Ãñáöåßï Ðñïûðïëïãéóìïý ôçò ÂïõëÞò: Óõìöùíßá ìå ôïõò åôáßñïõò êáé ãñÞãïñá

Âáóßëçò Öïõñôïýíçò

ΠαρασκευÞ 30 Ιανουαρßου 2015

http://www.fourtounis.gr/Στην τελευταßα τριμηνιαßα ¸κθεσÞ του για τους μÞνες Οκτþβριο- ΔεκÝμβριο 2014, το κοινοβουλευτικü Γραφεßο Προûπολογισμοý του ΚρÜτους προβαßνει και σε διαπιστþσεις που αφοροýν τις προοπτικÝς μιας νÝας διαπραγμÜτευσης της ΕλλÜδας με τους εταßρους και δανειστÝς της, θεωρþντας την εφικτÞ και αναγκαßα, αν και χωρßς αυταπÜτες για το εýρος των αλλαγþν που αυτÞ θα μποροýσε να επιφÝρει.
Πιο συγκεκριμÝνα, επισημαßνεται στην ¸κθεση πως τα κρατικÜ Ýσοδα παρουσßασαν υστÝρηση τους τελευταßους μÞνες του 2014, λüγω εξÜντλησης της φοροδοτικÞς ικανüτητας των ΕλλÞνων, αλλÜ και λüγω των συνεπειþν τοý προεκλογικοý κλßματος που δημιουργÞθηκε με αφορμÞ την προεδρικÞ εκλογÞ. ΑποτÝλεσμα Þταν η διεýρυνση του δημοσιονομικοý κενοý, που μεßωσε τα ταμειακÜ διαθÝσιμα του Δημοσßου, με συνÝπεια η νÝα κυβÝρνηση να ξεκινÜ τη διαχεßρισÞ τους απü δυσμενÝστερη δημοσιονομικÞ αφετηρßα απü την προβλεπüμενη.
«Η νÝα κυβÝρνηση θα πρÝπει να αποπληρþσει εντüς των επüμενων δýο μηνþν δÜνεια (κυρßως προς το ΔΝΤ) ýψους περßπου 4 δισ. ευρþ και να αναχρηματοδοτÞσει Ýντοκα γραμμÜτια ýψους περßπου 7 δισ. Ακüμα μεγαλýτερο πρüβλημα θα προκýψει μετÜ τον Ιοýλιο 2015, üταν η ΕλλÜδα θα Ýχει ανÜγκη για 8,8 δισ. ευρþ για να καλýψει τις υποχρεþσεις της Ýναντι της ΕΚΤ, δευτερευüντως Ýναντι του ΔΝΤ και τüκους. Φαßνεται αδýνατο να καλυφθοýν οι σχετικÝς χρηματοδοτικÝς δαπÜνες χωρßς μια συνολικÞ συμφωνßα με τους εταßρους» σημειþνεται στην ¸κθεση.
Για ολüκληρο το 2015, «οι δανειακÝς υποχρεþσεις της χþρας ανÝρχονται σε 22,5 δισ. ευρþ και αφοροýν αποπληρωμÝς ομολüγων που κατÝχει η ΕΚΤ, δüσεις προς εξüφληση δανεßων απü το ΔΝΤ, καταβολÞ τüκων κ.Ü.». Με την προûπüθεση üτι ο Προûπολογισμüς του 2015 (ο οποßος καταστρþθηκε απü την κυβÝρνηση ΣαμαρÜ) εκτελεßται κανονικÜ, «δεν υπÜρχει ιδιαßτερο πρüβλημα πληρωμÞς των τüκων για τα δÜνεια της χþρας». Ανοικτü üμως μÝνει το ζÞτημα της αποπληρωμÞς των ßδιων των δανεßων, καθþς η προσφυγÞ στις αγορÝς δεν εßναι δυνατÞ. Στο πλαßσιο αυτü, το Γραφεßο Προûπολογισμοý του ΚρÜτους, θεωρεß πως μßα διαπραγμÜτευση και συμφωνßα της ΕλλÜδας με τους εταßρους για την εξυπηρÝτηση του χρÝους, εßναι δυνατÞ.
«Στη διαπραγμÜτευση της ΕλλÜδας με τους Ευρωπαßους εταßρους, η κÜθε πλευρÜ αντιμετωπßζει τις δυσκολßες της. Η ΕλλÜδα αντιμετωπßζει μεγαλýτερες δυσκολßες, διüτι εßναι οφειλÝτρια, χρειÜζεται περαιτÝρω χρηματοδοτικÞ (και τεχνικÞ) στÞριξη, Ýχει απολÝσει πολýτιμο χρüνο και δεν Ýχει επαρκÞ διεθνÞ κÜλυψη. ΠιθανÞ Ýλλειψη συμφωνßας σε σχÝση με τη διευθÝτηση των χρηματοδοτικþν αναγκþν της χþρας θα ισοδυναμοýσε με πιστωτικü γεγονüς» σημειþνεται στην ¸κθεση. Απü την Üλλη πλευρÜ, ωστüσο, «η διαπραγματευτικÞ θÝση των Ευρωπαßων εταßρων εßναι επßσης δýσκολη, διüτι παρüλο που φαßνεται üτι εßναι εξοπλισμÝνοι με θεσμοýς για να αποτρÝψουν επÝκταση της κρßσης (ΕΜΣ, νÝα πολιτικÞ ΕΚΤ κ.Ü.), εν τοýτοις οι -πολιτικÝς κυρßως- επιπτþσεις μιας αρνητικÞς εξÝλιξης εßναι ανυπολüγιστες» επισημαßνεται στην ¸κθεση.
Σε περßπτωση που δεν επÝλθει συμφωνßα, η ΕλλÜδα θα απολÝσει κατ' αρχÜς 7,2 δισ. ευρþ των δανεßων του ΔΝΤ και της Ευρωζþνης, και η ελληνικÞ κυβÝρνηση δεν θα μπορÝσει να συμμετÜσχει μÝσω των τραπεζþν στο πρüγραμμα «ποσοτικÞς χαλÜρωσης» της ΕΚΤ. «Για τη συμμετοχÞ σε αυτü Ýχουν τεθεß ως κýριες προûποθÝσεις η ýπαρξη προγρÜμματος προσαρμογÞς» υπενθυμßζει το Γραφεßο. Το ποσü δε που μπορεß να αντληθεß απü τον ΜÜρτιο του 2015 Ýως τον ΣεπτÝμβριο του 2016 απü το πρüγραμμα «ποσοτικÞς χαλÜρωσης» ανÝρχεται σε περßπου 30 δισ. «και θα συνÝβαλε στην επιδιωκüμενη ανÜπτυξη αντß της λιτüτητας». Επßσης, χωρßς πρüγραμμα προσαρμογÞς, η ελληνικÞ κυβÝρνηση «δεν θα μπορεß να αξιοποιÞσει το ποσü των 11,4 δισ. που Ýχει σÞμερα το Ταμεßο ΧρηματοπιστωτικÞς Σταθερüτητας» σημειþνεται, μεταξý Üλλων, στην ¸κθεση.
Ωστüσο, «τυχüν ρÞξη θα εßχε Üμεσο κüστος και στους εταßρους, κυρßως διüτι Ýχουν εγγυηθεß το μεγαλýτερο μÝρος του δημüσιου χρÝους της ΕλλÜδας». ΜÝχρι σÞμερα η ΕλλÜδα Ýχει λÜβει 183 δισ. ευρþ ως χρηματοδοτικÞ στÞριξη απü την ΕΕ -μüνο το γερμανικü μερßδιο εßναι περßπου 50 δισ. και το ßδιο ισχýει και για τα Üλλα κρÜτη-μÝλη. «ΣυνολικÜ, η ελληνικÞ θÝση εßναι μεν αδýναμη, αλλÜ και η ΕΕ δεν θα ωθÞσει στα Üκρα τις απαιτÞσεις της, δεδομÝνου κιüλας üτι γενικÜ η κατεýθυνση της οικονομικÞς πολιτικÞς αμφισβητεßται Þδη ιδεολογικÜ και πολιτικÜ. Επßσης, δε θα πρÝπει να υποτιμÞσουμε üτι Ýνα πιθανü GRexit θα καθιστοýσε την ευρωζþνη απλÞ ζþνη συναλλαγματικþν ισοτιμιþν και συνεπþς θα Ýπληττε τη συνοχÞ της και θα αýξανε τον πιστωτικü κßνδυνο για Üλλες υπερχρεωμÝνες χþρες. ΕπιπλÝον, θα ενßσχυε τις ευρωσκεπτικιστικÝς κεντρüφυγες τÜσεις σε πολλÝς χþρες- μÝλη» σημειþνεται στην ¸κθεση.
ΛαμβÜνοντας υπüψη τα παραπÜνω, το Γραφεßο Προûπολογισμοý του ΚρÜτους, εκτιμÜ πως «για οικονομικοýς και στρατηγικοýς λüγους, οι εταßροι δε θα εßναι ανυποχþρητοι στις θÝσεις τους», πüσο δε μÜλλον, üταν διαπιστþνεται «Þδη δρομολογοýμενη αλλαγÞ πολιτικÞς στην ΕΕ». Το Μνημüνιο «επιδÝχεται αλλαγÝς, κυρßως για μια διüρθωση κοινωνικþν αδικιþν, ενδυνÜμωση του δικτýου προστασßας των φτωχþν, και την αποδιÜρθρωση του Üτυπου και τυπικοý θεσμικοý πλαισßου που προστατεýει τους “Ýχοντες και κατÝχοντες” και κÜνει δυνατÞ μεγÜλης Ýκτασης προσοδοθηρικÞ συμπεριφορÜ (...) Η ενδυνÜμωση της προστασßας των μη ευνοημÝνων εßναι δυνατÞ» σημειþνεται.
¶λλες προτÜσεις που Ýχουν ως στüχο την αρχιτεκτονικÞ και την πολιτικÞ της ΕΕ, «συμπßπτουν με ιδÝες που κυκλοφοροýν σε Üλλα κρÜτη-μÝλη της Ευρωζþνης, Þδη εφαρμüζονται (ποσοτικÞ χαλÜρωση με το πρüγραμμα ΝτρÜγκι) Þ προτεßνονται απü αυτÜ (πρωτογενÞ πλεονÜσματα, χωρßς να συνυπολογισθοýν οι δημüσιες επενδýσεις) και μπορεß με κÜποια μορφÞ να συμφωνηθοýν σε βÜθος χρüνου. Σε αυτü το πλαßσιο, το απαιτοýμενο ýψος των πρωτογενþν πλεονασμÜτων και κÜποιας μορφÞς αναδιÜρθρωση του χρÝους εßναι διαπραγματεýσιμα».
Δυσκολßες αναμÝνεται, ωστüσο, να αντιμετωπßσει η ελληνικÞ κυβÝρνηση στην προσπÜθειÜ της να ανατρÝψει υιοθετημÝνα προαπαιτοýμενα, üπως εκεßνα που αφοροýσαν τις παρεμβÜσεις στην αγορÜ εργασßας, τις ιδιωτικοποιÞσεις, το σýστημα κοινωνικÞς ασφÜλισης και τις αλλαγÝς στη δημüσια διοßκηση, καθþς «η οικονομικÞ φιλοσοφßα της νÝας κυβÝρνησης (üπως απορρÝει απü το πρüγραμμα της Θεσσαλονßκης) αποκλßνει απü αυτÞν του μνημονßου». Και παρüτι η ΕΕ «δεν θα εßναι αρνητικÞ σε Ýναν συμβιβασμü» για το ονομαστικü χρÝος, δεν εßναι σαφÝς σε τι ακριβþς θα συνßστατο αυτüς ο συμβιβασμüς.
ΤÝλος, σημειþνεται η προτροπÞ του Γραφεßου Προûπολογισμοý του ΚρÜτους, να μην προτÜσσεται απü τη νÝα κυβÝρνηση το «τÝλος της λιτüτητας», καθþς αυτü συνιστÜ «εσφαλμÝνο στüχο εφüσον δεν συνδÝεται με αναπτυξιακÞ προοπτικÞ». «Η Ýμφαση στο τÝλος της λιτüτητας υποβαθμßζει Üλλες προτεραιüτητες, που συνδÝονται με το μÝλλον της χþρας, καθþς απλÜ καλλιεργεß προσδοκßες για βραχυχρüνια εισοδηματικÜ και μüνον οφÝλη, χωρßς αλλαγÝς σε θεσμοýς, διαδικασßες, συμπεριφορÝς» σημειþνεται μεταξý Üλλων.