Βασίλης Φουρτούνης, δάσκαλος

Τετάρτη 24 Απριλίου 2013

Τα εξαιρετικά ανησυχητικά αποτελέσματα που προέκυψαν από την καταγραφή πράξεων βίας, κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2012, παρουσίασε το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας του ΟΗΕ. Σύμφωνα με την έκθεση του κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2012, το Δίκτυο κατέγραψε, μέσω συνεντεύξεων με τα θύματα, 154 περιστατικά ρατσιστικής βίας: Τα 151 αφορούν μετανάστες ή πρόσφυγες ενώ σε 3 τα θύματα ήταν Ευρωπαίοι πολίτες (1 Ρουμάνος, 1 Βούλγαρος και 1 Έλληνας).

Δύο επιθέσεις είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο των θυμάτων, τους τελευταίους μήνες. Πρόκειται για τη γνωστή υπόθεση του 26χρονου Πακιστανού, που μαχαιρώθηκε στα Πετράλωνα, στις αρχές του 2013, αλλά και εκείνη ενός 31χρονου Αιγύπτιου που έμεινε 17 ημέρες σε κώμα έπειτα από ξυλοδαρμό και πέθανε στο νοσοκομείο.

Τα κίνητρα των επιθέσεων ήταν ρατσιστικά, όπως δήλωσαν τα θύματα. Σε πολλές περιπτώσεις, πριν δεχτούν επίθεση οι θύτες του ρώτησαν για την καταγωγή  τους ή τη σχολιάσαν.

Για πρώτη φορά το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας κατέγραψε επίθεση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού.

Οι δράστες

Σύμφωνα με την έκθεση, οι δράστες ήταν στη συντριπτική τους πλειονότητα νεαροί Έλληνες, οι οποίοι δρουν οργανωμένα. Μόνο σε έξι περιστατικά υπήρχε μόνον ένας θύτης.

Σε 91 περιπτώσεις, τα θύματα των επιθέσεων πιστεύουν ότι οι δράστες συνδέονται με εξτρεμιστικές ομάδες: οι δράστες σε αυτές τις περιπτώσεις δρουν σε οργανωμένες ομάδες, που κυκλοφορούν είτε με μηχανές είτε πεζή, πολλές φορές με τη συνοδεία μεγαλόσωμων σκυλιών. Είναι ντυμένοι με μαύρα ρούχα και ενίοτε με στρατιωτικά παντελόνια, φορώντας κράνη ή έχοντας καλυμμένα τα πρόσωπά τους.

Σε πολλές επιθέσεις χρησιμοποιήθηκαν ρόπαλα, σιδηρολοστοί, πτυσσόμενα γκλομπ, σπρέι, αλυσίδες, σιδηρογροθιές, μαχαίρια και σπασμένα μπουκάλια.

Πιο συνηθισμένη πρακτική είναι η «περιπολία» από μαυροφορεμένους, πεζούς ή μοτοσικλετιστές, ως αυτόκλητες ομάδες πολιτοφυλακής, οι οποίοι επιτίθενται σε πρόσφυγες και μετανάστες στο δρόμο, σε πλατείες ή σε στάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς.

Αναφέρθηκαν επίσης έφοδος 20 ατόμων σε σπίτι μετανάστη στο Πέραμα, με δύο θύματα (ένα εκ των οποίων χρειάστηκε να υποβληθεί σε εγχείρηση σε σαγόνι και πρόσωπο), εισβολή στην οικία ιμάμη-θρησκευτικού ηγέτη της Πακιστανικής κοινότητας στα Σεπόλια, και 3 περιστατικά εφόδου σε εγκαταλειμμένα σπίτια, τα οποία οι μετανάστες χρησιμοποιούσαν ως καταλύματα. Επίσης, στα τέλη του Οκτώβρη σημειώθηκε μια επίθεση σε εστιατόριο Αφγανού, έπειτα από πορεία ακροδεξιών στο κέντρο της Αθήνας και οι παρευρισκόμενοι ανέφεραν επιθέσεις και σε άλλα μαγαζιά εκείνο το βράδυ.

Σε σχετικές επιθέσεις έχει καταγραφεί και η συμμετοχή ανηλίκων.

Σε οκτώ περιπτώσεις τα θύματα των επιθέσεων ή οι μάρτυρες ανέφεραν ότι ανάμεσα στους δράστες των επιθέσεων αναγνώρισαν άτομα που συνδέονται με τη Χρυσή Αυγή, είτε επειδή φόραγαν διακριτικά της οργάνωσης, είτε επειδή τα πρόσωπά τους συνδέονται με δημόσιες εκδηλώσεις της οργάνωσης στην περιοχή, είτε επειδή γνωρίζουν ότι είναι μέλη τοπικών οργανώσεων του κόμματος.

Φοβούνται την αστυνομία

Σε 25 περιπτώσεις καταγγέλθηκαν αστυνομικοί ως θύτες. Τα επτά περιστατικά εκτυλίχθησαν σε χώρους κράτησης (ΑΤ Ηγουμενίτσας, Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής [Πέτρου Ράλλη], ΑΤ Αγίου Παντελεήμονα, ΑΤ Χειμωνίου Ορεστιάδας, ΑΤ Βραχατίου). Σε άλλα 17 περιστατικά που καταγράφηκαν εντός του 2012 οι θύτες είναι ένστολοι.

Πρόκειται για περιστατικά στα οποία ένστολοι, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και σε επιχειρήσεις ρουτίνας, καταφεύγουν σε έκνομες ενέργειες και πρακτικές άσκησης βίας. Σε ένα περιστατικό αναφέρεται συνέργεια ένστολων με πολίτες-μέλη εξτρεμιστικών ομάδων κατά την έφοδο σε σπίτι μετανάστη στη Χίο.

Επίσης, γυναίκα αιγυπτιακής καταγωγής δέχτηκε λεκτική επίθεση από οδηγό λεωφορείου, ο οποίος έκλεισε την πόρτα πάνω στο καρότσι του παιδιού της. Νεαρός Αφγανός κατήγγειλε ότι ξυλοκοπήθηκε από ελεγκτές του ΟΑΣΑ επειδή δεν επέδειξε εισιτήριο κατά τη διάρκεια ελέγχου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις 24 κατήγγειλαν στην αστυνομία τις επιθέσεις που δέχτηκαν. Μερίδα των θυμάτων δεν είχε χαρτιά και φοβήθηκαν ότι θα συλληφθούν, ενώ διάχυτη είναι η εντύπωση ότι, ακόμα κι αν καταγγείλουν το περιστατικό στις αρμόδιες αρχές, δεν πρόκειται εντέλει να αποδοθεί δικαιοσύνη.

Σε αρκετές περιπτώσεις, θύματα ρατσιστικών επιθέσεων ανέφεραν ότι επιχείρησαν να καταγγείλουν τα περιστατικά στην αστυνομία αλλά αντιμετώπισαν την απροθυμία ή αποθάρρυνση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την άρνηση στην πράξη των αστυνομικών αρχών να ανταποκριθούν.

Θύμα δήλωσε ότι αστυνομικός του απάντησε «η αστυνομία δεν μπορεί να κάνει τίποτα, έτσι είναι τα πράγματα στην Ελλάδα». Άλλο ότι «το ξέρουμε το παιχνίδι που παίζετε εσείς οι ξένοι, καλύτερα να φύγετε». Τρίτος μετανάστης κατήγγειλε ότι αστυνομικός που διέκοψε επεισόδιο ξυλοδαρμού, αντί να προχωρήσει στις νόμιμες ενέργειες, έδωσε μια κλωτσιά στο θύμα και του είπε να φύγει από την περιοχή. Άλλος ότι του πήραν στο αστυνομικό τμήμα τη ροζ κάρτα και του την έδωσαν πίσω μόνο όταν επέστρεψε με δικηγόρο. Τέλος, θύμα κατήγγειλε ότι ξυλοκοπήθηκε βγαίνοντας από το τμήμα.

«Οι ενδεικτικές αυτές αναφορές δείχνουν ότι, σε γενικό επίπεδο, ένα σημαντικό μέρος των διωκτικών αρχών θεωρούν τις ρατσιστικές επιθέσεις ως ένα καθημερινό φαινόμενο ενταγμένο σε μια “φυσιολογικότητα”», σημειώνει το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας.

Στην παρέμβασή του, ο Επικεφαλής του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, κ. Γιώργος Τσαρμπόπουλος, επισήμανε: «Αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι η επιστροφή στη βαρβαρότητα, η απαξία της ανθρώπινης υπόστασης, η αμφισβήτηση της συνταγματικά κατοχυρωμένης αρχής της ισότητας και των μη διακρίσεων, η πρόκληση προς το Κράτος Δικαίου και τη  δημοκρατία από οργανωμένες ομάδες κρούσης που δρουν πλέον ως παρακράτος. Γι' αυτό και υπερασπιζόμενοι τα αυτονόητα για τους πρόσφυγες και μετανάστες (το δικαίωμα στη ζωή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια), υπερασπιζόμαστε τους δημοκρατικούς θεσμούς και τα ανθρώπινα δικαιώματα όλης της Ελληνικής κοινωνίας.»

Διαβάστε εδώ ολόκληρη την την έκθεση και τις προτάσεις του Δικτύου