Ôï ìåãáëýôåñï áõèáßñåôï ôçò Åõñþðçò, ìå ôç âïýëá ÓôÅ
Βασßλης Φουρτοýνης, δÜσκαλος
ÄåõôÝñá 5 Áõãïýóôïõ 2013
Με την κÞρυξη οριστικÜ και αμετÜκλητα ως Üκυρης της οικοδομικÞς Üδειας ανÝγερσης του εμπορικοý κÝντρου The Mall Athens, κλεßνει ο δικαστικüς μαραθþνιος, στη διÜρκεια του οποßου κουρελιÜστηκε το Σýνταγμα, και δικαιþνονται κÜτοικοι και φορεßς της περιοχÞς. Εκθετος ο Ευ. ΒενιζÝλος για τη χορÞγηση της Üδειας, πριν απü 10 χρüνια
Μßα δεκαετßα και πλÝον μετÜ την Ýναρξη της δικαστικÞς διαμÜχης για το περßφημο The Mall Athens, το μεγαθÞριο του Αμαρουσßου, η ΟλομÝλεια του Συμβουλßου της Επικρατεßας γρÜφει τους τßτλους του τÝλους κηρýσσοντας Üκυρη την οικοδομικÞ Üδεια ανÝγερσÞς του.
Σýμφωνα με ασφαλεßς πληροφορßες, οι ανþτατοι δικαστÝς σε διÜσκεψη κεκλεισμÝνων των θυρþν Ýκριναν με μεγÜλη πλειοψηφßα üτι το εμπορικü κÝντρο των 75.000 τ.μ. -το μεγαλýτερο της νοτιοανατολικÞς Ευρþπης- εßναι παρÜνομο, αφοý δεν Ýχει προηγηθεß Ýγκριση περιβαλλοντικþν üρων, απαραßτητη, κατÜ το Σýνταγμα, προûπüθεση για να εßναι νüμιμη η κατασκευÞ του.
«Ολυμπιακü Ýργο»
Στο στüχαστρο των δικαστþν μπÞκε ο νüμος του 2003, του τüτε υπουργοý Πολιτισμοý και σÞμερα αντιπροÝδρου της δικομματικÞς κυβÝρνησης ΕυÜγγ. ΒενιζÝλου που χορÞγησε την ειδικÞ οικοδομικÞ Üδεια για την ανÝγερση του Mall, μαζß με κτÞριο γραφεßων 17.000 τετραγωνικþν, εντÜσσοντÜς τα μÜλιστα στο κÜδρο των ολυμπιακþν εγκαταστÜσεων.
ΚατÜ την τελευταßα συνεδρßαση της ΟλομÝλειας, που Ýγινε υπü την προεδρßα του Κων. ΜενουδÜκου και πριν αποχωρÞσει απü το σþμα λüγω συμπλÞρωσης του ορßου ηλικßας, το ΣτΕ Ýλυσε οριστικÜ και αμετÜκλητα το θÝμα, δικαιþνοντας τους πολßτες του Αμαρουσßου που προσÝφυγαν στο δικαστÞριο ζητþντας δικαστικÞ προστασßα.
ΜετÜ τη δημοσßευση της απüφασης που αναμÝνεται να γßνει το νÝο δικαστικü Ýτος, η διοßκηση θα πρÝπει να συμμορφωθεß με üσα επιτÜσσει η δικαστικÞ ετυμηγορßα. ΠÜντως, η κατεδÜφιση του εμπορικοý κÝντρου, ιδιοκτησßας της εταιρεßας Lamda Development, του ομßλου ΛÜτση, δεν φαßνεται να εßναι επιλογÞ που συγκεντρþνει σοβαρÝς πιθανüτητες. Νομικοß κýκλοι τüνιζαν στην «Κ.Ε.» üτι μπορεß να γßνει εκ των υστÝρων η μελÝτη περιβαλλοντικþν üρων þστε να θεραπευθεß η... «πλημμÝλεια» και επικαλοýνταν σχετικÞ απüφαση του Δικαστηρßου Ευρωπαúκþν ΚοινοτÞτων (ΔΕΚ) που επιτρÝπει κÜτι τÝτοιο. Αυτü δεν σημαßνει βÝβαια üτι δεν ανοßγει ο δρüμος για την επιβολÞ εκ μÝρους της Πολεοδομßας μεγÜλων προστßμων ανÝγερσης και διατÞρησης. Και εδþ αναμÝνεται να δοθεß μÜχη απü την πλευρÜ της ισχυρÞς ιδιοκτησßας.
Το σκεπτικü
Η ΟλομÝλεια δεν βÜδισε στο δρüμο που εßχε χαρÜξει το Ε' ΤμÞμα του δικαστηρßου, το οποßο εßχε κρßνει üτι ο νüμος ΒενιζÝλου (3207/2003) εßναι αντισυνταγματικüς. Το βασικü σκεπτικü του ΤμÞματος Þταν üτι δεν εßναι δυνατü διοικητικÝς πρÜξεις, üπως η Ýκδοση οικοδομικÞς Üδειας, να θεσπßζονται με νüμο, διüτι Ýτσι φαλκιδεýεται το δικαßωμα των πολιτþν για δικαστικÞ προστασßα. Αξßζει να σημειωθεß üτι στο ΣτΕ μπορεß να προσβληθοýν μüνον πρÜξεις της διοßκησης που Ýχουν εκδοθεß κατ' εφαρμογÞν ενüς νüμου και üχι ευθÝως ο ßδιος ο νüμος.
Οι δικαστÝς της ΟλομÝλειας, αν και δεν επÝλεξαν τη μεγÜλη ανατροπÞ στη νομολογßα, βρÞκαν Üλλη νομικÞ διÝξοδο -σýμφωνα με τη νομολογßα του ΔΕΚ- προκειμÝνου να ελÝγξουν τη συνταγματικüτητα του συγκεκριμÝνου νüμου. ΔÝχθηκαν κατ' αρχÞν üτι μπορεß η διοßκηση με νüμο να χορηγεß οικοδομικÞ Üδεια (κÜτι ανÜλογο εßχε γßνει και με την υπüθεση του Αχελþου), ωστüσο Ýκριναν üτι σε αυτÞ την περßπτωση πρÝπει να γßνεται με τις προδιαγραφÝς που θα τηροýνταν εÜν γßνονταν με διοικητικÞ πρÜξη, δηλαδÞ με υπουργικÞ απüφαση.
Και σε αυτü το πλαßσιο εξÝτασαν κατÜ πüσο ο επßμαχος νüμος συμμορφþθηκε προς τις επιταγÝς που θÝτει το Üρθρο 24 του ΣυντÜγματος για την προστασßα του περιβÜλλοντος. Και εδþ διαπßστωσαν το πρüβλημα. Σýμφωνα με την Üποψη που πλειοψÞφησε, η οικοδομικÞ Üδεια για την κατασκευÞ του Mall εßναι Üκυρη, διüτι δεν συντÜχθηκε μελÝτη περιβαλλοντικþν επιπτþσεων και οι πολεοδομικÝς ρυθμßσεις Ýγιναν με μελÝτη που δεν Þταν επαρκÞς και αιτιολογημÝνη.
Το μεγαθÞριο της παρανομßας
* Το 2001, επß πρωθυπουργßας Κ. Σημßτη, ο τüτε υπουργüς ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιþτης συντÜσσει το νüμο 2947/2001 (περß ΟλυμπιακÞς Φιλοξενßας), που προβλÝπει στο Χωριü Τýπου τη λειτουργßα «χþρου υποδοχÞς πολεοδομικοý κÝντρου», αλλÜζοντας Ýτσι τη χρÞση γης που Þταν αμιγοýς κατοικßας.
* Το 2003 η ΟλομÝλεια του ΣτΕ αποφαßνεται ομüφωνα üτι ο νüμος εßναι αντισυνταγματικüς, διüτι επιβαρýνει ανεπανüρθωτα το οικιστικü περιβÜλλον. ΠαρÜ τη δικαστικÞ κρßση, το Ýργο συνεχßζεται. Το ΚΚΕ καταθÝτει ερþτηση στη ΒουλÞ και καταγγÝλλει την «ολιγωρßα» των αρμüδιων αρχþν να διακüψουν τις παρÜνομες εργασßες κατασκευÞς του εμπορικοý κÝντρου.
* Την ßδια χρονιÜ η τüτε κυβÝρνηση του ΠΑΣΟΚ, για να παρακÜμψει το «πρüβλημα» με την αντισυνταγματικüτητα του Mall, επινοεß τη... φüρμουλα: ο νüμος «επÝχει θÝση» αδεßας, οýτως þστε να μην μπορεß να γßνει προσφυγÞ στο ΣτΕ.
* Τον ΦεβρουÜριο του 2008 το Ε' ΤμÞμα του ΣτΕ (απüφαση 391/2008) τÜσσεται υπÝρ της αποδοχÞς της προσφυγÞς κατοßκου του Αμαρουσßου για την υπüθεση του Mall. Για πρþτη φορÜ γßνεται δεκτü το δικαßωμα ευθεßας προσβολÞς εναντßον νüμου. Η υπüθεση κρßνεται πολý σημαντικÞ και παραπÝμπεται στην ΟλομÝλεια. Ο τüτε σýμβουλος και σÞμερα αντιπρüεδρος Ν. Ρüζος εισηγεßται ενþπιον της ΟλομÝλειας να κηρυχθεß ο νüμος αντισυνταγματικüς.
* Το 2010 η ΟλομÝλεια αναβÜλλει την Ýκδοση τελικÞς απüφασης προκειμÝνου να αποφανθεß το ΔΕΚ για ανÜλογη υπüθεση του Βελγßου. Η κρßση του ευρωπαúκοý δικαστηρßου αποτελεß μονüδρομο για τους Ελληνες δικαστÝς. Ποιο Þταν το διÜ ταýτα της ετυμηγορßας του; Οτι ακüμη κι αν το Σýνταγμα δεν επιτρÝπει να ελεγχθεß Ýνας νüμος, το δικαστÞριο οφεßλει να βρει τον τρüπο να ξεπερÜσει το πρüβλημα και να εκδικÜσει την υπüθεση. Με Üλλα λüγια, το Mall δεν μπορεß να γλιτþσει το δικαστικü Ýλεγχο.
* ΤελικÜ, φÝτος, ýστερα απü συνεχεßς αναβολÝς, η ΟλομÝλεια συνεδριÜζει και γρÜφει τον επßλογο της πολýκροτης υπüθεσης, δικαιþνοντας το μακροχρüνιο δικαστικü αγþνα των κατοßκων.