Áðïêáëýöèçêáí äõï Üãíùóôá ðïéÞìáôá ôçò Óáðöïýò
Βασßλης Φουρτοýνης, δÜσκαλος
ÓÜââáôï 1 Öåâñïõáñßïõ 2014
Ο αμερικανüς παπυρολüγος Dirk Obbink, ΚαθηγητÞς στο τμÞμα κλασικþν σπουδþν του Πανεπιστημßου της Οξφüρδης, υποστηρßζει üτι ανακÜλυψε δýο Üγνωστα ποιÞματα της Σαπφοýς.
ΓραμμÝνα σ’ Ýνα κομμÜτι αρχαßου πÜπυρου, που προσÝφερε στον δρα Obbink «ανþνυμος συλλÝκτης» στο Λονδßνο, εßναι «πÝραν πÜσης αμφιβολßας» Ýργα της Σαπφοýς, ισχυρßζεται ο ΚαθηγητÞς, και προÝρχονται απü το πρþτο βιβλßο της.
Το Ýνα σþζεται σχεδüν εξ ολοκλÞρου, σýμφωνα με την ΝαυτεμπορικÞ, και εμπεριÝχει αναφορÝς στους αδελφοýς της ποιÞτριας, τον ΧÜραξο και τον ΛÜριχο. Σε μια πρþιμη εκδοχÞ του Üρθρου του, που θα δημοσιευθεß στο γερμανικü επιστημονικü περιοδικü «Zeitschrift fur Papyrologie und Epigraphik», ο ΚαθηγητÞς ανατρÝχει στον Ηρüδοτο, ο οποßος αναφÝρεται σε μßα Ýμμετρη κριτικÞ της Σαπφοýς για τον ΧÜραξο και την ερωμÝνη του. ΜÝχρι σÞμερα, οι ιστορικοß αμφισβητοýσαν την ýπαρξη του ΧÜραξου, αφοý το üνομÜ του δεν εντοπßζεται πουθενÜ στα γνωστÜ Ýργα της ποιÞτριας.
Ωστüσο, το üνομα αναφÝρεται στην αρχÞ του ανευρεθÝντος ποιÞματος, üπου ο αφηγητÞς συμβουλεýει τον συνομιλητÞ του να προσευχηθεß στην ¹ρα για την ασφαλÞ επιστροφÞ του στη ΛÝσβο με το πλοßο του Üθικτο. Στις τελευταßες στροφÝς, «η Σαπφþ εκφρÜζει την ελπßδα üτι ο ΛÜριχος θα μεγαλþσει και θα γßνει Üντρας», γρÜφει ο Dirk Obbink.
Το δεýτερο ποßημα σþζεται πιο αποσπασματικÜ και απευθýνεται στην Αφροδßτη, üπως πολλÜ Üλλα απü τα ερωτικÜ Ýργα της Σαπφοýς. Ο ΚαθηγητÞς πιθανολογεß üτι ο πÜπυρος προÝρχεται απü την πüλη Οξýρρυγχος της Αιγýπτου και χρονολογεßται στον 3ο μ.Χ. αιþνα.
Η Σαπφþ θεωρεßται με την ποßησÞ της, που Þταν γραμμÝνη στην αιολικÞ διÜλεκτο, ως η σημαντικüτερη λυρικÞ ποιÞτρια της αρχαιüτητας. Ο ΠλÜτων την ονομÜζει «σοφÞ» και «δÝκατη Μοýσα», ο ΑνακρÝων «ηδυμελÞ», ο Λουκιανüς «μελιxρüν αýχημα Λεσβßων» οι Ιουλιανüς και Αντßπατρος «θηλυκü ¼μηρο» και «τιμÞ Λεσβßων γυναικþν», ενþ ο ΣτρÜβων «θαυμαστüν τÝρας».
Ο ΟρÜτιος, στη 2η ωδÞ του, μας λÝει üτι ακüμα και οι νεκροß στον κÜτω κüσμο ακοýν τα τραγοýδια της με θαυμασμü σε ιερÞ σιγÞ.
ΜετÜ τον θÜνατü της, στην ΛÝσβο Ýκοψαν νüμισμα με τη μορφÞ της. Στις Συρακοýσες και την ΠÝργαμο στÞθηκαν αγÜλματÜ της, ενþ στις Συρακοýσες κατασκευÜστηκε και Ýνα κενοτÜφιο σε ανÜμνησÞ της.