«Η αλήθεια στο παρελθόν και το σήμερα για την πολιτική σχολικής στέγης»

Ενημερωτικό Σημείωμα από τον Τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ για τη σχολική στέγη

Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2008

Ο υπουργός Παιδείας, μετά την επίσκεψή του στον ΟΣΚ, όπου ενημερώθηκε από τη Διοίκηση και μίλησε στους εργαζόμενους, εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία αναφέρεται στο έργο που επιτέλεσε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, στον τομέα της σχολικής στέγης, στο διάστημα 2004-2008, και στους στόχους μέχρι το 2012.

Η ανακοίνωση αυτή, είναι γεμάτη πομπώδεις και προκλητικές ανακρίβειες, αναλήθειες και αντιφάσεις.

Ο υπουργός, ή δεν κατάλαβε τι του είπαν, ή παραπλανήθηκε, ή έχασε την αίσθηση της ευθύνης και του μέτρου.

Δεν επεχείρησε μόνο να μεγεθύνει το πενιχρό έργο της κυβέρνησης τα τελευταία χρόνια, αλλά ταυτόχρονα να υποβαθμίσει το έργο που έγινε πριν από το 2004, γιατί μόνον έτσι μπορεί να εμφανίσει την αδράνεια και την απραξία ως επιτεύγματα.

Ισχυρίστηκε π.χ. ότι, η διπλοβάρδια το 2004 ξεπερνούσε το 6% και ότι, σήμερα, έχει «πέσει» κάτω από το 2,3% και θα συνεχίσει να μειώνεται με την κατασκευή 1233 νέων σχολικών μονάδων μέχρι το 2012.

Από την έρευνα του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (ΚΕΕ), η οποία εκδόθηκε το Δεκέμβριο του 2005, με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας, προκύπτουν τα εξής:

Η διπλοβάρδια το 2004 ήταν 4,4% και όχι πλέον του 6%, όπως αναληθώς ισχυρίζεται ο υπουργός.

Επί 14.446 σχολικών μονάδων, οι 13.514 λειτουργούσαν μόνο πρωί, τα 181 σχολεία ήταν νυχτερινά, 78 ΤΕΕ λειτουργούσαν σταθερά απόγευμα και μόνο 637 λειτουργούσαν πρωί - απόγευμα.

Ειδικότερα : από τα 637, τα 255 (4,7%) ήταν Νηπιαγωγεία, τα 180 (3,3%) Δημοτικά, τα 108 (5,7%) Γυμνάσια, τα 72 (5,7%) Λύκεια και τα 22 (4,8%) ΤΕΕ.

Το έργο του ΠΑΣΟΚ για τη σχολική στέγη

Στην τελευταία περίοδο διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, υλοποιήθηκε ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα σχολικής στέγης (οικόπεδα - κτίρια - εξοπλισμός - καινοτομικές δράσεις) συνολικού κόστους 1.443.255.573,61 ευρώ. Το συνολικό ποσό που το κράτος δαπάνησε για τη σχολική στέγη στην ίδια περίοδο, ανήλθε σε 2.170.755.006,55 ευρώ.

Μέσω αυτού του Προγράμματος, ο ΟΣΚ χρηματοδότησε την κατασκευή 1.097 σχολικών κτιρίων, από τα οποία 829 ολοκληρώθηκαν και παραδόθηκαν στη σχολική κοινότητα, κυρίως της Αττικής, ενώ τα υπόλοιπα 268, στις 07/03/2004, ήταν σε φάση κατασκευής. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τα σχολικά κτίρια που κατασκευάστηκαν μέσω Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, στην ίδια περίοδο, ο αριθμός των τελικά παραδοθέντων σχολείων υπερέβη τα 1.400 σχολικά κτίρια.

Στο ίδιο διάστημα, αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία τα προβλήματα του σεισμού του 1999, ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες και αποκτήθηκαν 300 νέα οικόπεδα για σχολική στέγη στην Αττική, κατασκευάστηκαν μεγάλα έργα, όπως τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, η Εθνική Βιβλιοθήκη, το Κτίριο του Υπουργείου Παιδείας, Σχολικές Βιβλιοθήκες σ' όλη την Ελλάδα. Στις δραστηριότητες της σχολικής στέγης εντάχθηκαν νέα καινοτόμα προγράμματα και ιδέες, όπως Βιοκλιματικά Σχολεία, ανακατασκευές σχολικών αυλών, γυμναστήρια, Ανοικτό Σχολείο, κλπ

Στις 07/03/2004 η «νέα διακυβέρνηση» παρέλαβε από το ΠΑΣΟΚ:

• 268 υπό κατασκευή κτίρια σε εργοτάξιο και 142 έργα σε φάση προωθημένης μελέτης, δηλαδή 410 έργα, όσα περίπου ισχυρίζεται ο υπουργός Παιδείας ότι ολοκληρώθηκαν στη νέα περίοδο. Ο υπουργός δεν παρέκαμψε μόνον τα στοιχεία της έρευνας του ΚΕΕ για να μεγιστοποιήσει το έργο του, αλλά οικειοποιήθηκε ταυτόχρονα και το έργο που βρισκόταν σε εξέλιξη, όπως τα προαναφερόμενα δημοπρατημένα έργα.
• Έναν κρατικό οργανισμό, τον ΟΣΚ, με διασφαλισμένη ετήσια παραγωγή 100 σχολείων περίπου. Με ετήσιο ύψος επενδύσεων 225 εκ ευρώ και με σταθερό ετήσιο δείκτη απόδοσης πάνω από 200%, που τον κατέτασσε στη 4η θέση μεταξύ όλων των ΔΕΚΟ, από την άποψη του ύψους των επενδύσεων.
• Ένα εγκεκριμένο από τους Υπουργούς Οικονομίας και Παιδείας Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2003-2007 με εγγυημένη χρηματοδότηση ύψους 1,2 δις ευρώ, και με στόχο την εξάλειψη όλων των μεγάλων βασικών προβλημάτων σχολικής στέγης στο σύνολο επικράτειας.
• Ένα πλούσιο ταμείο στον ΟΣΚ από το δάνειο της ΕΤΕπ, ύψους περίπου 200 εκ. ευρώ.

Ο υπουργός ισχυρίζεται ότι στην κυβερνητική θητεία της ΝΔ - επενδύθηκαν σε σχολικά κτίρια στη χώρα 1,5 δις ευρώ. Το ποσό αυτό, βέβαια, δεν αφορά μόνο κατασκευές, αλλά υλικοτεχνική υποδομή, συντήρηση, επισκευές, αγορά οικοπέδων, κλπ. Συνεπώς το ποσό που διατέθηκε μόνο για κατασκευές ήταν σαφώς πολύ κατώτερο από 1,5 δις ευρώ. Προκύπτει, επομένως, το ερώτημα, ποιο ήταν το κόστος για την κατασκευή των 580 νέων σχολείων και για τις συνολικά 9.350 νέες αίθουσες, που ήδη παραδόθηκαν κατά τους ισχυρισμούς του, για την επισκευή και αναβάθμιση των 355 σχολικών μονάδων, καθώς επίσης για τα υπό κατασκευή 210 σχολεία και την αναβάθμιση άλλων 169, των οποίων επίκειται η παράδοση;

Να σημειωθεί ότι, το κόστος κατασκευής μίας αίθουσας διδασκαλίας ανέρχεται σε 170.000 ευρώ, χωρίς να υπολογίζεται το κόστος του οικοπέδου.

Αν ληφθούν υπόψη τα παραπάνω δεδομένα, τότε ο υπουργός θα δυσκολευτεί να δικαιολογήσει το έργο του, καθώς αυτό είναι ευθέως αναντίστοιχο με τα κονδύλια που ισχυρίζεται ότι διέθεσε.

Θα χρειαστεί, επίσης, να εξηγήσει ο υπουργός γιατί, ενώ κατασκευάστηκαν 580 διδακτήρια, εξακολουθούν να λειτουργούν σχολεία πρωί - απόγευμα, όταν για την εξάλειψη της διπλοβάρδιας απαιτούνται ουσιαστικά 350 σχολικές μονάδες;

Τίθεται λοιπόν μείζον θέμα, ως προς τον τρόπο που ασκείται η πολιτική σχολικής στέγης. Πώς ιεραρχούνται τα έργα και πώς τίθενται οι προτεραιότητες. Πώς είναι δυνατόν, στο Νομό Θεσσαλονίκης και ειδικότερα στο πολεοδομικό συγκρότημα του Δήμου Θεσσαλονίκης, που αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα διπλοβάρδιας, να μην έχει εκτελεστεί κανένα έργο και να παραμένει, το μοναδικό ίσως οικόπεδο που έχει αποκτηθεί στις αρχές του 2004 (κόστος 5 εκ. ευρώ) μέχρι σήμερα αναξιοποίητο; Πώς είναι δυνατόν να μην έγινε καμία ενέργεια για την απόκτηση και άλλων, που είναι προϋπόθεση για την επίλυση του οξύτατου προβλήματος του εν λόγω Δήμου;

Πώς είναι δυνατόν, δήμοι όπως του Αγρινίου, των Πατρέων, του Ηρακλείου, της Καλαμαριάς, των Αμπελοκήπων, της Σταυρούπολης και της Πολίχνης, να μην έχουν ενταχθεί στις προτεραιότητες της πολιτικής του ΥΠΕΠΘ και του ΟΣΚ;

Όπως φαίνεται, ο υπουργός, για να δικαιολογήσει την επιλεκτική του πολιτική, αναφέρεται κατ/ εξακολούθηση στον μεγάλο αριθμό σχολείων που κατασκευάστηκαν πριν από το 1959! Η χρονολογία του κτιρίου, όμως, δεν αποτελεί κρίσιμο στοιχείο, αλλά η κατάσταση στην οποία βρίσκεται και η ποιότητα κατασκευής του. Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας του ΚΕΕ, το 90% των διδακτηρίων είναι σε κατάσταση από μέτρια ως πολύ καλή ενώ από το σύνολο των σχολείων, το 20,9 % κατασκευάστηκε τη δεκαετία 1994-2004 και το 21,3% τη δεκαετία 1984-1994. Αυτό σημαίνει ότι, 6.109, δηλαδή σχεδόν τα μισά σχολεία, είναι καινούργια και σύγχρονα και είναι έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, κάτι το οποίο σκοπίμως αποσιωπά ο υπουργός.

Τα πραγματικά ''επιτεύγματα'' της νέας διακυβέρνησης :

• Ο ΟΣΚ κατέληξε σε ένα περιθωριακό ζημιογόνο κρατικό Οργανισμό και η σχολική στέγη σε ένα άλυτο πρόβλημα με πλούσιο επικοινωνιακό περιτύλιγμα.
• Πολλά απαλλοτριωμένα και αποκτηθέντα οικόπεδα επέστρεψαν στους ιδιοκτήτες τους με διάφορα τερτίπια και μεθοδευμένους νομικισμούς και οδήγησαν, τα σχολεία της Αθήνας ειδικά, στην αιώνια διπλοβάρδια, με μόνο σύμμαχο το δημογραφικό πρόβλημα.
• Τα σχολεία που δημοπραττούνται ετησίως είναι 20-30, από τα οποία ελάχιστα αφορούν σε νέα σχολικά κτίρια. Τα περισσότερα είναι πελατειακές εξυπηρετήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι, το 2008 (εννεάμηνο) έχουν δημοπρατηθεί 21 έργα από τα οποία μόνο 6 νέα είναι σχολικά κτίρια και από αυτά 3, μόνο, στην Περιφέρεια Αττικής.
• Ο ετήσιος ρυθμός απόκτησης νέων οικοπέδων έπεσε σε 5-15 ετησίως, από 40 έως 70 που ήταν επί ΠΑΣΟΚ.
• Ο ΟΣΚ κατέστη «ένας πολυπαθής» και πολυέξοδος Οργανισμός, με προσλήψεις εκατοντάδων γαλάζιων παιδιών, πλούσια ζωή για τους κολλητούς, πολυδάπανες και πολυάριθμες επιτροπές χωρίς ουσιαστικό αντικείμενο, εκατοντάδες μικρό-εξυπηρετήσεις στημένων αναθέσεων και αγοράς υπηρεσιών δημοσίων σχέσεων και προβολής, με μια Διοίκηση που διοχετεύει φόβο και πανικό στους εργαζομένους και έχει κτίσει ένα αναχρονιστικό μονοκομματικό σύστημα εξουσίας και διαχείρισης του κρατικού χρήματος σ' όλα τα «πόστα», κύρια και μη, του Οργανισμού.
• Τέλος, ο ΟΣΚ, ένας κατ' εξοχήν παραγωγικός, χρήσιμος για το κοινωνικό σύνολο Οργανισμός, με όπλο την επιστημονική του καταξίωση και προσφορά, συρρικνώνεται, μαραζώνει και μετασχηματίζεται σε ένα διαχειριστή και διαμεσολαβητή συμφερόντων και καλοπληρωμένων έργων μέσω ΣΔΙΤ, έργων των οποίων η νομική βάση θεμελίωσης αμφισβητείται έντονα.
• Είναι προφανές, ότι μια τέτοια γενικευμένη απαξίωση οδηγεί στην απραξία το πρόγραμμα σχολικής στέγης, με πρώτο θύμα τα Νηπιαγωγεία που είναι άστεγα. Πολλά θα παραμείνουν για χρόνια άστεγα, ή θα στεγάζονται σε καταστήματα, δημοτικά γκαράζ, ορόφους κτιρίων ή, στην καλύτερη περίπτωση σε αίθουσες Δημοτικών Σχολείων, στις οποίες θα μπορούσαν να αναπτυχθούν άλλες χρήσιμες δραστηριότητες για τα παιδιά.

Επί ΠΑΣΟΚ, ο μέσος ετήσιος ρυθμός κατασκευής και παράδοσης ανεξάρτητων κτιρίων Νηπιαγωγείων ήταν, μόνο από τον ΟΣΚ, 55 έως 90 κτίρια.

• Για να βεβαιωθεί κανείς για την «πλούσια παραγωγικότητα» του ΟΣΚ επί Νέας Δημοκρατίας, δεν έχει παρά να επισκεφτεί την ιστοσελίδα του ΟΣΚ, στην ένδειξη FOTO ( <http://www.osk.gr/index1.htm>). Εκεί, με έκπληξή του, θα διαπιστώσει να προβάλονται οι φωτογραφίες 12 «νέων» σχολικών κτιρίων. Όλα αυτά τα σχολεία ολοκληρώθηκαν και παραδόθηκαν επί ΠΑΣΟΚ, εκτός από ένα, το οποίο, στις 07/03/2004, ήταν στο στάδιο κατασκευής.