόεδρός σας, ο Βασίλης Γιαννόπουλος, ότι δικός μας στόχος είναι να συνεργαστούμε μαζί σας όπως έχουμε συνεργαστεί, το ξέρετε, τα τελευταία χρόνια. Ελπίζουμε αύριο να μπορέσουμε να συνεργαστούμε, λαού θέλοντος και ως κυβέρνηση μαζί σας, και να μπορέσουμε να κάνουμε πραγματικότητα αυτό το όραμα που έχετε, το να είναι συνειδητή επιλογή να είσαι αγρότης. Όχι μια κληρονομιά καταδίκης, αλλά μια περήφανη, συνειδητή επιλογή διότι θα έχει προοπτική, θα έχει αναγνώριση, θα αισθάνεται κανείς ότι δουλεύει και υποστηρίζεται επαγγελματικά από την πολιτεία.
Είναι λοιπόν μεγάλη η συγκίνησή μου, που βρίσκομαι σήμερα εδώ, μαζί σας, όπως βεβαίως και είναι ιδιαίτερη η συγκίνηση που βρίσκομαι και πάλι στην Ολυμπία, σ' αυτό τον τόπο της εκεχειρίας και της ειρήνης, που όμως δοκιμάστηκε σκληρά από τις πυρκαγιές, πριν από δύο χρόνια.
Στην Ολυμπία, που δυστυχώς γνώρισε την απόλυτη εγκατάλειψη από την Πολιτεία, από την κυβέρνηση, παρά τις καταστροφές, παρά τις υποσχέσεις, όπως βεβαίως και ολόκληρη η Ηλεία και τόσες άλλες πυρόπληκτες περιοχές.
Θέλω γι' αυτό το λόγο, εδώ, στην πρώτη έξοδο στην Περιφέρεια μετά την προκήρυξη των εκλογών, να υπενθυμίσω τη δέσμευσή μας, την προσωπική μου δέσμευση. Δέσμευση είναι για μας, για μένα, το ολοκληρωμένο και πρότυπο αναπτυξιακό σχέδιο για την περιοχή. Είναι σχέδιο, που μαζί επεξεργαστήκαμε, παρουσιάσαμε, καταθέσαμε στο Κοινοβούλιο, σχέδιο που ισχύει στο ακέραιο και σήμερα, και θα αποτελέσει προτεραιότητα για την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αμέσως μετά την 4η Οκτωβρίου.
Ένα πρότυπο που θέλουμε ν' αποτελέσει πυξίδα. Πυξίδα για την ανάπτυξη της Περιφέρειας, πυξίδα βεβαίως και για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα στη χώρα μας. Θυμίζω ότι δείξαμε έμπρακτα την αλληλεγγύη μας στην Ηλεία, καταθέτοντας -και είναι εδώ ο Νομάρχης, οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι βουλευτές του νομού- και την οικονομική μας συμβολή, όπως είχαμε τότε δεσμευτεί.
Με την ίδια συνέπεια και με την ίδια αφοσίωση, θα δουλέψουμε και την επόμενη μέρα, για να κάνουμε πραγματικότητα αυτό το όραμα.
Είναι τιμή για μένα να συμμετέχω στη συζήτηση, στους προβληματισμούς σας, για ένα καλύτερο μέλλον για τους Έλληνες αγρότες, τις Ελληνίδες αγρότισσες. Ειδικά σήμερα θέλω να καλέσω την αγροτιά, και ιδιαίτερα το νέο αγρότη, σ' ένα εγερτήριο. Ένα εγερτήριο, για να σπάσουμε το τέλμα που εσείς βιώνετε. Γιατί στις εκλογές αυτές, δεν θα κριθεί απλώς ποιο κόμμα και ποιος πρωθυπουργός θα κυβερνήσει τη χώρα αύριο. Θα συγκρουστούν δύο διαφορετικές πολιτικές και αντιλήψεις για την πολιτική και για το μέλλον της χώρας.
Εμείς, το ΠΑΣΟΚ, εκπροσωπούμε την αντίληψη, που λέει ότι οι κρίσεις δεν δημιουργούν μόνο προβλήματα, αλλά αναδεικνύουν και βαθύτερες παθήσεις και δίνουν και ευκαιρίες για μια νέα πορεία. Ευκαιρίες, να δούμε τι έχουμε κάνει λάθος, να βρούμε νέους δρόμους ανάπτυξης, νέους δρόμους ευημερίας για όλους.
Αντίληψή μας είναι ότι, για να ανακάμψουμε, δεν πρέπει, δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο προηγούμενο, κοινωνικά αδιέξοδο, μοντέλο ανάπτυξης, αλλά να οδηγήσουμε τη χώρα και την κοινωνία μας σε νέους δρόμους. Με σχέδιο, με στόχους, με βάση πάντα τις αξίες μας.
Το σχέδιό μας για την Ελλάδα τού αύριο, όλο το Πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, βασίζεται ακριβώς πάνω σ' αυτή την προοδευτική αντίληψη, σ' αυτή την αισιόδοξη, αν θέλετε, και παράλληλα μοναδική επιλογή που έχουμε.
Είναι η πρότασή μας για την πράσινη ανάπτυξη. Είναι σήμερα και όραμα, αλλά και η μόνη εφικτή και ρεαλιστική λύση. Λύση, για να βγει η χώρα από το αναπτυξιακό αδιέξοδο και τη δραματική κρίση στην οποία βυθίζεται.
Αυτή είναι η δική μας πρόταση για το μέλλον της Ελλάδας. Η πράσινη ανάπτυξη αφορά ιδιαίτερα τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους, τους αλιείς, ίσως περισσότερο από πολλούς άλλους. Το είδαμε και από τις προηγούμενες παρουσιάσεις, και του κ. Δίβαρη, και του Κρίτωνα Αρσένη.
Αλλά πιο άμεσα αφορά τους νέους αγρότες και θέλω, από εδώ, από αυτό το βήμα στην Ολυμπία, να πω ότι σε εσάς, τους νέους αγρότες, θέλω να βασιστώ, με εσάς ζητώ να συνεργαστούμε, διότι εσείς θα είσαστε οι φορείς -ναι, μαζί θα κάνουμε το όραμα πράξη- αλλά και οι μεγάλοι ωφελημένοι της πράσινης ανάπτυξης.
Φίλες και φίλοι, όπως είπα, αν και παλαιότερα το να είσαι αγρότης ήταν κληρονομιά, σήμερα, όλο και περισσότερο το αγροτικό επάγγελμα είναι στάση ζωής, συνάμα, είναι και επιλογή. Μια επιλογή που γίνεται όλο και πιο δύσκολη, όλο και πιο επώδυνη, στο ασφυκτικό αναπτυξιακό και πολιτικό περιβάλλον που έχουμε σήμερα στη χώρα μας.
Μιλώντας με πολλούς αγρότες και ιδιαίτερα με εσάς, έχω νιώσει και εγώ το συναίσθημα, που φαίνεται να σας διακατέχει όλους. Ότι οι αγρότες αισθάνονται ότι βάλλονται από παντού. Και σας διαβεβαιώνω ότι σας καταλαβαίνω. Σας λέω καθαρά ότι έχετε δίκιο.
Γνωρίζω και γνωρίζουμε τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζετε, που αντιμετωπίζει ο κάθε γεωργός και κτηνοτρόφος. Γνωρίζουμε και γνωρίζω ότι το εισόδημά σας μειώνεται συνεχώς, ενώ το κόστος παραγωγής ακριβαίνει. Υπερβολικές αυξήσεις στις τιμές των λιπασμάτων, των φυτοφαρμάκων, των σπόρων, των καυσίμων, όλων των αγροτικών εφοδίων.
Οι Έλληνες αγρότες δέχονται πολλαπλές πιέσεις και από τους όρους της διεθνούς και εγχώριας αγοράς, όπως αυτοί διαμορφώνονται.
Η ελληνική παραγωγή δέχεται σοβαρές πιέσεις από ανταγωνιστές εντός και εκτός της Ευρώπης, οι οποίοι δουλεύουν με πολύ χαμηλότερα κοστολόγια.
Πολυεθνικές αγροτικές εταιρείες έχουν μεταφέρει την παραγωγή σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου, πληρώνοντας ψίχουλα στους αγρότες, ενώ επιτυγχάνουν μεγάλες κλίμακες παραγωγής, σε βάρος βέβαια της διατροφικής ασφάλειας, της υγείας των πολιτών και των καταναλωτών, αλλά και της ποιότητας των προϊόντων.
Φίλες και φίλοι, την ώρα που ο διεθνής ανταγωνισμός για τα αγροτικά προϊόντα οξύνεται, κλιμακώνεται, οι Έλληνες αγρότες αντιμετωπίζουν ανυπέρβλητες δυσκολίες και στο εσωτερικό μέτωπο.
Γνωρίζω και γνωρίζουμε, τις απαράδεκτα χαμηλές τιμές σε σειρά βασικών προϊόντων, όπως το βαμβάκι, το καλαμπόκι, το λάδι, το κρέας, το γάλα, αλλά και τη μεγάλη αδυναμία διάθεσης των δημητριακών.
Γνωρίζω και γνωρίζουμε, το αίσχος των καρτέλ που κερδοσκοπούν ανεξέλεγκτα στις πλάτες σας και στις πλάτες των καταναλωτών. Με το θράσος που τους δίνει η ανοχή της κυβέρνησης, οι κερδοσκόποι άρχισαν να εξερευνούν μέχρι πού μπορούν να τραβήξουν το σκοινί.
Η απάντηση που τους δόθηκε από την σημερινή κυβέρνηση, είναι ότι μπορούν να το τραβήξουν όσο θέλουν, και αν θέλουν, μπορούν να το τραβήξουν μέχρι να σπάσει.
Αυτή είναι η απάντηση που έδωσε στον αγροτικό κόσμο η κυβέρνηση της ΝΔ με την απουσία της. Με την αδιαφορία της. Αυτό είναι το μήνυμα που έστειλε στους κερδοσκόπους. Έκλεισε στους κερδοσκόπους το μάτι, φυγομάχησε. Και σαν να μην έφτανε αυτό, σαν να μην έφτανε ότι εγκαταλείφθηκε ο αγροτικός κόσμος, η ίδια η κυβέρνηση φάνηκε, όχι μόνο να αρνείται κάθε συμπαράσταση προς τον αγρότη, αλλά και να τους αντιμάχεται σε κάθε ευκαιρία.
Γνωρίζω καλά, γνωρίζουμε όλοι, πόσο κακή ήταν η διαχείριση της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, που έδινε νέες δυνατότητες, ιδιαίτερα για τους νέους αγρότες, τις καθυστερήσεις, την αδιαφάνεια, τις περικοπές πόρων στις γεωργικές επιδοτήσεις, όλα αυτά που έχουν άμεσες επιπτώσεις στο δικό σας εισόδημα.
Γνωρίζω και γνωρίζουμε καλά, την δική σας οικονομική επιβάρυνση από το ειδικό τέλος ακίνητης περιουσίας και το υψηλό κόστος των αδειοδοτήσεων αλλά και των μελετών για την ένταξη σε κοινοτικά προγράμματα.
Τις τεράστιες ελλείψεις σε υποδομές, κυρίως σε έργα διαχείρισης νερού, με αποτέλεσμα το υψηλότατο κόστος της άρδευσης, αλλά και τη σπατάλη αυτού του όλο και πιο σπάνιου πλούτου, των υδάτινων πόρων.
Απέναντι σε αυτή την πολιτική, εμείς βάζουμε τον αγρότη στο επίκεντρο της πράσινης ανάπτυξης. Με τους νέους αγρότες, να αποτελούν την αιχμή του δόρατος.
Και πράσινη ανάπτυξη σημαίνει οικονομική ανάπτυξη, αλλά βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Σημαίνει τεχνολογική ανάπτυξη. Σημαίνει νέα γνώση και επένδυση στον άνθρωπο.
Σημαίνει το πάντρεμα της αιχμής της παγκόσμιας τεχνογνωσίας, με τις καλύτερες των δικών μας παραδόσεων, του πολιτισμού μας. Και είχαμε προηγουμένως και παραδείγματα, πώς ακριβώς συνδυάζουν παραγωγοί, σε τοπικές προσπάθειες, τη σύγχρονη τεχνογνωσία με τις παραδόσεις των παλαιότερων στη διατροφή, στην παραγωγή, σε προϊόντα, τα οποία πραγματικά έχουν δυνατότητες να αναδείξουν τον πολιτισμό μας, αλλά να είναι και ανταγωνιστικά σε διεθνές επίπεδο.
Γι΄ αυτό ακριβώς έχουμε σχέδιο, όπως και λύσεις, που πάνω απ' όλα μπορούμε να εφαρμόσουμε.
Η πράσινη ανάπτυξη λοιπόν μας προσφέρει καινοτόμους τρόπους για να μειώσουμε το κοστολόγιο, αλλά και για ν' αναδείξουμε ανταγωνιστικά προϊόντα, για καλύτερες τιμές, καλύτερο εισόδημα και ευημερία στον αγροτικό τομέα.
Θέλω να δώσω ένα παράδειγμα, το οποίο θα έπρεπε να ήταν κανόνας για τη χώρα μας και το οποίο έχουν αξιοποιήσει πάρα πολλές άλλες χώρες, μέσα σ' αυτή τη νέα πορεία της παγκόσμιας οικονομίας που γεννιέται και πρέπει να στηριχθεί, και γρήγορα, που είναι το θέμα της ενέργειας.
Εμείς θα δώσουμε, σε όσους αγρότες το επιθυμούν, τη δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Θα γίνει ο Έλληνας παραγωγός, ο αγρότης, και παραγωγός ενέργειας, ή μέσα από την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάνελ, ανεμογεννητριών, ή συνδυασμούς αυτών των δύο, ή και με υποδομές και δίκτυα αξιοποίησης υπολειμμάτων των προϊόντων, δηλαδή με τη βιομάζα, όπως λέγεται, η οποία θα μπορεί να παράγει και ενέργεια.
Πρώτον για να καλύψουν έτσι τις ανάγκες τους για φθηνή και καθαρή ενέργεια. Αλλά και δεύτερον, για να παραχθεί ενέργεια για το τοπικό ή ακόμα και το εθνικό δίκτυο. Όπως καλλιεργεί το χωράφι, έτσι θα παράγει από τον άνεμο, τον ήλιο, τη βιομάζα. Έτσι, θα αυξηθεί το πραγματικό εισόδημα των αγροτών μας. Ένα παράλληλο εισόδημα, ώστε να μπορέσει ο Έλληνας αγρότης, ιδιαίτερα ο νέος Έλληνας αγρότης, να αισθανθεί πραγματικά ασφαλής και πραγματικά ανεξάρτητος.
Αλλά εκτός από τα έσοδα από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εκτός από τη μείωση του κοστολογίου, είναι απαραίτητο να βρούμε και νέους, καινοτόμους τρόπους παραγωγής και διάθεσης των ελληνικών προϊόντων, έτσι ώστε αυτά να δικαιολογούν τις υπεραξίες τους στα μάτια του Έλληνα και του ξένου καταναλωτή.
Η άνθηση της ελληνικής αγροτικής παραγωγής εξαρτάται από τη στρατηγική που θα επιλέξουμε. Και εμείς απαντάμε σε αυτό, δίνοντας έμφαση στην τοπική παραγωγή, στην κλίμακα παραγωγής την οποία έχουμε στη χώρα μας - που σήμερα είναι μικρή - και βεβαίως στη διατροφική στροφή στη μεσογειακή δίαιτα.
Δεν μπορούμε και δεν θέλουμε να ακολουθήσουμε, γιατί είναι έξω και από τις παραδόσεις μας, αν θέλετε, τα μοντέλα μαζικής παραγωγής αγροτικών προϊόντων, όπως γίνεται σε άλλες χώρες, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης
Είναι η διαφορετικότητα, την οποία εμείς πρέπει ν' αναδείξουμε μέσα απ' τη μικρή κλίμακα παραγωγής στα αγροτικά προϊόντα, που πρέπει να μετατραπεί -από πρόβλημα, όπως αισθάνεται να είναι σήμερα ο αγρότης ή ο κτηνοτρόφος, όπως πολλοί τη θεωρούν λανθασμένα, στο μεγαλύτερο συγκριτικό μας πλεονέκτημα.
Και αυτό βεβαίως μπορεί να γίνει μόνο μέσα από την υψηλή ποιότητα και την πιστοποίηση της καταγωγής των προϊόντων από μια περιοχή με προστιθέμενη αξία. Αυτοί είναι οι παράγοντες, που μπορούν να απογειώσουν την αγροτική μας παραγωγή στις αγορές του εξωτερικού.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να το πετύχουμε αυτό, είναι να επεκτείνουμε τα πιστοποιημένα πρότυπα για ονομασίες προέλευσης, για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που πληρούν αυξημένα κριτήρια ποιότητας και ασφάλειας, για τα βιολογικά προϊόντα και για μεθόδους παραγωγής φιλικές προς το περιβάλλον.
Και αυτό πρέπει να γίνει με απόλυτα αξιόπιστες διαδικασίες και αυστηρούς ελέγχους. Ουσιαστικά, με τους ελέγχους και τις διαδικασίες αυτές, τι λέμε: πιστοποιούμε στον τελικό καταναλωτή ότι, αυτό το προϊόν το οποίο αγοράζει, είναι προϊόν και ποιότητας και υγείας, είναι προϊόν, το οποίο έχει ακριβώς τις ιδιότητες τις οποίες αναγράφει η συσκευασία.
Για να συμβάλουμε καθοριστικά στη δική σας αυτή προσπάθεια, θ' αξιολογήσουμε άμεσα τα εγχώρια συστήματα πιστοποίησης και ελέγχων, ως προς την αξιοπιστία τους, τη διεθνή τους αναγνώριση και βεβαίως και ως προς το κόστος, που πολλές φορές είναι μεγάλο, δυσβάσταχτο για τους πιστοποιούμενους αγρότες και κτηνοτρόφους.
Την ίδια πολιτική θα ακολουθήσουμε και σε εκείνους τους κλάδους της οικονομίας μας που συνδυάζονται με την αγροτική παραγωγή, όπως είναι ο τουρισμός, και ο πολιτισμός. Ξέρουμε ότι ο τουρισμός σήμερα στη χώρα μας αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της χώρας, αλλά χάνουμε, και σε αυτό τον τομέα, σταθερά στην ανταγωνιστικότητα σε διεθνές επίπεδο, τα τελευταία χρόνια.
Και είναι η ελληνική ταυτότητα στον τουρισμό, που πρέπει και μπορεί ν' αποτελέσει στρατηγική επιλογή, όραμα και συγκριτικό μας πλεονέκτημα, το οποίο βεβαίως συνδυάζεται κάλλιστα, άριστα, θα έλεγα και απαραίτητα, μ' έναν αγροτικό τομέα που έχει και αυτός την ελληνική ταυτότητα της μεσογειακής δίαιτας και διατροφής.
Η ελληνική ταυτότητα στα προϊόντα θα ενισχυθεί με την τοπική ταυτότητα. Πολύ σωστά έλεγε ο Κρίτων Αρσένης νωρίτερα, ότι το κάθε προϊόν, όχι μόνο ο κρόκος ή η μαστίχα, αλλά το κάθε προϊόν μπορεί να έχει την ταυτότητά του την τοπική και, βεβαίως, την ταυτότητά του, την αναγνωρίσιμη στο διεθνές εμπόριο, στη διεθνή οικονομία.
Γι΄ αυτό το λόγο, θα ενισχύσουμε τα «Τοπικά Σύμφωνα Ποιότητας» με πιστοποιημένα πρότυπα και με ειδική σήμανση για τα προϊόντα, αλλά και τις υπηρεσίες των κατά τόπους περιοχών.
Ο αγροτικός τομέας ταλαιπωρείται επίσης αφάνταστα από μία ασθένεια, που ταλαιπωρεί σήμερα όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, θα έλεγα βεβαίως και όλους τους πολίτες.
Είναι αυτή η απίστευτη γραφειοκρατία, ο τρομακτικός συγκεντρωτισμός και άρα και η αδράνεια σε αποφάσεις, αλλά και η πελατειακή αντίληψη της διαχείρισης του χρήματος και της εξουσίας από την σημερινή κυβέρνηση.
Έχουμε ένα συνολικό σχέδιο αντιμετώπισης της γραφειοκρατίας, και θα έλεγα όχι μόνον αυτό, αλλά και ένα σχέδιο αλλαγής του πολιτικού συστήματος, με αποκέντρωση. Ιδιαίτερα για τον αγροτικό τομέα, θα προχωρήσουμε στη δραστική μείωση της γραφειοκρατίας, και άρα και του κόστους, σε χρόνο και χρήμα, των μελετών για την ένταξη των νέων αγροτών στα προγράμματα.
Η ελληνική ύπαιθρος είναι το αληθινό πεδίο επιχειρήσεων της πράσινης ανάπτυξης. Και στόχος μας δεν είναι άλλος από τη βελτίωση της αληθινής ποιότητας ζωής. Και για τον αγρότη, και γενικότερα για τον Έλληνα πολίτη και τον καταναλωτή.
Η ποιότητα των προϊόντων, η ενίσχυση του διατροφικού τομέα, με τη στρατηγική αυτή επιλογή της στροφής στη μεσογειακή διατροφή, θα έχει θετικές επιπτώσεις στην υγεία μας ευρύτερα, στην υγεία όλων των πολιτών μας, των παιδιών μας, αλλά βεβαίως θα δώσει και νέα προοπτική για την ανταγωνιστικότητα του αγροτικού τομέα.
Εδώ, θέλω να κάνω μια παρένθεση, ακούγοντας και τον κ. Δίβαρη και τον κ. Αρσένη προηγουμένως, σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση και, μεθαύριο την καθοριστική συνάντηση για το μέλλον της ανθρωπότητας, αλλά βεβαίως και για την οικονομία τη δική μας και για τον αγροτικό τομέα, στην Συνάντηση Κορυφής της Κοπεγχάγης.
Συνάντηση Κορυφής, για την οποία δυστυχώς η σημερινή ελληνική κυβέρνηση δεν έχει κάνει κανέναν σχεδιασμό, καμιά προετοιμασία, και η οποία θα επηρεάσει καθοριστικά τις αποφάσεις για το πού θα πάει ο αγροτικός τομέας, πού θα πάει ο ενεργειακός τομέας, πού θα πάει ο ναυτιλιακός τομέας, τομείς που είναι πολύ σημαντικοί για την Ελλάδα και τη Μεσόγειο.
Το δίλημμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να τεθεί διαφορετικά και, αν είμαστε εμείς - λαού θέλοντος - κυβέρνηση, θα είμαστε κυβέρνηση που θα διαπραγματευτούμε σκληρά, όχι στα λόγια, όπως είχε υποσχεθεί παλαιότερα ο πρωθυπουργός και ποτέ δεν έκανε αυτή τη διαπραγμάτευση. Γιατί εμείς ξέρουμε από διαπραγματεύσεις, και ξέρουμε ότι θα δοθούν σκληρές μάχες και στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το μέλλον των αγροτικών επιδοτήσεων, για την ενίσχυση των αγροτών και της αγροτικής παραγωγής.
Θα ήθελα να θέσω το δίλημμα διαφορετικά μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ακριβώς επειδή είμαστε μπροστά στις μεγάλες κλιματικές αλλαγές, η αγροτική παραγωγή πρέπει να στηριχθεί για να πάει σε μια φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή, και αγροτική, και κτηνοτροφική.
Άρα, πρέπει να πάμε στο είδος της διατροφής και της παραγωγής προϊόντων, που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Που δεν αυξάνουν τις αρνητικές επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή. Και πολύ σωστά, όπως ειπώθηκε, από πρόβλημα, η αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, πρέπει να γίνει μέρος της λύσης.
Αυτό σημαίνει ότι η στήριξη, μέσα από ενισχύσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να πάει στις μορφές εκείνες που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Και τυχαίνει η μεσογειακή δίαιτα να είναι μία από αυτές.
Έχουμε λοιπόν ένα σημαντικό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα, για να μπορέσουμε να εγγυηθούμε ενισχύσεις γι' αυτή τη μεγάλη στροφή προς τη μεσογειακή διατροφή, που είναι μέρος της παράδοσής μας και, βεβαίως, θα μας δώσει και σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα διεθνώς.
Θέλω να τονίσω, επίσης, ότι η μεσογειακή διατροφή ανακηρύχθηκε ως μέρος του σύγχρονου παγκόσμιου πολιτισμού πρόσφατα από την UNESCO. Έχουμε λοιπόν αυτό το τεράστιο πλεονέκτημα, το οποίο δεν έχουμε αξιοποιήσει.
Για να βοηθήσουμε την αξιοποίηση αυτή, προτείνω κάτι, το οποίο σήμερα ανακοινώνω: αρχικώς, πιλοτικό πρόγραμμα παροχής και προμήθειας πιστοποιημένων προϊόντων μεσογειακής διατροφής για τους νέους μας στα σχολεία της χώρας, ξεκινώντας βεβαίως πιλοτικά ιδιαίτερα από τα Νηπιαγωγεία, γιατί θέλουμε να διαπαιδαγωγήσουμε τους νέους σε αυτή την παράδοσή μας την οποία έχουμε χάσει και η οποία είναι για την υγεία των παιδιών μας. Και βεβαίως μετά, και όσο γίνεται πιο σύντομα, στη δεύτερη φάση, να επεκταθεί σε όλα τα σχολεία της χώρας.
Βεβαίως, αυτό θα είναι μια ένεση τόνωσης στον αγροτικό μας τομέα, αλλά και μια ένεση που θα συμβάλλει στη στροφή του αγροτικού τομέα, στη μεσογειακή, περιβαλλοντική και οικολογική διατροφή, με ευεργετικές επιπτώσεις στη νέα γενιά και στις συνήθειες της διατροφής -που είναι πολύ αρνητικές όπως ξέρετε, από τις χειρότερες δυστυχώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση- ιδιαίτερα της παχυσαρκίας. Και αυτό θα στηριχθεί, υπάρχουν προγράμματα και σημαντικά κοινοτικά κονδύλια.
Αλλά θέλω να τονίσω ότι, πέρα απ' την ποιότητα ζωής τη γενικότερη, η ποιότητα ζωής η δική σας είναι εξίσου σημαντική. Για να συγκρατήσουμε και να προσελκύσουμε ακμαίο δημογραφικό πληθυσμό στον αγροτικό κλάδο, που δίνει προοπτική στους νέους και ζωή στην Περιφέρεια. Αγροτική ανάπτυξη, που μπορεί ν' ανακτήσει το ρόλο της και ως πυλώνας κοινωνικής δικαιοσύνης. Διότι δεν νοείται να μη λαμβάνετε εσείς το μέρισμα που σας αναλογεί, από τη σκληρή δουλειά που κάνετε για την ίδια σας την οικογένεια, για ολόκληρη τη χώρα.
Είναι αδιανόητο να καρπώνονται την αξία της δουλειάς και του μόχθου του παραγωγού, οι μεσάζοντες, τα καρτέλ και όσοι στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό στην αγορά αγροτικών προϊόντων, εις βάρος και των παραγωγών, αλλά και των καταναλωτών.
Είναι αδιανόητο να βλέπουμε το εθνικό προϊόν, όπως λέγεται το ελαιόλαδο, να φεύγει χύμα στην Ιταλία ή στην Ισπανία και, την υπεραξία, να την καρπούται κάποιος μεγαλέμπορος ή κάποιος μεταποιητής εκτός συνόρων. Γι' αυτό, είμαστε αποφασισμένοι ναι στηρίξουμε τον παραγωγό, να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός και να παταχθούν κάθε είδους καρτέλ, που λειτουργούν είτε στο χώρο της προμήθειας, των αγροτικών εφοδίων, είτε στο χώρο της εμπορία των αγροτικών προϊόντων. Θεσμικό πλαίσιο βέβαια υπάρχει. Αυτό που λείπει είναι η βούληση για την εφαρμογή του.
Είμαι αποφασισμένος να το κάνω. Και ξέρω, φίλες και φίλοι, ότι μπορούμε. Μπορούμε να τα καταφέρουμε και μαζί να πετύχουμε.
Έχω βαθιά πίστη σ' εσάς. Και νομίζω ότι το εκπέμπετε κι από μόνοι σας. Εκπέμπετε τη βούλησή σας, την αγωνιστικότητά σας, ν' αλλάξετε τα πράγματα ως νέοι αγρότες σ' αυτό τον τομέα.
Εκπέμπετε ότι είσαστε οι πιο δημιουργικοί και διψασμένοι για πρόοδο και προκοπή. Άνθρωποι της ελληνικής υπαίθρου. Και δεσμεύομαι ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, θα σας δώσει όλα τα εργαλεία που χρειάζεστε, για να κάνετε τα όνειρά σας πραγματικότητα.
Θέλω να αισθάνεστε, και αυτό πρέπει να το αισθανθεί και ο κάθε Έλληνας πολίτης, ότι το κράτος δεν είναι ο δυνάστης, δεν είναι το φέουδο κάποιων, αλλά είναι ο υπηρέτης, που στέκεται δίπλα στις προσπάθειες και τις πρωτοβουλίες του πολίτη και του αγρότη. Και ιδιαίτερα του νέου αγρότη, που έχει και όραμα και όρεξη.
Γνωρίζω ότι όσες υποδομές και αν υπάρχουν, όσοι νόμοι και αν ψηφιστούν, όσα χρήματα και επιδοτήσεις και αν διοχετευτούν στην αγορά, όσους ελέγχους και αν κάνουν οι αρμόδιες αρχές σε αυτή την αγορά, βασικός πλούτος της χώρας μας είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι.
Στην αγροτική οικονομία, είναι οι ίδιοι οι αγρότες.
Άρα, λοιπόν, ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιτυχία σας αύριο, είναι η γνώση, είναι η ενημέρωση, είναι η κατάρτιση του αγρότη.
Αυτό είναι το μεγαλύτερο και το πιο αυτονόητο καθήκον του κράτους απέναντί σας. Να σας δώσει αυτά τα εφόδια, τις γνώσεις που χρειάζεστε, για να αποκτήσετε τη γνώση, την αυτοπεποίθηση, να σταθείτε γερά στα πόδια σας. Ένα καθήκον, που μέχρι σήμερα δεν έχει εκπληρώσει η Πολιτεία, και το γνωρίζω.
Είμαστε και είμαι αποφασισμένος να ανταποκριθούμε στο καθήκον αυτό, να ανοίξουμε δηλαδή, με τη γνώση και την οργάνωση, προοπτικές, κυρίως στους νέους, που επιλέγουν συνειδητά τον αγροτικό τομέα και άλλα συναφή επαγγέλματα στην ύπαιθρο.
Έτσι, να μπορείτε να σταθείτε με όρους επαγγελματισμού στον κλάδο σας, αντάξιοι στις προσδοκίες που έχουμε εμείς και όλοι οι Έλληνες για σας, τους αγρότες, αντάξιοι και στον διεθνή ανταγωνισμό.
Να ενδυναμώσουμε όλους εσάς, που σήμερα ζητάτε ενημέρωση, εκπαίδευση, κατάρτιση, δια βίου μάθηση. που θέλετε να είσαστε πάνω απ΄ όλα επαγγελματίες και να έχετε κατοχυρωμένη, επιτέλους, αυτή σας, την επαγγελματική ιδιότητα.
Μέσα από αυτή τη διαδικασία κατοχύρωσης της επαγγελματικής σας ιδιότητας, πιστεύω ότι μπορεί να λυθούν και άλλα προβλήματα, όπως η απόκτηση και δικαιωμάτων και γης, που χρειάζεται ο νέος αγρότης για να μπορεί να επεκτείνει τις δραστηριότητές του.
Και βέβαια, είναι απαραίτητο, εάν θέλουμε να παρέχουμε ποιοτικά προϊόντα, να αισθάνεται και ο αγρότης ότι τον σεβόμαστε, για να μπορεί να είναι ασφαλής και να έχει ποιότητα ζωής. Και αυτό σημαίνει να έχει και τις απαραίτητες υποδομές, που πάντα εμείς, ως ΠΑΣΟΚ, πρεσβεύαμε, δηλαδή, τις απαραίτητες υποδομές στην παροχή υπηρεσιών υγείας, παιδείας, σύνταξης και βεβαίως πρόνοιας.
Έχουμε δεσμευτεί να δημιουργήσουμε, πρώτον, ένα Σύστημα Παροχής Συμβουλευτικών Υπηρεσιών προς αγρότες, κτηνοτρόφους και αλιείς. Το κράτος θα πιστοποιεί, θα αξιολογεί, θα ελέγχει και θα ενισχύει φορείς συμβουλευτικών υπηρεσιών.
Δεύτερον, δεσμευόμαστε επίσης ότι θα ανασυγκροτήσουμε και θα αναβαθμίσουμε το ΕΘΙΑΓΕ, στην κατεύθυνση της εφαρμοσμένης έρευνας. Μιας έρευνας, που θα βοηθήσει στην παραγωγή και θα σας κατευθύνει στην επαγγελματική σας πορεία.
Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό να φτιάξουμε μαζί συμβουλευτικές δομές, αποτελεσματικές, συνδυασμένες, σε συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση, αποκεντρωμένες, αξιόπιστες, που να είναι κοντά σας.
Έχω επίσης προτείνει και δεσμευόμαστε να ιδρύσουμε υψηλού επιπέδου αγροτική σχολή, με παραρτήματα πιθανώς σε περιφέρειες, για να βγαίνουν από εκεί επαγγελματίες αγρότες. Αυτές οι σχολές θα είναι ουσιαστικοί σύμβουλοι και συμπαραστάτες σε όλη τη διάρκεια της παραγωγικής ζωής των αγροτών και των κτηνοτρόφων.
Το λέω αυτό, διότι είναι το αυτονόητο, αλλά καμιά φορά τα αυτονόητα στη χώρα μας δεν είναι τόσο αυτονόητα. Σε μια χώρα, με τόσο μεγάλη αγροτική οικονομία, με τόσα πολλά Πανεπιστήμια, με τόσα πολλά ΤΕΙ, κανένα ίδρυμα, με κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν βγάζει επαγγελματίες αγρότες.
Δεν εννοώ γεωπόνους, δεν εννοώ κτηνιάτρους, εννοώ επαγγελματίες αγρότες. Που να έχουν όλες τις απαραίτητες γνώσεις, να ξέρουν για το προϊόν τους, να ξέρουν για τον ανταγωνιστή τους, να ξέρουν για το εμπόριο, να ξέρουν για την οργάνωση, να γνωρίζουν management, να ξέρουν για τις εξελίξεις στην έρευνα και την καινοτομία, να ξέρουν για την τεχνολογία και για την αξιοποίηση της τεχνολογίας.
Να ξέρουν για το e-commerce, το ηλεκτρονικό εμπόριο. Να αποκτήσουν ευχέρεια σε ξένες γλώσσες, να μπορούν να συναλλάσσονται σε τοπικό, περιφερειακό και σε διεθνές επίπεδο.
Αυτά δυστυχώς δεν υπάρχουν στη χώρα μας, παρά τη μεγάλη μας παράδοση. Και πιστεύω, αυτό θα είναι μια μεγάλη τομή που θα συμβάλει στον επαγγελματισμό, αλλά και στην ουσιαστική πια στήριξη των αγροτών και ιδιαίτερα των νέων αγροτών.
Παράλληλα, θα δημιουργηθεί ένα δίκτυο πρότυπων αγροκτημάτων, για την εφαρμογή υποδειγματικών μεθόδων αγροτικής παραγωγής.
Φίλες και φίλοι, έχω γυρίσει πολλές περιοχές της υφηλίου, έχω δει πολλά πρότυπα οργάνωσης του αγροτικού και κτηνοτροφικού τομέα. Στις χώρες με πετυχημένα μοντέλα, οι παραπάνω δραστηριότητες, συμβουλευτικές υπηρεσίες, δίκτυα υποστήριξης, σχολές επαγγελματικές, ακόμη και εμπόριο, ακόμα και Τράπεζες, πάντα με τη στήριξη της Πολιτείας, συνήθως γίνονται και είναι στα χέρια των ίδιων των αγροτών.
Τράπεζες στα χέρια των ίδιων των αγροτών. Υπηρεσίες εκπαίδευσης στα χέρια των ίδιων των αγροτών. Μέσα από τις υγιείς συνεταιριστικές Οργανώσεις τους.
Αυτό δυστυχώς αναδεικνύει και ένα άλλο πρόβλημα το οποίο ανέφερε ο Πρόεδρός σας, την οργάνωση του συνεταιριστικού Κινήματος στη χώρα μας. Είμαι αποφασισμένος να δουλέψω μαζί σας, για να συμβάλουμε σε αυτή την ανάπτυξη, θα έλεγα και εξυγίανση του αγροτοσυνεταιριστικού κινήματος ώστε να έχετε επιτέλους τη δύναμη εσείς στα χέρια σας.
Φίλες και φίλοι, μιλώντας μαζί σας, κάποιοι μου εξέφρασαν και ένα μεγάλο παράπονο, ένα παράπονο που απευθύνεται και στην κυβέρνηση, και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, σε κάποιο βαθμό, σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Το ανέφερε και ο Πρόεδρός σας.
Οι Έλληνες αγρότες είναι δύο φορές περήφανοι. Περήφανοι που είναι Έλληνες, περήφανοι που είναι αγρότες. Βλέπουν συχνά με λύπη, κυβερνήσεις, ΜΜΕ, συμπολίτες τους, να τους αντιμετωπίζουν με συγκατάβαση, σαν παθητικό, αντιπαραγωγικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Πολλοί μάλιστα νομίζουν ότι και οι πρόσφατες κινητοποιήσεις ήταν απλώς μια συλλογική διεκδίκηση για περισσότερα χρήματα.
Όμως, αυτό δεν είναι αλήθεια, και το γνωρίζω καλά. Βρέθηκα κοντά σας και το ξέρω. Η πλειοψηφία των Ελλήνων αγροτών δεν έβαλε ως προτεραιότητα τα χρήματα, αλλά εξέπεμψε μια δυνατή κραυγή. Κραυγή για την προοπτική αυτού του κρίσιμου εθνικού τομέα. Μια κραυγή γεμάτη από αλήθεια και δίκιο. Μια κραυγή αφύπνισης, μια κραυγή διαμαρτυρίας και αγωνίας για το μέλλον, το άμεσο μέλλον, το δικό τους μέλλον, αλλά και το μέλλον της χώρας.
Και αυτό, γιατί σήμερα είναι δύσκολο να είσαι αγρότης στην Ελλάδα. Όπως είναι δύσκολο να είσαι νέος στη σύγχρονη Ελλάδα. Και είναι ακόμα πιο δύσκολο, να είσαι νέος αγρότης.
Φίλες και φίλοι, δεν θέλω να χάνετε το κουράγιο σας, δεν πρέπει να χάσετε την περηφάνια σας. Πρέπει να είστε υπερήφανοι, γιατί οι αγρότες, και ιδιαίτερα οι νέοι αγρότες, είναι η μεγάλη δύναμη της ελληνικής Περιφέρειας. Χωρίς εσάς, η αληθινή Ελλάδα θα σβήσει.
Οι νέοι αγρότες έχουν δικαίωμα να ζήσουν στον τόπο όπου γεννήθηκαν και να ευημερούν. Να ευημερούν στον τόπο που επέλεξαν, ένα τόπο πανέμορφο, τον τόπο σας.
Σας διαβεβαιώνω ότι η θέση σας στο μέλλον της χώρας είναι εξασφαλισμένη και θα είναι περίοπτη. Η Ελλάδα ήταν, είναι και θα παραμείνει μια χώρα με σημαντική και πρωτοποριακή, θέλουμε εμείς, αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Έχετε το φυσικό μας πλούτο στα χέρια σας, έχετε τη διάθεση. Μπορείτε να πετύχετε. Χρειάζεται απλώς η δική μας στήριξη. Μαζί μπορούμε να πετύχουμε.
Φίλες και φίλοι, θέλω να κλείσω αυτή την ομιλία, λέγοντας ακόμα μια φορά πόσο μεγάλη πίστη έχω σε σας. Πόσο μεγάλη πίστη έχω σ' αυτόν εδώ τον τόπο. Είμαι σίγουρος ότι και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που σας δέχτηκε, τον ξέρω καλά, ξέρω και την αγάπη του για την ύπαιθρο στην Ήπειρο, είμαι σίγουρος ότι και αυτός έχει μεγάλη πίστη σ' εσάς.
Κάτι αλλάζει, όταν περνάς τα σύνορα αυτής της χώρας. Δεν είναι μόνο ο ήλιος, τα νησιά, η θάλασσα. Κάτι άλλο κάνει την Ελλάδα ξεχωριστή: οι άνθρωποι. Είναι ο πολιτισμός μας, η παράδοσή μας, είναι ο τρόπος που μεγαλώσαμε, που μας έμαθε να δουλεύουμε σκληρά για να πετύχουμε αυτά που θέλουμε. Να δουλεύουμε με εργατικότητα, με κέφι, με λεβεντιά, με φιλότιμο, με τσαγανό. Οι Έλληνες αγρότες το ξέρουν καλύτερα από τον καθένα.
Όταν είχαμε ηγεσίες που πίστεψαν στις δυνάμεις μας, στην δυνατότητά μας να δημιουργούμε, όταν το κράτος ήταν στο πλευρό μας και όχι πάνω στις πλάτες μας, όταν υπήρχε σχέδιο για όλους, και όχι προνόμια για λίγους, τότε κάναμε θαύματα.
Μια τέτοια ηγεσία έχει σήμερα ανάγκη ο τόπος. Μια ηγεσία προσφοράς, μια ηγεσία δημιουργίας. Μια ηγεσία αξιών, οράματος και πράξης.
Σήμερα, σας καλώ να συμβάλουμε όλοι στη μεγάλη εθνική προσπάθεια, για να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση και να οδηγήσουμε τη χώρα σε ένα μέλλον ανάπτυξης και δικαιοσύνης.
Στις 4 του Οκτώβρη, ο λαός θα πάρει τη μεγάλη και κρίσιμη απόφαση. Θα ανοίξει μια καινούργια σελίδα, θα αρχίσει μια νέα πορεία στον τόπο, με αυτοδύναμη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στο τιμόνι.
Σήμερα ζητώ την εμπιστοσύνη σας, για να κάνουμε μαζί αύριο τα όνειρά μας πράξη.
Σας ευχαριστώ.
