Τον Αýγουστο του 2014 η ελληνικÞ οικονομßα συμπλÞρωσε τον 19o συνεχÞ μÞνα αρνητικοý πληθωρισμοý, φαινüμενο πρωτοφανÝς στη σýγχρονη ελληνικÞ ιστορßα. Ωστüσο, τα νοικοκυριÜ συνεχßζουν να βÜζουν βαθιÜ το χÝρι στην τσÝπη για να αγορÜσουν βασικÜ εßδη πρþτης ανÜγκης. Σε σýνολο 54 ειδþν διατροφÞς, φροντßδας σπιτιοý και υγιεινÞς τις τιμÝς των οποßων καταγρÜφει η ΕλληνικÞ ΣτατιστικÞ ΑρχÞ στο πλαßσιο της μÝτρησης του Δεßκτη Τιμþν ΚαταναλωτÞ, Ýχουν ανατιμηθεß απü τον ΙανουÜριο του 2011 Ýως τον Αýγουστο του 2014 τα 31 εξ αυτþν σε ποσοστÜ που φτÜνουν ακüμη και το 13,75%. Στο διÜστημα αυτü μÜλιστα δεν υπÞρξε καμßα μεταβολÞ του ΦΠΑ (με εξαßρεση τους χυμοýς και τα αναψυκτικÜ).
Απü τον Αýγουστο του 2009 Ýως τον Αýγουστο του 2014, διÜστημα κατÜ το οποßο Ýγιναν τρεις αυξÞσεις του ΦΠΑ, αυξÞθηκαν οι τιμÝς σε 43 απü τα 54 προúüντα, ανατιμÞσεις που ξεπÝρασαν ακüμη και το 30%, πολý περισσüτερο δηλαδÞ απü τις αυξÞσεις των συντελεστþν του ΦΠΑ.
Απü την ανÜλυση των στοιχεßων του πληθωρισμοý γßνεται σαφÝς üτι δεν υπÜρχει απλþς και μüνο αßσθηση της ακρßβειας. Αναμφßβολα αυτÞ εßναι πιο Ýντονη, δεδομÝνου üτι οι Ελληνες καταναλωτÝς Ýχουν υποστεß δραματικÞ συρρßκνωση του διαθÝσιμου εισοδÞματος. Τα στοιχεßα της Eurostat δεßχνουν üτι στην ΕλλÜδα σημειþθηκε την περßοδο 2009-2013 η μεγαλýτερη υποχþρηση του κατÜ κεφαλÞν ΑΕΠ σε μονÜδες αγοραστικÞς δýναμης και συγκεκριμÝνα κατÜ 21,5%.
Η εμφÜνιση αποπληθωριστικþν τÜσεων τον τελευταßο ενÜμιση χρüνο εßναι αποτÝλεσμα κυρßως δραστικÞς αποκλιμÜκωσης των τιμþν σε υπηρεσßες και διαρκÞ καταναλωτικÜ αγαθÜ. Το «καλÜθι της νοικοκυρÜς» απü την Üλλη συνεχßζει να εßναι ακριβü με τα απολýτως αναγκαßα εßδη διατροφÞς, üπως το γÜλα, το γιαοýρτι, το κρÝας, τα ψÜρια, αλλÜ ακüμη και τα üσπρια, να συγκαταλÝγονται μεταξý των προúüντων που Ýχουν ανατιμηθεß σημαντικÜ τα χρüνια της κρßσης. Η εýκολη ερμηνεßα εßναι üτι οι επιχειρÞσεις κερδοσκοποýν. Τα αßτια, ωστüσο, της ακαμψßας των τιμþν στην ελληνικÞ οικονομßα εßναι πολý βαθýτερα...
Τι συμβαßνει με το γÜλα, το νωπü κρÝας και τα κατεψυγμÝνα
Τις τελευταßες εβδομÜδες το υπουργεßο ΑνÜπτυξης Ýχει επιδοθεß σε μια ακüμη επιχεßρηση καταπολÝμησης της ακρßβειας με αιχμÞ του δüρατος την τιμÞ του γÜλακτος. Η επßκληση της εταιρικÞς κοινωνικÞς ευθýνης üπως «βαφτßστηκε» απü τον αρμüδιο υφυπουργü ΑνÜπτυξης η «συμφωνßα κυρßων» -με ταυτüχρονες προειδοποιÞσεις για νÝα αλλαγÞ της νομοθεσßας- με τις αλυσßδες σοýπερ μÜρκετ κατÜ κýριο λüγο και δευτερευüντως με τις γαλακτοβιομηχανßες εßχε πρÜγματι ως αποτÝλεσμα τη μεßωση της τιμÞς του νωποý γÜλακτος απü 2,9% Ýως 11,7% σε σχÝση με τις αρχÝς Σεπτεμβρßου, ενþ τις ημÝρες που οι αλυσßδες προχωροýν σε προσφορÝς η μεßωση φτÜνει ακüμη και το 35%.
Ωστüσο, η μεßωση αυτÞ εßναι συγκυριακÞ και επιπλÝον δεν αφορÜ τα μικρÜ σημεßα πþλησης (φοýρνοι, μßνι μÜρκετ και περιφερειακÝς τοπικÝς αλυσßδες), üπου διακινεßται περßπου το 50% του απλοý παστεριωμÝνου γÜλακτος, του λεγüμενου «φρÝσκου». Απü τις αρχÝς του 2011 Ýως και τον Αýγουστο η τιμÞ του γÜλακτος αυξÞθηκε σýμφωνα με τα στοιχεßα της ΕΛΣΤΑΤ κατÜ 8,25%, παρÜ το γεγονüς, μÜλιστα üτι ο üγκος πωλÞσεων στη συγκεκριμÝνη κατηγορßα υποχþρησε την περßοδο 2011-2013 κατÜ 5,26% (στοιχεßα IRI). Η λÞξη του «πολÝμου τιμþν» που εßχαν ξεκινÞσει οι γαλακτοβιομηχανßες το 2009 εßχε ως αποτÝλεσμα την αýξηση της τιμÞς του γÜλακτος την τελευταßα πενταετßα κατÜ 15,83% (συμπεριλαμβανομÝνων των επιβαρýνσεων απü την αýξηση του ΦΠΑ).
ΑνÜλογη δυστυχþς εßναι η εικüνα και στα υπüλοιπα γαλακτοκομικÜ προúüντα που αποτελοýν βασικü συστατικü της καθημερινÞς διατροφÞς, üπως τα γιαοýρτια και τα τυριÜ, τüσο το τυρß φÝτα üσο και τα υπüλοιπα. Απü τα στοιχεßα της ΕΛΣΤΑΤ προκýπτει üτι απü τις αρχÝς του 2011 Ýως σÞμερα η τιμÞ του γιαουρτιοý –προúüν του οποßου επßσης η ζÞτηση Ýχει μειωθεß δραματικÜ στα χρüνια της κρßσης- αυξÞθηκε κατÜ 8,76%, της φÝτας κατÜ 5,34% και των λοιπþν τυριþν κατÜ 5,72%, ενþ σχεδüν διπλÜσια εßναι η αýξηση των τιμþν για τα παραπÜνω προúüντα στο διÜστημα Αυγοýστου 2009-Αυγοýστου 2014.
Πολý ακριβüτερα σε σýγκριση με το παρελθüν εξακολουθοýν να πληρþνουν οι καταναλωτÝς τα αυγÜ, η τιμÞ των οποßων αυξÞθηκε απü το 2011 κατÜ 8,87% και απü το 2009 κατÜ 13,18%. Το υπουργεßο αποδßδει την αýξηση της τιμÞς των αυγþν στην εφαρμογÞ του κανονισμοý για αýξηση των αποστÜσεων μεταξý των ωοτüκων ορνßθων, γεγονüς που ανεβÜζει το κüστος παραγωγÞς.
ΑνοδικÞ πορεßα Ýχουν ακολουθÞσει και οι τιμÝς σε διÜφορα εßδη κρεÜτων, νωπþν και κατεψυγμÝνων, με την τιμÞ του μοσχαριοý να Ýχει αυξηθεß απü το 2011 κατÜ 5% περßπου, στα ψÜρια, τüσο στα νωπÜ και στα κατεψυγμÝνα με ανατιμÞσεις της τÜξης του 6%. Ακüμη και στα üσπρια, τρüφιμο που υποτßθεται üτι απευθýνεται σε ασθενÝστερα οικονομικÜ στρþματα του πληθυσμοý, καταγρÜφεται αýξηση της τιμÞς κατÜ 2,82% την τελευταßα τριετßα και κατÜ 5,12% σε σýγκριση με πÝντε χρüνια πριν.
Ο εντονüτερος ανταγωνισμüς απü την Üλλη σε προúüντα üπως τα ζυμαρικÜ, τα αναψυκτικÜ, οι χυμοß εßχε ως αποτÝλεσμα τη σημαντικÞ αποκλιμÜκωση των τιμþν, με «καθαρÝς» μειþσεις τιμþν και üχι μüνο μÝσω προωθητικþν ενεργειþν.
|