Δάνεισαν τα πρόσωπά τους στα πανό των εξεγερμένων. Τα ονόματά τους έγιναν σύνθημα σε ηλεκτρισμένες πλατείες ή οργισμένα γκράφιτι σε τοίχους. Σε δρόμους, σε καταστήματα που φλέγονταν, σε πεζοδρόμια που γλιστρούσαν από τα καμένα οδοφράγματα.
Με τα μικρά τους ονόματα έγιναν γνωστοί, Αλέξης, Μπερκίν, Μοχάμεντ, Ζιεντ, Μπουνά. Νεκροί «ήρωες» που έγιναν πρωταγωνιστές στις εξεγέρσεις της τελευταίας δεκαετίας. Νέοι άνθρωποι που έχασαν άδικα τη ζωή τους ερχόμενοι αντιμέτωποι με την κρατική καταστολή και πυροδότησαν άθελά τους τον μαζικό ξεσηκωμό ανθρώπων.
Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος στην Αθήνα, ο 15χρονος Μπερκίν Ελβάν στην Κωνσταντινούπολη, ο 27χρονος Μοχάμεντ Μπουαζίζι «μάρτυρας» στην Τυνησία, οι έφηβοι Ζιεντ και Μπουνά που σκοτώθηκαν ύστερα από αστυνομική καταδίωξη στα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού. Ο θάνατός τους κινητοποίησε εκατοντάδες χιλιάδες. Ακόμη και έξω από την πατρίδα τους. Αγνωστους ανθρώπους για τους οποίους οι νεκροί έγιναν σύμβολα αντίστασης.
Οι εξεγέρσεις που ακολούθησαν, τις περισσότερες φορές ξεφούσκωσαν στο πέρασμα του χρόνου ή εκτονώθηκαν σε συμβιβαστικές λύσεις, καθώς δεν μπόρεσαν να αποκτήσουν ευρύτερο περιεχόμενο και στόχευση.
Παρ' όλα αυτά το όριο της κοινωνίας παραμένει σαφές. Διαφορετικά η τάξη ανατρέπεται και τα πάντα μπορούν να συμβούν. Τι είναι, όμως, αυτό που κινητοποιεί; Οι κοινωνιολόγοι υποστηρίζουν ότι είναι τόσο η αδικία όσο και η υποβόσκουσα κοινωνική οργή που βρίσκει χαραμάδα να εκδηλωθεί. Και φυσικά η τρυφερότητα της νιότης που συγκινεί διαχρονικά. Ο,τι και να πουν οι «ειδικοί», όσες αναλύσεις και να γραφτούν τα λένε όλα τα μπλουζάκια που φορούσαν οι εξεγερμένοι νέοι των παρισινών γκέτο: «Νεκροί για το τίποτα»...
ΜΠΕΡΚΙΝ ΕΛΒΑΝ
Ο θάνατός του έβαλε φωτιά στην Τουρκία
Με φραντζόλες στα χέρια και κόκκινες σημαίες εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές αποχαιρέτησαν την Τετάρτη τον έφηβο της πλατείας Ταξίμ. Τον δεκαπεντάχρονο Μπερκίν Ελβάν, ένα αθώο αγόρι που τον Ιούνιο του 2013 πήγαινε στον φούρνο της γειτονιάς του για να αγοράσει ψωμί, όταν βρέθηκε εν μέσω άγριας επιχείρησης αστυνομικών στην πλατεία Ταξίμ. Η Πόλη είχε πάρει φωτιά από μέρες με αφορμή την τύχη του πάρκου Γκεζί.
Το παιδί χτυπήθηκε στο κεφάλι με κροτίδα από την «ηρωική αστυνομία», όπως αποκάλεσε ο Ταγίπ Ερντογάν τις δυνάμεις ασφαλείας που συμμετείχαν τις ημέρες εκείνες στα γεγονότα. Ο Μπερκίν έμεινε σε κώμα για σχεδόν εννέα μήνες. Από 45 κιλά έφτασε να ζυγίζει 16. Στην κατάσταση αυτή γιόρτασε τα τελευταία του γενέθλια. Αφησε την τελευταία του πνοή πριν από λίγες ημέρες ξεσηκώνοντας κύματα εξεγερμένων. Μαζικές διαμαρτυρίες και σκληρά επεισόδια με νεκρούς ξέσπασαν ακόμη και έξω από το νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν το παιδί.
Οι δρόμοι γέμισαν αφίσες που «καταζητούσαν» τον Ερντογάν ως δολοφόνο «επικίνδυνο και επιθετικό», ενώ η μητέρα του νεκρού εφήβου έκλαιγε φωνάζοντας: «Δεν πήρε ο Αλλάχ το παιδί μου, αλλά ο Ερντογάν». Ολα δείχνουν πως η δύναμη που έβγαλε χιλιάδες ανθρώπους στον δρόμο εμπεριέχει κάτι περισσότερο από οργή για τον θάνατο του 15χρονου.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ
Οι σφαίρες που μάτωσαν την Ελλάδα
Στο πρόσωπό του χιλιάδες έφηβοι Ελληνες είδαν τον εαυτό τους. Και χιλιάδες γονείς τα δικά τους παιδιά. Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, ένα όνομα που χαράχτηκε στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων, ήταν ένα δεκαπεντάχρονο αγόρι που δολοφονήθηκε από την αστυνομία τον Δεκέμβριο του 2008 στα Εξάρχεια. Επρόκειτο για μία εν ψυχρώ δολοφονία, αφού ο «Αλέξης», είχε βγει με τους φίλους του, ανήμερα του Αγίου Νικολάου, για να γιορτάσει με τον κολλητό του Νικόλα. Λίγο αργότερα, εντελώς αναίτια, έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες του ειδικού φρουρού Επαμεινώνδα Κορκονέα, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι είχε θεωρήσει τα παιδιά επιτιθέμενους αντιεξουασιαστές. Τις ώρες που ακολούθησαν, κατά τη διάρκεια της νύχτας, στην Αθήνα στήθηκε σκηνικό πολέμου. Εμπρησμοί, οδομαχίες, υλικές καταστροφές σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Οι αντιδράσεις γενικεύτηκαν σε όλη τη χώρα. Μαζικά συλλαλητήρια, πορείες και διαδηλώσεις πραγματοποιούνταν καθημερινά επί εβδομάδες από μαθητές, κόμματα, οργανώσεις, απλό κόσμο από άκρη σε άκρη της Ελλάδας. Παράλληλα, τα βίαια επεισόδια συνεχίζονταν με εικόνες που τα επόμενα χρόνια θα επαναλαμβάνονταν στη χώρα. Η Ελλάδα είχε παγώσει. Η ένταση διήρκεσε μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου και ενώ η πολιτική ηγεσία του τόπου είχε καυτηριάσει απερίφραστα το γεγονός. Οι δύο ειδικοί φρουροί που εμπλέκονταν στο περιστατικό στη συνέχεια καταδικάστηκαν.
ΖΙΕΝΤ ΜΠΕΝΑ - ΜΠΟΥΝΑ ΤΡΑΟΡΕ
Σύμβολα οργής των παρισινών γκέτο
Τα γκέτο της γαλλικής πρωτεύουσας «έβραζαν» από καιρό. Η ανισότητα, η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός έψαχναν αφορμή για τη μεγάλη έκρηξη. Αυτή δόθηκε στις 27 Οκτωβρίου του 2005 στο προάστιο Clichy - sous - bois ανατολικά του Παρισιού. Μια παρέα περίπου δέκα εφήβων μεταναστών είχε μόλις τελειώσει το ποδόσφαιρο, όταν αστυνομικοί κατέκλυσαν την περιοχή. Τρομαγμένα τρία αγόρια απομακρύνθηκαν τρέχοντας με αποτέλεσμα να ξεκινήσει μια αναίτια καταδίωξη. Τα παιδιά κρύφτηκαν σε έναν υποσταθμό της γαλλικής εταιρείας ηλεκτρισμού με τα δύο εξ αυτών, το Ζιέντ Μπενά, 17 ετών, και το Μπουνά Τραορέ, 15 ετών, να πεθαίνουν από ηλεκτροπληξία. Ο τρίτος μεταφέρθηκε με σοβαρά εγκαύματα στο νοσοκομείο. Μόλις το γεγονός γίνεται γνωστό εκατοντάδες νέοι στήνουν οδοφράγματα. Καίνε αυτοκίνητα, σπάνε τζαμαρίες, ταχυδρομεία, δημαρχεία. Πρωτόγνωρες ολονύχτιες ταραχές συγκλονίζουν το Παρίσι. Οι άγριες συγκρούσεις με την αστυνομία διαρκούν σχεδόν έναν μήνα. Τα προάστια καίγονται. Εχουν μετατραπεί σε απαγορευμένη ζώνη για την εξουσία. Στη χώρα εφαρμόζεται νόμος εκτάκτου ανάγκης και επιβάλλεται απαγόρευση κυκλοφορίας τόσο στην εστία της εξέγερσης όσο και σε άλλες τριάντα πόλεις της Γαλλίας. Τα πνεύματα ηρεμούν μετά από πολιτικές δεσμεύσεις για ίσες ευκαιρίες, ενώ η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης Ζιεντ και Μπουνά, όπως αποκαλείται στη Γαλλία, συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
ΜΟΧΑΜΕΝΤ ΜΠΟΥΑΖΙΖΙ
Άναψε τη σπίθα της Αραβικής Άνοιξης
Έτυχε να είναι ο Μοχάμεντ Μπουαζίζι εκείνος που με το αίμα του θα πυροδοτούσε την Αραβική Ανοιξη. Ένας σύγχρονος «άθλιος» 27 ετών, κάτοικος του Σίντι Μπουζίντ της Τυνησίας. Προσπαθούσε να συγκεντρώσει μερικά δηνάρια πουλώντας φρούτα και λαχανικά στον δρόμο, όταν η αστυνομία κατάσχεσε το εμπόρευμά του επειδή δεν διέθετε άδεια πλανόδιου πωλητή. Ηταν κάτι που είχε ξανασυμβεί. Κυριευμένος από την απόγνωση αυτοπυρπολήθηκε δημοσίως στις 18 Δεκεμβρίου 2010. Ο Μοχάμεντ είχε χρεωθεί με 200 δολάρια για να αγοράσει την πραμάτεια του. Ορφανός από πατέρα, μέλος μιας φτωχής οικογένειας με έξι παιδιά, είχε υποχρεωθεί να εγκαταλείψει το σχολείο. Είχε προσπαθήσει να μπει στο στρατό, είχε ψάξει παντού για δουλειά, αλλά χωρίς αποτέλεσμα: Στο Σίντι Μπουζίντ η ανεργία αγγίζει το 30%. Η εξέγερση που ακολούθησε ταρακούνησε συθέμελα την Τυνησία. Λαοθάλασσες πλημμύρισαν τους δρόμους. Το διεφθαρμένο καθεστώς, η αυταρχική αστυνομία, τα προκλητικά πλούτη των λίγων, η ανεργία και οι δυσθεώρητες τιμές στα τρόφιμα ήταν η πραγματική αιτία. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων σκοτώθηκαν περισσότερα από 210 άτομα και τραυματίστηκαν τουλάχιστον 510. Το κύμα της οργής οδήγησε στην πτώση του προέδρου Μπεν Αλί και μεταδόθηκε σε άλλες αραβικές χώρες.
|