Ομιλία
Δευτερολογία
Αγαπητέ Πρόεδρε εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών και κοινωνικών φορέων της χώρας, συνάδελφοι στη Βουλή και στο Πανεπιστήμιο, φίλες και φίλοι που κάποιοι από εσάς ήρθατε από πολύ μακριά, στον απόηχο του πρόσφατου ξεσηκωμού των μαθητών όπου τα «όχι» σχετικά με την εκπαίδευση ήταν πολλά και την πρόσφατη ρητορεία περί εθνικού διαλόγου όπου οι προτάσεις ήταν ελάχιστες, ο Τομέας Παιδείας του ΠΑΣΟΚ απαντάει στις προκλήσεις. Συνεχίζει τον εσωτερικό και εισηγείται το δημόσιο διάλογο.
Εξειδίκευσε το πρόγραμμά του για την παιδεία μέσα από πολύμηνη συλλογική δουλειά συνεργασία με ειδικούς, με εκπροσώπους των συνδικαλιστικών οργάνων της εκπαίδευσης, της ΠΑΣΠ και των κοινωνικών φορέων πλάτυνε την οπτική του. Άνοιξε ένα δημόσιο διάλογο με έξι στρογγυλά τραπέζια: (α)για το ολοήμερο σχολείο, (β)την αναμόρφωση του Λυκείου και τη σύνδεσή του με την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. (γ) την τεχνική εκπαίδευση, (δ) τη δια βίου εκπαίδευση, (ε) την εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία, και (στ) τη διοικητική αυτοτέλεια και λειτουργική αναβάθμιση των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Ανέτρεψε τη συνήθη ιεραρχία των εκπαιδευτικών προβλημάτων τονίζοντας ότι για να λυθούν προβλήματα στην ανώτατη εκπαίδευση βασικές αλλαγές πρέπει να γίνουν στο Δημοτικό σχολείο.
Θέλω από αυτό το βήμα να ευχαριστήσω τους υπεύθυνους για τα αντικείμενα σε αυτά τα τραπέζια. Πίσω τους υπήρχε μια μεγάλη ομάδα. Αυτοί ήταν: ο Δημήτρης Χαλκιώτης, ο Βασίλης Kουλαϊδής ο Μάκης Καρατράσογλου ο Βασίλης Παπαδόγαμβρος, ο Νίκος Νικολούλης και ο Ανδρέας Ανδρεόπουλος.
Τι προέκυψε από αυτή τη συζήτηση. Επιτρέψτε μου κωδικοποιημένα να συνοψίσω συγκεκριμένα συμπεράσματα/θέσεις που είναι καρπός των έξι στρογγυλών τραπεζιών. Κάποια από αυτά ειπώθηκαν από όλους τους ομιλητές με τον έναν ή άλλο τρόπο. Θα ήθελα ωστόσο παρόλα αυτά πολύ κωδικοποιημένα να τα συνοψίσω.
Συμπέρασμα πρώτο που αφορά το ολοήμερο σχολείο το οποίο στο τέλος της τετραετίας θα είναι βασικός τύπος σχολείου.
- Στο ολοήμερο σχολείο το ημερήσιο πρόγραμμα είναι ενιαίο.
- Περιλαμβάνει τη διδασκαλία μαθημάτων που οι μαθητές αλλιώς αναζητούν στην ιδιωτική αγορά όπως είναι οι ξένες γλώσσες τα αθλητικά οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες.
- Οι μαθητές απαλλάσσονται (ιδίως των πρώτων τάξεων) από την εργασία στο σπίτι.
- Παρέχεται στηρικτική διδασκαλία όλων των επιπέδων και εξασφαλίζεται η ψυχολογική στήριξη των παιδιών.
- Ολοήμερο σχολείο με νέες παιδαγωγικές πρακτικές που θα παράγουν ενεργητικά και κριτικά σκεπτόμενα παιδιά, που θα μαθαίνουν στους μαθητές πώς να μαθαίνουν.
- Το ολοήμερο σχολείο συμβάλλει στην οργανική διασύνδεση σχολείου-οικογένειας-κοινωνίας και αποτελεί αντισταθμιστικό παράγοντα των εκπαιδευτικών ανισοτήτων.
- Το χαρακτηρίζει η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα στις διαφορετικές ανάγκες όλων των μαθητών. Είναι το σχολείο της ένταξης.
- Στο ολοήμερο σχολείο δεν υπάρχει θέση για ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς.
Συμπέρασμα δεύτερο σχετικά με τις αλλαγές στο Λύκειο και την πρόσβαση στην τριτοβάθμια. Για την αναβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης στο Λύκειο προτείνεται:
- Η αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών με εισαγωγή μαθημάτων επιλογής που θα διευρύνονται από τάξη σε τάξη και σταδιακό περιορισμό των γνωστικών αντικειμένων χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μειώνεται ο συνολικός χρόνος εργασίας ούτε των μαθητών ούτε των εκπαιδευτικών στο σχολείο.
- Η ενίσχυση της σχολικής ζωής με δράσεις εντός του διδακτικού χρόνου όπως ο επαγγελματικός προσανατολισμός πολιτιστικές και άλλες δραστηριότητες.
- Αναβάθμιση (και οικονομική) αναβάθμιση του εκπαιδευτικού προσωπικού με προτεραιότητα την επιμόρφωση και την κοινωνική λογοδοσία.
- Η ενίσχυση της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και δυνατότητας οριζόντιας μετακίνησης των μαθητών.
- Οι εξετάσεις για το εθνικό απολυτήριο διεξάγονται κεντρικά και με διαδικασίες αντίστοιχες των σημερινών ώστε να διασφαλίζεται το αδιάβλητο. Τα θέματα επιλέγονται από σχετική τράπεζα στην οποία περιλαμβάνονται σταθμισμένης δυσκολίας μεγάλη πληθώρα θεμάτων.
- Τα ιδρύματα ορίζουν τα θέματα και τους συντελεστές βαρύτητας που λαμβάνονται υπόψη για την εισαγωγή φοιτητών στα Τμήματα. Σημαντική διάσταση οι επιλογές των μαθητών.
Συμπέρασμα τρίτο. Αφορά την τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση που αποτελεί την πρώτη μας προτεραιότητα.
- Η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση χρειάζεται να συνδεθεί με την περιφερειακή ανάπτυξη και την απασχόληση.
- Δημιουργείται μια εκπαιδευτική μονάδα το Τεχνολογικό Λύκειο στο οποίο ενσωματώνονται οι ΕΠΑΒ και τα ΕΠΑΛ. Στην α΄ τάξη επιλέγεται επαγγελματική κατεύθυνση. Στη β΄ επιλέγεται τομέας και στην γ΄ υπάρχουν δύο επιλογές: είτε επιλέγεται ολοκλήρωση της ειδικότητας, είτε ολοκληρώνεται η προετοιμασία στα τμήματα γενικής παιδείας (δηλαδή τεχνολογική κατεύθυνση) για τη διαδικασία πρόσβασης στην τριτοβάθμια. Προβλέπονται συμπληρωματικά μαθήματα και υποστηρικτικά μέτρα για να αντιμετωπιστούν μαθησιακά ελλείμματα που μπορεί να έχουν κάποιοι μαθητές.
- Οι ειδικότητες της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης χρειάζεται να γίνουν αντικείμενο επανεπεξεργασίας και να προσδιοριστούν με βάση τις αναπτυξιακές ανάγκες και σε συνεργασία με τα παραγωγικά Υπουργεία.
- Ιδρύονται και λειτουργούν μεταδευτεροβάθμια τμήματα τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης ενταγμένα στη λειτουργία του Τεχνολογικού Λυκείου.
Συμπέρασμα τέταρτο. Αφορά την εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία. Η έμφαση είναι στην άρση των εμποδίων φυσικών παιδαγωγικών και κοινωνικών που αποκλείουν τα παιδιά με αναπηρίες από το γενικό σχολείο. Αυτό απαιτεί:
- Προσβάσιμο σχολικό περιβάλλον με στόχους συνεκπαίδευσης.
- Προσαρμογή υλικού
- Εξειδικευμένο προσωπικό
- Συνεργασία με τους γονείς.
- Το ειδικό σχολείο είναι η εξαίρεση.
- Το στοίχημα κερδίζεται με την έγκαιρη παρέμβαση.
Το πνεύμα του νομοθέτη είκοσι πέντε χρόνια πριν ήταν πολύ κοντύτερα σε ένα ενταξιακό μοντέλο απ' ότι σήμερα που η εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία ακολουθεί ένα ιατροκεντρικό πρότυπο.
Συμπέρασμα πέμπτο αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
- Πλήρης οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Δεν μπορεί και δεν πρέπει το θεσμικό πλαίσιο να ρυθμίζει με λεπτομέρειες τη λειτουργία των ιδρυμάτων. Αυτό αφορά τους εσωτερικούς τους κανονισμούς.
- Πλήρης λειτουργία της αξιολόγησης και της κοινωνικής λογοδοσίας σε συνάρτηση αφενός με τη θέσπιση στόχων και αφετέρου με τις υποχρεώσεις της πολιτείας.
- Σχεδιασμός και υλοποίηση μιας συνεκτικής ερευνητικής πολιτικής για τη στήριξη υψηλής ποιότητας έρευνας μέσα από ανταγωνιστική ερευνητική χρηματοδότηση.
- Υπεύθυνος και αξιόπιστος χωροταξικός επανασχεδιασμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και θεσμικές παρεμβάσεις που θα βοηθήσουν τα περιφερειακά ιδρύματα να εκπληρώσουν το σκοπό τους.
- Τα ελληνικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα πρέπει να έχουν ενεργό συμμετοχή στον ευρωπαϊκό χώρο ανώτατης εκπαίδευσης και στον αντίστοιχο της έρευνας.
Συμπέρασμα έκτο και τελευταίο αφορά τη δια βίου εκπαίδευση. Αποτελεί μια σημαντική συνιστώσα του εκπαιδευτικού συστήματος. Συμβάλλει στην άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και στην εδραίωση της κοινωνικής συμμετοχή, στην ανάδειξη της προσωπικότητας και των κοινωνικών ικανοτήτων και στην ανάπτυξη του πολιτισμού. Επικαιροποιεί τις γνώσεις και αναπτύσσει τις δεξιότητες των εργαζομένων και συμβάλλει στην αντιμετώπιση της ανεργίας.
Σήμερα υπάρχει ένα καταθλιμένο σύστημα δια βίου εκπαίδευσης. Στόχος μας είναι:
- Ένα ενιαίο εθνικό σύστημα δια βίου εκπαίδευσης αποκεντρωμένο και μεθοδικού χαρακτήρα. Οι δύο βραχίονες του συστήματος η εκπαίδευση ενηλίκων και η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Οργανικά μέρη του συστήματος η πιστοποίηση φορέων, προγραμμάτων, γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, η αξιολόγηση και η έρευνα που υποστηρίζει το σύστημα και η καινοτομία.
Προφανώς αυτά που συζητήθηκαν όλο αυτό το διάστημα ήταν πολύ ευρύτερα. Οι διαφορές μεταξύ μας άλλοτε μεγαλύτερες και άλλοτε μικρότερες. Οι αρχικές εισηγήσεις αναδιαμορφώθηκαν και καταλήξαμε σε συμπεράσματα που χρειάζονται επιχειρησιακή εξειδίκευση.
Το σημερινό Φόρουμ που είναι η καταληκτική δημόσια εκδήλωσή μας πριν ανοίξει ένας νέος κύκλος περαιτέρω επεξεργασίας το οργανώσαμε ως αρένα προβληματισμού, ανοικτή στην κοινωνία και στα διάφορα ρεύματα της εκπαίδευσης επιδιώκοντας τη ζύμωση ιδεών που θα εκφράσουν οι σαράντα προσκεκλημένοι μας.
Ας έχουμε πάντα στο νου μας ότι οι επιλογές για την εκπαίδευση, από τις μεγάλες που αφορούν τη χρηματοδότηση μέχρι τις πιο μικρές που αφορούν τη διάταξη των θρανίων στην τάξη, συνιστούν βαθιά πολιτικές επιλογές. Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω τους ανθρώπους που βοήθησαν στην οργάνωση αυτού του φόρου. Ευχαριστίες ιδιαίτερες στο Δημήτρη Χαλκιώτη στον Τάσο Κουρουτό και στη Δώρα Κόκλα που πήραν πάνω τους την οργάνωση. Ευχαριστώ πολύ.
ΠΗΓΑΙΝΕ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ
Δευτερολογία Θάλειας Δραγώνα στο FORUM του Τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ
Ευχαριστώ πάρα πολύ τους τρεις για την εξαντλητική τους καταγραφή. Νομίζω ότι μπορούμε όλοι να συγχαρούμε τους εαυτούς μας γιατί σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα μπορέσαμε να συζητήσουμε σε τόσο βάθος. Σαράντα ομιλητές: εκπαιδευτικοί της πράξης συνομίλησαν με πανεπιστημιακούς, πανεπιστημιακοί με γονείς, φοιτητές, μαθητές. Ήταν τόσα πολλά τα θέματα που θα μπορουσαμε να συζητάμε μέρες και όχι μόνο 8 ώρες που κράτησε το σημερινό Φόρουμ.
Υπήρξε μεγάλο πλούτος πληροφορίας, ανταλλαγής σκέψεων απόψεων, ιδεών, συναισθημάτων. Μας στρίμωξε κιόλας. Ίσως θέλαν να μιλήσουμε περισσότεροι ακόμα. Να πάρουν το λόγο περισσότεροι απ' όσους τον πήραν. Υπήρχαν σίγουρα ατέλειες και στην οργάνωση. Υπήρχαν πράγματα που είχαμε σχεδιάσει που δε δούλεψαν έτσι όπως τα είχαμε προγραμματίσει. Ελπίζαμε πως θα γίνονταν συζήτηση μετά από ομάδα ομιλητών και δεν θα αφήναμε όλη τη συζητηση στο τέλος. Δυστυχώς δεν μπόρεσε να γίνει λόγω του μεγάλου αριθμού ομιλητών.
Δεν λειτούργησε το σχέδιο η συζήτηση να γίνεται με βάση τα βασικά σημεία των ομιλιών που είχαμε κωδικοποιήσει ώστε η ανταλλαγή απόψεων και θέσεων να γίνει πιο στοχευμένα. Αλλά τις όποιες ατέλειες νομίζω ότι όλοι μπορούμε να δεχτούμε ότι αποδείχτηκε η μεγάλη αναγκαιότητα αυτής της σημερινής μας συνάντησης. Το έχουμε ανάγκη να συζητάμε. Να συζητάμε με μια εξωστρέφεια.
Έχουμε επίσης ανάγκη να εκφράζουμε τις διαφορές μας. Οι διαφορές δεν είναι από μόνες του αρνητικές. Είναι εμπλουτιστικές εφόσον καταφέρουμε να οδηγηθούμε σε σύνθεση. Και νομίζω ότι πιστώνεται θετικά ότι οι διαφορές απόψεων εκφράστηκαν και ακούστηκαν. Καταγράφηκαν και θα τις αξιοποιήσουμε στην παραπέρα επεξεργασία που θα κάνουμε στο Τομέα.
Σήμερα ήταν μια καταληκτική συνάντηση μετά από μήνες δουλειάς. Αρχίζει όμως ταυτόχρονα και μια καινούρια φάση δουλειάς. επεξεργασίας. Θα συνεχίσουμε όπως κάναμε μέχρι σήμερα. Δηλαδή θα κάνουμε συζήτηση στο εσωτερικό του Τομέα και στη συνέχεια δημόσια διαβούλευση. Είναι πολύ πολύτιμη η παρουσία όλων σας και θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο καθένας από εσάς θα φέρει άλλους τρεις την επόμενη φορά.
ΠΗΓΑΙΝΕ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ |