του Νικόλα Βαφειάδη

Πέμπτη 4 Ιουλίου 2013

Καταιγιστικές οι εξελίξεις στην Αίγυπτο όπου η μια επανάσταση έριξε την κυβέρνηση που ανέδειξε ο προηγούμενος λαϊκός ξεσηκωμός. Και στις δυο περιπτώσεις και στο άνθισμα της Αραβικής Άνοιξης και τώρα στο πραξικόπημα που ήρθε ως επιστέγασμα της λαϊκής οργής και των μαζικών διαδηλώσεων ένα χρόνο μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Μοχάμετ Μόρσι, κομβικό ρόλο έπαιξε ο στρατός. Η κοσμοπλημμύρα της γιορτής, που έχει κατακλύσει την πλατεία Ταχρίρ και με τα βεγγαλικά δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στους πραξικοπηματίες, αφήνει μικρό χώρο για ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων που οδήγησαν στη θορυβώδη πτώση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του Μοχάμετ Μόρσι από την εξουσία.

Η ζωντανή εμφάνιση στην κρατική τηλεόραση του επικεφαλής του αιγυπτιακού στρατού, στρατηγού Αμπντουλφατάχ Αλ Σίσι, που παρουσίασε οδικό χάρτη προς νέες πρόωρες προεδρικές εκλογές ήταν προσεκτικά χορογραφημένη. Η παρουσία αλλά και οι ομιλίες του μουσουλμάνου ιμάμη και του Πάπα των Χριστιανών Κοπτών προσέδωσαν θρησκευτική και κοινωνική νομιμοποίηση στο στρατιωτικό πραξικόπημα. Η ανακοίνωση ότι ο επικεφαλής του Συνταγματικού Δικαστηρίου θα αναλάβει τις προεδρικές εξουσίες έθετε αυτόματα στο περιθώριο τον Μοχάμετ Μόρσι.

Από τη στιγμή που εξέπνευσε το τελεσίγραφο των στρατηγών στον εκλεγμένο Πρόεδρο κι όσο η αναταραχή στους δρόμους συνεχιζόταν ο άλλοτε αφανής κι άλλοτε εμφανής ρυθμιστής των εξελίξεων στην Αίγυπτο, ο στρατός, κινητοποιήθηκε με σχέδιο. Κατέλαβε την κρατική ραδιοτηλεόραση, έθεσε υπό περιορισμό τον Πρόεδρο κι έκλεισε αμέσως μετά το διάγγελμα του Αλ Σίσι όλα τα μέσα ενημέρωσης που πρόσκεινται στη Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Στους δρόμους όμως, εκτός από τα τανκς και τους εκατοντάδες χιλιάδες αντιπάλους του Μόρσι που γιορτάζουν, έχουν βγει και δεκάδες χιλιάδες υποστηρικτών του που είναι οργισμένοι από την τροπή που πήραν τα πράγματα. Η βία των τελευταίων ημερών θα μπορούσε να είναι απλώς η αρχή μιας ταραγμένης περιόδου. Μέσω twitter ο Μόρσι κάνει έκκληση στους Αιγυπτίους να τηρήσουν το Σύνταγμα και τους νόμους και να μην υποκύψουν στο πραξικόπημα.

 Ο στρατός ελπίζει ότι με τη σιδηρά του πυγμή θα μπορέσει να ελέγξει τα πλήθη των Αδελφών Μουσουλμάνων. Κι ίσως το καταφέρει. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές τεθωρακισμένα του αιγυπτιακού στρατού κατευθύνονται προς το Πανεπιστήμιο του Καΐρου στην Γκίζα όπου γίνεται μαζική διαδήλωση υπέρ του Μόρσι, σε μια προφανή επίδειξη δύναμης. Πώς θα μπορέσει όμως να εξοστρακίσει από την πολιτική αρένα τις ιδέες της Μουσουλμανικής αδελφότητας; Και τι θα γίνει αν στις επόμενες εκλογές το ισχυρό κίνημα του πολιτικού Ισλάμ ξανακερδίσει;

 Ο Μοχάμετ Ελ Μπαραντέι, που μίλησε μετά τον στρατηγό και τους θρησκευτικούς ηγέτες έκανε λόγο για ένα φρέσκο ξεκίνημα της επανάστασης του 2011. Ο εν αναμονή πρόεδρος ΆντλιΜανσούρ ορκίζεται την Πέμπτη και η Αίγυπτος ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο. Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για μεταβατική κυβέρνηση με πολιτικό χαρακτήρα και αντιπροσωπευτικότητα ώστε να αμβλυνθούν οι αντιδράσεις.

Η περίοδος Μόρσι που ξεκίνησε με ελπίδες, γρήγορα έδειξε ότι δεν μπόρεσε να προχωρήσει τις απαραίτητες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ούτε να διαφυλάξει την κοινωνική συνοχή και οδήγησε την Αίγυπτο στα μονοπάτια του θρησκευτικού φανατισμού και της μισαλλοδοξίας. Οι μαζικές διαδηλώσεις της εξέγερσης ξαναζωντάνεψαν από τις εκατοντάδες χιλιάδες των ανέργων και τις διαψευσμένες ελπίδες εκατομμυρίων. Κι ο στρατός που καραδοκούσε ανέλαβε τα ηνία. 

Τώρα η «Αραβική Άνοιξη» σαρώνεται από τους ανεμοστρόβιλους της Ιστορίας, μπαίνοντας σε νέα φάση. Κι όλα δείχνουν ότι οι εξελίξεις στην Αίγυπτο θα αποτελέσουν θρυαλλίδα για ευρύτερες ανακατατάξεις στην εύθραυστη Μέση Ανατολή.