Ðñïóåõ÷Þ ìïõóïõëìÜíùí Ýîù áðü ôçí Áãßá Óïößá êáé áðαßôçóç íá ãßíåé ôæáìß
Βασßλης Φουρτοýνης, δÜσκαλος
ÓÜââáôï 31 ÌáÀïõ 2014
ΧιλιÜδες μουσουλμÜνοι Ýκαναν στις 4 το πρωß το πρωινü «ναμÜζι» Ýξω απü την Αγßα Σοφßα Κωνσταντινοýπολης μετÜ απü τη σχετικÞ Ýκκληση και εκστρατεßα του «ΣυνδÝσμου Νεολαßας ΑνατολÞς» για τη μετατροπÞ της Αγßας Σοφßας απü μουσεßο σε τζαμß.
ΧιλιÜδες μουσουλμÜνοι πιστοß απü διÜφορα σημεßα της Κωνσταντινοýπολης Üρχισαν να συγκεντρþνονται απü τις 3 το πρωß.
Αστυνομικοß εßχαν δημιουργÞσει μπλüκο γýρω απü την Αγßα Σοφßα προκειμÝνου να εμποδßσουν την εßσοδο του πλÞθους. Το «ναμÜζι» Ýγινε στην πλατεßα μπροστÜ απü την Αγßα Σοφßα.
Στη συνÝχεια το πλÞθος διαλýθηκε φωνÜζοντας το σýνθημα «να σπÜσουν οι αλυσßδες, να ανοßξει η Αγßα Σοφßα».
Για να αποτραπεß η εßσοδος των ισλαμιστþν στον χþρο του ναοý, που σÞμερα λειτουργεß ως μουσεßο, η αστυνομßα εßχε απü χτες στÞσει οδοφρÜγματα περιμετρικÜ του χþρου.
Σε δηλþσεις του σε αρμενικÞ εφημερßδα που εκδßδεται στα ΤουρκικÜ, ο Οικουμενικüς ΠατριÜρχης επανÝλαβε τη θÝση του üτι αν πρüκειται κÜποια στιγμÞ να λειτουργÞσει εκ νÝου ως τüπος λατρεßας ο ναüς της Αγßας Σοφßας, αυτüς θα εßναι της εκκλησßας γιατß ως τÝτοια χτßστηκε.
Το θÝμα της Αγßας Σοφßας εßναι για Üλλη μια φορÜ υπü συζÞτηση στην Τουρκßα
Τοýτη τη φορÜ αφορμÝς εßναι, πρþτον, η πρüταση νüμου που κατÝθεσε στην εθνοσυνÝλευση ο ανεξÜρτητος βουλευτÞς Χαμß Γιλντιρßμ (πρþην βουλευτÞς του κυβερνþντος Κüμματος Δικαιοσýνης και ΑνÜπτυξης) για μετατροπÞ της Αγßας Σοφßας απü μουσεßο σε τζαμß και δεýτερον η 561η επÝτειος της ¶λωσης της Κωνσταντινοýπολης.
Ο Σýνδεσμος που διοργÜνωσε την τελετÞ πρüσκειται στο ρεýμα εκεßνο του πολιτικοý ΙσλÜμ που ακολουθεß την παρÜδοση του ιστορικοý ηγÝτη του χþρου Νετζμετßν ΕρμπακÜν. Ο κομματικüς χþρος του τουρκικοý πολιτικοý ΙσλÜμ διασπÜστηκε το 2000, με την ιστορικÞ τÜση να εκπροσωπεßται σÞμερα απü το Κüμμα Ευτυχßας και τη λεγüμενη -το 2000- ΑνανεωτικÞ ΤÜση, απü το Κüμμα Δικαιοσýνης και ΑνÜπτυξης.
Σημειþνεται, επßσης, üτι ο βουλευτÞς Χαμß Γιλντιρßμ που κατÝθεσε την πρüταση, φÝρεται να εßναι προσκεßμενος στο τÜγμα του Χüτζα ΦετχουλÜχ ΓκιουλÝν.
Τüσο ο Σýνδεσμος, üσο και ο βουλευτÞς κατηγοροýν την κυβÝρνηση ΕρντογÜν για ατολμßα στο θÝμα της μετατροπÞς της Αγßας Σοφßας σε τζαμß.
Ο πρüεδρος του ΣυνδÝσμου Νεολαßας ΑνατολÞς, Σαλßχ ΤουρÜν, σε δηλþσεις που κÜνει τις τελευταßες ημÝρες, υποστηρßζει üτι «η Αγßα Σοφßα εßναι το σýμβολο της ¶λωσης, εßναι η κορþνα της υπüστασης του ΙσλÜμ στη Δýση». ΠροβÜλει, επιπλÝον, το αßτημα για μετατροπÞ σε τζαμß, σημειþνοντας üτι η μετατροπÞ της Αγßας Σοφßας απü τζαμß σε μουσεßο το 1934, «Þταν παρÜνομη».
Την περßοδο 1930-1935 η Αγßα Σοφßα εßχε παραμεßνει κλειστÞ λüγω Ýργων, ενþ μετατρÜπηκε σε μουσεßο με την υπ' αριθμ. 7/1589 και ημερομηνßα 24 Νοεμβρßου 1934 απüφαση του τουρκικοý υπουργικοý συμβουλßου. Τα εγκαßνια του μουσεßου Ýγιναν την 1η Φεβρουαρßου 1935.
Σε δηλþσεις του που δημοσßευσε στις 25 ΜαÀου στην ισλαμιστικÞ εφημερßδα «Γιενß Ακßτ», ο Σαλßχ ΤουρÜν εßχε σημειþσει üτι «πÝρυσι εßχαμε ξεκινÞσει εκστρατεßα για 10 εκατομμýρια υπογραφÝς για τη μετατροπÞ της Αγßας Σοφßας σε τζαμß και συγκεντρþσαμε περßπου 15 εκατομμýρια υπογραφÝς».
ΕπισÞμως η κυβÝρνηση δεν αναφÝρεται στο θÝμα εκτüς απü κÜποιες ευχÝς και ελπßδες που εκφρÜζονται. Για παρÜδειγμα, στις 15 Νοεμβρßου 2013 ο αντιπρüεδρος της κυβÝρνησης, ΜπουλÝντ Αρßντς, εßχε πει üτι «βλÝπουμε τη λυπημÝνη Αγßα Σοφßα και ευχüμαστε σýντομα να Ýλθουν οι μÝρες που θα χαμογελÜσει».
ΥπÜρχει üμως και αντßλογος
Το τουρκικü ιδιωτικü «ºδρυμα Ιστορßας» ετοßμασε Ýνα κεßμενο με τßτλο «για ποιο λüγο η Αγßα Σοφßα πρÝπει να παραμεßνει μουσεßο» και συγκεντρþνει υπογραφÝς. Πριν απü μερικÝς ημÝρες το ßδρυμα οργÜνωσε σχετικÞ ημερßδα üπου ο καθηγητÞς του Πανεπιστημßου του Βοσπüρου, ΣεβκÝτ Παμοýκ, υπογρÜμμισε: «Η μετατροπÞ της Αγßας Σοφßας σε μουσεßο το 1934 Þταν μια στÜση υπÝρ της αδελφοσýνης. Ο ΕρντογÜν το 2006 εßχε πρωταγωνιστÞσει στην υπüθεση της "Συμμαχßας Πολιτισμþν". Ας πρÜξει το ßδιο και ας γßνει παρÜδειγμα στον κüσμο».
Ο καθηγητÞς Ουγοýρ ΤÜνγιελι επισÞμανε: «Θεωροýμε üτι η ιστορßα της Κωνσταντινοýπολης ξεκινÜ απü το 1453, λες και δεν Þταν η πüλη αυτÞ ΒυζαντινÞ επß χßλια χρüνια. Στην Κωνσταντινοýπολη δεν υπÜρχει καν Βυζαντινü μουσεßο. ΠρÝπει να καταλÜβουμε üτι η Αγßα Σοφßα Þταν εκκλησßα».
ΤÝλος, ο καθηγητÞς και συγγραφÝας ΜουρÜτ ΜπελγκÝ Ýκανε λüγο για «Ýνα εßδος ρεβανσισμοý» και τονßζοντας üτι «εξακολουθεß να ισχýει μια αρρωστημÝνη αντßληψη που θρÝφεται με απüψεις üπως, κÜποτε Þμασταν κυρßαρχοι, αλλÜ στη συνÝχεια πþς μας κατÜντησαν και μας πÞραν την Αγßα Σοφßα», εßπε: «Η προσÝγγιση αυτÞ εßναι προÝκταση της στÜσης που θÝλει εκδßκηση. Ταυτüχρονα, αυτü καθορßζει και τη στÜση του ΙσλÜμ. Η πρüταση για μετατροπÞ της Αγßας Σοφßας σε τζαμß εßναι πρüταση που υπογραμμßζει üτι το ΙσλÜμ δεν μπορεß και δεν πρÝπει να συνυπÜρξει με Üλλες θρησκεßες».
Δεßτε το βßντεο üπως προβλÞθηκε απü την τοýρκικη τηλεüραση: