Βασίλης Φουρτούνης, δάσκαλος

Κυριακή 10 Αυγούστου 2014

Ριζικές αλλαγές τόσο στους μισθούς, όσο και στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το Δημόσιο ως εργοδότης, φέρνει το νέο ενιαίο μισθολόγιο που σχεδιάζει η κυβέρνηση σύμφωνα με τεκμηριωμένο ρεπορτάζ της εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ. Η μελέτη για το πού βρισκόμαστε και το τι πρέπει να αλλάξει είναι έτοιμη και έχει παρουσιαστεί στην τρόικα, με τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης να επεξεργάζονται αυτή την περίοδο τις λεπτομέρειες του προσχεδίου του νέου μισθολογίου, που θα πρέπει να είναι έτοιμο τον Σεπτέμβριο.
Βάσει χρονοδιαγράμματος, το νομοσχέδιο θα πρέπει να ψηφιστεί τον Οκτώβριο και οι αλλαγές να εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου του 2015. Βασική ιδέα των αλλαγών είναι να διευρυνθεί η μισθολογική διαφορά μεταξύ των υπαλλήλων με πανεπιστημιακή ή τεχνολογική εκπαίδευση (Π.Ε. και Τ.Ε.) και εκείνων με δευτεροβάθμια ή υποχρεωτική (Δ.Ε. και Υ.Ε.), αλλά χωρίς να προκύψει κάποιο δημοσιονομικό όφελος ή απώλεια για τον προϋπολογισμό. Παράλληλα, στόχος της κυβέρνησης είναι να δημιουργηθεί ένα νέο καθεστώς στον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνει το Δημόσιο τους υπαλλήλους και να συνδέσει αυτές τις αλλαγές με τη νέα μέθοδο αξιολόγησής τους.
Πάντως, αρμόδια στελέχη αναφέρουν ότι ακόμα δεν έχουν οριστικοποιηθεί οι αλλαγές, καθώς τα δύο συναρμόδια υπουργεία βρίσκονται σε στενή συνεργασία ώστε να διαπιστώσουν ποιες αλλαγές μπορούν να εφαρμοστούν και ποιες είναι λιγότερο εύκολες διοικητικά να υλοποιηθούν. Οι πυλώνες στους οποίους θα στηριχθεί το νέο ενιαίο μισθολόγιο είναι τέσσερις:

• Στη διεύρυνση της μισθολογικής διαφοράς μεταξύ των υπαλλήλων Π.Ε. και Τ.Ε. και των υπόλοιπων Δ.Ε. και Υ.Ε. Στόχος είναι να πριμοδοτηθούν εκείνοι που έχουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση και να μειωθούν οι αποδοχές των υπολοίπων υπαλλήλων. Εφόσον προχωρήσει κάτι τέτοιο, τότε περίπου 250.000 εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα θα δουν τις αποδοχές τους να αυξάνονται, ενώ περίπου 150.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα υποστούν νέες μειώσεις.
• Στην αλλαγή του τρόπου πρόσληψης στο Δημόσιο. Τα δύο υπουργεία έχουν επεξεργαστεί σχέδιο που προβλέπει την πρόσληψη για ένα έτος των υπαλλήλων με αμοιβές ιδιωτικού τομέα (585 ευρώ τον μήνα μεικτά ο κατώτατος μισθός για άνω των 25 ετών και 510 ευρώ για κάτω των 25 ετών). Μετά την πάροδο του έτους θα αξιολογείται η απόδοσή τους και εφόσον κρίνονται κατάλληλοι για τη θέση, τότε θα γίνεται κανονική πρόσληψη με αποδοχές δημόσιου τομέα (780 ευρώ μεικτά για Υ.Ε. χωρίς προϋπηρεσία).
• Στο ξεπάγωμα των μισθολογικών προαγωγών. Στο πλαίσιο του περιορισμού της μισθολογικής δαπάνης είχε αποφασιστεί το «πάγωμα» των ωριμάνσεων. Πλέον η κυβέρνηση θέλει να επαναφέρει το σύστημα σε φυσιολογική ροή.

Στην κατάργηση της υπερβάλλουσας μείωσης.
Όλα τα παραπάνω θα λειτουργήσουν συνδυαστικά. Για παράδειγμα, κάποιος που θα χάσει την υπερβάλλουσα μείωση, θα λάβει αύξηση λόγω της μισθολογικής προαγωγής του, οπότε οι απώλειές του θα είναι μικρότερες. Επίσης, στόχος είναι να ξεκινήσει η εφαρμογή της καταβολής του κινήτρου απόδοσης για όσους επιτυγχάνουν τους στόχους τους, οπότε θα μειωθούν περαιτέρω οι απώλειες ορισμένων υπάλληλων.

Διάφορα σενάρια
Στο πλαίσιο των αλλαγών αυτών, τα υπουργεία Οικονομικών και Μεταρρύθμισης εξετάζουν πολλά σενάρια. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση επιδιώκει να προωθήσει:

• Την αύξηση του ελάχιστου χρόνου παραμονής στα μισθολογικά κλιμάκια κατά δύο έτη για τους υπαλλήλους Δ.Ε. και Υ.Ε.. Με τον τρόπο αυτό, θα παραμένουν για περισσότερο καιρό στο ίδιο κλιμάκιο οι εν λόγω υπάλληλοι και αυτομάτως θα διευρύνεται η μισθολογική τους διαφορά με τους υπαλλήλους Π.Ε. και Τ.Ε.
• Την περικοπή των μη μισθολογικών παροχών. Ηδη έχουν εντοπιστεί δεκάδες περιπτώσεις σε όλα τα υπουργεία, στις οποίες οι υπάλληλοι έχουν παροχές που κοστίζουν στον προϋπολογισμό. Σε αυτές περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι δαπάνες για θέρετρα, μεταφορές, σίτιση, παιδικούς σταθμούς και κατασκηνώσεις. Πρόθεση είναι να περικοπούν αρκετές και άλλες να καταργηθούν.
• Την αναγνώριση της προϋπηρεσίας από τον ιδιωτικό τομέα. Τα δύο υπουργεία θέλουν να προχωρήσει αυτό το μέτρο, ώστε να υπάρχει ένα έξτρα κίνητρο για τους υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα να εργαστούν στο Δημόσιο και να προσφέρουν σε τεχνογνωσία και όχι μόνο. Ωστόσο, οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν προειδοποιήσει ότι πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο έχει μεγάλη γραφειοκρατία και δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί σε αυτή τη φάση.

Μπόνους, έστω και μικρό, στους «άριστους», μείωση στους «κακούς»
Η «χρυσή αναλογία» μεταξύ της απόδοσης των δημοσίων υπαλλήλων και των απολαβών τους είναι ένα ακόμη από τα ζητήματα που επεξεργάζεται η ειδική επιτροπή στην οποία συμμετέχουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επιτροπή εξετάζει τη χορήγηση κινήτρων για την βελτίωση της παραγωγικότητάς τους. Το νέο μισθολόγιο που βάσει της μνημονιακής σύμβασης θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2015 προβλέπει ότι οι «άριστοι» θα λαμβάνουν υψηλότερες αμοιβές από τους όχι και τόσο αποδοτικούς υπαλλήλους και ζητούμενο πλέον για την επιτροπή είναι να αποσαφηνιστεί η «κλίμακα». Ως προς το «μπόνους» που σχεδιάζεται να δοθεί στους «άριστους», σύμφωνα με πληροφορίες, θα υπάρξει, ωστόσο θα είναι μάλλον «μικρό», δεδομένης και της δημοσιονομικής συγκυρίας, και πιθανότατα θα εξοικονομηθεί από μείωση στον μισθό των λιγότερο αποδοτικών. Στο θέμα έχει τοποθετηθεί επανειλημμένως ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος έχει ξεκαθαρίσει ότι θα υπάρξουν στοχευμένες μειώσεις σε μισθούς προκειμένου να επιβραβευθούν οικονομικά οι πιο παραγωγικοί. «Εάν θέλουμε να δώσουμε πριμ παραγωγικότητας σε κάποιους που έχουν κριθεί ως καλύτεροι, οι πόροι θα πρέπει να προκύψουν από στοχευμένες μειώσεις σε κάποιους άλλους», έχει δηλώσει ο υπουργός. Στόχος πάντως των εργασιών της επιτροπής είναι να υπάρξει εξορθολογισμός και όχι οριζόντια μείωση της συνολικής μισθολογικής δαπάνης.