Ομιλία Γιώργου Α. Παπανδρέου στην 3η Σύνοδο του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ

Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2008

Συντρόφισσες και σύντροφοι, η εν ψυχρώ δολοφονία του δεκαπεντάχρονου Αλέξανδρου από ένστολο αστυνομικό, αποκάλυψε τη βαθύτατη κρίση που υπάρχει στη χώρα μας. Αποκάλυψε την κρίση που βιώνει και η νέα γενιά, η νέα γενιά των Ελλήνων. Την κρίση του σήμερα και την κρίση του μέλλοντος των παιδιών μας, διότι τα παιδιά μας είναι στους δρόμους σήμερα, και είναι τα δικά μας παιδιά.

Όσο αισθάνομαι και αισθανόμαστε οργή για τα πρόσφατα γεγονότα, τόσο αισθάνομαι, όπως είμαι σίγουρος αισθανόσαστε και εσείς, όλοι μας, και λύπη για την πατρίδα μας. Και αισθανόμαστε όλοι μας σήμερα την ευθύνη που αναλογεί στον καθέναν μας προσωπικά, σε όλους μας συλλογικά.

Την ευθύνη, να θέσουμε με ειλικρίνεια, χωρίς περιστροφές, χωρίς ωραιοποιήσεις, χωρίς φόβο, μερικά απλά ερωτήματα. Τι κοινωνία φτιάχνουμε σήμερα; Ποια κοινωνία κληροδοτούμε στα παιδιά μας; Ποιο κράτος; Ποια δημοκρατία; Ποια δικαιοσύνη; Ποια οικονομία; Ποια πόλη; Ποιο φυσικό περιβάλλον; Ποιο σχολείο; Ποιες αξίες; Ποια αξιοπρέπεια; Ποια ευτυχία; Ποια ελπίδα, ποια οράματα, ποιες ανθρώπινες σχέσεις;

Καλούμαστε όλοι, η παλαιότερη γενιά, μαζί και η νεώτερη, να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα. Και την κύρια ευθύνη, επωμιζόμαστε εμείς, το δικό μας Κίνημα. Ευθύνη, να κάνουμε αυτή τη βαθιά κρίση, μια ευκαιρία για το μέλλον. Για το σήμερα και το μέλλον. Να μετατρέψουμε την απαισιοδοξία, σε αυτοπεποίθηση.

Να μετουσιώσουμε την οργή, την οργή που εμείς και τα παιδιά μας αισθάνονται, σε δύναμη αλλαγής, σε δύναμη ανατροπής. Ώστε αυτό που συμβόλισε χθες η δολοφονία του Αλέξανδρου στα μάτια της νέας γενιάς, την αδικία, την απελπισία, το αδιέξοδο, την εγκατάλειψη, αυτό να το μετατρέψουμε μαζί σε ένα απλό μήνυμα, και να πούμε με βούληση ατσάλινη:

Μπορούμε διαφορετικά. Μπορούμε να βγάλουμε την Ελλάδα από την κρίση, μπορούμε να τη βάλουμε στο δρόμο της δικαιοσύνης και της αξιοπρέπειας, των αξιών και της διαφάνειας. Της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής.

Στο δρόμο που δεν θα διαχειρίζεται απλώς την κρίση, αλλά θα αλλάζει ριζικά την κοινωνία μας. Και γι/ αυτό είμαστε σήμερα εδώ, για να στείλουμε σε όλη την Ελλάδα το μήνυμα της ελπίδας, το μήνυμα ότι όλοι μαζί μπορούμε. Στο δρόμο της δημοκρατίας, χωρίς αυταρχισμούς, χωρίς αστυνομοκρατία, χωρίς χειραγωγούμενη δικαιοσύνη, χωρίς μαύρο πολιτικό χρήμα, χωρίς ευνοούμενα ολιγαρχικά και πελατειακά συμφέροντα.

Τούτες τις κρίσιμες ώρες, το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ για να αγωνισθεί, να εμπνεύσει και να ενώσει. Εμείς δεν θέλουμε να διχάσουμε, δεν είναι ώρα για τυφλές πολιτικές ή κοινωνικές πολώσεις. Δεν είναι η ώρα να καλλιεργούμε τον φόβο μόνο και μόνο για κομματική εκμετάλλευση. Αυτά, δεν τα αντέχει σήμερα ο τόπος.

Εμείς, είμαστε σήμερα εδώ για να ενώσουμε τον Ελληνικό λαό, τις κοινωνικές και προοδευτικές δυνάμεις, γύρω από τις λύσεις που του προτείνουμε. Να φτιάξουμε μια κοινωνία, που θα χωράει τα όνειρα των παιδιών μας. Να εγγυηθούμε, ακόμα, ότι έχουν οι νέοι στα δικά τους χέρια, στο μυαλό και την ψυχή τους, τη δύναμη, τα εργαλεία, τις δυνατότητες, να χτίσουν οι ίδιοι την κοινωνία που οραματίζονται και που δικαιούνται.

Ένα κράτος, που προστατεύει και υπερασπίζεται τον πολίτη και τα δικαιώματά του, ένα κράτος ανθρωπιάς, που υπερασπίζεται την κοινωνική συνοχή, την κοινωνική δικαιοσύνη. Ένα κράτος, που εκφράζει γνήσια τις ανάγκες της κοινωνίας και του Ελληνικού λαού.

Με μια δίκαιη αναδιανομή του πλούτου, με μια ανάπτυξη πράσινη, που θα αξιοποιεί όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, τα νιάτα, τις παραδόσεις μας, το δυναμισμό μας, τη δημιουργική μας σκέψη, το φυσικό και πολιτιστικό μας περιβάλλον.

Σήμερα, φίλες και φίλοι, είμαστε εδώ για να ενώσουμε όλους τους Έλληνες γύρω από το ριζοσπαστικό πρόγραμμα της αλλαγής που προτείνουμε, γύρω από μια νέα εθνική και κοινωνική συμφωνία. Μια συμφωνία, που θα δώσει επιτέλους στην πατρίδα μας προοπτική και πυξίδα για το μέλλον.

Φίλες και φίλοι, πριν από περίπου 10 μήνες, απευθύνθηκα στον κ. Καραμανλή στη Βουλή, για μία από τις πολλές υποθέσεις σκανδάλων που συγκλόνιζαν την κοινή γνώμη. Ήταν τότε η υπόθεση SIEMENS.

Του ζήτησα να προχωρήσουμε όλες οι πολιτικές δυνάμεις και να ξεκαθαρίσουμε το πολιτικό τοπίο, να υπάρξει ξεκαθάρισμα αυτών των υποθέσεων, να βρεθούν οι ένοχοι και να τιμωρηθούν παραδειγματικά.

Τον προειδοποίησα ότι, χωρίς αυτό, θα υπονομεύεται καθημερινά η εμπιστοσύνη του λαού μας στη δημοκρατία, στους πολιτικούς μας θεσμούς, στα κόμματα και στις ηγεσίες τους. Του είπα στην κυριολεξία, «θα μας πάρουν με τις πέτρες».

Δεν με άκουσε, δεν μας άκουσε. Και δυστυχώς για τη χώρα, σήμερα, έχουμε φτάσει στο απροχώρητο. Έχουμε σήμερα μια κυβέρνηση, που αγνοεί την κραυγή της κοινωνίας, αδυνατεί να οδηγήσει σταθερά την πατρίδα σε αλλαγές με δικαιοσύνη, φοβάται ακόμα και το λαό.

Έχουμε μια κυβέρνηση σε πολιτική παρακμή, που καταρρέει και διαλύεται κάτω από τα δικά της αδιέξοδα. Ο πολιτικός της χρόνος έχει τελειώσει. Χωρίς την εμπιστοσύνη του Ελληνικού λαού και γαντζωμένη στην εξουσία, σέρνει τώρα τη χώρα σε περιπέτειες.

Γι' αυτό και ήμασταν υποχρεωμένοι να πούμε το απλό και το δημοκρατικό. Σας κάναμε προτάσεις, σας δώσαμε δυνατότητες, δείξαμε τη βούλησή μας για εποικοδομητική στάση τα τελευταία πέντε χρόνια, όμως, φτάνει πια. Τώρα, τη λύση θα την δώσει ο λαός.

Καλούμαστε, φίλες και φίλοι, να διαχειριστούμε εμείς, το Κίνημά μας, αυτή την κρίση, σήμερα ως αντιπολίτευση, αύριο, λαού θέλοντος, ως κυβέρνηση. Μια κρίση, που παίρνει εθνικές διαστάσεις.

Στα γεγονότα των τελευταίων ημερών, ξάφνιασε όλους μας η έκταση της οργής και του θυμού. Κλόνισε αυτό τις θέσεις μας, τις αναλύσεις μας, τις πολιτικές, τις προγραμματικές μας προτάσεις; Θα σας πω, πώς εγώ αισθάνθηκα.

Αισθάνθηκα ότι, πολύ σωστά και έγκαιρα, είχαμε διαγνώσει τα προβλήματα της χώρας. Πρώτα απ' όλα, διότι εμείς αναγνωρίσαμε, εντοπίσαμε, και εντοπίσαμε μαζί με τον Ελληνικό λαό, τον χαρακτήρα της κρίσης. Είπαμε πρώτα απ' όλα ότι φταίει ο τρόπος διακυβέρνησης της χώρας, ότι η εξουσία πρέπει να ελέγχεται, ότι η πολιτική πρέπει να εκπροσωπεί γνήσια τον Έλληνα πολίτη, όχι τους λίγους και ισχυρούς, όχι να είμαστε αιχμάλωτοι σε κάποια ειδικά συμφέροντα.

Μιλήσαμε έγκαιρα για την ανατροπή στο πολιτικό σύστημα, για το δημοκρατικό έλεγχο, τη διαφάνεια, για την αξιοκρατία, για την αξιοπρέπεια, για την ανθρωπιά, για την αλληλεγγύη.

Μιλήσαμε γι' αυτό που δίνει σιγουριά και ασφάλεια, αντί για ανασφάλεια και φόβο, που ενώνει, αντί να διχάζει τον Έλληνα, τον Ελληνισμό. Είπαμε απλά, πρέπει να τελειώσει η εποχή, που μια κυβέρνηση μπορεί να βάλει τον άνθρωπο στο περιθώριο, για να υπηρετήσει τα μεγάλα ολιγαρχικά συμφέροντα και τους δικούς της.

Να τελειώνει η εποχή, που μια κυβέρνηση συμπεριφέρεται με την περιουσία του λαού, σαν να ήταν δική της, που βλέπει ο κάθε υπουργός τη δημόσια περιουσία σαν τσιφλίκι του, που αισθάνεται η κυβέρνηση, σαν να είναι ένας περαστικός και ανεύθυνος εξουσιαστής στη χώρα, χωρίς σεβασμό στον πολίτη, χωρίς σεβασμό στην περιουσία του, προσβάλλοντάς τον βαθύτατα.

Είναι προσβολή το θέαμα υπουργών να κάνουν δουλειές και, ταυτόχρονα, να δίνουν θρασύτατα τηλεοπτικά μαθήματα φοροδιαφυγής, την ώρα που εξαπολύουν  νέα φοροεπιδρομή επί δικαίων και αδίκων και βάζουν αδίστακτα το χέρι στην τσέπη του Έλληνα πολίτη, ενώ χαρίζουν δισεκατομμύρια σε λίγους και ισχυρούς υποστηρικτές τους.

Γι' αυτό είμαστε εδώ, για να αλλάξουμε ριζικά τα πράγματα. Όχι για να κουκουλώσουμε όπως - όπως την κρίση, για να την βγάλουμε από το πρώτο πλάνο, να την σπρώξουμε κάτω από το χαλί και να την αφήσουμε να σιγοβράζει μέχρι την επόμενη έκρηξη.

Εμάς, δεν μας ταιριάζουν πολιτικές, που μπαλώνουν πρόχειρα την κατάσταση, που τσαλαβουτάνε σε ρηχά νερά, που μένουν στην επιφάνεια. Είμαστε εδώ, είμαστε και σήμερα εδώ, και θα είμαστε και αύριο εδώ, για να φέρουμε βαθύτερες αλλαγές στην κοινωνία.

Αυτό είναι το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα. Για να λύσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του, να τελειώνουμε με το άδικο σύστημα που παράγει αυτή την κρίση.

Συντρόφισσες και σύντροφοι, στην πολιτική σήμερα, το κομβικό σημείο ήταν και θα είναι το ζήτημα του κράτους. Τι είδους κράτος διαμορφώνει η κάθε εξουσία, ποιους εκφράζει, ποιους υπηρετεί, προς όφελος ποιων οργανώνει την παραγωγή και την οικονομία, πώς και για ποιους λειτουργούν οι θεσμοί και οι μηχανισμοί του, ποιες αξίες υπερασπίζει, ποιες προωθεί.

Αυτά είναι τα μεγάλα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν. Και τότε, αποκαλύπτουν και την ταυτότητα της κάθε κυβέρνησης, του κάθε κόμματος και της κάθε πολιτικής εξουσίας.

Δεν είναι τυχαίο ότι δύο Καθηγητές Νομπελίστες, πρόσφατα, έγραψαν για ένα άλλο κράτος με πέντε σημεία, τα οποία πιστεύω ότι, όταν τα ακούσουμε, θα μας φανούν αρκετά γνωστά, αρκετά οικεία δυστυχώς.

Το νεοσυντηρητικό κράτος, το περιγράφουν ως εξής:

Πρώτον, ένα κράτος που προωθεί την υπονόμευση της δύναμης της οργανωμένης κοινωνίας, των εργαζομένων, των συλλογικών μορφών διαπραγμάτευσης.

Δεύτερον, που προωθεί τη συνεχή μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών και των εισοδημάτων τους.

Τρίτον, την βίαιη αναδιανομή του πλούτου μέσα από ένα άδικο φορολογικό σύστημα, που χαρίζει στους πλουσίους και αφαιρεί από τα μεσαία και χαμηλότερα εισοδήματα.

Τέταρτον, την χρήση του φόβου, της ανασφάλειας, των ασύμμετρων απειλών, των εξωτερικών εχθρών, για να κάμψει κάθε αντίσταση των πολιτών στις συντηρητικές πολιτικές.

Και πέμπτον, συνεχίζουν οι δύο Νομπελίστες –και ο Κρούγκμαν, και ο Στίγκλιτζ- χαρακτηρίζοντας αυτό το κράτος, καταλήγει σε μια βαθιά κοινωνική ανισότητα, καταλήγει σε ένα κράτος διαφθοράς, καταλήγει σε ένα κράτος ανικανότητας.

Ναι, η ανικανότητα την οποία βλέπουμε και εμείς σήμερα στην Ελλάδα, δεν είναι απλώς μία ανικανότητα τεχνοκρατική, είναι βαθιά συνδεδεμένη με την ιδεολογία τους, τη φιλοσοφία τους, το νεοσυντηρητισμό τους, τον τρόπο με τον οποίο ασκούν εξουσία.

Αυτά ζήσαμε κι εμείς τα τελευταία 5 χρόνια: μια νεοσυντηρητική πολιτική, που πιστεύει στο ιδεολόγημα ότι η αγορά θα τα λύσει όλα. Αλλά πίσω από αυτό το πέπλο, ενορχηστρώθηκε συστηματικά η μεταφορά εξουσίας, δημόσιου πλούτου, προνομίων, media, πολιτικής εξουσίας, στα χέρια λίγων και «ημετέρων».

Η νεοδεξιά κυβέρνηση χρησιμοποίησε αδίστακτα το κράτος. Ο κρατικός προϋπολογισμός ήταν εργαλείο αναστροφής, αντίστροφης αναδιανομής του πλούτου υπέρ των λίγων. Οι προϋπολογισμοί τους ποτέ δεν είχαν χρήματα για την παιδεία, ποτέ δεν είχαν χρήματα για την υγεία, για τις συντάξεις και τους μισθούς.

Γι' αυτό δεν έβγαινε –λέγανε- ο προϋπολογισμός. Έβγαινε όμως ο προϋπολογισμός τους, όταν έπρεπε και θέλησαν να χαρίσουν φορολογικά δώρα, ασφαλιστικές υποχρεώσεις δισεκατομμυρίων, σε διάφορα ολιγαρχικά συμφέροντα. Έβγαινε για να χρηματοδοτούν ένα σπάταλο, συγκεντρωτικό και μεγάλο πελατειακό κράτος, για να προσλαμβάνουν, αντί για νοσοκόμους και γιατρούς, αγροφύλακες, χρησιμοποιώντας τη νομοθετική τους εξουσία, για να στηρίξουν τους λίγους και ισχυρούς.

Με νόμους, που καταργούσαν εργασιακά δικαιώματα. Ένα σύγχρονο εργασιακό μεσαίωνα, που δήθεν θα μας έκανε ανταγωνιστικούς με αυτό τον τρόπο, απέναντι στην Κίνα, στη Βουλγαρία, την Τουρκία, την Ινδία, δηλαδή όλο και πιο λίγα δικαιώματα, όλο και πιο χαμηλό εισόδημα, όλο και μικρότερο το κόστος εργασίας. Και τότε, θα ήμασταν ανταγωνιστικοί.

Ενώ εμείς, έχουμε τονίσει ακριβώς το αντίθετο. Ανταγωνιστικοί θα είμαστε, όταν βάλουμε τον άνθρωπο στο επίκεντρο της πολιτικής μας, όταν βάλουμε τον εργαζόμενο, τον αγρότη, το μικρομεσαίο επιχειρηματία στο επίκεντρο της πολιτικής μας. Όταν βάλουμε το νέο άνθρωπο στο επίκεντρο της πολιτικής μας, με την παιδεία, με τη σιγουριά, με την ασφάλεια, με σωστές συνθήκες εργασίας, με ανθρωπιά, για ποιότητα στα προϊόντα μας, για ποιότητα στη χώρα, για ποιότητα της Ελλάδας, για μια Ελλάδα των αξιών.

Αυτή ήταν η κυβέρνηση δυστυχώς, που με νόμο χάρισε 28 δις ευρώ στις τράπεζες, στους τραπεζίτες, χωρίς καμία απολύτως εγγύηση ότι αυτά τα χρήματα θα πάνε στην πραγματική οικονομία. Δυστυχώς, η απληστία τους, η εξουσία τους, οι μηχανισμοί τους, τους πήγαν νομοτελειακά στο ατέλειωτο καθημερινό κατάλογο των σκανδάλων.

Δεν ξέρω αν έχει υπάρξει άλλη εποχή στη Μεταπολίτευση, που το σύνολο σχεδόν των εφημερίδων, στο σύνολο σχεδόν των ημερών κάθε χρονιάς που περνάει, να ασχολούνται με σκάνδαλα -ομόλογα, Finance Bank, Αγροτική, ΓΕΡΜΑΝΟΣ, κουμπάροι, ΟΤΕ, Βατοπέδι- ξεπουλώντας δημόσια περιουσία και στερώντας τη χώρα από στρατηγικά εργαλεία ανάπτυξης.

Τώρα βεβαίως, επιχειρούν να ξεμπερδέψουν με το πρόσφατο σκάνδαλο -σκάνδαλο, το οποίο νομίζω ότι συνέβαλε κι αυτό στον ξεσηκωμό των νέων- με μια γενικόλογη ανάληψη ευθυνών. Αλλά γι' αυτή την πρωτοφανή λεηλασία της περιουσίας του λαού, ανάληψη πολιτικών ευθυνών, σημαίνει δύο πράγματα απλά:

Προανακριτική και παραίτηση. Αυτή είναι η στάση ευθύνης ενός ευνομούμενου κράτους και μιας κυβέρνησης η οποία θέλει να υπηρετεί το δίκιο.

Δυστυχώς, για ποιους δούλεψε αυτό το κράτος της νεοσυντήρησης; Ποιοι ευνοήθηκαν; Ποιοι εξασφάλισαν πλούτο για τον εαυτό τους; Ασυλία για τις ανομίες τους; Την απάντηση, δεν την ξέρουν μόνο οι Έλληνες πολίτες. Δυστυχώς. Αυτή βεβαίως την απάντηση, τη φωνάζουν στις διαδηλώσεις τους οι νέοι. Δυστυχώς, σήμερα, τη γράφουν και όλες οι έγκυρες ξένες εφημερίδες, αναμεταδίδουν, δυστυχώς για τη χώρα μας, τα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα, ποιοι ευνοήθηκαν για τη διαφθορά στη χώρα μας, για την κατάρρευση κάθε ευνομούμενης Πολιτείας.

Για την έννοια του εύκολου κέρδους των κρατικοδίαιτων, που δεν παράγουν πραγματικά, αλλά παρασιτικά. Για ένα κράτος - δυνάστη, που αγνοεί το δημόσιο συμφέρον, που είναι πελατειακό και υποκριτικό, που ευτελίζεται και ευτελίζει. Ένα κράτος, ικανό να στήνει σκευωρίες και συγκαλύψεις, ανίκανο όμως να προστατέψει τη χώρα μας, τα δάση μας από τις πυρκαγιές, τα νερά μας από τη μόλυνση των τοξικών αποβλήτων.

Ανίκανο και αδιάφορο να προστατέψει την ομαλότητα, να εγγυηθεί τα δικαιώματα του πολίτη, τη ζωή του, την περιουσία του, τις ελευθερίες του. Ένα κράτος χωρίς αξίες, που δούλεψε για τις πιο σκοτεινές και ακραίες δυνάμεις ενός συστήματος ανισότητας, με στρατηγική έντασης και πόλωσης, σύγκρουσης και φόβου, πελατειακού χρηματισμού της κοινωνίας μας.

Ένα κράτος αμοραλισμού, που προσπαθεί να συμψηφίσει μια ζωή με περιουσίες που χάθηκαν. Να σβήσει τις ευθύνες της ανικανότητάς τους σε κρίσιμες ώρες, που ξέσπασε η τυφλή βία, με μπαλώματα αποζημιώσεων, σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ήδη το φάσμα της καταστροφής, χωρίς να φταίνε σε τίποτε.

Θέλω εδώ να επαναλάβω για πολλοστή φορά την απόλυτη αντίθεσή μας στη βία, την απόλυτη αντίθεσή μας στις καταστροφές ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας. Την απόλυτη καταδίκη αυτών των φαινομένων και τη συμπαράστασή μας και τη στήριξή μας σε όλους όσοι επλήγησαν. Βεβαίως, και την απόλυτη ανάγκη αποκατάστασης της ομαλής λειτουργίας της ζωής στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις.

Για μας, η δημοκρατία έχει πρόσωπο. Η δημοκρατία δεν φορά κουκούλα.

Όμως, φίλες και φίλοι, αν εμείς αυτά τα βιώνουμε, τα βιώνει ακόμη πιο έντονα η νέα γενιά της χώρας. Αυτά βλέπει, αυτά βιώνει και γι' αυτό εξεγείρεται. Βιώνει ακόμη μεγαλύτερα αδιέξοδα, διότι αυτή η νέα γενιά καλείται να αντιμετωπίσει ίσως τα πιο δύσκολα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει ο πλανήτης μας: από την κλιματική αλλαγή, τις πανδημίες, την ανισότητα, τη φτώχεια, τη μετανάστευση, την παγκοσμιοποίηση. Τεράστια προβλήματα, για τα οποία εμείς πρέπει να εξοπλίσουμε αυτούς τους νέους, για να μπορούν και να αισθάνονται ικανοί απέναντι στις νέες προκλήσεις που έχει η ανθρωπότητα.

Όμως αυτό σημαίνει και σωστή παιδεία. Ζουν σήμερα ένα σχολείο συγκεντρωτικό, απαξιωμένο από τις αλλεπάλληλες μειώσεις στον προϋπολογισμό των επενδύσεων στα σχολεία, στα σχολικά κτίρια. Αισθάνονται αποξενωμένοι από τη γνώση, τη χαρά της γνώσης, διότι για τους νέους το σχολείο γίνεται χώρος καταναγκαστικών έργων, αποστήθισης και παπαγαλίας, σε μια εποχή που η πληροφορία υπάρχει παντού και χρειάζεται η κριτική σκέψη και η ανάλυση.

Δεν σημειώνουν στα βιβλία τους αυτά που τους ενδιαφέρουν, σημειώνουν αυτά που τους υπαγορεύει το σύστημα. Τα άλλα, είναι σχεδόν απαγορευμένα. Με άπειρες ώρες της ζωής τους, και μέσα στο σχολείο, και έξω, στα φροντιστήρια, που κοστίζουν στους γονείς τους, να κυνηγούν, ανταγωνιζόμενοι ο ένας τον άλλο, το βαθμό. Ένα βαθμό, που περιμένουν να τους ανοίξει την πόρτα της προοπτικής, της ελπίδας. Κι όμως, ανοίγει μια πόρτα, δυστυχώς, ενός σκοτεινού λαβύρινθου χωρίς προοπτικές, με πτυχία πολλές φορές χωρίς αντίκρισμα, μετά από επένδυση δική τους, των γονιών τους, σε μια φρούδα ελπίδα.

Ένα σχολείο, που όπως είπε ο Γιάννης Μεντεκίδης  προηγούμενα, δεν χτίζει χαρακτήρες και αξίες αλλά, δυστυχώς, γκρεμίζει όνειρα. Ενώ ζουν σε μια πόλη, την κάθε πόλη της Ελλάδας, από την Αθήνα μέχρι την πόλη της επαρχίας, που η παράδοση, η ιστορία μας, η τόσο πλούσια ιστορία μας και παράδοσή μας, δεν έχει πια φωνή, δεν υπάρχει, κατεστραμμένη από το τσιμέντο και την κακογουστιά.

Αισθάνονται ξένοι στον τόπο τους. Δεν είναι ξένοι στον τόπο τους. Όμως, κάποιοι θα ήθελαν να είναι και να τους λένε ότι είναι δάκτυλος των ξένων  όλα αυτά τα πράγματα. Δεν είναι ξένοι στον τόπο τους, ούτε ξένοι στον τόπο τους είναι τα περίπου 200.000 παιδιά των μεταναστών δεύτερης γενιάς, που είναι Ελληνόπουλα. Απλώς, εμείς δεν τους έχουμε δώσει το δικαίωμα να είναι και τυπικά Ελληνόπουλα. Και αυτοί αισθάνονται ξένοι στον δικό τους πια τόπο.

Η νέα γενιά αισθάνεται ξένη, αλλά είναι Έλληνες. Δεν αισθάνονται ότι η Ελλάδα ανήκει σ' αυτούς. Δεν αισθάνονται ότι η Ελλάδα ανήκει και στη νέα γενιά των Ελλήνων. Γι' αυτούς, η Ελλάδα δεν ανήκει στους Έλληνες. Ανήκει, όπως οι ίδιοι λένε, με την δική τους γλώσσα, σ' αυτούς που είτε έχουν κολλητούς, είτε έχουν «cash». Αυτά είναι τα δικά τους λόγια.

Ανήκει στους κουμπάρους και στους «ημέτερους», τους λίγους και πλουσίους. Και προσπαθεί αυτή η νέα γενιά, μέσα σ' αυτή την γκρίζα πραγματικότητα, να δώσει την δική της πινελιά, το δικό της χρώμα, το δικό της φως. Είτε με τα skate boards στις πλατείες, σε κάθε ανοιχτή αλάνα, είτε με το γκράφιτι στους τοίχους, είτε με την αναζήτηση ανθρωπιάς στις καφετέριες.

Και ζουν και τον δικό τους κόσμο, πλάθουν  τα δικά τους όνειρα, ζωγραφίζουν με τα δικά τους χρώματα στον κυβερνοχώρο, στο διαδίκτυο, που τους δίνει μια δική τους ελευθερία, έκφραση και δημιουργικότητα. Πλάθουν την δική τους εικονική πραγματικότητα. Πιο όμορφη, πιο ανθρώπινη, σερφάροντας ανά την υφήλιο ως πραγματικοί πολίτες του κόσμου.

Και θέλουν, καθώς σερφάρουν ανά τον κόσμο, να είναι περήφανοι για την Ελλάδα. Και αυτό πρέπει να κάνουμε. Να τους κάνουμε πάλι περήφανους για την Ελλάδα, περήφανους για την πατρίδα μας.

Αλλά η πραγματικότητα την οποία ζουν μετά, έξω απ' αυτό τον κυβερνοχώρο, είναι τόσο διαφορετική. Στο τέλος του δρόμου, τους περιμένει η κόλαση μιας αντινεανικής, πελατειακής και κλειστής αγοράς εργασίας. Τους περιμένουν τα stage, οι ουρές στα βουλευτικά γραφεία, η ημιαπασχόληση, τα 300 και 400 ευρώ.

Ζουν μια ελευθερία στο δικό τους κόσμο, ενώ βλέπουν τον απόλυτο δικό τους ευτελισμό από το ρουσφέτι και την αναξιοκρατία. Ξέρουν ότι ακόμα και γι' αυτό το άθλιο stage, πρέπει να πουλήσουν την συνείδησή τους, να πουλήσουν την ψυχή τους σε κάποιον κομματάρχη, κάποιον μεσάζοντα, μόνο και μόνο επειδή εξουσιάζει ο ίδιος το κράτος.

Και μετά, με οργή ρωτούν γιατί. Και έχουν δίκιο. Γιατί ένα κράτος να εχθρεύεται, να περιφρονεί τη νέα γενιά, να περιφρονεί το ντύσιμό τους, το κούρεμά τους, να περιφρονεί τη γλώσσα, τις μουσικές τους, τα όνειρά τους, τα θέλω τους, να φοβάται το χαμόγελό τους, την πολυχρωμία των κινημάτων τους, να ασκεί διώξεις σε 15χρονους διαδηλωτές με βάση τον αντιτρομοκρατικό νόμο, με αναγόρευση των Αστυνομικών σε «πραίτορες», με απαγωγές Πακιστανών, με συγκάλυψη υποκλοπών, με την υπόθεση της «ζαρντινέρας» στην Θεσσαλονίκη, με βασανισμούς σε Αστυνομικά Τμήματα, με άγρια καταστολή φοιτητικών αγώνων, με ατιμωρησία των υπεύθυνων όλων αυτών των πράξεων, με την τραγική κορύφωση που γράφτηκε πριν από 10 μέρες με τον Αλέξανδρο.

Παλέψαμε χρόνια, για να συμφιλιώσουμε ένα κράτος της Δεξιάς, ένα κράτος αστυνομοκρατίας, με τον λαό. Κατάφερε η Δεξιά, μέσα σε λίγα χρόνια, να βάλει ξανά το κράτος της αστυνομοκρατίας απέναντι στον Ελληνικό λαό. Ένα κράτος, εχθρό της ελπίδας και των ονείρων. Γι' αυτό το κράτος εξεγείρεται σήμερα η νεολαία, οι νέοι των i-pod, των κινητών, των skate boards, του internet. Είναι η νεολαία των αδιεξόδων.

Γεμίζουν τις πλατείες με την οργή, μακριά όμως από τους βανδαλισμούς, με πρόσωπα ακάλυπτα, φανερά, χωρίς κουκούλες. Διαδηλώνουν την νεανική τους ορμή και αυθόρμητα, μακριά από κομματικές αυθεντίες ή επαγγελματίες καθοδηγητές. Βγαίνουν απ' το καβούκι τους, της ατομικότητας, ψάχνοντας για μια νέα συλλογικότητα, για να πουν «όχι» στη βία που γεννά ένα σάπιο σύστημα εξουσίας και να ρίξουν το τείχος της απόρριψης, του αποκλεισμού που συναντούν κάθε μέρα μπροστά τους. Ν' ανοίξουν επιτέλους ένα παράθυρο στο μέλλον. 

Συντρόφισσες και σύντροφοι, προχθές, άκουσα νέα παιδιά που διαδήλωναν, να φωνάζουν ένα σύνθημα, το οποίο είδα και σ' ένα πρωτοσέλιδο την επόμενη μέρα. Έλεγαν το εξής: «Στις τράπεζες λεφτά, στη νεολαία σφαίρες. Ήρθε η ώρα για τις δικές μας μέρες».

Είχαν δίκιο. Έχουν δίκιο. Ήρθε η ώρα γι' αυτούς, ήρθε η ώρα για όλους μας ν' αναλάβουμε την μεγάλη ευθύνη των αλλαγών στην χώρα μας. Να φέρουμε πιο κοντά τις δικές τους μέρες.

Και πολύ σωστά μας είπε προηγουμένως ο Γιάννης Μεντεκίδης, να τους ακούσουμε με ανοιχτά τα μάτια της ψυχής μας, να μάθουμε απ' αυτούς. Ν' ανοίξουμε τις Οργανώσεις μας, ν' ανοίξουμε την ψυχή μας, να κατανοήσουμε τις αλήθειες τους, να ξαναβρούμε εκείνη την διαρκή εφηβεία, που είναι γραμμένη στο πολιτικό DNA του ΠΑΣΟΚ, στην ιδρυτική μας ταυτότητα.

Να μιλήσουμε με υπευθυνότητα και ειλικρίνεια, μακριά από κάθε κομματισμό, κάθε ιδιοτέλεια, κάθε προσπάθεια καπελώματος, μακριά από κάθε ψηφοθηρική κερδοσκοπία. Και να πούμε: Κάντε την δική σας δύναμη, κάντε την δική σας οργή, κάντε την δύναμη ριζοσπαστισμού, δύναμη αλλαγής.

Ναι, γίνετε εσείς μπροστάρηδες, για να φτιάξετε αυτή την κοινωνία ανθρωπιάς, την οποία όλοι θέλουμε και την οποία ακόμα περισσότερο θέλετε εσείς, οι νέοι. Έτσι, τους λέμε, είσαστε επιτέλους ισότιμοι πολίτες, με δικαιώματα και ευθύνες. Είσαστε το μέλλον που θέλουμε. Φτιάξτε αυτό το μέλλον, κάνοντας την οργή σας θετική δράση.

Φίλες και φίλοι, η χώρα χρειάζεται επειγόντως αλλαγή. Ένα άλλο δημόσιο ήθος, μια άλλη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, μια άλλη κοινωνία και οικονομία.

Σήμερα, ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός, ο νεοσυντηρητισμός καταρρέει σ' όλο τον πλανήτη. Και εμείς, οι σοσιαλιστές, ήδη έχουμε πάρει πρωτοβουλίες, έχουμε καταθέσει προτάσεις για τον εκδημοκρατισμό της παγκοσμιοποίησης, για την αναδιοργάνωση, τον έλεγχο του χρηματοπιστωτικού συστήματος, για έναν νέο και ενισχυμένο ρόλο του κράτους, για ένα κράτος Δικαίου όμως. Αυτό χρειάζεται πολύ περισσότερο και στη χώρα μας, την Ελλάδα. Ένα κράτος δικαιοσύνης, αλληλεγγύης και ανθρωπιάς.

Μου θέτουν πολλοί το ερώτημα "μα τώρα, με την κρίση την οικονομική, μήπως πρέπει να κάνουμε πίσω σε κάποιες από τις προγραμματικές μας προτάσεις, που έχουμε εξαγγείλει, ή κάποιες από τις αλλαγές που θέλουμε να κάνουμε, κάποια από τα οράματα τα οποία έχουμε"; Η απάντηση νομίζω είναι απλή. Οι αλλαγές, όχι μόνο δεν μπαίνουν στο χρονοντούλαπο, οι αλλαγές σήμερα γίνονται αδήριτη ανάγκη, για να μπορέσουμε ν' αντιμετωπίσουμε αυτή την κρίση, κοινωνική, θεσμική, αξιακή, οικονομική. Γίνονται για μας, τους Έλληνες, εθνική επιταγή.

Για ένα ευνομούμενο κράτος, ένα κράτος Δικαίου, που εκπροσωπεί αυθεντικά τους πολίτες, τους σέβεται και τους στηρίζει. Προστατεύει τα δικαιώματά τους.  Υπερασπίζεται το δημόσιο συμφέρον. Ένα κράτος για τους πολλούς, ανοιχτό, δημοκρατικό, όχι αυταρχικό, πελατειακό, συγκεντρωτικό και ολιγαρχικό.

Ένα κράτος επιτελικό, ισχυρό, όχι μεγάλο και σπάταλο, που δίνει δυνατότητες στη κοινωνία, στην Περιφέρεια, που αναπτύσσει τις δυνατότητες των πολιτών, που βάζει κανόνες στην αγορά, που ελέγχει, σχεδιάζει. Σχεδιάζει την αναπτυξιακή πορεία, σχεδιάζει αποφασιστικά για τις δημόσιες επενδύσεις και εγγυάται την δίκαιη κατανομή του πλούτου.

Ναι, τώρα είναι η ώρα, να φτιάξουμε την δημοκρατία μας, να ενισχύσουμε τους θεσμούς δικαιοσύνης, διαφάνειας και αυτοδιοίκησης.

Τώρα είναι ώρα για κοινωνική δικαιοσύνη, συνοχή και αλληλεγγύη, υγεία και πρόνοια.

Τώρα είναι η ώρα για επένδυση στην παιδεία, στη σιγουριά, στην καινοτομία, στην Περιφέρεια, στην αγροτική οικονομία, στην τουριστική μας ανάπτυξη με ποιότητα. Αυτό που λέμε «πράσινη ανάπτυξη».

Παραφράζοντας τον Κορνήλιο Καστοριάδη, ή θα έχουμε δημοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη και πράσινη ανάπτυξη, ή θα έχουμε βία και βαρβαρότητα.

Φίλες και φίλοι, και στο τελευταίο ερώτημα που πολλοί ρωτούν, "είσαστε έτοιμοι"; Βεβαίως είμαστε έτοιμοι. Πρώτα απ' όλα, ξέρουμε τα μεγάλα προβλήματα και τις μεγάλες προκλήσεις. Η Ελλάδα έχει πάρει έναν κατήφορο, και αυτόν θα τον σταματήσουμε. Ανησυχούμε. Είμαστε έτοιμοι, διότι ξέρουμε ότι πρέπει άμεσα να γίνουν αλλαγές, και ανησυχούμε και ανησυχώ, διότι η αξιοπιστία της χώρας μας έχει τρωθεί, όχι μόνο εντός της Ελλάδας, αλλά διεθνώς, σε μια δύσκολη στιγμή οικονομικής κρίσης, όπου χρειάζεται να δανειστεί η Ελλάδα, χρειάζεται να προτείνει η Ελλάδα, χρειάζεται να διαπραγματευθεί η Ελλάδα, από τα οικονομικά, μέχρι τα μεγάλα εθνικά ζητήματα. Με ποια αξιοπιστία; Με ποια αξιοπιστία θα μπορέσει αυτή η κυβέρνηση να εκπροσωπήσει δυναμικά, με σχέδιο, αποτελεσματικά, τα συμφέροντα του Ελληνικού λαού, τα συμφέροντα της πατρίδας μας;

Δυστυχώς, δεν μπορεί. Και εγώ είμαι αναγκασμένος να υπερασπιστώ τη χώρα -όπως πάντα βεβαίως το κάνουμε- αλλά μέσα στην παραλυσία αυτής της κυβέρνησης, βρίσκομαι συνεχώς μπροστά στα αμείλικτα ερωτήματα των ξένων δημοσιογράφων και των ξένων καναλιών, για το τι γίνεται στην Ελλάδα.

Και το ρεφρέν μου είναι κάθε φορά ότι, δεν είναι αυτή η Ελλάδα που βλέπετε. Θυμηθείτε την Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων, θυμηθείτε την Ελλάδα των μεγάλων έργων, θυμηθείτε την Ελλάδα που μπήκε στην ΟΝΕ, θυμηθείτε την Ελλάδα που έβαλε την Κύπρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θυμηθείτε την Ελλάδα της ειρήνης, θυμηθείτε την Ελλάδα της δύναμης στα Βαλκάνια.

Είμαστε έτοιμοι, διότι έχουμε αυτογνωσία. Ξέρουμε και έχουμε μάθει από τα λάθη μας. Είμαστε έτοιμοι, όμως, γιατί έχουμε και εμπειρία, εμπειρία τόσων στελεχών που γνωρίζουν, που ξέρουν πώς να σχεδιάσουν. Και είμαστε έτοιμοι, γιατί έχουμε και την ανανέωση, τον δυναμισμό που μας φέρνει την πολιτική βούληση. Μια ατσάλινη πολιτική βούληση, να κάνουμε τις απαραίτητες αλλαγές που χρειάζεται η χώρα. Αυτό το εγγυόμαστε, το εγγυώμαι εγώ προσωπικά. Αυτή είναι η πρόκληση, και σ' αυτή την πρόκληση, θα απαντήσουμε με ένα μεγάλο ΝΑΙ και μια σιγουριά για τον Έλληνα.

Είμαστε έτοιμοι, γιατί έχουμε πρόγραμμα, προγραμματικές θέσεις. Βεβαίως, πάντα με διαβούλευση, με συμμετοχή, την οποία συνεχίζουμε και θα συνεχίσουμε μέχρι την τελευταία μέρα των εκλογών, και θα συνεχίσουμε και μετά τις εκλογές. Αλλά ξέρουμε πού πηγαίνουμε, ξέρουμε πού πηγαίνει αυτή η χώρα, πού πρέπει να πάει. Και διαμορφώνουμε μια νέα συμφωνία για τον πολίτη, μια νέα συμφωνία με τον πολίτη, μια νέα συμφωνία από τον πολίτη.

Είμαστε έτοιμοι και για έναν ακόμα λόγο, γιατί ξέρουμε και πώς θα κυβερνήσουμε. Με μια άλλη ανθρωπιά, με ένα άλλο ήθος και ύφος, με μια άλλη αντίληψη διακυβέρνησης, σεβασμού και αξιοπρέπειας, όπως δείξαμε πολύ απλά προχθές, με ένα κερί που ανάψαμε ενάντια στην βία, για μια ανθρώπινη κοινωνία, στις πλατείες, μαζί με τον πολίτη.

Για ακόμα μια φορά, ρίξαμε ένα σπόρο για ένα νέο πολιτικό πολιτισμό που χρειάζεται η χώρα. Έναν πολιτισμό δημοκρατίας. Έναν πολιτισμό ανθρωπιάς. Έναν πολιτισμό που σέβεται τον πολίτη. Και έτσι θα συνεχίσουμε. Και σήμερα ως αντιπολίτευση, και αύριο ως κυβέρνηση, κάνοντας τις θέσεις μας πράξη.

Πράξη και παράδειγμα, πράξη και παράδειγμα του καθένα μας, γνωρίζοντας ότι αναλαμβάνουμε την εξουσία, όχι για την εξουσία, όχι για τις καρέκλες. Αναλαμβάνουμε την εξουσία, γιατί έχουμε συναίσθηση της ευθύνης, της στιγμής, της ιστορικής μας πορείας, της πορείας της χώρας μας, αυτής της θετικής πορείας που είναι ταυτισμένη με την θετική πορεία του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος.

Και αυτή η φωνή για Αλλαγή, αλλαγή για ανθρώπινο πρόσωπο, με μια ανθρώπινη κοινωνία, πρέπει να φθάσει σε κάθε Έλληνα και Ελληνίδα, σε κάθε πόλη και γειτονιά, κάθε χωριό και νησί, κάθε χώρο δουλειάς και εκπαιδευτικό ίδρυμα, χωράφι, συνδικάτο, καφενείο, παντού.

Γιατί δεν ζητάμε απλώς την ψήφο του Ελληνικού λαού. Αυτό που ζητάμε, για να χτίσουμε αυτή την νέα πορεία, είναι την εμπιστοσύνη και πάλι του Ελληνικού λαού. Την εμπιστοσύνη, πρώτα απ' όλα, στον ίδιο του τον εαυτό. Την εμπιστοσύνη, πρώτα απ' όλα, στους ίδιους τους θεσμούς της δημοκρατίας, στην ίδια του την πατρίδα.

Και έτσι, σας καλώ όλους να συζητήσουμε με τους πολίτες, να κερδίσουμε την καρδιά και το μυαλό τους, και ιδιαίτερα των νέων παιδιών. Να εμπνεύσουμε μια νέα πολιτική δυναμική και να κάνουμε την συντριπτική πλειοψηφία, αυτή που ήδη έχουμε διαμορφώσει σήμερα, μια νέα πλειοψηφία προοδευτική.

Σας ζητώ, λοιπόν, να μπείτε στην πρώτη γραμμή του αγώνα. Είμαι σίγουρος ότι το κάνετε και θα το κάνετε με τον καλύτερο τρόπο. Και είμαι βέβαιος ότι, εσείς, τα στελέχη του Εθνικού Συμβουλίου του Κινήματός μας, θα πρωτοστατήσετε στη γιγάντια, συλλογική προσπάθεια να κάνουμε αυτό το πλειοψηφικό ρεύμα, που ήδη σχηματίζεται, πανίσχυρο και ανίκητο ποτάμι.

Πανίσχυρο και ανίκητο ποτάμι αλλαγής, που θα παρασύρει στο διάβα του όλα τα εμπόδια αντίστασης της νεοσυντήρησης. Με τα όποια κόλπα και προσπάθειες θα χρησιμοποιήσουν μέχρι και τις εκλογές, όποτε κι αν αυτές γίνουν. Κι αυτό, θα το κάνουμε μαζί με τα νέα παιδιά, μαζί με τα όνειρά τους, με τα όνειρά τους αποτυπωμένα στις σημαίες μας.

Από την κρίση αυτή, με ρωτούν πολλές φορές και "με ποιους θα πάτε"; Δεν μπορούμε να βγούμε ένας-ένας, θα βγούμε όλοι μαζί, και θα βγούμε όλοι μαζί, αν βάλουμε κοινούς στόχους, μια πλατειά κοινωνική συμμαχία. Να δουλέψουμε όλοι μαζί γι/ αυτούς τους νέους κοινούς στόχους που χρειαζόμαστε, για να διαμορφώσουμε αυτή τη νέα σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και Πολιτείας.

Μια νέα ενότητα αξιών, στόχων και κράτους Δικαίου. Αυτό εγγυόμαστε εμείς σήμερα, αυτό το πρότυπο ηγεσίας προτείνουμε. Ένα πρότυπο, που ενώνει τον Ελληνισμό σε αυτούς τους κοινούς στόχους, σε μια κοινή προσπάθεια. Έτσι θα προχωρήσουμε.

Έτσι θα προχωρήσουμε σήμερα ως αξιωματική αντιπολίτευση. Έτσι θα προχωρήσουμε και αύριο ως κυβέρνηση, για να φθάσουμε σε αυτήν  την Ελλάδα που θέλουμε κι αυτήν που δικαιούμαστε να οραματιζόμαστε. Στην Ελλάδα, που τελικά ονειρεύονται τα παιδιά μας, με τη δική τους φωνή, και της οργής, αλλά και της δημιουργίας. Τα αγόρια και τα κορίτσια που βρίσκονται αυτές τις μέρες στους δρόμους.

Σας ευχαριστώ.