Åßíáé áíïçóßåò êáé øÝìáôá ôá ðåñß áöåëëçíéóìïý êáé åêôïõñêéóìïý ôçò ÈñÜêçò |
|
---|---|
του Νßκος Κατσαρüς απü το lifo.gr |
ÊõñéáêÞ 23 Äåêåìâñßïõ 2012 |
Οι υπεýθυνες του προγρÜμματος «Εκπαßδευση των παιδιþν της μουσουλμανικÞς μειονüτητας στη ΘρÜκη» για το επßκαιρο ζÞτημα της ισονομßας και της ισοπολιτεßας στην ελληνικÞ κοινωνßα. Εßναι γνωστü σε üλους πως η κοινωνικÞ ειρÞνη Ýχει διασαλευτεß την εποχÞ της κρßσης. Η βßα εßναι Ýνα συνηθισμÝνο φαινüμενο πια. Αποκρουστικü, αλλÜ καθημερινü. ΜÝσα σε αυτü το πλαßσιο Ýχει Ýνα ιδιαßτερο ενδιαφÝρον η συνÜντησÞ μου με την ¶ννα ΦραγκουδÜκη και τη ΘÜλεια Δραγþνα. ΚαθηγÞτριες πανεπιστημßου και οι δýο, υπεýθυνες τα τελευταßα δεκαπÝντε χρüνια για το πρüγραμμα «Εκπαßδευση των παιδιþν της μουσουλμανικÞς μειονüτητας στη ΘρÜκη». Τις βρßσκω σε Ýνα ζηλευτü διαμÝρισμα, στα üρια ΣυντÜγματος και ΠλÜκας. ¸χω κÜνει αρκετÝς συνεντεýξεις, αλλÜ πρþτη φορÜ συνÜντησα τÝτοιο πÜθος απü συνεντευξιαζüμενο. Ξεκßνησαν να μιλÜνε πριν ακüμα πατÞσω το rec στο μαγνητüφωνο και δεν Þταν λßγες οι φορÝς που η μßα μιλοýσε πÜνω στην Üλλη. Το πρüγραμμα ξεκßνησε πριν απü δεκαπÝντε χρüνια και Þθελε να λýσει Ýνα βασικü πρüβλημα: το χαμηλü μορφωτικü επßπεδο της μουσουλμανικÞς μειονüτητας και την ελλιπÞ γνþση της ελληνικÞς γλþσσας. ¹δη, απü τις αρχÝς της δεκαετßας του '90, οι πολιτικοß αρχηγοß των κοινοβουλευτικþν κομμÜτων εισηγοýνται μια νÝα κρατικÞ πολιτικÞ για τη ΘρÜκη, εκτιμþντας πως η πολιτικÞ που Ýχει ακολουθηθεß απÝναντι στη μειονüτητα εßναι λανθασμÝνη. Η κ. ΦραγκουδÜκη θυμÜται πως «διαπιστþθηκε τüτε üτι η πολιτικÞ που ασκοýσε το ελληνικü κρÜτος, παραβιÜζοντας τα δικαιþματα της μειονüτητας, την Ýσπρωχνε προς την τουρκικÞ προστασßα και εξÝθετε τη χþρα διεθνþς». Αποφασßστηκε Ýτσι απ' üλους τους πολιτικοýς αρχηγοýς το 1990 να αλλÜξει η κρατικÞ πολιτικÞ και να γßνει, üπως Ýγινε απü τüτε, πολιτικÞ ισονομßας και ισοπολιτεßας. Η νÝα πολιτικÞ απÝναντι στη μειονüτητα γßνεται η βÜση για την εκπαιδευτικÞ πολιτικÞ του Γιþργου ΠαπανδρÝου, υπουργοý Παιδεßας το 1996. Η κ. Δραγþνα εξηγεß πως «üταν φτÜσαμε στη ΘρÜκη το 1997, τα περισσüτερα παιδιÜ τελεßωναν το δημοτικü χωρßς να ξÝρουν καλÜ ελληνικÜ. ΠÞγαιναν τα περισσüτερα στο μειονοτικü δημοτικü, που εßναι δßγλωσσο – ιδßως σε αυτü εßναι μüνα τους τα παιδιÜ της μειονüτητας, χωρßς επαφÞ με τα Üλλα παιδιÜ της πλειονüτητας. ΕπιπλÝον, εßναι δßγλωσσο με λανθασμÝνο τρüπο: τα μισÜ μαθÞματα διδÜσκονται στη μßα γλþσσα και τα μισÜ στην Üλλη. ¸τσι π.χ. τα παιδιÜ, τελειþνοντας το δημοτικü, δεν Þξεραν καν το λεξιλüγιο που αφορÜ τα μαθηματικÜ. Συνεχßζει: «Η σχολικÞ κατÜσταση Þταν γενικüτερα πολý κακÞ, με αποτÝλεσμα τα παιδιÜ της μειονüτητας να μÝνουν σχεδüν αναλφÜβητα. ¸ρευνα που κÜναμε το 2000 στο σýνολο των μαθητþν Ýδειξε üτι το 65% των παιδιþν της μειονüτητας δεν τελεßωνε το υποχρεωτικü σχολεßο, Üρα Ýβγαινε στη ζωÞ και τη δουλειÜ χωρßς απολυτÞριο γυμνασßου. Να σκεφτεßτε üτι τüτε ο εθνικüς μÝσος üρος üσων δεν τελεßωναν το γυμνÜσιο Þταν 7% και για τη μειονüτητα 65%». Απü τüτε ξεκινÜ μια συστηματικÞ δουλειÜ στα μειονοτικÜ σχολεßα αλλÜ και σε κοινωνικü επßπεδο. Αν και διÜφορες παρÜμετροι οδηγοýν τους μουσουλμÜνους της ΘρÜκης να μειþνονται πληθυσμιακÜ, τα παιδιÜ αυτÞν τη στιγμÞ εßναι κοντÜ στα 12.000. Σýμφωνα με μετρÞσεις που Ýγιναν το 2.000, το 65% δεν ολοκλÞρωνε την υποχρεωτικÞ εννιÜχρονη εκπαßδευση. Τα πρÜγματα εßναι τελεßως διαφορετικÜ σÞμερα. «ΠοσοτικÜ και ποιοτικÜ εßναι καλýτερα. ¶λλαξε η νοοτροπßα, αφοý Üλλαξαν πολλÜ πρÜγματα. ΦαντÜσου πως üταν φτÜσαμε σε Ýνα ορεινü σχολεßο το 1998, τüτε Ýμπαινε ο ηλεκτρισμüς. Επß δεκαπÝντε χρüνια η πολιτεßα δßνει χρÞματα και προσοχÞ για να εξυπηρετÞσει τον ßδιο στüχο με τους ßδιους ανθρþπους», λÝει η κ. Δραγþνα. Η κ. ΦραγκουδÜκη παßρνει τον λüγο, εξηγþντας το πρüγραμμα: «Στην αρχÞ αλλÜξαμε τα βιβλßα στα σχολεßα. ΦτιÜξαμε βιβλßα για τη διδασκαλßα της ελληνικÞς ως ξÝνης γλþσσας. Για το ßδιο θÝμα κÜναμε εκατü þρες τον χρüνο επιμüρφωση στους δασκÜλους. Τα παιδιÜ δεν μποροýσαν να μÜθουν ελληνικÜ με τα βιβλßα που Þταν γραμμÝνα για ελληνüφωνα παιδιÜ. Καθþς η επßδραση στο σχολεßο Þταν περιορισμÝνη, απλþσαμε το πρüγραμμα στην κοινωνßα, ιδρýοντας κÝντρα ελληνομÜθειας του προγρÜμματος. Τα αρχικÜ τους εßναι ΚΕΣΠΕΜ, που Ýχει γßνει πλÝον ιδιωματισμüς στην ΘρÜκη. ¸χουν πολιτιστικü χαρακτÞρα, με υπολογιστÝς, δανειστικÞ βιβλιοθÞκη, προσωπικü μεικτü, μειονüτητας και πλειονüτητας, Üρα πολýγλωσσο. Εßναι κÝντρα ελληνομÜθειας και κοινωνικοποßησης. ΣÞμερα τα κÝντρα εßναι δÝκα και υπÜρχουν και τÝσσερις κινητÝς μονÜδες που πÜνε στα πιο απομακρυσμÝνα χωριÜ». Κλεßνοντας, η κ. Δραγþνα υπερθεματßζει στο γεγονüς üτι τα κÝντρα πÝτυχαν «γιατß εßναι Ýνας θεσμüς της ελληνικÞς πολιτεßας, του υπουργεßου Παιδεßας, που εßναι φιλικüς και προσφÝρει στα παιδιÜ της μειονüτητας. Τον εμπιστεýτηκαν οι μÜνες που Þταν στην αρχÞ καχýποπτες απÝναντß μας, πρÜγμα που Þταν μεγÜλο κÝρδος. Τþρα, και αυτÝς Ýρχονται να μÜθουν ελληνικÜ». ¼λα φαßνονται ωραßα, αλλÜ δεν εßναι και τüσο. Οι κατηγορßες Þταν αρκετÝς και εμποτισμÝνες με αρκετÝς εθνικιστικÝς κορüνες. ΜÝχρι πριν απü λßγα χρüνια ακοýγονταν γραφικÝς. Μßλαγαν για σπατÜλη, για ανÜγκες και Üλλα προβλÞματα της εκπαßδευσης αλλοý, για εκτουρκισμü της ελληνικÞς κοινωνßας αλλÜ και για αναγκαστικü αφελληνισμü της μουσουλμανικÞς κοινüτητας. Η ¶ννα ΦραγκουδÜκη απαντÜ συνοπτικÜ σε üλα: «Πρþτα για τα κονδýλια και τις Üλλες ανÜγκες: εßναι ευρωπαúκÜ κονδýλια που δßνονται για τις ομÜδες σε κßνδυνο περιθωρßου, στους ΤσιγγÜνους, στη μειονüτητα της ΘρÜκης, στους μετανÜστες. ¼σον αφορÜ την υποτιθÝμενη σπατÜλη, τα κονδýλια αυτÜ, πÝρσι π.χ., χρησιμοποιÞθηκαν για τα εξÞς: μαθÞματα Ελληνικþν σε δημοτικÜ, μετÜ το κανονικü ωρÜριο του σχολεßου, απογεýματα και Σαββατοκýριακα. ΜαθÞματα Ελληνικþν σε γυμνÜσια και λýκεια, πÜλι μετÜ το σχολικü ωρÜριο. Για μαθÞματα Ελληνικþν σε δÝκα κÝντρα του προγρÜμματος, που δουλεýουν 7 μÝρες την εβδομÜδα και 12 μÞνες τον χρüνο. Για μαθÞματα απü 4 κινητÝς μονÜδες που ταξιδεýουν επßσης 7 μÝρες την εβδομÜδα, üλο τον χρüνο, στα απομονωμÝνα μειονοτικÜ χωριÜ, μÝχρι τα σýνορα με τη Βουλγαρßα και την Τουρκßα. Ακüμα, για μαθÞματα επαγγελματικοý προσανατολισμοý, ελληνικÜ σε μητÝρες μαθητþν, δημιουργικÝς δραστηριüτητες για παιδιÜ και νÝους σε μεικτÝς ομÜδες, κατασκηνþσεις με παιδιÜ της μειονüτητας και της πλειονüτητας κατÜ τους καλοκαιρινοýς μÞνες. ¼λα αυτÜ τα παρακολοýθησαν πÝρσι κοντÜ στα 7.000 (6.928) παιδιÜ της μειονüτητας. Να ποý πÜνε τα κονδýλια». Η ΘÜλεια Δραγþνα συμπληρþνει üτι «εßναι ανοησßες και ψÝματα τα περß αφελληνισμοý και εκτουρκισμοý. Το πρüγραμμα επß 15 χρüνια μαθαßνει ελληνικÜ στα παιδιÜ της μειονüτητας και πολλαπλασιÜζει τα ποσοστÜ τους σε δημüσια γυμνÜσια και λýκεια. Απü το 1997 τα εκπαιδευτικÜ δεδομÝνα Üλλαξαν ως εξÞς: απü 1.501 οι μαθητÝς γυμνασßου Ýγιναν 2.750 (αýξηση 163%), απü 547 οι μαθητÝς λυκεßου Ýγιναν 2.750 (αýξηση 402%), τα κορßτσια της μειονüτητας πλησßασαν τον εθνικü μÝσο üρο στα γυμνÜσια και λýκεια. ΦÝτος, κοντÜ 500 (493) παιδιÜ της μειονüτητας μπÞκαν σε ελληνικÜ πανεπιστÞμια και ΤΕΙ. Ψεýδονται». Η Üνοδος της ΧρυσÞς ΑυγÞς, η πÝραση που Ýχει στα σχολεßα, μας προβληματßζει üμως πιο πολý και προκýπτει το εξÞς ερþτημα: τι νüημα Ýχει να αφομοιþνονται καλýτερα οι μουσουλμÜνοι, τη στιγμÞ που «αγριεýουν» οι ¸λληνες; ¹δη, στην περιοχÞ Ýχουν εμφανιστεß διÜφορα κροýσματα φασισμοý απü μÝλη ακροδεξιþν οργανþσεων που κÜνουν εθνικιστικÞ εκδρομÞ στη ΘρÜκη. «Η ΧρυσÞ ΑυγÞ εßναι επικßνδυνη για üλη την κοινωνßα και πολý επικßνδυνη για τη ΘρÜκη, που εßναι μια ιδιαßτερη και ευαßσθητη περιοχÞ. Πολý σημαντικü εßναι, ωστüσο, και τοýτο. Η ΧρυσÞ ΑυγÞ εισÜγει οπαδοýς και βßαιες συμπεριφορÝς στη ΘρÜκη, και απü Üλλες πüλεις. Απü την Üλλη μεριÜ, το υπουργεßο Παιδεßας συνεχßζει με το πρüγραμμα αυτü της Ε.Ε. να μαθαßνει ελληνικÜ στα παιδιÜ και στις μανÜδες τους, να ταξιδεýει με τα βαν στα βουνÜ και να φÝρνει στα απομονωμÝνα χωριÜ τα ελληνικÜ με υπολογιστÝς και ηλεκτρονικÜ παιχνßδια μÜθησης, ενþ το καλοκαßρι, στις κατασκηνþσεις του προγρÜμματος, παιδιÜ της μειονüτητας και της πλειονüτητας κÜνουν πρÜξη την αρμονικÞ συμβßωση και τη συνεργασßα, αξιοποιþντας τον πολιτισμικü πλοýτο της ΘρÜκης, με τις πολλÝς γλþσσες, κουλτοýρες και γÝφυρες με τον γýρω κüσμο και την Ευρþπη. ΥπÜρχουν λßγοι πια, πολý λßγοι στη ΘρÜκη που μÜχονται αυτÞ την αλλαγÞ και εßναι εναντßον μας», λÝει εκνευρισμÝνη η κ. ΦραγκουδÜκη. «Οι Θρακιþτες εßναι, σÞμερα, συντριπτικÜ οι περισσüτεροι υπÝρ της νÝας πολιτικÞς που συνεχßζουν επß 15 χρüνια üλες οι κυβερνÞσεις και üλοι οι υπουργοß Παιδεßας μÝχρι σÞμερα. Οι Θρακιþτες αναγνωρßζουν üτι αυτü εßναι το συμφÝρον ολüκληρης της επαρχßας, üπως και ολüκληρης της χþρας. Η αρμονικÞ συνýπαρξη στη ΘρÜκη Ýχει επιτευχθεß. ΠρÝπει με κÜθε τρüπο να τη διατηρÞσουμε», κλεßνει με κÜτι σαν ευχÞ τη συζÞτησÞ μας η κ. Δραγþνα. |