Βασίλης Φουρτούνης, δάσκαλος

Τρίτη 10 Ιουνίου 2014

Την ώρα που τα μέλη του νέου Κυβερνητικού σχήματος ορκίζονται επέλεξε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να «απασφαλίσει» ρίχνοντας τις «βόμβες» ενεντίο της νέας κυβέρνησης.

Στην έκθεσή του , η οποία δημοσιοποιήθηκε το μεσημέρι, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μιλά για δημοσιονομικό «κενό» 2 δισ. ευρώ το 2015, που θα επανεξεταστεί το Φθινόπωρο με δέσμευση της κυβέρνησης να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα- συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης μέτρων που ισχύουν (π.χ. έκτακτη εισφορά)-, ενώ η «τρύπα» διευρύνεται στα 3,7 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2016.

Μάλιστα, το Ταμείο θεωρεί ότι για το 2015 εξακολουθεί να υπάρχει χρηματοδοτικό «κενό» 12,6 δισ. ευρώ!

Για το χρέος οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι θα βρίσκεται στα επίπεδα του 127,7% του ΑΕΠ το 2020 και στα 117,2% του ΑΕΠ το 2022, «πετώντας» έτσι το γάντι στους Ευρωπαίους για λήψη μέτρων που θα το καταστήσουν βιώσιμο.

Δεν είναι όμως μόνον οι δημοσιονομικές προβλέψεις, οι μόνες που ανάβουν «φωτιές» στη νέα κυβέρνηση, καθώς στο πολυσέλιδο κείμενο του Ταμείου, όπου αναδεικνύεται το στοιχείο της εύθραυστης κυβερνητικής πλειοψηφίας, ενσωματώνονται οι υποχρεώσεις για νέες επώδυνες παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό, στο Εργασιακό, στο Δημόσιο.

Επιπλέον, το ΔΝΤ σημειώνει ότι αν και απαιτείται η παραγωγή υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων για πολλά χρόνια, τα «κοινωνικά μερίσματα» και οι υποσχέσεις των πολιτικών για «όχι νέα μέτρα» δείχνουν ότι θα δοκιμαστεί η πολιτική δέσμευση για την υλοποίηση του Προγράμματος!!!

Είναι, άλλωστε, ενδεικτικό ότι το ΔΝΤ εκτιμά πως όχι μόνο δεν υπάρχει χώρος για αξιοσημείωτες αυξήσεις μισθών και συντάξεων έως το 2016, αλλά αντιθέτως για να μην χρειαστούν νέες περικοπές μισθών, συντάξεων και επιδομάτων, θα πρέπει να σημειωθεί «δραματική βελτίωση στην αποτελεσματικότητα του Δημοσίου», κάνοντας ειδική αναφορά στις επιδόσεις των φοροεισπρακτικών/ φοροελεγκτικών μηχανισμών.

Τι αναφέρει λοιπόν στα βασικά της σημεία η Έκθεση;

* Φορολογικό- Δημοσιονομικά: χαρακτηρίζονται «κίνδυνος» οι δικαστικές αποφάσεις για τα μισθολογικά και για τα Τέλη Ακινήτων, ενώ εκφράζονται ανησυχίες για την επιτυχία του νέου Φόρου Ακινήτων και τις δαπάνες Υγείας.

Ειδικά όσον αφορά στο Φορολογικό, αίσθηση προκαλεί η επισήμανση σε δύο σημεία της Έκθεσης περί «πολιτικής ανάμειξης» στη λειτουργία της Φορολογικής Διοίκησης, κάτι που σύμφωνα με το Ταμείο έχει προκαλέσει (σε συνδυασμό με την υποστελέχωση των Μονάδων) τις αποκλίσεις έναντι των ελεγκτικών και εισπρακτικών στόχων.

Προφανής είναι, επίσης, η. αλλεργική αντίδραση του ΔΝΤ στις πιέσεις που ασκούνται για διεύρυνση των απαλλαγών στο Φόρο Υπεραξίας αλλά και για χαλάρωση των όρων στις ρυθμίσεις οφειλών.

«Πονοκέφαλο» θα προκαλέσει στο νέο υπουργό Οικονομικών η σαφής πρόθεση του Ταμείου να ανατρέψει πλήρως το πλαίσιο του ΦΠΑ, βάζοντας στο στόχαστρο απαλλαγές και ειδικούς συντελεστές (νησιά του Αιγαίου), ενώ εκδηλώνει διάθεση ανάλογων ανατροπών και στο πλαίσιο των απαλλαγών που εξακολουθούν να ισχύουν στη φορολογία εισοδήματος.

* Δημόσιο: διατυπώνεται ανησυχία για το εάν τελικά έχει σπάσει το ταμπού των απολύσεων, κάνοντας για μια ακόμα φορά αναφορά στην κληρονομιά των κομματικών προσλήψεων. Όσον αφορά, δε, στις παρεμβάσεις που έπονται, το Ταμείο προαναγγέλλει τις εσωτερικές αλλαγές στο Μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, από τις οποίες θα θιγούν κυρίως οι Υποχρεωτικής και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (το Ταμείο επισημαίνει ότι αμείβονται καλύτερα από τον ιδιωτικό τομέα), ενώ τονίζει πως πρέπει να γίνουν και 2.000 απολύσεις στο πρώτο τρίμηνο του 2015, πέρα από τις 11.000 του 2014, με πρόβλεψη στόχων για τα επόμενα έτη.

* Εργασιακό: παραμένουν οι περιορισμοί που κάνουν υψηλό το κόστος του «επιχειρείν» και που αναστέλλουν τη δημιουργία νέων ή την επέκταση των μεγάλων επιχειρήσεων. Σύμφωνα με το Ταμείο θα πρέπει να «εξαφανιστούν» οι περιορισμοί στις ομαδικές απολύσεις (θα επανεξεταστούν το Φθινόπωρο οι τελευταίες παρεμβάσεις), ενώ θα πρέπει να εισαχθεί και στην εθνική νομοθεσία ο θεσμός του lock out, δηλαδή το δικαίωμα των εργοδοτών στην ανταπεργία. Όσον αφορά, δε, στους κατώτερους μισθούς, το Ταμείο εμφανίζει εμμονές με τις ωριμάνσεις (3ετίες), χαρακτηρίζοντας μόνο «μεταβατική» την περίοδο έως το 2017, κατά τη διάρκεια της οποίας μειώνονται κατά 50% οι ωριμάνσεις για τους μακροχρόνια ανέργους. Πουθενά στην Έκθεση δεν αναφέρεται, πάντως, ότι βάσει νόμου οι 3ετίες παραμένουν «παγωμένες» έως ότου η ανεργία υποχωρήσει σε μονοψήφιο ποσοστό.

* Ασφαλιστικό: οι στοχευμένες στις υψηλότερες συντάξεις περικοπές βοήθησαν αλλά δεν έχουν αντιμετωπίσει τις προκλήσεις, καθώς οι δαπάνες παραμένουν στα επίπεδα του 17% του ΑΕΠ. Το Ταμείο επισημαίνει, δε, ότι είναι αδύναμος ο «δεσμός» εισφορών- παροχών, στοχοποιώντας τον ΟΑΕΕ. Στην πραγματικότητα το Ταμείο παραπέμπει στις νέες Αναλογιστικές Μελέτες, βάσει των οποίων θα πρέπει να εξεταστούν κι άλλες παρεμβάσεις στο σύστημα.

* Δάνεια: διάχυτη είναι η ανησυχία του Ταμείου για τα «κόκκινα» δάνεια και επισημαίνεται ότι συνυπολογιζομένων των αναδιαρθρωμένων, έφτασαν στο 40% του συνόλου. Από την Έκθεση δεν λείπουν, μάλιστα, οι σαφείς αιχμές για τους υπολογισμούς που έκανε η Τράπεζα της Ελλάδας για τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών, σημειώνοντας ότι σε αντίθεση με την πεπατημένη, ελήφθη υπόψιν το βασικό και όχι το δυσμενές σενάριο. Το Ταμείο χαρακτηρίζει, δε, «χαμηλής ποιότητας» κάποια από τα κεφάλαια των τραπεζών, εκτιμώντας ότι θα έπρεπε να προβλεφθούν εμπροσθοβαρώς μεγαλύτερες κεφαλαιακές ανάγκες, προκειμένου να αντιμετωπιστούν ενδεχόμενες δυσάρεστες εκπλήξεις τους επόμενους μήνες.

ΥΠΟΙΚ: «Επιβεβαιώνεται η τεράστια πρόοδος» 

Μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεση τους ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία, το υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση.

«Η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που δημοσιεύτηκε σήμερα στο πλαίσιο της έγκρισης της δόσης των 3.5 δισ. €, επιβεβαιώνει την τεράστια πρόοδο που έχει κάνει η Ελληνική οικονομία με την επίτευξη πλεονασμάτων που θέτουν την βάση για επενδύσεις και ανάπτυξη.

Η έκθεση επίσης συμπεριλαμβάνει τα κείμενα του αναθεωρημένου μνημονίου με τις δεσμεύσεις τις χώρας, με ειδική έμφαση σε διαρθρωτικές παρεμβάσεις που θα τονώσουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και θα βοηθήσουν την εξάλειψη της ανεργίας.

Συγκεκριμένα η έκθεση αναφέρει:

• Το 2014 η ελληνική οικονομία θα εισέλθει σε ρυθμούς ανάπτυξης μετά από 6 συνεχόμενα χρόνια ύφεσης και αύξηση της απασχόλησης.  
• Οι ρυθμοί ανάπτυξης θα αυξηθούν τα επόμενα χρόνια με την βοήθεια του σαφώς βελτιωμένου επενδυτικού κλίματος προς την Ελλάδα που επέτρεψε την πρόσφατη έξοδος στις αγορές, και που θα οδηγήσει στην όλο και αυξανόμενη παροχή ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.   
• Ο δημοσιονομικός στόχος του 2014 θα επιτευχθεί χωρίς νέα μέτρα, όπως είχε δεσμευτεί η Κυβέρνηση και ότι θα εξεταστεί στο πλαίσιο της επόμενης αξιολόγησης η δυνατότητα περαιτέρω αύξησης δαπανών για ευπαθείς ομάδες και τόνωση της ανάπτυξης, πέραν των 525 εκ. € για το κοινωνικό μέρισμα που ήδη έχουν ήδη δρομολογηθεί. 
• Από 1 Ιουλίου 2014 θα μειωθούν οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης για μισθωτούς εργαζόμενους κατά 3.9 μονάδες και ότι τον Ιούνιο 2015 θα εξεταστεί περαιτέρω μείωση για να τονωθεί η απασχόληση. 
• Οι νέοι φορολογικοί κώδικες και ο ΕΝΦΙΑ θα εξεταστούν για την απόδοση τους και όπως αναφέρεται ρητά, αν τα έσοδα συνεχίζουν να υπερβαίνουν τους στόχους, τότε η Κυβέρνηση θα εξετάσει την μείωση των υψηλών φορολογικών συντελεστών στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του 2015. 
• Θα ενισχυθεί εντός του 2014 το πρόγραμμα κοινωνικής απασχόλησης με 50.000 επιπλέον θέσεις εργασίας και τον Σεπτέμβριο 2014 θα εφαρμοστεί πιλοτικά ένα νέο κοινωνικό επίδομα που θα εξασφαλίζει ότι όλοι οι συμπολίτες μας θα έχουν ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. 
• Η κυβέρνηση θα αξιολογήσει την εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου στο Δημόσιο για να εντοπιστούν πιθανές στρεβλώσεις ή αδικίες που θα αντιμετωπιστούν με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο – πχ η επέκταση του ενιαίου μισθολογίου σε όλους τους φορείς του Δημοσίου, ευθυγράμμιση των μη-μισθολογικών επιδομάτων σε Ευρωπαϊκά επίπεδα. 
• Θα εξεταστούν τα εμπόδια στον ανταγωνισμό σε νέους κλάδους (όχι εκείνους που έχουν ήδη αξιολογηθεί όπως το ψωμί και το γάλα) με μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον, με σκοπό να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, οδηγώντας στην δημιουργία πάνω από 100.000 νέων θέσεων εργασίας κάθε χρόνο από το 2015 και μετά. 
• Έως τα μέσα του 2015, οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας είναι απόλυτα καλυμμένες. Για το μετέπειτα διάστημα, το χρηματοδοτικό κενό προβλέπεται να καλυφθεί με repos, με φορείς της γενικής κυβέρνησης, με αποπληρωμή των υπολοίπων προνομιούχων μετοχών και, τέλος, μέσω του προγράμματος πρόσβασής μας στις αγορές.

Η Ελληνική Κυβέρνηση αναμένει ότι, όπως και το 2013, οι προβλέψεις της θα επαληθευτούν  και ότι δεν θα χρειαστούν περαιτέρω μέτρα λιτότητας για την εξασφάλιση των οικονομικών και δημοσιονομικών στόχων το 2015-16. Η ικανοποιητική πορεία του προϋπολογισμού με την σημαντική υπέρβαση στόχων, σε συνδυασμό με την σταδιακή αύξηση ρευστότητας έπειτα από την έξοδο του Ελληνικού Δημοσίου και των τραπεζών στις αγορές, και την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων  θα μηδενίσουν την όποια δημοσιονομική απόκλιση. Αυτό που προέχει είναι η ελάφρυνση του δημοσίου χρέους για την οποία έχουν δεσμευτεί οι εταίροι, σε συνδυασμό με την πιστή εφαρμογή των καίριων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».