Κορυφώνεται η αγωνία για το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης

Κορυφώνεται η αγωνία για το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης
Βασίλης Φουρτούνης	Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2014
Ενόσω οι ανασκαφικές εργασίες προχωρούν στην Αμφίπολη και την ώρα που κορυφώνεται η αγωνία για τον ένοικο του τάφου, οι εκπλήξεις από τον Τύμβο Καστά διαδέχονται η μία την άλλη και προκαλούν για ακόμα μία φορά συγκίνηση. Σύμφωνα με τα όσα έδωσε την Παρασκευή στη δημοσιότητα το υπουργείο Πολιτισμού διαπιστώθηκε η ύπαρξη δαπέδου σφράγισης από πώρινους λίθους. Σώζονται τα τμήματα του δαπέδου τα οποία βρίσκονται σε επαφή με τους πλαϊνούς τοίχους, με την ανασκαφική ομάδα να εκτιμά πως οι πώρινοι λίθοι στον τρίτο και τελευταίο θάλαμο του μνημείου αποτελούν, τελικά, οριζόντιο τοίχο σφράγισης. «Κατά την ανασκαφή, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, διαπιστώθηκε η ύπαρξη δαπέδου σφράγισης από πώρινους λίθους» αναφέρεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση της Παρασκευής. Παράλληλα η ανακοίνωση αναφέρει πως κατά την αποχωμάτωσή του τέταρτου χώρου διαπιστώθηκε η ύπαρξη ενός τεχνητού λάκκου -ορύγματος- επί του φυσικού σχιστολιθικού εδάφους, επιφάνειας 4Χ2,10 μ., το οποίο το υπουργείο επιμένει να μην χαρακτηρίζει κρύπτη. Πάντως η ύπαρξη του ορύγματος -το οποίο έχει διαστάσεις ενός μεγάλου δωματίου- πυροδοτεί νέους προβληματισμούς στην επιστημονική κοινότητα. Η επίτιμη έφορος Αρχαιοτήτων Κατερίνα Ρωμιοπούλου μιλώντας στον Ελεύθερο Τύπο εξήγησε: «Δεν υπάρχει άλλο τέτοιο παράδειγμα σε μακεδονικό τάφο. Για να διαπιστώσουμε ότι όντως πρόκειται για τεχνητό όρυγμα πρέπει να βρεθεί στο εσωτερικό του κάποιο στοιχείο. Αν δεν βρεθεί τίποτα μέσα θα μείνει ως όρυγμα με ερωτηματικά». Παράλληλα, δήλωσε στην εφημερίδα Τα Νέα: «Αν ο βράχος πελεκήθηκε για να γίνει το όρυγμα, ποιος μπορεί να το έκανε και γιατί; Μήπως περιείχε κάποιο κιβώτιο, λάρνακα ή κλίνη; Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε από τη στιγμή που δεν είμαστε ειδικοί στους θησαυρούς των πειρατών της Καραϊβικής. Διότι πλέον απέναντι στο συγκεκριμένο μνημείο είμαστε σαν τον Αλαντίν. Πηγαίνουμε με το λυχνάρι αλλά δεν ξέρουμε τι θα βρούμε». Άλλος αρχαιολόγος διερωτάται: «Πρόκειται για κρύπτη που δημιουργήθηκε στη διάρκεια της κατασκευής του μνημείου ή μήπως για αποθέτη που σκάφτηκε εκ των υστέρων για να τοποθετηθούν εκεί τα μάρμαρα, όπως το κεφάλι και φτερά των Σφιγγών»; Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου, μια τέτοια σκέψη υπονοεί ότι η δημιουργία του ορύγματος ίσως να συμπίπτει χρονικά με τη δημιουργία των σφραγιστικών τοίχων που «υψώθηκαν» για να προστατέψουν το μνημείο από βανδαλισμούς. Την άποψη για την ύπαρξη «αποθέτη» στον τρίτο θάλαμο υποστήριξε πρόσφατα και η καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο ΑΠΘ Χρυσούλα Παλιαδέλη. Πρέπει να σημειωθεί ότι η νέα εξέλιξη αναφορικά με το όρυγμα πλέον αίρεται και η οποιαδήποτε αμφιβολία ότι ο τάφος μπορεί να μην είχε συληθεί από τυμβωρύχους. Το θέμα είναι όμως πότε εισέβαλαν στο μνημείο. Το σύλησαν περισσότερες από μία φορές; Πότε σφραγίστηκε; Πώς βρέθηκε η πόρτα κάτω από το δάπεδο; Η αμμώδης επίχωση μπήκε από ανθρώπινο χέρι; «Το δυστύχημα είναι ότι δεν έχει βρεθεί ούτε ένα κινητό εύρημα, ένα νόμισμα, ένα όστρακο, ειδικά μέσα στον τρίτο θάλαμο» σχολιάζει στα Νέα έμπειρη αρχαιολόγος. «Είναι δυνατόν να περάσουν τυμβωρύχοι και να μην τους έσπασε ένα αγγείο; Να μην τους έπεσε κάτι; Είναι λες κι έχει σκουπίσει κάποιος κι έχει σβήσει τα ίχνη», προσθέτει.

Κορυφώνεται η αγωνία για το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης

Βασίλης Φουρτούνης

Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2014

amfi11 Ενόσω οι ανασκαφικές εργασίες προχωρούν στην Αμφίπολη και την ώρα που κορυφώνεται η αγωνία για τον ένοικο του τάφου, οι εκπλήξεις από τον Τύμβο Καστά διαδέχονται η μία την άλλη και προκαλούν για ακόμα μία φορά συγκίνηση.

Σύμφωνα με τα όσα έδωσε την Παρασκευή στη δημοσιότητα το υπουργείο Πολιτισμού διαπιστώθηκε η ύπαρξη δαπέδου σφράγισης από πώρινους λίθους. Σώζονται τα τμήματα του δαπέδου τα οποία βρίσκονται σε επαφή με τους πλαϊνούς τοίχους, με την ανασκαφική ομάδα να εκτιμά πως οι πώρινοι λίθοι στον τρίτο και τελευταίο θάλαμο του μνημείου αποτελούν, τελικά, οριζόντιο τοίχο σφράγισης. «Κατά την ανασκαφή, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, διαπιστώθηκε η ύπαρξη δαπέδου σφράγισης από πώρινους λίθους» αναφέρεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση της Παρασκευής.
Παράλληλα η ανακοίνωση αναφέρει πως κατά την αποχωμάτωσή του τέταρτου χώρου διαπιστώθηκε η ύπαρξη ενός τεχνητού λάκκου -ορύγματος- επί του φυσικού σχιστολιθικού εδάφους, επιφάνειας 4Χ2,10 μ., το οποίο το υπουργείο επιμένει να μην χαρακτηρίζει κρύπτη.
Πάντως η ύπαρξη του ορύγματος -το οποίο έχει διαστάσεις ενός μεγάλου δωματίου- πυροδοτεί νέους προβληματισμούς στην επιστημονική κοινότητα. Η επίτιμη έφορος Αρχαιοτήτων Κατερίνα Ρωμιοπούλου μιλώντας στον Ελεύθερο Τύπο εξήγησε: «Δεν υπάρχει άλλο τέτοιο παράδειγμα σε μακεδονικό τάφο. Για να διαπιστώσουμε ότι όντως πρόκειται για τεχνητό όρυγμα πρέπει να βρεθεί στο εσωτερικό του κάποιο στοιχείο. Αν δεν βρεθεί τίποτα μέσα θα μείνει ως όρυγμα με ερωτηματικά». Παράλληλα, δήλωσε στην εφημερίδα Τα Νέα: «Αν ο βράχος πελεκήθηκε για να γίνει το όρυγμα, ποιος μπορεί να το έκανε και γιατί; Μήπως περιείχε κάποιο κιβώτιο, λάρνακα ή κλίνη; Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε από τη στιγμή που δεν είμαστε ειδικοί στους θησαυρούς των πειρατών της Καραϊβικής. Διότι πλέον απέναντι στο συγκεκριμένο μνημείο είμαστε σαν τον Αλαντίν. Πηγαίνουμε με το λυχνάρι αλλά δεν ξέρουμε τι θα βρούμε».
Άλλος αρχαιολόγος διερωτάται: «Πρόκειται για κρύπτη που δημιουργήθηκε στη διάρκεια της κατασκευής του μνημείου ή μήπως για αποθέτη που σκάφτηκε εκ των υστέρων για να τοποθετηθούν εκεί τα μάρμαρα, όπως το κεφάλι και φτερά των Σφιγγών»; Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου, μια τέτοια σκέψη υπονοεί ότι η δημιουργία του ορύγματος ίσως να συμπίπτει χρονικά με τη δημιουργία των σφραγιστικών τοίχων που «υψώθηκαν» για να προστατέψουν το μνημείο από βανδαλισμούς. Την άποψη για την ύπαρξη «αποθέτη» στον τρίτο θάλαμο υποστήριξε πρόσφατα και η καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο ΑΠΘ Χρυσούλα Παλιαδέλη.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η νέα εξέλιξη αναφορικά με το όρυγμα πλέον αίρεται και η οποιαδήποτε αμφιβολία ότι ο τάφος μπορεί να μην είχε συληθεί από τυμβωρύχους. Το θέμα είναι όμως πότε εισέβαλαν στο μνημείο. Το σύλησαν περισσότερες από μία φορές; Πότε σφραγίστηκε; Πώς βρέθηκε η πόρτα κάτω από το δάπεδο; Η αμμώδης επίχωση μπήκε από ανθρώπινο χέρι;
«Το δυστύχημα είναι ότι δεν έχει βρεθεί ούτε ένα κινητό εύρημα, ένα νόμισμα, ένα όστρακο, ειδικά μέσα στον τρίτο θάλαμο» σχολιάζει στα Νέα έμπειρη αρχαιολόγος. «Είναι δυνατόν να περάσουν τυμβωρύχοι και να μην τους έσπασε ένα αγγείο; Να μην τους έπεσε κάτι; Είναι λες κι έχει σκουπίσει κάποιος κι έχει σβήσει τα ίχνη», προσθέτει.