Βασίλης Φουρτούνης, δάσκαλος

Τρίτη 3 Ιουνίου 2014

Τις εθνικές επιλογές για το πλαίσιο που αφορά τις άμεσες ενισχύσεις για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2014- 2020, θα παρουσιάσει η Ελλάδα στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, που θα πραγματοποιηθεί στις 16 Ιουνίου στο Λουξεμβούργο, και αμέσως μετά το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα δώσει για διαβούλευση και οριστικοποίηση την τελική του πρόταση.

Αυτό ανέφερε σήμερα σε συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Αθανάσιος Τσαυτάρης, τονίζοντας πως βασικός στόχος είναι όλες οι αποφάσεις που αφορούν τη νέα ΚΑΠ να ληφθούν μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες.

Η εθνική πρόταση περιλαμβάνει δέκα βασικά σημεία καθώς και τις προϋποθέσεις βάσει των οποίων θα δίνονται εφεξής οι άμεσες ενισχύσεις.

Πρώτον, ως ενεργοί γεωργοί θεωρούνται τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που ασκούν γεωργική δραστηριότητα στην εκμετάλλευσή τους, εφόσον οι άμεσες ενισχύσεις αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 5% των συνολικών εσόδων τους. Τα νομικά πρόσωπα των οποίων η γεωργία δεν αποτελεί την κύρια δραστηριότητα, θα θεωρούνται ενεργοί γεωργοί εφόσον αντλούν τουλάχιστον το 1/3 των εσόδων τους από τη γεωργική δραστηριότητα. Όσοι λαμβάνουν άμεσες ενισχύσεις έως 4.000 ευρώ ετησίως θεωρούνται ενεργοί γεωργοί και για τον λόγο αυτόν δεν απαιτείται να πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις. Δεν καταβάλλονται άμεσες ενισχύσεις κάτω των 250 ευρώ ετησίως ανά εκμετάλλευση, για λόγους που έχουν σχέση με το κόστος λειτουργίας των εκμεταλλεύσεων και το δημοσιονομικό κόστος για τους ελέγχους και τις πληρωμές.

Δεύτερον, λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση αλλά και τις μελλοντικές εξελίξεις, προτείνεται η διαίρεση της χώρας σε τρεις περιφέρειες με βάση τον κύριο τύπο των αγροτικών συστημάτων. Δηλαδή, η διαίρεση σε βοσκοτόπους, γεωργικές εκτάσεις πολυετών καλλιεργειών και γεωργικές εκτάσεις ετήσιων καλλιεργειών.

Όπως είπε ο κ. Τσαυτάρης, ο διαχωρισμός αυτός είναι συμβατός τόσο με το παραγωγικό δυναμικό των εκτάσεων όσο και με την αξία της γης. «Οι αξίες και η παραγωγικότητα των γαιών» σημείωσε, «διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους. Οι βοσκότοποι της Ελλάδας είναι στην πλειοψηφία τους (95%) φτωχά μη παραγωγικά εδάφη, δημόσιες εκτάσεις που ενοικιάζονται στους κτηνοτρόφους προς χαμηλό αντίτιμο. Αντίθετα οι αρόσιμες εκτάσεις των μονοετών καλλιεργειών και των πολυετών καλλιεργειών είναι ιδιόκτητες μεγαλύτερης παραγωγικότητας και με υψηλότερη αξία ενοικίου».

Το τρίτο σημείο της πρότασης αφορά την εσωτερική σύγκλιση με σταδιακή γραμμική προσαρμογή της αξίας των δικαιωμάτων των γεωργών. Οι ενισχύσεις των γεωργών συγκλίνουν προοδευτικά προς μία ενιαία τιμή εντός κάθε περιφέρειας που θα επιτευχθεί στο έτος 2019. Επισημαίνεται ότι η πράσινη ενίσχυση δεν υπόκειται σε σύγκλιση και αντιστοιχεί σε 30% του εθνικού φακέλου. Με αυτό το σενάριο, η αρχική αξία δικαιώματος του 2015 υπολογίζεται αφού προσαρμοστούν οι αξίες δικαιωμάτων του 2014 στον νέο εθνικό φάκελο, την αρχιτεκτονική και την κατανομή των κονδυλίων στις περιφέρειες.

Τέταρτον, προτείνεται η δέσμευση ποσοστού 2% του εθνικού φακέλου (προβλεπόμενο ανώτατο 3% από τον Κανονισμό) για τη δημιουργία εθνικού αποθέματος δικαιωμάτων. Τα δικαιώματα αυτά θα καλύπτουν τους νεοεισερχόμενους στη γεωργική δραστηριότητα.

Πέμπτον, καθορίζονται τα ανώτατα όρια των ενισχύσεων και η αναδιανεμητική ενίσχυση. Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο υπουργός, η μείωση των ενισχύσεων των μεγάλων εκμεταλλεύσεων θεωρείται λογική για την Ελλάδα που διαθέτει πολλούς μικρούς δικαιούχους, οι οποίοι έχουν ανάγκη τις ενισχύσεις για την επιβίωσή τους. Έτσι προτείνεται η μείωση κατά 100% των ενισχύσεων πάνω από 150.000 ευρώ (πχ, μια εκμετάλλευση που θα της υπολογισθούν δικαιώματα 157.000 ευρώ θα λάβει τελικά 150.000 ευρώ). Τα ποσά που θα προκύψουν από αυτή τη διαδικασία θα αναδιανεμηθούν στις μικρές εκμεταλλεύσεις.

Το έκτο σημείο αφορά το «πρασίνισμα» και αποτελείται από μια δέσμη τριών υποχρεωτικών μέτρων (προϋποθέσεων) αναλόγως του τύπου των εκτάσεων. Τυπικά, ο κανονισμός αναφέρει ότι το 30% του εθνικού φακέλου αφιερώνεται σε αυτή την ενίσχυση. Πρακτικά η ενίσχυση αυτή θα αθροίζεται επί της βασικής ενίσχυσης και θα είναι ενσωματωμένη στα δικαιώματα της ενίσχυσης. Τα μέτρα αυτά θα είναι υποχρεωτικά και αν δεν εφαρμόζονται, τα πρόστιμα για τους γεωργούς θα υπερβαίνουν το 50% της συνολικής ενίσχυσης και θα φτάνουν μέχρι και το σύνολο της ενίσχυσης.

Έβδομον, οι συνδεδεμένες ενισχύσεις προτείνεται να ανέλθουν στο 7% του εθνικού φακέλου -και για τα ψυχανθή επί πλέον 2%.

Όγδοο, προτείνεται οι γεωργοί με ποσό ενίσχυσης (2015) έως 1.250 ευρώ ως ανώτατο όριο που προβλέπει ο κανονισμός, να ενταχθούν αυτόματα στο καθεστώς των Μικρών Γεωργών, αφού υπολογιστεί η συνολική αξία των ενισχύσεών τους κατά το πρώτο έτος εφαρμογής της νέας ΚΑΠ. Οι γεωργοί που συμμετέχουν στο καθεστώς εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του πρασινίσματος και τους δειγματοληπτικούς ελέγχους πολλαπλής συμμόρφωσης. Υποχρεούνται όμως να τηρούν τις υποχρεώσεις της πολλαπλής συμμόρφωσης.

Ένατο, η δράση των νέων γεωργών ηλικίας κάτω των 40 ετών στοχεύει στην ανανέωση του γεωργικού πληθυσμού που έχει ανάγκη η ελληνική ύπαιθρος. Έτσι, προτείνεται η εφαρμογή με προσαύξηση 25% επί της αξίας των δικαιωμάτων ενισχύσεων για μια πενταετία και για γεωργούς κάτω των 40 ετών. Παράλληλα, όπως είπε ο κ. Τσαυτάρης, προϋπολογίζεται το 2% του εθνικού φακέλου για το συμπλήρωμα αυτό, το οποίο θα καλύψει περίπου 88.000 εκτάρια.

Το δέκατο σημείο της εθνικής πρότασης αφορά στις ενισχύσεις σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς. Η ενίσχυση αυτή αποσκοπεί στη διατήρηση της βιωσιμότητας κάποιων οριακών γεωργικών εκμεταλλεύσεων που βρίσκονται σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς. Προτείνεται η ενίσχυση αυτή να χρησιμοποιηθεί για την αναπλήρωση του εισοδήματος των εκμεταλλεύσεων που βρίσκονται σε τέτοιες περιοχές και καταγράφουν απώλειες μεγαλύτερες από 40% των άμεσων ενισχύσεων το 2015 σε σχέση με το 2010. Επίσης, προτείνεται η πλήρης αξιοποίηση της συμπληρωματικότητας με το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης και η μεταφορά τμήματος των πόρων (40 εκατ. ευρώ ετησίως) για την πρώην εξισωτική αποζημίωση από τον δεύτερο στον πρώτο πυλώνα με σκοπό την ενιαία και καλύτερη αξιοποίησή τους.