με θέμα: «Η Σοσιαλδημοκρατία και οι προκλήσεις του μέλλοντος. Ποιο θα είναι το προοδευτικό μοντέλο για την Ευρώπη;» στο Μέγαρο Μουσικής
Τρίτη 12/05/2009
Κυρίες και κύριοι, chere Σεγκολέν, querido Φελίπε, caro Μάσιμο, βλέπω πολλούς φίλους εδώ σήμερα από την μεγάλη οικογένεια της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, βεβαίως, και του Ευρωπαϊκού Σοσιαλισμού. Θα ήθελα, πρώτα απ' όλα, να σας καλωσορίσω στην ηλιόλουστη Ελλάδα.
Θα γνωρίζετε, βέβαια, θα έχετε ήδη ακούσει από τους συμπολίτες μου, ότι στην πολιτική ζωή της Ελλάδας δεν είναι όλα τόσο φωτεινά. Θα μάθατε ότι η νεοσυντηρητική κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε αιφνιδιαστικά να κλείσει το Κοινοβούλιό μας, με στόχο και με αποτέλεσμα την παραγραφή αδικημάτων, την προστασία και αθώωση πολιτικών προσώπων, που πιθανόν να είχαν και άμεση εμπλοκή σε υποθέσεις διαφθοράς.
Τα γνωρίζετε εξάλλου, διότι είσαστε εδώ και τα έχετε ακούσει. Είναι υποθέσεις που συνταράσσουν την κοινή γνώμη εδώ και μήνες, ίσως και χρόνια στην Ελλάδα.
Είναι απ' αυτά τα οποία εμείς, οι σοσιαλιστές και οι δημοκράτες έχουμε αποφασίσει να αλλάξουμε, φέρνοντας τη διαφάνεια, τη δημοκρατία, τη λογοδοσία για όλους, ισότιμα, στη χώρα μας. Και είμαστε αποφασισμένοι, αυτό να κάνουμε.
Αλλά για μένα, έχοντας γυρίσει ανά τον κόσμο και με την ιδιότητα του Προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα του τρόπου άσκησης εξουσίας, του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνεται η νεοσυντήρηση τους δημοκρατικούς θεσμούς, του τρόπου με τον οποίο ξεπερνά δημοκρατικούς ελέγχους, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε πολλές χώρες, και στην Ευρώπη και αλλού, όπως και πρόσφατα στην ισχυρότερη Δημοκρατία του πλανήτη μας, την Αμερική του Μπους.
Η εισβολή στο Ιράκ, η καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Γκουαντάναμο, οι βασανισμοί στο Αμπού Γκράιμπ, είναι απλώς χαρακτηριστικά δείγματα μιας αντίληψης που υποβαθμίζει συστηματικά δημοκρατικές έννοιες και κατακτήσεις των λαών μας. Και αυτό, μας φέρνει στην μεγάλη πρόκληση της σοσιαλδημοκρατίας σήμερα στον πλανήτη μας, στην Ευρώπη, στα έθνη μας, στις κοινωνίες μας. Η πρόκληση σήμερα είναι πρόκληση Δημοκρατίας. Για την ποιότητα της Δημοκρατίας σε αναπτυγμένες χώρες, για την ποιότητα της Δημοκρατίας ή την δημιουργία δημοκρατικών θεσμών σε αναπτυσσόμενες χώρες, για την γνήσια εκπροσώπηση, συμμετοχή και φωνή των πολιτών μας.
Το ερώτημα που πρέπει να θέσουμε, ως σοσιαλιστές και ως δημοκράτες, είναι τούτο: Ποιος κυβερνά τον τόπο; Ποιος κυβερνά την Ευρώπη; Ποιος κυβερνά τον πλανήτη μας;
Το θέτω έτσι, διότι υπάρχει ένα παράδοξο της εποχής μας. Από τη μια, η ανθρωπότητα σήμερα, η Ευρώπη, εμείς, έχουμε θεωρητικά τις δυνατότητες, τα εργαλεία, την τεχνολογία, την γνώση, τον τεράστιο οικονομικό πλούτο, που είδαμε με τα πακέτα σωτηρίας των τραπεζών. Έχουμε λοιπόν όλα αυτά, για να λύσουμε τα μικρά, αλλά και τα μεγάλα προβλήματα της εποχής.
Μπορούμε, ναι, να κάνουμε την φτώχια παρελθόν, ιστορία. Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά, αν θέλουμε, την απειλή της κλιματικής αλλαγής. Μπορούμε να εξαλείψουμε τον αναλφαβητισμό, είτε τον παραδοσιακό αναλφαβητισμό, είτε τον ψηφιακό αναλφαβητισμό, με λίγα χρήματα. Μπορούμε να δημιουργήσουμε εργασία με ποιότητα για όλους, θέσεις εργασίας. Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε, με τη συνεργασία όλων, τις πανδημίες. Μπορούμε να βρούμε λύσεις για τα τεράστια μεταναστευτικά και προσφυγικά ρεύματα της εποχής μας.
Γιατί λοιπόν αυτά δεν γίνονται; Θεωρώ ότι με το μοντέλο της παγκοσμιοποίησης που ζήσαμε τις τελευταίες δεκαετίες, δεν είχαμε μόνο την ανεξέλεγκτη λειτουργία της λεγόμενης «ελεύθερης αγοράς», αλλά κάτι ακόμα χειρότερο. Ουσιαστικά, είχαμε την σπατάλη πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, διότι είχαμε την τεράστια συγκέντρωση πλούτου, αλλά μαζί με αυτήν, είχαμε και την συγκέντρωση εξουσίας, μιντιακής, πολιτικής, πολιτιστικής, στα χέρια των λίγων.
Αυτό, όπως πολλοί διακεκριμένοι οικονομολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες, ο Κρούγκμαν, ο Στίγκλιτζ, ο Σόκολοφ, ο Κόλιερ, έχουν επισημάνει με πρόσφατες δημοσιεύσεις τους, είναι αποτέλεσμα της διεύρυνσης της ανισότητας, και σε εθνικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο.
Πραγματικά, ζούμε σε μια εποχή τεράστιων ανισοτήτων. Όταν μια πολυεθνική έχει τζίρο μεγαλύτερο από το ΑΕΠ μιας ολόκληρης χώρας, καταλαβαίνει κανείς την εξουσία που μπορεί να ασκήσει μια επιχείρηση, η οποία δεν έχει τους ίδιους κανόνες, τον ίδιο δημοκρατικό έλεγχο, καθώς δεν ασκείται ουσιαστικά έλεγχος μέσα σε μια παγκόσμια κοινωνία. Ασκεί τεράστια εξουσία. Και έχουμε δει στη χώρα μας, με την περίπτωση της SIEMENS για παράδειγμα, πόσο αιχμαλώτισε το πολιτικό σύστημα. Αλλά δεν είναι η δική μας περίπτωση, η μόνη στον κόσμο.
Η διαχείριση τεράστιου πλούτου από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, που κατέληξε ουσιαστικά στην αδράνεια, ακόμα και στην αιχμαλωσία του πολιτικού μας συστήματος, είναι το φαινόμενο που ζούμε. Η ευκολία των λόμπι να σταματούν κάθε ουσιαστικό έλεγχο, είτε στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, είτε αλλού, η ευκολία των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων να φθείρουν, ή να διαφθείρουν θεσμούς, πολιτικούς, δικαστές, αστυνομίες, κυβερνήσεις, το τεράστιο ποσό των μαύρων χρημάτων που κινείται με το παραεμπόριο στην παγκόσμια οικονομία, όλα αυτά, είναι δείγματα των μεγάλων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Δημοκρατία μας, αν θέλετε, οι δημοκρατικοί μας θεσμοί σήμερα. Είναι αυτές οι εξελίξεις, που έχουν οδηγήσει στην αδυναμία, ακόμα και στην αιχμαλωσία των εθνικών μας δημοκρατικών θεσμών, να αντιμετωπίσουν τα μεγάλα προβλήματα, μπροστά στα μεγάλα και ισχυρά συμφέροντα. Και αυτή είναι η νεοσυντηρητική πολιτική, που κυριάρχησε τις τελευταίες δεκαετίες, επί των δικών μας, δημοκρατικών θεσμών.
Πώς λοιπόν να μην αισθάνεται ο πολίτης μας περιθωριοποιημένος, όταν μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, το σύστημα τον έκανε να είναι εξαρτημένος από ένα πιστωτικό σύστημα με καταναλωτικά δάνεια, τα οποία όμως τα χρειαζόταν πολλές φορές για βασικές του ανάγκες, της υγείας, της παιδείας, της στέγης, όταν καταργήθηκαν ουσιαστικές συλλογικές διαπραγματεύσεις, η συλλογική οργάνωση και έκφραση των πολιτών μας. Όλα αυτά έχουν καταργηθεί, έχουν περιοριστεί στο ζάπινγκ των καναλιών μας, ή στην ατομική αγοραστική μας δύναμη, ή σε μια ψήφο. Σημαντική είναι βέβαια και η ψήφος, αλλά και αυτή η ελάχιστη συμμετοχή μας κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια. Και πιστεύω, το πραγματικό τέλος του ψυχρού πολέμου δεν επήλθε όταν έπεσε το τείχος του Βερολίνου, αλλά και όταν έπεσε ένα άλλο τείχος, αυτό της Wall Street. Διότι σήμανε το τέλος δύο δογμάτων, δύο δογμάτων που στην πράξη περιθωριοποίησαν τον πολίτη μας.
Όταν σωστά λοιπόν λέμε εμείς, οι σοσιαλιστές -και είναι το σύνθημά μας για τις Ευρωεκλογές στην Ευρώπη- «πρώτοι οι πολίτες», θέτουμε το βασικό ερώτημα της εποχής μας: Ποια θα είναι η ποιότητα της Δημοκρατίας μας σήμερα. Σήμερα, στην πόλη μας, σήμερα στο έθνος μας, σήμερα, στην Ευρώπη, σήμερα, σε ένα παγκόσμιο επίπεδο, όπου χρειάζεται να ξαναζωντανέψουμε από τη μία πλευρά παλαιότερους θεσμούς, να δώσουμε οξυγόνο σε θεσμούς, όπως είναι το Κοινοβούλιο, όπως είναι η συλλογική έκφραση των εργαζομένων, της αυτοδιοίκησης, βεβαίως και στα κόμματά μας, αλλά και παράλληλα, να διαμορφώσουμε, να αναδείξουμε, να δημιουργήσουμε και νέους θεσμούς, νέους τρόπους συμμετοχής και έκφρασης της φωνής των πολιτών.
Να επαναφέρουμε την πολιτική, που δεν είναι άλλο από το να επαναφέρουμε τον πολίτη στο επίκεντρο της πολιτικής μας. Και βέβαια, στην ελληνική γλώσσα, «πολιτική» είναι η λέξη που βγαίνει από τη λέξη «πολίτης», «citoyen», «citizen». Είναι συνυφασμένα αυτά τα δύο, πολίτης και πολιτική. Η επαναφορά του πολίτη δεν σημαίνει να επιλέξουμε μεταξύ αγοράς και κράτους, αλλά να βάλουμε και την αγορά και το κράτος στην υπηρεσία του πολίτη. Διότι έχουμε αρνητικά παραδείγματα και για τη λειτουργία του κράτους και για τη λειτουργία της αγοράς.
Για μας τους σοσιαλδημοκράτες, τους σοσιαλιστές και δημοκράτες, αυτό σημαίνει μια νέα αντίληψη ριζοσπαστικών, δημοκρατικών αλλαγών, και μέσα στις κοινωνίες μας, στη δομή των κρατών μας, αλλά και στην ίδια την οικονομία μας. Σημαίνει, για μας τους σοσιαλιστές, ότι ο κάθε πολίτης είναι ισότιμος, είναι πολύτιμος. Γι' αυτό, θέλουμε τη συμμαχία και των αδυνάτων και των δυναμικών στρωμάτων κάθε κοινωνίας. Διότι πιστεύουμε στις δυνατότητες που κρύβει μέσα του ο κάθε πολίτης. Δεν δεχόμαστε την περιθωριοποίηση κανενός, από όποιο πολιτικό σύστημα. Αυτή είναι και η έννοια της συμμετοχικής Δημοκρατίας.
Μεγάλη πρόκληση για τη Δημοκρατία μας είναι να δούμε τι σημαίνει αυτό σήμερα σε μια παγκόσμια κοινωνία. Διότι πράγματι, ζούμε παγκόσμιες απειλές, παγκόσμια προβλήματα και, το ερώτημα είναι: Πώς παίρνουμε αποφάσεις; Ποιος παίρνει αποφάσεις για μας και πώς παίρνουμε αποφάσεις; Άρα, λοιπόν, ένα βασικό ζήτημα είναι, μπορούμε να διαχειριστούμε τον πλανήτη μας, μέσα από έναν πραγματικά αντιπροσωπευτικό και δημοκρατικό τρόπο και λειτουργίες; Ποια είναι η εκπροσώπηση όλων στη διεθνή σκακιέρα; Ένα μεγάλο θέμα και μια μεγάλη πρόκληση για τη Δημοκρατία. Η Σοσιαλιστική Διεθνής σήμερα έχει δημιουργήσει δύο Επιτροπές και προσπαθούμε, μέσα από αυτές, να δώσουμε προτάσεις και λύσεις.
Η μία Επιτροπή, στην οποία προεδρεύουν ο πρώην Πρωθυπουργός της Σουηδίας, Γκόραν Πέρσον, και ο πρώην Πρόεδρος της Χιλής, Ρικάρντο Λάγκος, αναζητά προτάσεις γύρω από τη βιώσιμη παγκόσμια διακυβέρνηση, με επίκεντρο την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Η άλλη Επιτροπή, Πρόεδρος της οποίας είναι ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ, είναι η Επιτροπή για την παγκόσμια μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τους κανόνες που πρέπει να υιοθετήσουμε, ώστε να υπάρξει μία σωστή αξιοποίηση των πόρων, των δυνατοτήτων που έχει η ανθρωπότητα.
Αλλά χρειάζεται να δούμε και τι σημαίνει ένας ριζοσπαστικός εκδημοκρατισμός των κοινωνιών μας και σε τοπικό επίπεδο, όπως και σε εθνικό επίπεδο. Διότι, όταν μιλάμε για το μέλλον της σοσιαλδημοκρατίας, εμείς, οι σοσιαλιστές και οι δημοκράτες, πρέπει να θεωρούμε ότι εμείς είμαστε ουσιαστικά η εγγύηση των βασικών προϋποθέσεων, ώστε να μπορεί να συμμετέχει ενεργά ο πολίτης παντού. Εγγύηση συμμετοχής στην κοινωνία, στον πολιτισμό, στην οικονομία. Γι' αυτό μιλάμε για την ανάγκη να εγγυηθούμε, εμείς, οι σοσιαλιστές και οι δημοκράτες, κοινωνικά δικαιώματα. Κοινωνικά δικαιώματα, ώστε να αισθάνεται σιγουριά, ασφάλεια και προστασία κάθε πολίτης. Χωρίς αυτό το βασικό, να αισθάνεται σιγουριά και ασφάλεια, δεν μπορεί να συμμετέχει, δεν μπορεί να έχει τη διάθεση, το χρόνο, τη δημιουργικότητα να συμμετέχει.
Απαραίτητο είναι, επίσης, το δικαίωμα σε μια πολύ βασική εξουσία της εποχής μας, που λέγεται «γνώση», το δικαίωμα πρόσβασης σε ποιοτική παιδεία, για όλους. Ο εκδημοκρατισμός του πιστωτικού συστήματος και της οικονομίας μας, εν γένει. Και όταν λέω «εκδημοκρατισμός» εννοώ - και πιστεύω ότι αυτό είναι πυρήνας της σοσιαλιστικής σκέψης - ότι είναι η ουσιαστική πια, όχι απλώς αναδιανομή του πλούτου, αλλά μια πολύ πιο συμμετοχική παρουσία εργαζομένων, πολιτών σε επιχειρήσεις, στην ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας, στην ανάπτυξη συνεταιρισμών παντός είδους. Άρα, λοιπόν, να δώσουμε τη δυνατότητα στον πολίτη να συμμετέχει στις αποφάσεις της οικονομίας, ουσιαστικά. Με νέες μορφές, μεγαλύτερης διαχείρισης, αυτοδιαχείρισης, συνεταιριστικής διαχείρισης και κοινωνικής οικονομίας.
Με την «πράσινη ανάπτυξη», που δίνει εναλλακτικές μορφές ενέργειας, αιολική, ηλιακή, γεωθερμική, οι οποίες επιτρέπουν να αποκεντρώσουμε την κοινωνία μας, να ενισχύσουμε τις τοπικές κοινότητες, να αναπτύξουμε ξανά την ανθρώπινη γειτονιά και να διαμορφώσουμε κύτταρα Δημοκρατίας, ενδυναμώνοντας τον πολίτη, ο οποίος θα έχει στα χέρια του ακόμα και τα μέσα παραγωγής της ίδιας της ενέργειας.
Και τέλος, με νέες μορφές συμμετοχής. Νέες μορφές συμμετοχής του πολίτη, από τα κόμματά μας - και κάνουμε μεγάλες προσπάθειες γι' αυτό στο Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα - από το διαδίκτυο, που κυβερνήσεις και κόμματα μπορούν να δώσουν δικαίωμα και δυνατότητα πιο ουσιαστικής συμμετοχής και διαβούλευσης του πολίτη μέσα από αυτό, καθώς και από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Θεωρώ ότι το στοίχημα για την ανθρωπότητα πραγματικά είναι, ή θα πάμε σε μια Δημοκρατία και σε Σοσιαλισμό, ή θα πάμε σε βαρβαρότητα. Ή θα βρούμε ανθρώπινες λύσεις, με τις οποίες αισθάνονται συμμέτοχοι οι πολίτες, ή θα αναζητήσουν οι λαοί μας, οι πολίτες μας, νέους φονταμενταλισμούς, νέους αυταρχισμούς, νέους απολυταρχισμούς και θα δούμε κρίσεις, συγκρούσεις και βία.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε ένα πρότυπο υπερεθνικής Δημοκρατίας, ένα πρότυπο για παγκόσμια διακυβέρνηση. Γι' αυτό νομίζω ότι εμείς, οι προοδευτικοί, αισθανόμαστε πολλές φορές απογοήτευση που η Ευρώπη δεν έχει προχωρήσει περισσότερο σε μια πολιτική ένωση.
Το όραμα για μια Ευρώπη ενιαία, πολυσυλλεκτική και δημοκρατική, βρίσκεται δυστυχώς σε υποχώρηση στη συνείδηση των πολιτών της Ένωσης. Με την οικονομική κρίση, πιστεύω, μας δίνεται μια νέα ευκαιρία. Διότι βλέπουν πια οι πολίτες, ότι μπορεί η Ευρώπη να παίξει ρόλο. Αλλά θα πρέπει να παίξει αυτό το ρόλο, ουσιαστικά, για να εξανθρωπίσει την παγκοσμιοποίηση. Να αποτελέσει μια λύση για την παγκοσμιοποίηση, μέσα από θεσμούς που επιτρέπουν στον πολίτη να έχει φωνή. Να είναι πρώτα ο πολίτης.
Η εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν συνοδεύτηκε από την αντίστοιχη ενίσχυση του δημοκρατικού της χαρακτήρα, των δημοκρατικών της θεσμών, υπερεθνικών δημοκρατικών θεσμών. Γι' αυτό και η απάντηση των προοδευτικών δυνάμεων σε αυτό το κλίμα γενικευμένης απαισιοδοξίας και απαξίωσης, πρέπει να είναι η εμβάθυνση των δημοκρατικών μας θεσμών. Η ενίσχυση της δυνατότητας συμμετοχής, της πολυμορφίας, της διαφορετικότητας, μέσα από κοινές αξίες.
Και η συμμετοχική Δημοκρατία πρέπει να αποτελέσει ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης ενός ωριμότερου πολιτικού συστήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διαφάνεια, ο δημοκρατικός έλεγχος, η κοινωνική λογοδοσία, ο σεβασμός στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων είναι αδιαπραγμάτευτες αρχές, πάνω στις οποίες θα πρέπει να οικοδομηθεί μια πιο δημοκρατική συμμετοχική Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θέλω να τονίσω, και να υπενθυμίσω σε όσους ίσως το έχουν ακούσει παλαιότερα, ότι το ΠΑΣΟΚ, κι εγώ προσωπικά, έχουμε καταθέσει προτάσεις γύρω από τέτοιες θεσμικές αλλαγές, όπως είναι το πανευρωπαϊκό δημοψήφισμα, για να δώσουμε ένα μέσο δημοκρατικής έκφρασης όλων των πολιτών, πέραν των συνόρων του κάθε κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ή η συστηματική συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στις διαβουλεύσεις, για σημαντικές αποφάσεις που παίρνει η Ένωση. Ή η εκλογή του Προέδρου της Επιτροπής, άμεσα, από τους πολίτες.
Θα μπορούσαμε να έχουμε το κάθε κόμμα τον υποψήφιό του. Τον υποψήφιο, για τη θέση που σήμερα διεκδικεί ο κ. Μπαρόζο. Και είναι σίγουρο ότι έχουμε πολλούς και πολύ καλύτερους υποψηφίους, οι οποίοι θα μπορούσαν να εκφράσουν την σοσιαλιστική Ευρώπη. Και είμαι σίγουρος ότι, και ανάμεσά μας σήμερα, υπάρχουν ηγετικές προσωπικότητες, που θα μπορούσαν να συνεπάρουν, να εμπνεύσουν τους ευρωπαϊκούς λαούς και να οδηγήσουν την Ευρώπη σε μια προοδευτική κατεύθυνση.
Σκεφτείτε λοιπόν, αν μπορούσαμε να εκλέξουμε εμείς τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τι κύρος θα είχε αυτός, ή αυτή, μπροστά στους πρωθυπουργούς κάθε χώρας, όταν θα έπρεπε να αποφασίσουμε, για παράδειγμα, για το τι θα κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα μεγάλο θέμα, όπως είναι το Ιράκ.
Εμείς, ως ΠΑΣΟΚ, ξέρετε ότι έχουμε πάρει θέση ενάντια στην επανεκλογή του κ. Μπαρόζο, αλλά αν υπήρχαν οι μεγάλες θεσμικές εκλογές, αυτό δεν θα ήταν θέμα κομματικής απόφασης, αλλά απόφασης των ίδιων των λαών της Ευρώπης, των πολιτών της Ευρώπης.
Τι διεκδικούμε εμείς, οι σοσιαλιστές, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αυτές τις εκλογές. Και πιστεύω αυτά είναι πολύ σημαντικά για μια δημοκρατική Ευρώπη, που προστατεύει και βάζει τον πολίτη μπροστά. Διεκδικούμε τη θέσπιση ενός Ευρωπαϊκού Συμφώνου Κοινωνικής Προόδου, με κοινές προδιαγραφές την κοινωνική πολιτική, την εκπαίδευση, τη δημόσια υγεία, την ασφάλιση.
Διεκδικούμε τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για τις δημόσιες υπηρεσίες, που θα εξασφαλίζει καθολική και ίση πρόσβαση στην ποιότητα, αλλά και την τοπική αυτονομία και διαφάνεια. Διεκδικούμε εντατικές δράσεις για την καταπολέμηση της φτώχειας σε κάθε γωνιά της Ευρώπης. Εμείς, οι σοσιαλιστές, διεκδικούμε μια ευρωπαϊκή στρατηγική για έξυπνη, «πράσινη ανάπτυξη», που θα φέρει νέες θέσεις εργασίας. «Πράσινη ανάπτυξη», που θα κάνει την Ευρώπη ανταγωνιστική, μέσα σε μια παγκόσμια οικονομία.
Διεκδικούμε τη δημιουργία δέκα εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας, μέσα από την επένδυση στην «πράσινη ανάπτυξη», μέχρι το 2020. Ζητάμε την διασφάλιση της κεφαλαιακής επάρκειας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τον περιορισμό των επισφαλειών, με έναν τρόπο που θα εγγυάται ότι, μέσα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, δεν θα έχουμε ξανά φούσκες, αλλά θα στηριχθεί επιτέλους η πραγματική οικονομία, η μικρομεσαία επιχείρηση, ο ίδιος ο εργαζόμενος, και όχι απλώς να προστατεύουμε το βόλεμα των τραπεζιτών.
Απαιτούμε μια πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα βάλει τέλος στους φορολογικούς παραδείσους. Δηλαδή, σε ένα τεράστιο διαφυγόν εισόδημα, που θα έπρεπε να επενδύεται στους λαούς της Ευρώπης, στους πολίτες της Ευρώπης, που θα έπρεπε να επενδύεται για την παιδεία, για την υγεία, την πρόνοια, την ανάπτυξη. Ζητάμε τη διαφάνεια στη διαχείριση των αποθεματικών των Ταμείων, την ενίσχυση της πρόσβασης των μικρομεσαίων εταιρειών στις κεφαλαιαγορές, την προώθηση ενός Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το μέλλον της εργασίας, της απασχόλησης, την στήριξη της κοινωνικής οικονομίας, νέες μορφές εταιρειών, όπως και συνεταιρισμών όλων των ειδών.
Την προώθηση υποδομών προσιτών και «καθαρών» δικτύων μεταφορών και συγκοινωνιών. Την προώθηση κάθε μέτρου για την εξασφάλιση της ισότητας των πολιτών, χωρίς διάκριση φύλου, φυλής, ηλικίας, χρώματος, σεξουαλικού προσανατολισμού, θρησκείας ή εθνότητας. Διεκδικούμε μια Χάρτα Ευρωπαϊκής Ένταξης των Μεταναστών και των Προσφύγων και, παράλληλα, την διασφάλιση των συνόρων μας. Μια ουσιαστική ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση θα μπορούσε να σπάσει την πολιτική της φοβίας, την οποία καλλιεργεί η δεξιά και, για την οποία προσπαθεί να ηγεμονεύει. Με μια ουσιαστική ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση, θα μπορούσαμε να διαμορφώσουμε μια πολιτική, που και εντάσσει τους μετανάστες, και προφυλάσσει τα σύνορά μας, αλλά και να αξιοποιήσουμε πραγματικά την προσφορά των μεταναστών, με το δυναμισμό που φέρνουν σ' αυτή τη συνάντηση των πολιτισμών, μέσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και ξέρω ότι και ο Φελίππε Γκονζάλες, αυτή τη στιγμή, μέσα από την Επιτροπή στην οποία προεδρεύει, συζητά και αυτά τα θέματα. Θα τον ακούσουμε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Προτείνουμε ένα συμπληρωματικό Σύμφωνο, παράλληλα με το Σύμφωνο του Μάαστριχτ, όχι μόνο για να δούμε τα ελλείμματα και το θέμα του πληθωρισμού, αλλά και τα ζητήματα της απασχόλησης, της κοινωνικής προστασίας και συνοχής, της βιώσιμης ανάπτυξης. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για μια Ευρώπη των Πολιτών.
Θέλουμε, επίσης, μια Ευρώπη η οποία θα έχει παγκόσμιο ρυθμιστικό ρόλο. Χρειάζεται να διαμορφώσουμε ένα νέο προσανατολισμό στις διεθνείς υποθέσεις, που θα στηρίζεται σε μια πραγματικά κοινή εξωτερική πολιτική, που θα υποστηρίζεται από μια γνήσια ευρωπαϊκή πολιτική άμυνας και ασφάλειας, μια κοινή αντίληψη για τις απειλές που αντιμετωπίζει ο κόσμος, αλλά και η γειτονιά μας, και μια συνολική στρατηγική πρόληψης μπροστά σ' αυτά τα προβλήματα.
Και πιστεύω ότι θα ήταν τραγωδία ιστορικά, με τις πολιτικές αλλαγές που γίνονται παγκοσμίως, αλλά και με την πολιτική αλλαγή που έγινε πρόσφατα στις ΗΠΑ, με τον Πρόεδρο Ομπάμα, εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αξιοποιήσει αυτές τις εξελίξεις, για να παίξει ενεργό ρόλο στην διαμόρφωση μιας παγκόσμιας διακυβέρνησης σ' αυτό το νέο πολυπολικό κόσμο που αναδύεται.
Δυστυχώς, οι νεοσυντηρητικές κυβερνήσεις της Ευρώπης βρίσκονται σε πλήρη αμηχανία, απέναντι σε μια Αμερική που αρχίζει να διαμορφώνει μια πιο προοδευτική ατζέντα, από την «πράσινη ανάπτυξη», μέχρι και τη διαμόρφωση ενός πολυπολικού κόσμου. Αποτελεί λοιπόν μια μεγάλη ευκαιρία, η Ευρωπαϊκή Ένωση να προβάλει τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, αρχές που εμείς, ως ΠΑΣΟΚ, πάντα στηρίζαμε, και βεβαίως, να παίξει ένα σημαντικό ρόλο, ώστε να αναδιαμορφώσει θεσμούς όπως είναι ο ΟΗΕ, αλλά και ένα εποικοδομητικό ρόλο στις σχέσεις ισοτιμίας και συνεργασίας, όλων των χωρών, ιδιαίτερα Ηνωμένων Πολιτειών, Ρωσίας, Κίνας, Ινδίας, Βραζιλίας και χωρών της Αφρικής. Και βεβαίως, να αποτρέψει ένα νέο ψυχρό πόλεμο που αναπτυσσόταν μεταξύ της Αμερικής του Μπους και της Ρωσίας. Αυτή η συνεργασία θα επέτρεπε στην Ευρώπη να πρωτοστατήσει στα θέματα της ειρήνης, όπως και στα θέματα του πυρηνικού αφοπλισμού και της μη διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής.
Φίλες και φίλοι,
Είναι η στιγμή που πολλοί κοιτούν προς την σοσιαλδημοκρατία, ως το ελπιδοφόρο μέλλον σε παγκόσμιο επίπεδο. Βέβαια, η οργάνωσή μας σε παγκόσμιο επίπεδο, παρότι υπάρχει η Σοσιαλιστική Διεθνής, δεν είναι κάτι εύκολο. Όμως, η παγκοσμιοποίηση ανοίγει νέους δρόμους, όχι μόνο οργάνωσης του κεφαλαίου, αλλά οργάνωσης και των πολιτών. Βέβαια, μιλάμε για την συμμετοχική Δημοκρατία, που θα είναι αρκετά διαφορετική από εκείνη της Αρχαίας Ελλάδας. Τότε, μπορούσε κανείς, απέναντι από την Αρχαία Αγορά, να πάει στην Πνύκα και, ουσιαστικά με τη δύναμη της φωνής του και μόνο, να μιλήσει με τον Δήμο, να υπάρξει ένας διάλογος, να συναποφασίσουν για τις υποθέσεις ενός τόπου, συμμετοχικά.
Σήμερα, σε μια παγκόσμια κοινωνία, ποια είναι αυτή η Πνύκα; Ποια είναι αυτή η Αρχαία Αγορά; Είναι ερωτήματα μεγάλα και φιλοσοφικά. Όμως, ένα είναι σημαντικό, ότι η Αρχαία Αγορά, η λέξη «αγορά» στην ελληνική γλώσσα είναι συνυφασμένη και με δύο άλλες λέξεις, από την μία «αγοράζω», δηλαδή είναι η οικονομία, από την άλλη «αγορεύω», που είναι η πολιτική, βγάζω δημόσιο λόγο, στέκομαι μπροστά σε πολίτες, συμπολίτες, και μιλώ μαζί τους.
Άρα, λοιπόν, ένα είναι σίγουρο, ότι οικονομία και πολιτική είναι συνυφασμένες. Είναι συνυφασμένες αλλά με την νεοσυντήρηση είχαν χωριστεί. Είχαν χωριστεί και είχαν επιτρέψει, όμως η εξουσία να φύγει τελικά από τον πολίτη. Διότι είτε είναι μαζί η οικονομία και η αγορά, είτε όχι, αυτό το οποίο εμείς θέλουμε είναι να έχουμε, επίκεντρο της πολιτικής μας, τον ίδιο τον πολίτη. Και ο ίδιος ο πολίτης, θα είναι στο επίκεντρο με μια μεγάλη δημοκρατική αναγέννηση, με μια Ευρώπη σοσιαλιστική, με μια Ευρώπη δημοκρατική, για την οποία είμαστε εδώ και παλεύουμε.
Να είστε καλά. Ευχαριστώ και καλή μας νίκη.
